«Μαγκιά μου που είμαι ΠΑΟΚτσής...»!

Η περίπτωση των ΠΑΟΚτσήδων είναι, ίσως, μοναδική. «Γεννούν» οι ίδιοι φιλάθλους, με τη φήμη τους να έχει ταξιδέψει στα πέρατα της οικουμένης κάνοντας γνωστό το όνομα του ΠΑΟΚ σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Ο ΠΑΟΚτσής, που μεγάλωσε με τα all time classic «Σπορ του Βορρά» στα χέρια, άρχισε να κάνει την εμφάνισή του στη δεκαετία του ’60, συστήθηκε μάλιστα με τον πιο εμφατικό τρόπο, διαλύοντας το ίδιο το γήπεδο του! Ήταν ένα ντέρμπι με τον Ολυμπιακό, στις 4 Ιανουαρίου του 1965, το οποίο το «κράτος του ΠΟΚ», όπως έλεγαν στην Τούμπα, και η Ομοσπονδία ανέβαλαν για χάρη των ερυθρόλευκων προβάλλοντας ως δικαιολογία τον… άστατο καιρό. Ελα, όμως, που 8.000 μπούκαραν και κατέστρεψαν τα πάντα εντός της Τούμπας, «όταν ανεκοινώθη, ότι παρά τας θαυμάσιας καιρικάς συνθήκας, δεν θα διεξήγετο ο αγών». Το γήπεδο πραγματικά... ισοπεδώθηκε!

Η παρέα του Κούδα προσέλκυσε χιλιάδες κόσμου, πιστούς που ανηφόριζαν κάθε Κυριακή προς την Τούμπα και κατέκλυζαν κάθε γωνία του γηπέδου. Ετσι, γεννιούνται οι πρώτοι σύνδεσμοι στα δυτικά της πόλης, ενώ ξεκινούν οι εκδρομές στην Αθήνα για τους τελικούς των 70’s. Το κέντρο της πρωτεύουσας στα μεγάλα ντέρμπι της εποχής ντυνόταν στα ασπρόμαυρα, μια συνήθεια που έγινε λατρεία για τον περήφανο κόσμο του ΠΑΟΚ και στις επόμενες δεκαετίες, μέχρι που ήρθαν οι απαγορεύσεις στις μετακινήσεις.

Η θρυλική «θύρα 4»

Ο μετρ της τρομπέτας Λαυρέντης έδινε το ρυθμό στις καταπληκτικές παραστάσεις στη θρυλική «Θύρα 4» από τρελούς αλλά ωραίους τρελούς ΠΑΟΚτσήδες. Ο Θωμάς Μαυρομιχάλης, πιο γνωστός ως Μάκης «Μανάβης», έγινε ο στρατηγός του ασπρόμαυρου κινήματος, που αναπτύχθηκε και γιγαντώθηκε με το άνοιγμα του Συνδέσμου Φίλων ΠΑΟΚ «Θύρα 4», το 1976, εκεί στο χαμηλοτάβανο της Παλαιών Πατρών Γερμανού, λίγο πιο κάτω από την Καμάρα, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης.

Στο επικό 4-0 με αντίπαλο τη Λιόν, τα αιωρούμενα μαξιλαράκια από φελιζόλ διαμόρφωσαν μία σπάνια (ίσως και ανεπανάληπτη.) εικόνα σε γήπεδο. Κι η εικόνα εκείνη - προβάλλοντας τον ΠΑΟΚ - έκανε το γύρο της Ευρώπης. Ήταν η εποχή, που εκτός από τον τρομπετίστα Λαυρέντη, κυριαρχούν θρυλικές μορφές της ασπρόμαυρης κερκίδας. Οι παλιότεροι θυμούνται τον «Αυτιά», τον «Μακόζα» τον Νικόλα Νάντσιο, τον Ιγνάτη Κατιρτζιδέλη, τον Μάκη Μαυρομιχάλη , τον Αντουάν, τον Νακίου, τον Βενάρδο, τον Βάκο, τον Φαίδωνα, τον Μπορέτο, τον Νάσο κι άλλους πολλούς νεότερους, όπως ο «Παπέν», ο «Τρίγωνος», ο Καραμπέρης, ο «Αρχηγός»,ο «Camel» ήταν οι «πιονέροι» της θρυλικής «Θύρα 4»!

Οι κάθοδοί τους στην Αθήνα αφήνουν εποχή, αφού σχεδιάζονται και εκτελούνται από θαυμαστούς «στρατιώτες» του ΠΑΟΚ, που περνούν ατελείωτες ώρες πριν τα ματς στο θέατρο «Περοκέ», στην Ομόνοια, στα γραφεία του Πανελλήνιου επί της Βεραντζέρου.

