Να τι κόλλημα έχει φάει με τον Μπουχαλάκη ο Μαρτίνς

Για να πετύχει ο Ολυμπιακός κάτι που μέχρι το 44'ο λεπτό του παιχνιδιού έμοιαζε απίθανο, δηλαδή να επιστρέψει στο ματς και να φτάσει από το 0-2 στο 2-2 και στην διεκδίκηση μιας νίκης που θα αποτελούσε μια εκ των μεγαλύτερων επιτυχιών της 1ης αγωνιστικής του Champions League χρειάστηκε να συμβούν πολλά. Είναι αμέτρητοι οι παράγοντες ενός ποδοσφαιρικού παιχνιδιού. Κι όταν επιχειρείς να απομονώσεις την εικόνα και την συμπεριφορά μόνο της μίας ομάδας και επιχειρείς να αποδώσεις μόνο σε εκείνη τα όσα συνέβησαν σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα κάνεις μισή κουβέντα και στην πραγματικότητα δεν μιλάς για ποδόσφαιρο. Στην μεγάλη εικόνα του όμως ο αγώνας της Τετάρτης και το αποτέλεσμα οφείλονται κυρίως στα όσα έκανε ο Ολυμπιακός, διότι για να λήξει ισόπαλος ένας αγώνας ανάμεσα στην περσινή φιναλίστ του Champions League, που παραμένει σήμερα μια ομάδα 4αδας της Premier League, η οποία μάλιστα έχει ενισχυθεί, και μια ελληνική ομάδα, χρειάζεται η ελληνική ομάδα να υπερβεί τον εαυτό που παρουσιάζει στην αγωνιστική ρουτίνα της.

Ακόμη και αν δεν έχεις δει το ματς, αυτό υποθέτεις όταν κοιτάζεις τον πίνακα που απεικονίζει τα στατιστικά δεδομένα που δημιούργησε η δράση των δύο ομάδων. Βλέπεις ότι μια ελληνική ομάδα ολοκλήρωσε 120 πάσες λιγότερες συγκριτικά με την αγγλική, είχε τον ίδιο αριθμό τελικών προσπαθειών στον στόχο (5), ήταν το ίδιο ακριβής στις μεταβιβάσεις (86%-87%), και τελικά πέτυχε τον ίδιο αριθμό γκολ σε σαφώς λιγότερες επιθέσεις (36-56) επειδή κατάφερε να γίνει το βράδυ της Τετάρτης πιο αποτελεσματική από την αντίπαλό της, τόσο που να φτάσει στο τελευταίο διάστημα του παιχνιδιού πιο κοντά από εκείνη στη νίκη.

Αν επιχειρούσε κανείς να προσωποποιήσει την υπέρβαση που έκανε το βράδυ της Τετάρτης ο Ολυμπιακός, θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει την εικόνα δύο συντελεστών του. Η κουβέντα ξεκινά από τον Πέδρο Μαρτίνς, ο οποίος παρουσίασε μια ομάδα που είχε κρατήσει τα καλά των προηγούμενων ευρωπαϊκών εμφανίσεων και είχε βελτιώσει μια αδυναμία που είχε βάλει σε μεγάλη δοκιμασία τον Ολυμπιακό στα παιχνίδια με την Κράσνονταρ: την συμπεριφορά της ομάδας του κάθε φορά που αυτή επιχειρούσε να ξεκινήσει το χτίσιμο των επιθέσεών της και να περάσει τη σέντρα με την μπάλα στην κατοχή της για να μπει στο επόμενο στάδιο της ανάπτυξης του παιχνιδιού της και να επιχειρήσει να διεισδύσει στις γραμμές άμυνας της αντιπάλου του.

