Μπορείς να παίζεις ποδόσφαιρο υψηλού επιπέδου μέχρι τα 40;

• Για να παίζεις στα 40, δουλεύεις από τα 20
• “Η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να φρενάρει την πτώση”

Τρεις μήνες μετά την συμπλήρωση του 36ου έτους της ηλικίας του, ο Κριστιάνο Ρονάλντο αναδείχθηκε, ξανά, MVP της Γιουβέντους, σε μια κακή σεζόν για τον σύλλογο. Και έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής που έχει αναδειχθεί πρώτος σκόρερ σε Serie A, Premier League και La Liga, δηλαδή που έχει καταφέρει να κυριαρχήσει εκτελεστικά σε τρία μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Όχι άσχημα, για κάποιον που όχι απλώς έχει ξεπεράσει τα προηγούμενα όρια της ποδοσφαιρικής ακμής αλλά έχει περάσει ακόμη και τα όρια “συνταξιοδότησης” σύμφωνα με τα ισχύοντα της προηγούμενης εποχής του ποδοσφαίρου.

Τα νέα επιτεύγματα του Κριστιάνο μου έφεραν στο μυαλό τα λόγια ενός προπονητή φυσικής κατάστασης με τον οποίο είχε συνεργαστεί στη Ρεάλ. “Σίγουρα θα παίζει σε υψηλό επίπεδο μέχρι τα 40”, είχε προβλέψει για τον Κριστιάνο ο Giovanni Mauri, ένας διάσημος προπονητής φυσικής κατάστασης, που είχε δουλέψει με τον Πορτογάλο σούπερ σταρ στον καιρό του Κάρλο Αντσελότι στη Ρεάλ. Ο Mauri, δηλαδή κάποιος που έχει δουλε΄ψει σε Μίλαν, Τσέλσι, Παρί Σεν Ζερμέν, Ρεάλ, Μπάγερν και έχει “πιάσει στα χέρια του” τον Ζλάταν, τον Πάολο Μαλντίνι και αρκετούς ακόμη που πλησίασαν, στη διάρκεια της τελευταίας 10ετίας, το 40ο έτος της ηλικίας τους αγωνιζόμενοι, δεν αποδίδει την μακροζωία των ποδοσφαιριστών μόνο στα φυσικά χαρίσματα· την αποδίδει και στην μεθοδολογία.

“Ο Κριστιάνο ακολουθεί την μέθοδο που του προτείναμε στον καιρό μας στην Μαδρίτη, μια μέθοδο στην οποία η ανάπαυση είναι ένα θεμελιώδες μέρος της προπόνησης”, εξήγησε σε μια συνέντευξη στην Tuttosport τον περασμένο Φεβρουάριο ο Ιταλός επιστήμονας. Και ανέλυσε: “Ξεκούραση δεν είναι μόνο ο ύπνος. Η ξεκούραση δεν είναι μια διαδικασία παθητική. Περιέχει μια σειρά από συγκεκριμένες ασκήσεις που στοχεύουν στην επίτευξη μυϊκής, ψυχικής και αρθρικής ευεξίας”.

Αν έχεις δει την ταινία του Κριστιάνο Ρονάλντο μπορείς να οπτικοποιήσεις την μέθοδο αποκατάστασης που περιγράφει ο Mauri. Σε αυτή την ταινία ο θεατής βλέπει τον Πορτογάλο να ακολουθεί με ευλάβια το πρόγραμμα αποκατάστασης, ακόμη από τον καιρό του στη Μαδρίτη, δηλαδή προτού φτάσει και ξεπεράσει τα συνηθισμένα όρια ποδοσφαιρικής ηλικίας. Τους καρπούς αυτής της δουλειάς δρέπει αυτό τον καιρό ο Κριστιάνο, όπως και ο Ζλάταν και κάθε άλλος που ξεπερνά τα 35 του χρόνια αγωνιζόμενος σε υψηλό επίπεδο.