Οι τενεκέδες γράφουν ιστορία

Στην Τούμπα χάρη στο Λαυρέντη και στο «Μακόζα» πρωτοακούστηκε το σύνθημα «Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου η χώρα», στους δρόμους της πόλης γίνονται «κηδείες» μετά από νίκες επί του Άρη και του Ολυμπιακού, ενώ τον Απρίλιο του ’80 οργανώνεται η «επιχείρηση τενεκέδες». Ο Μάκης Μαυρομιχάλης, αφού υποδέχεται μαζί με άλλα μέλη της «4» τον Γκιούλα Λόραντ στο αεροδρόμιο της Μίκρας, επιλέγει 10-15 εκλεκτούς για την αποστολή στο Καυτανζόγλειο. Την επομένη ήταν η ρεβάνς του κυπέλλου με τον Άρη.

Αφού πρώτα βγάζουν τα παπούτσια τους, για να μην κάνουν θόρυβο, τα επίλεκτα μέλη μπαίνουν στο γήπεδο. Κρύβουν καλά δεκάδες τενεκέδες γεμάτους με πέτρες, αλλά και με πυρσούς θαλάσσης, που έχουν προμηθευτεί από μαγαζιά στο λιμάνι της πόλης. Την άλλη μέρα γράφεται ιστορία. Αποκαλύπτονται κάτω από ασπρόμαυρα πανό οι τενεκέδες με τις πέτρες, που στόχο έχουν να προκαλέσουν πανικό. Σε κάθε επίθεση του Άρη, ο εκκωφαντικός θόρυβος «τρυπάει» τα αφτιά των αντιπάλων ποδοσφαιριστών, ενώ μετά το 2-0 στο 110^ο λεπτό της παράτασης από το Βασίλη Βασιλάκο, ο ενθουσιασμός των ΠΑΟΚτσήδων οδηγεί σε αυτοτραυματισμούς!

Οι πυρσοί εμφανίζονται για πρώτη φορά σε ελληνικό γήπεδο από τους οπαδούς του ΠΑΟΚ, που ένα χρόνο μετά θα προχωρήσουν, πάλι βάσει οργανωμένου σχεδίου, σε κατάληψη της «θύρας 3» στου Χαριλάου. Οι παλιοί υπερηφανεύονται μέχρι και σήμερα για εκείνο το μεσημέρι, ενώ λίγο νωρίτερα έχουν εισπνεύσει τα πρώτα δακρυγόνα, που πέφτουν σε ελληνικά γήπεδα, στο αλήστου μνήμης ντέρμπι του Λίτσα, με τον Παναθηναϊκό στην Τούμπα.

Η «μάχη της Αλαμάνας»

Το 1983 περίπου 8.000-10.000 φίλοι του Δικεφάλου βρίσκονται κάτω από το ρολόι στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου, ζώντας από κοντά το θρίλερ με την Μπάγερν, ενώ την χρονιά του δεύτερου πρωταθλήματος, σεζόν 1984-’85, οι ΠΑΟΚτσήδες αλωνίζουν όλη την Ελλάδα. Αθήνα, Ηράκλειο, Πάτρα, Λάρισα, Καβάλα, Τρίκαλα, όπου παίζει η ομάδα, με σημείο αναφοράς τη «μάχη της Αλαμάνας». Το βράδυ, όπου ο ΠΑΟΚ στέφθηκε πρωταθλητής, 9 Ιουνίου του 1985, ο κόσμος του επέστρεφε από τη Νέα Σμύρνη. Οι οπαδοί του Ολυμπιακού κατηφόριζαν από τη Λάρισα στον Πειραιά και η μοιραία συνάντηση έγινε στο ύψος της Αλαμάνας. Η εθνική οδός βάφθηκε στο αίμα και η νύχτα έγινε μέρα, με τους συμμετέχοντες να λένε ότι «τέτοιες μάχες σώμα με σώμα» δεν έχουν ξαναγίνει. Ένα λεωφορείο, με οπαδούς του ΠΑΟΚ, από τον Σύνδεσμο της Τριανδρίας γίνεται «θερινό», αλλά όταν καταφθάνουν οι ασπρόμαυρες… ενισχύσεις ξεκινάει ένα ανελέητο κυνηγητό των ερυθρόλευκων στα χωράφια της εθνικής οδού.