Στο πρώτο 20'λεπτο του αγώνα στο Κράσνονταρ, που οι Ρώσοι ανέβηκαν πολύ ψηλά στο τερέν και έπαιξαν επιθετική άμυνα για να πιέσουν και να προκαλέσουν λάθη, ο Ολυμπιακός δοκιμάστηκε πολύ, επειδή η ακρίβεια στις μεταβιβάσεις (61%) έδωσε στην Κράσνονταρ το δικαίωμα να πάρει τη μπάλα και να αντεπιτεθεί απέναντι σε ανοργάνωτη άμυνα. Στο πρώτο 20'λεπτο του αγώνα με την Τότεναμ η ακρίβεια του Ολυμπιακού στις μεταβιβάσεις ήταν στο 85%. Απέναντι στην Τότεναμ ο Ολυμπιακός έκανε το πιο ασφαλές passing game που έκανε ποτέ μέχρι εδώ στα ευρωπαϊκά του παιχνίδια. Και ναι, η Τότεναμ δεν ήταν το ίδιο πιεστική με την Κράσνονταρ, αλλά ήταν, καθ' όλη τη διάρκεια του πρώτου ημιχρόνου πιο τολμηρή από τον Ολυμπιακό στη συμπεριφορά της όταν δεν είχε τη μπάλα. Ξεκινούσε διαρκώς την άμυνά της από το αντίπαλο μισό του τερέν, έφτανε να πιέζει με 8 ποδοσφαιριστές στο αντίπαλο μισό, και γι' αυτό το ημίχρονο τη βρήκε να έχει τρέξει περίπου 3,5 χιλιόμετρα παραπάνω από τον Ολυμπιακό, ο οποίος ξεκινούσε την άμυνά του από το κέντρο του γηπέδου. Η Τότεναμ προσπαθούσε να κουράσει το μυαλό του Ολυμπιακού. Και το πέτυχε. Γι' αυτό πέτυχε δύο γκολ, σε δύο στιγμές που έπιασε τον Ολυμπιακό να χάνει την συγκέντρωσή του επειδή δεν είναι μαθημένος να παίζει συχνά τόσο απαιτητικά παιχνίδια σαν αυτό.

Το passing game του Ολυμπιακού δεν ήταν απλώς ασφαλέστερο στο πρώτο στάδιο. Με άλλα λόγια, δεν ήταν απλώς πιο ακριβής στις πάσες του κάθε φορά που επιχειρούσε να περάσει τη σέντρα. Ηταν πιο ουσιαστικός και στα δύο επόμενα στάδια, δηλαδή και στον τρόπο του να περνά μέσα από τις γραμμές της Τότεναμ και στην ολοκλήρωση της επίθεσης. Γι' αυτό έφτασε να τον βρει το ημίχρονο να έχει κρατήσει το ίδιο την μπάλα (49%-51%) και να έχει παράξει πολύ μεγαλύτερο αριθμό τελικών προσπαθειών από την Τότεναμ (11-3). Δεν νικούσε, επειδή είχε πληρώσει ακριβά τις δύο στιγμές που έχασε τη συγκέντρωσή του: την πρώτη φορά οι παίκτες του έχασαν τις θέσεις τους και έδωσαν χώρο στην Τότεναμ, με αρχή μια λάθος τοποθέτηση του Γκιγιέρμε, να φτάσει στο πέναλτι του Κέιν, και την δεύτερη φορά έχασαν την κατοχή της μπάλας σε χώρο που επέτρεψε στην Τότεναμ να εκδηλώσει αντεπίθεση απέναντι σε ανοργάνωτη άμυνα. Είναι σκληρό να πληρώνεις τόσο ακριβά δύο λάθη. Είναι όμως και συνυφασμένο με την μοίρα των ομάδων στο Champions League. Οπως έλεγε την περασμένη Δευτέρα ο Ερνέστο Βαλβέρδε, “σε αυτή την διοργάνωση μπορεί να κλείσεις τον διακόπτη για δέκα λεπτά και αυτό να αποδειχθεί αρκετό να σε καταστρέψει”.