Για να παίζεις στα 40, δουλεύεις από τα 20

Με πόση προσήλωση και πειθαρχία τηρούσε αυτό το πρόγραμμα ο Ρονάλντο στην διάρκεια των προηγούμενων ετών; Ο Φερνάντο Σάντος μου είχε διηγηθεί μια ιστορία με πρωταγωνιστή τον Κριστιάνο στην ηλικία των 30 ετών, δηλαδή στον πρώτο καιρό συνύπαρξης τους στην Εθνική Πορτογαλίας. Ακριβώς επειδή ήταν ο πρώτος καιρός, ο Σάντος επεδίωκε να περνά αρκετό χρόνο μαζί με τον αρχηγό του, προκειμένου να συντονιστούν. Κάθε φορά λοιπόν που τον ήθελε, ο Κριστιάνο άνοιγε το κινητό του για να ορίσει με την ακρίβεια λεπτού την ώρα συνάντησης με τον προπονητή του. Διότι ήξερε με ακρίβεια λεπτού τι πρέπει να κάνει στη διάρκεια της ημέρας του, στον καιρό που βρισκόταν στην Εθνική Ομάδα. Μιλούσε στον Σάντος με ακρίβεια λεπτών σχετικά με τα διαστήματα του ύπνου του κατά τη διάρκεια της ημέρας, και όλων των ασκήσεων και λοιπών δραστηριοτήτων που προέβλεπε το πρόγραμμα της συντήρησής του. Ένα πρόγραμμα που ο Σάντος δεν τον είδε να εγκαταλείπει ποτέ - ούτε στις ημέρες της κατάκτησης του Euro 2016 από την Πορτογαλία.

Περίπου δυόμισι χρόνια πίσω δημοσιοποιήθηκαν τα ευρήματα μιας μεγάλης μελέτης - έρευνας του Πανεπιστημίου Αθλητικής Επιστήμης του Βίγκο, στην οποία συμμετείχαν τέσσερις πανεπιστημιακοί ερευνητές. Έψαχναν να διαπιστώσουν αν έχουν ή όχι μεγαλώσει τα όρια ηλικίας των ποδοσφαιριστών που μετέχουν στο Champions League, και μελέτησαν τα δεδομένα της διοργάνωσης από τη σεζόν 1992-’93 μέχρι τη σεζόν 2017-’18. Διαπίστωσαν αυτό που περίπου φανταζόμασταν όλοι εμείς ως θεατές, δηλαδή ότι η μέση ηλικία έχει αυξηθεί κατά περίπου 2 χρόνια, και βρήκαν ότι ποδοσφαιριστές ορισμένων θέσεων (τερματοφύλακες, κεντρικοί αμυντικοί, κεντρικοί μέσοι, κεντρικοί επιθετικοί) μπορούν πλέον να κρατηθούν στο “πικ” της καριέρας τους ακόμη και μετά το 30ο έτος της ηλικίας τους.

Πώς το κάνουν, πώς γίνεται πλέον οι ποδοσφαιριστές να “νικούν” τον χρόνο και να μένουν για περισσότερα χρόνια στο τερέν αγωνιζόμενοι σε υψηλό επίπεδο; Πάνω σε αυτό ζήτησα την άποψη ενός εκ των κορυφαίων Ελλήνων προπονητών φυσικής κατάστασης, του Λεωνίδα Παπαδάκη. Ένας αθλητικός επιστήμονας με ερευνητικό πεδίο δράσης, ο οποίος αναδείχθηκε Πρωταθλητής στην Κύπρο με την Ομόνοια, από την οποία αποφάσισε να αποχωρήσει, βρήκε νόημα να δημιουργήσει ένα διαφωτιστικό σημείωμα, το οποίο μοιράζομαι μαζί σας:

“Η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να φρενάρει την πτώση”

“Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ποδοσφαιριστές μεγαλύτερης ηλικίας συνεχίζουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε ομάδες υψηλού επιπέδου. Ένα φαινόμενο το οποίο διογκώνεται στο χώρο του ποδοσφαίρου, το οποίο όμως έχει εμφανιστεί σε άλλα ομαδικά αθλήματα πολλά χρόνια πριν. Όλοι έχουμε γίνει μάρτυρες υψηλών αποδόσεων από αθλητές μεγάλης ηλικίας, του NBA του NFL του Water Polo του Volley και άλλων ομαδικών αθλημάτων.

Η επιστημονική υποστήριξη με την οποία πλέον οι ομάδες απαρτίζουν το προσωπικό τους βοηθάει τα μέγιστα ούτως ώστε οι ποδοσφαιριστές ψυχοσωματικά να τυγχάνουν της καλύτερης δυνατής αντιμετώπισης και να μπορούν να αγωνίζονται σε υψηλό επίπεδο ακόμα και σε ηλικίες που παλαιότερα θεωρούνταν ως ηλικίες ποδοσφαιρικής συνταξιοδότησης