Το... στίγμα Μπλιόνα κι ο Μαραντόνα

Η δεκαετία του ’80 «σημαδεύεται» από μια έκρηξη βίας στα ελληνικά γήπεδα. Οι ΠΑΟΚτσήδες κάνουν μόδα τα πορτοκαλί «φλάι» στη «θύρα 4» της Τούμπας, πρωταγωνιστούν σε απανωτά επεισόδια εντός κι εκτός έδρας, με το θάνατο του Χαράλαμπου Μπλιώνα να τους στιγματίζει. Στις 26 Οκτωβρίου 1986, ο άτυχος καθηγητής από το Λουτρό της Ελασσόνας, άφησε την τελευταία του πνοή στην εξέδρα του γηπέδου Αλκαζάρ πριν από τον αγώνα ΑΕΛ-ΠΑΟΚ (2-1). Μια φωτοβολίδα που εκτοξεύτηκε από την κερκίδα των οπαδών του ΠΑΟΚ, χτυπάει σε κιγκλίδωμα και σφηνώνεται στην καρωτίδα του.

Η εκδρομή στο «Σαν Πάολο» της Νάπολι για τον αγώνα του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ κόντρα στην παρέα του Ντιέγκο Μαραντόνα έχει μείνει στην ιστορία, όπως και η ατμόσφαιρα στη ρεβάνς της Τούμπας. Ο Αργεντινός θρύλος θα χαρακτηρίσει το γήπεδο του ΠΑΟΚ ως «μια από τις δυσκολότερες έδρες», που είχε αγωνιστεί και με αυτό το «παράσημο» ξεκινάει η δεκαετία του ’90 και ο αγώνας για να φύγει από την προεδρία ο Θωμάς Βουλινός. Παράλληλα, η κόντρα με τον Ολυμπιακό βρίσκεται στο απόγειο της.

Ο «πόλεμος» στον Βουλινό

Πάνω από 6.000 οπαδοί του Δικεφάλου βρίσκονται στο Καυτανζόγλειο για το Ηρακλής – Ολυμπιακός, με στόχο να κυνηγήσουν τον Αργύρη Σαλιαρέλη και τους εκδρομείς από τον Πειραιά. Επεισόδια και σε Τούμπα, αλλά και σε Καραϊσκάκη, κάθε φορά που οι δύο λαοί βρίσκονται απέναντι ο ένας από τον άλλον. Για πολλά χρόνια, άλλωστε, η Τούμπα αποτελούσε ακατάλληλο γήπεδο για τους οπαδούς των τριών «μεγάλων» της Αθήνας κι όταν στα τέλη του ’80 κάνουν τελικά την εμφάνισή τους, το αποτέλεσμα θα είναι δεκάδες εξ αυτών να καταλήξουν σε νοσοκομεία.

Ο ΠΑΟΚτσής επαναστατεί και τα βάζει με όλους, ενώ ένα κομμάτι των οργανωμένων προχωρά σε αποχή από τους αγώνες της ομάδας. Το ποδόσφαιρο βρίσκεται σε παρακμή, με το μπάσκετ, να αρχίζει να γίνεται το αποκούμπι των κατά τα άλλα ποδοσφαιρικών ΠΑΟΚτσήδων. Ακολουθούν την ομάδα μπάσκετ εντός κι εκτός Ελλάδας, το 1988 πάνω από 2.500 ήταν στο Βελιγράδι για το ματς με τον Ερυθρό Αστέρα, όπου έπεσαν οι γνωστές μπουνιές του Τζόνι Νιούμαν στον Ιταλό διαιτητή Γκρόσι.

Η τιμωρία και η πορεία

Στον τελικό της Γενεύης το 1991 οι Ελληνες οπαδοί πολιορκούν το «Πατινουάρ ντε Βερνέ». Πάνω από 5.000 φίλοι του ΠΑΟΚ μπαίνουν με όποιο τρόπο μπορεί να φανταστεί κανείς στο γήπεδο, όπου ο Δικέφαλος στέφθηκε για πρώτη φορά κυπελλούχος Ευρώπης, αφού πρώτα τα αντικείμενα από την ελληνική εξέδρα οδηγούν σε προσωρινή διακοπή (ευεργετική για την εξέλιξη) του τελικού.