Πώς το έκανε ο Μαρτίνς; Πώς συνέβη να βελτιωθεί ο Ολυμπιακός τόσο πολύ στην κυκλοφορία της μπάλας υπό πίεση στο δικό του μισό του τερέν σε διάστημα 20 ημερών; Στην πρώτη ανάγνωση κοιτάζει κανείς την ακρίβεια στις μεταβιβάσεις που είχαν ο Μπουχαλάκης (89,1%) και ο Γκιγιέρμε (93.9%) και οδηγείται στο “βρέθηκαν σε καλύτερο βράδυ με τη μπάλα στα πόδια αυτοί οι δυο” συμπέρασμα, το οποίο αποτελεί ένα μέρος της εξήγησης. Οι παίκτες όμως φτάνουν σε καλά βράδια σε αυτό το κομμάτι του παιχνιδιού μόνο όταν φτάνει όλη η ομάδα σε καλά βράδια σε αυτό το κομμάτι του παιχνιδιού. Πρέπει να είναι τοποθετημένη όλη η ομάδα σωστά για να μπορέσουν δύο ποδοσφαιριστές να κάνουν μεταβιβάσεις τόσο υψηλής ακρίβειας. Και αυτή η πρόοδος επιτυγχάνεται επειδή ένας προπονητής δημιουργεί διαρκώς στις προπονήσεις τέτοιες καταστάσεις παιχνιδιού, σε συνθήκες εξομοίωσης με τις συνθήκες αγώνα. Με άλλα λόγια, ο Μαρτίνς τους βάζει στις προπονήσεις το ίδιο πρόβλημα, μέσα από μια ποικιλία ασκήσεων, με τυχαία επανάληψη και αρκετές μεταβολές προκειμένου να τους “αναγκάσει” να βρουν καλύτερες λύσεις και να κάνουν καλύτερες επιλογές από αυτές που είχαν κάνει σε μια προηγούμενη φορά που αντιμετώπισαν παρόμοια συνθήκη παιχνιδιού. Τους εκπαιδεύει δηλαδή για να βρίσκουν καλύτερες λύσεις. Κάπως έτσι εξηγείται η βελτίωση του Μπουχαλάκη σε αυτό το κομμάτι παιχνιδιού. Ή πιο σωστά αυτή, δηλαδή η δουλειά του Μαρτίνς, είναι ένα βασικό μέρος της εξήγησης για την βελτιωμένη απόδοση που είχε ο Μπουχαλάκης την Τετάρτη σε αυτό το κομμάτι παιχνιδιού συγκριτικά με τις επιλογές που είχε κάνει σε παρόμοιες καταστάσεις παιχνιδιού σε προηγούμενους αγώνες. Μαθαίνει καλύτερα το παιχνίδι των άλλων, μαθαίνουν καλύτερα οι άλλοι το παιχνίδι του, τις αντιδράσεις του, και κάπως έτσι δημιουργείται μια ομάδα που βελτιώνει την ομαδική λειτουργία της.

Ο Ανδρέας Μπουχαλάκης είναι η δεύτερη εικόνα που προσωποποιεί την υπέρβαση του Ολυμπιακού το βράδυ της Τετάρτης. Αυτό το ματς του είναι μια καθαρή εικόνα της εξήγησης για την επιμονή που δείχνει ο Μαρτίνς στην επιλογή να τον κρατά μόνιμα στο βασικό σχήμα. Η κερδισμένη μπάλα που δίνει στον Βαλμπουενά την ευκαιρία να επιτεθεί και να κερδίσει το πέναλτι είναι το highlight του 26χρονου μέσου. Η μεγάλη εξήγηση για την μονιμοποίησή του όμως κρύβεται στην ακρίβεια και στην ποιότητα που είχαν οι πάσες του. Ο Μπουχαλάκης είχε αψεγάδιαστη επίδοση στο αμυντικό τρίτο (7/7), και πολύ καλή επίδοση τόσο στο μεσαίο (23/26) όσο και στο επιθετικό τρίτο του τερέν (11/13), παίζοντας την μπάλα περισσότερο προς τα εμπρός και λιγότερο στο πλάι ή πίσω. Κι είναι κυρίως η ακρίβεια και η ποιότητα στις μεγάλες πάσες του (7 στις 8 επιτυχημένες) που τον κάνουν πολύτιμο για το αγωνιστικό μοντέλο που δημιουργεί ο Μαρτίνς.