Όλη αυτή η αντιμετώπιση βοηθάει σε πρώτη φάση τον οργανισμό του αθλητή για να μπορεί να ανταπεξέρχεται στα φορτία που δημιουργούνται από τους αγώνες και τις προπονήσεις. Πλέον η παρακολούθηση των ποδοσφαιριστών έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο όπου μπορούν να δημιουργηθούν μοντέλα προπόνησης και οι ομάδες να γνωρίζουν το βέλτιστο περιβάλλον μέσα από το οποίο μπορεί να βελτιωθεί, ή να διατηρήσει τις ικανότητές του ο ποδοσφαιριστής για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Ο τρόπος λοιπόν με τον οποίο θα προπονείται ένας παίκτης με τα κατάλληλα ερεθίσματα, ο τρόπος με τον οποίο θα επέρχεται η αποκατάσταση του ποδοσφαιριστή μέσα από ένα μεγάλο αριθμό αγώνων και προπονήσεων, όπως επίσης και η ψυχική ισορροπία του δημιουργούν ένα κράμα λειτουργιών όπου αυξάνει κατά πολύ το προσδόκιμο "υψηλής απόδοσης" του σύγχρονου ποδοσφαιριστή.

Η κυρία Φυσική παράμετρος στην οποία επέρχεται έκπτωση με την πάροδο του χρόνου είναι η ταχύτητα και όλα τα παράγωγά της (ταχύτητα αντίδρασης, ενέργειας, συχνότητας, ταχυδύναμη κτλ.)

Η συγκεκριμένη πτώση φυσικά και έχει αντίκτυπο ακόμα και στις Τεχνικές ικανότητες του ποδοσφαιριστή διότι οποιοδήποτε σήμα δώσει ο εγκέφαλος στους νευρώνες για να εκτελέσουν οι μύες (λειτουργίες Κεντρικού Νευρικού συστήματος, ) αυτό θα πρέπει να γίνεται με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα και ακρίβεια για να μπορέσουν να συνεχίσουν να αγωνίζονται σε υψηλό επίπεδο.

Η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να φρενάρει αυτή την πτώση δημιουργώντας ένα ιδανικό περιβάλλον μέσω των προπονητικών φορτίων, της διατροφής και των διαφόρων μορφών αποκατάστασης (βελτιστοποίησης ύπνου, μείωσης στρεσογόνων καταστάσεων κτλ.).

Σε όλα αυτά προσθέτουμε πλέον όχι μόνο την υποστήριξη στο σώμα του αθλητή αλλά και στην Τακτική του σκέψη και ενέργεια. Οι ποδοσφαιριστές μπορούν να κατανέμουν τις δυνάμεις τους με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να μην βρίσκονται συνεχώς στα όριά τους καθόλη τη διάρκεια της σεζόν. Η τακτική προσέγγιση των αγώνων (αλλά και κατά τη διάρκεια των προπονήσεων) πολλές φορές είναι τέτοια από ποδοσφαιριστές μεγαλύτερης ηλικίας, όπου έχουν πια την δυνατότητα να εξοικονομήσουν ενέργεια και να την κατανέμουν εκεί που πρέπει και όταν πρέπει.

Έτσι ικανότητες όπως η πρόβλεψη, η αντίληψη , η ψυχική ισορροπία , η αντίδραση , η συγκέντρωση κτλ. μέσω της υποστήριξης από τα προπονητικά team, αλλά και την ίδια την βελτίωση των ποδοσφαιριστών στο πέρασμα των χρόνων, δημιούργησαν μία ιδανική βάση.

Θα τελειώσω δίνοντας δύο απλά παραδείγματα ποδοσφαιριστών οι οποίοι έλαμψαν και διατήρησαν το υψηλό τους επίπεδο ακόμα και σε πολύ μεγάλη ηλικία.

O πρώτος ποδοσφαιριστής είναι ο Andrea Pirlo o oποιος σε μεγάλη ηλικία (34-36 χρόνων) μετατοπίστηκε σε μία θέση κλειδί για την ομάδα του και μελετώντας τις παραμέτρους φυσικής απόδοσης του στους αγώνες μέσα από έρευνες παρατηρήσαμε ότι τελείωνε έναν αγώνα με σχεδόν μηδενικά σπριντ ενώ ήταν ένας από τους καλύτερους και πιο χρήσιμους ποδοσφαιριστές της Juve.

O δεύτερος είναι ο Paolo Maldini ο οποίος αγωνιζόταν στην Milan μέχρι τα 41 του χρόνια και ο οποίος δήλωσε το αξιομνημόνευτο : “Αν πρέπει να κάνω τάκλιν, τότε έχω κάνει ήδη ένα λάθος”.

Αυτή η γνώση έχει μεταπηδήσει πλέον και στους ίδιους τους ποδοσφαιριστές, όπου γνωρίζουν ότι η καλή ζωή, η καλή διατροφή, η ανάλογη αγωνιστική διαχείριση και η σωστή προπόνηση μπορούν να τους βοηθήσουν να διατηρήσουν τις ικανότητές τους ακόμα και μετά τα 32 ή 33 τους χρόνια”.