Την ίδια χρονιά στον αγώνα με τη Μαλίν, ένα μεμονωμένο περιστατικό με τον τραυματισμό στο μάτι ενός Βέλγου φιλάθλου, θα οδηγήσει στο κλείσιμο της Τούμπας για έναν αγώνα από την ΟΥΕΦΑ και η χαριστική βολή θα έρθει ένα χρόνο αργότερα με τα επεισόδια στον αγώνα ΠΑΟΚ – Παρί Σεν Ζερμέν, που οδηγούν σε αποβολή της ομάδας από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Το 1993 ο Πειραιάς και το ΣΕΦ ντύνονται στα ασπρόμαυρα από 12.000 ΠΑΟΚτσήδες στο καταραμένο φάιναλ φορ των ΠΑΟΚτσήδων, που το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς βγαίνουν στους δρόμους, με συλλαλητήρια κατά της κυβέρνησης, εξαιτίας της μεταγραφής του Νάσου Γαλακτερού από την ΑΕΚ.

Τρεις μέρες μετά την κατάκτηση του κυπέλλου Κόρατς, στις 19 Μαρτίου 1994, πάνω από 5.000 φίλοι του Δικεφάλου οδηγούνται με πορεία από την Ομόνοια στο ΣΕΦ, για το μπασκετικό ντέρμπι με τον Ολυμπιακό του Γιάννη Ιωαννίδη. Η αστυνομία φοβάται επιθέσεις στα τρένα του ηλεκτρικού, που θα μετέφεραν τόσο πολύ κόσμο από το κέντρο στον Πειραιά και ο επικεφαλής αποφάσισε να οδηγήσει τον κόσμο του ΠΑΟΚ στο γήπεδο με τα πόδια κι αφού πρώτα διέσχιζαν μια απόσταση 10 χιλιομέτρων. Κανείς άλλος οπαδός δεν έχει περπατήσει οργανωμένα τόσα χιλιόμετρα σε μια... εχθρική πόλη.

Εκείνη την εποχή το μπάσκετ φέρνει τίτλους, αλλά το ποδόσφαιρο είναι ο νταλγκάς των ασπρόμαυρων οπαδών. Ο Βουλινός δέχεται αφόρητες να αποχωρήσει, οι οργανωμένοι στήνουν ένα ακόμη συλλαλητήριο στην Καμάρα, ενώ νωρίτερα η εισβολή τους στον αγωνιστικό χώρο αποτελεί αιτία διακοπής του αγώνα ΠΑΟΚ – ΑΕΚ (1-3) και οδηγεί τον Δικέφαλο του Βορρά στην… εξορία για πέντε αγωνιστικές.

Στην καμπάνια των TIMES

Η πενταετής απουσία από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις στερούν από τον φίλο της ομάδα την παρουσία σε εκτός έδρας αγώνες στην Ευρώπη. Η επιστροφή συνοδεύεται από εντυπωσιακές εκδρομές. Πάνω από 3.000 ζουν το όνειρο της πρόκρισης επί της Άρσεναλ στο θρυλικό «Χάιμπουρι» του Λονδίνου. Η μοναδική εμφάνιση των ημίγυμνων ΠΑΟΚτσήδων στις πρώτες σειρές του γηπέδου αποτυπώθηκε από το φωτογραφικό φακό των Times του Λονδίνου και αποτέλεσε η βασική εικόνα πάνω στην οποία στηρίχθηκε η διαφημιστική καμπάνια του αθλητικού τμήματος με τον τίτλο «Full Monty» («γυμνή αλήθεια»).

Ακολουθούν εκδρομές από το ένα άκρο (Λισαβόνα) στο άλλο (Γλασκόβη) της Ευρώπης, με αντίξοες καιρικές συνθήκες, όπως το -15 στην Πράγα το 2002, ενώ αρχίζουν να τα πρώτα σήματα να μπαίνουν στη φανέλα του Νίκου Κιρτσάνη, του οπαδού που έχει ακολουθήσει τον ΠΑΟΚ σε 60 συνολικά ευρωπαϊκά παιχνίδια.

Ακόμη πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των «Βόρειων», οι οποίοι μετρούν πάνω από 40 εκδρομές στην Ευρώπη, όλες οδικώς, φθάνοντας μέχρι το εξωτικό Μπακού, μια διαδρομή κοντά στα 3.000 χιλιόμετρα.

Το αεροπλανάκι του «ΠΑΟΚΤΣΗ»

Ο Μάρτης του 1997 «σημαδεύεται» από το αεροπλανάκι της εφημερίδας «ΠΑΟΚΤΣΗΣ» (κυκλοφόρησε από το 1995 έως το 2000), που πέταξε κατά τη διάρκεια του ντέρμπι με τον Άρη πάνω από τον ουρανό της Τούμπας, με το μήνυμα «Εκεί, εκεί στη Β’ Εθνική»! Η κορυφαία, αν μη τι άλλο, εμπνευσμένη ποδοσφαιρική καζούρα που σημειώθηκε σε ελληνικό γήπεδο.