Το αριστερό του πόδι είναι το μόνο που μπορεί να αξιοποιεί τα positional play πρότυπα που στήνει στο τερέν ο Πορτογάλος προπονητής. Θυμήσου, πόσες φορές τον είδες να σημαδεύει με ακρίβεια τον Τσιμίκα, ο οποίος κρατούσε τη θέση του στο αριστερό άκρο της επίθεσης, έτοιμος να αξιοποιήσει τον χώρο που του είχε δημιουργήσει ο Μαρτίνς με τις τοποθετήσεις της ομάδας του στην απέναντι πλευρά του τερέν; Αυτό που είδες είναι ένα από τα πρότυπα ανάπτυξης παιχνιδιού που έχει σχεδιάσει ο Μαρτίνς.

Ο Μπουχαλάκης βρήκε τρεις φορές τον Τσιμίκα, μια τον Ποντένσε, μια τον Βαλμπουενά, μια τον Μασούρα, μια τον Ομάρ, με μακρινές μεταβιβάσεις που είχαν την επιθυμητή ακρίβεια προκειμένου να τους δώσει την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τον χώρο και να εκδηλώσουν επίθεση. Στο “περσινό” ρόστερ του Ολυμπιακού δεν υπήρχε άλλος κεντρικός μέσος με αυτή την ικανότητα, της μακρινής μεταβίβασης. Ο Μαρτίνς αντιλήφθηκε τον Μπουχαλάκη ως έναν κεντρικό μέσο που μπορεί να κρατά την ισορροπία στο παιχνίδι του Ολυμπιακού ανάμεσα σε άμυνα και επίθεση, και δουλεύει για να τον βελτιώσει ανασταλτικά, αλλά και στην πρώτη του πάσα από την άμυνα, διότι ξέρει ότι αν τα καταφέρει θα έχει δημιουργήσει έναν χαφ που αναβαθμίζει το δημιουργικό μέρος του παιχνιδιού του Ολυμπιακού και αποτελεί βασικό συστατικό στα πρότυπα που εκείνος δημιουργεί για τις επιθέσεις. Ο Μπουχαλάκης αλλάζει παιχνίδι, εκτονώνει την πίεση, δίνει χρόνο και τρόπο στον Ολυμπιακό για να ανέβει ψηλότερα στο τερέν, στέλνει την μπάλα στην αδύναμη πλευρά του αντιπάλου και δίνει ευκαιρίες στους ακραίους να επιτεθούν με την μπάλα απέναντι σε έναν μόνο αντίπαλο. Δεν είναι ο καλύτερος χαφ στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, αλλά δεν είναι ο χαφ που νομίζουν όσοι δεν μπαίνουν στον κόπο να αναλύσουν την ποιότητα του παιχνιδιού του.

Στους φιλάθλους δεν αναλογεί να κάνουν δεύτερη σκέψη κάθε φορά που βλέπουν την αρχική σύνθεση και προσπαθούν να εξηγήσουν για ποιο λόγο επιλέγει ο προπονητής την ίδια ενδεκάδα. Δεν έχεις να τους “ψέξεις” όταν τους ακούς να δυσανασχετούν “με τον κολλημένο Μαρτίνς που έβαλε πάλι την ίδια ενδεκάδα”. Δεν “χρωστούν” ούτε να ξέρουν, αλλά ούτε και να ψάχνουν απαντήσεις που αναλύουν και εξηγούν την επιλογή ενός προπονητή. Στα media όμως αναλογεί να κάνουν δουλειά για να πάνε σε μεγαλύτερο βάθος ανάλυσης από την κλισέ “ο προπονητής επιβραβεύει αυτούς που έφεραν τον Ολυμπιακό μέχρι τη φάση των ομίλων” απάντηση. Ενας προπονητής δεν βάζει τους ίδιους μόνο για να δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας και αίσθημα δικαιοσύνης στα αποδυτήρια. Το κάνει και επειδή ξέρει ότι με αυτή την επιλογή βάζει στο τερέν μια ομάδα με υψηλό αίσθημα αυτοπεποίθησης, εμπιστοσύνης του ενός προς τον διπλανό και προς την ομάδα και το αγωνιστικό σχέδιο. Το κάνει και επειδή ποντάρει στην ωριμότητα που έρχεται ως όφελος της κοινής εμπειρίας που έχουν τα μέλη μιας ομάδας που έχουν βάλει έξι σερί ευρωπαϊκά παιχνίδια στα πόδια τους. Η κοινή εμπειρία τους εκπαιδεύει να λαμβάνουν καλές αποφάσεις σε κάθε διαφορετική κατάσταση παιχνιδιού. Το κάνει προκειμένου να ανησυχεί όσο γίνεται λιγότερο για την καλή ενδοεπικοινωνία της ομάδας, για την διατήρηση της συνοχής. Το κάνει επειδή λειτουργεί με τη συνείδηση ότι με αυτούς έχει ήδη καταφέρει να συνεννοηθεί καλά. Ξέρει ότι θα υπηρετήσουν το αγωνιστικό σχέδιο, ότι έχουν εμπεδώσει τις απαιτήσεις που έχει το μοντέλο παιχνιδιού του, του έχουν αποδείξει ότι παίζουν ο ένας για τον άλλο και όλοι για την ομάδα, ξέρει ότι μπορεί να τους εμπιστεύεται τη στρατηγική του. Το βράδυ της Τετάρτης ανακάλυψε ότι ο χαρακτήρας τους έχει ισχυροποιηθεί τόσο που είναι ικανοί να σηκώνονται ψυχολογικά και να επιστρέφουν σε ένα ματς που βρέθηκαν να χάνουν 2-0 από την Τότεναμ στο Καραϊσκάκη. Και αυτό, το τελευταίο, το έμαθαν και εκείνοι και εκείνος.

Εχω αρκετές φορές στο παρελθόν σημειώσει ότι ο Ολυμπιακός έχει προπονητή που βάζει ευρωπαϊκές προδιαγραφές στο παιχνίδι του. Τα όσα μας δείχνει στα ευρωπαϊκά παιχνίδια όμως είναι κάτι ακόμη μεγαλύτερο από τις προηγούμενες παραστάσεις. Αυτό της Τετάρτης ήταν το πρώτο ματς Champions League στην καριέρα του. Ο Μαρτίνς μεγαλώνει στον Ολυμπιακό, κι αν συνεχίσει να μεγαλώνει με αυτό τον ρυθμό, σύντομα θα μπει στο μάτι συλλόγων υψηλότερου επιπέδου. Διότι τέτοια είναι η ποιότητα της δουλειάς του. Αυτά που δείχνει είναι δείγματα προπονητή ικανού να φτάσει σε πολύ υψηλό επίπεδο.

ΥΓ. Το τρίτο πρόσωπο αυτής της βραδιάς ήταν ο Ματιέ Βαλμπουενά. Οι επιδόσεις του ήταν "εξωπραγματικές" - 94,7% ακρίβεια στις μεταβιβάσεις, λάθεψε μόνο σε μια από τις 18 πάσες που έβγαλε στο επιθετικό τρίτο του τερέν, έφτιαξε γκολ, κέρδισε πέναλτι, ευστόχησε, έφτιαξε τρεις ευκαιρίες. Για εκείνον όμως αυτό που έκανε δεν ήταν έργο υπερβατικό. Το είχε πολλές φορές ξανακάνει. Αν κάτι ανακαλύπτει στον Ολυμπιακό με τον Μαρτίνς ο Βαλμπουενά είναι τα νέα όριά του, και μάλιστα ως "δεκάρι". Αλλά η δική του δεν ήταν υπέρβαση. Αυτός ήταν και πριν. Τέτοια παιχτάρα ήταν πάντα.