Το 1998 ένα γκολ του Μίρκο Τάκολα δεν θα μετρήσει και το ντέρμπι με τον Ολυμπιακό δεν θα τελειώσει ποτέ… Για να ακριβολογούμε τελείωσε άρον άρον στο 83^ο λεπτό κι αφού οι οπαδοί είχαν μπουκάρει και πάλι στον αγωνιστικό χώρο της Τούμπας. Ο ΠΑΟΚτσής ξαναβγαίνει στους δρόμους. Κλείνει τα διόδια, καίει αποκωδικοποιητές έξω από τα γραφεία της, τότε, FILMNET στη Θεσσαλονίκη και κάνει ένα από τα μαζικότερα και πιο δυναμικά συλλαλητήρια στο κέντρο της πόλης. Θα περάσουν πολλά χρόνια για να ξανακατέβουν 10.000 οπαδοί στους δρόμους, κι αυτό θα συμβεί στα πρώτα βήματα του Ζαγοράκη στην προεδρία της ομάδας.

Η στρατηγική των Συνδέσμων πιάνει τόπο και 9.000 φίλοι του ΠΑΟΚ παίρνουν το «φιλέτο», την κεντρική κερκίδα της Νέας Φιλαδέλφειας, στον τελικό του 2001 για να πανηγυρίσουν «φάτσα κάρτα» την κατάκτηση του κυπέλλου Ελλάδας, ενώ ένα χρόνο μετά πάνω από 7.000 κόσμος θα βρεθεί στο ΟΑΚΑ για το ντέρμπι με τον Ολυμπιακού, στη μεγαλύτερη μετακίνηση φιλάθλων, πλην τελικού κυπέλλου, από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα.

Η Πόλη και το Λονδίνο

Οι ΠΑΟΚτσήδες έχουν να λένε για όσα έζησαν το 2010. Μια χρονιά που ξεκίνησε με εντυπωσιακή κερκίδα στην «Αμστερνταμ Αρίνα» κόντρα στον Άγιαξ για τα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ και ακολούθησε η «άλωση της Πόλης». Μπορεί ο αριθμός να μην ήταν ιδιαίτερα μεγάλος, λίγο πάνω από τα 2.500 άτομα, αλλά οι εικόνες πολύ δυνατές και αξέχαστες για όσοι τυχεροί ήταν εκεί και τις έζησαν από κοντά.

Στις κερκίδες του «Σουκρού Σαράτσογλου» οι φίλοι του ΠΑΟΚ έστησαν το δικό τους πάρτι πρόκρισης το βράδυ της 26^ης Αυγούστου 2010, όπως συνέβη και τον Νοέμβριο του 2011 στο «Γουάιτ Χαρτ Λέιν» κόντρα στην Τότεναμ. Μπορεί να μην συγκρίνονται οι δύο βραδιές, αλλά έχουν τη δική τους αξία. Όπως και η παρουσία 5.000-5.500 ΠΑΟΚτσήδων στις δύο τελευταίες φορές (Γκελζενκίρχεν, Βεστφάλεν) που ο Δικέφαλος αγωνίστηκε στη Γερμανία.

Το pyroshow και η κάθοδος των μυρίων

Τα επεισόδια στον ημιτελικό του 2011 κόντρα στην ΑΕΚ μοιάζουν με καμπανάκι για τη διοίκηση Ζαγοράκη, που λίγους μήνες μετά θα αποχωρήσει, ενώ με το… καλημέρα ο Ιβάν Σαββίδης μαθαίνει τι εστί επεισόδια. Οι ΠΑΟΚτσήδες απαντούν στις προκλήσεις των οπαδών της Ραπίντ Βιέννης και η ΟΥΕΦΑ κλείνει για τρεις αγωνιστικές την Τούμπα και η δαμόκλειος σπάθα της θα κρέμεται για τρία χρόνια πάνω από το κεφάλι του Δικεφάλου.

Εντεκα χρόνια είχε να πάει ο ΠΑΟΚ σε τελικό του κυπέλλου. Το πέτυχε το 2014, αφού άφησε εποχή με το απίστευτο, μοναδικό pyroshow στον ημιτελικό της Τούμπας και με τους γάβρους στον πάγκο του Ολυμπιακού. Η παρουσία δε στον τελικό του ΟΑΚΑ συνοδεύεται από την παρουσία 25.000 κόσμου.