Γκέοργκ Φρίντριχ Χαίντελ: Ο εμπνευστής του απόλυτου ποδοσφαιρικού ύμνου (pics & vid)

• Ο Γερμανός που έγινε ο αγαπηγμένος των Άγγλων
• Ένας ύμνος σήμα κατατεθέν του Champions League

Είναι το όνειρο κάθε ποδοσφαιριστή να το ακούσει έστω και μια φορά στην καριέρα του. Στο άκουσμά του και μόνο σου προκαλεί ανατριχίλα. Πόσες και πόσες φορές έχουμε κάτσει μόνοι μας και το έχουμε τραγουδήσει. Είναι ο ύμνος που έμελλε να αλλάξει για πάντα την ιστορία μιας διοργάνωσης. Ο λόγος για το διάσημο πια ύμνο της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης στον κόσμο, «The Champions», το τραγούδι που συνοδεύει τους 22 ποδοσφαιριστές λίγο πριν την έναρξη των αγώνων.

Ένας ύμνος που δημιουργήθηκε το 1992 από τον Βρετανό Τόνι Μπρίτεν έπειτα από αίτημα της UEFA, αλλά έχει τις ρίζες της στο μακρινό 1727 όταν και ο Γερμανός συνθέτης του μπαρόκ, Γκέοργκ Φρίντριχ Χαίντελ συνέθεσε έναν εμβληματικό ύμνο για την στέψη του βασιλιά της Αγγλίας, Γεωργίου Β'! Κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί, πόσο μάλλον ο ίδιος ο Χαίντελ πως 300 χρόνια μετά ο ύμνος του θα ταυτιζόταν απόλυτα με τον βασιλιά των σπορ.

Ο Γερμανός που έγινε ο αγαπηγμένος των Άγγλων

Εκφράζοντας την καθολική Αντιμεταρρύθμιση του 16ου αιώνα, κάνει την εμφάνισή του ένα νέο καλλιτεχνικό ρεύμα, το μπαρόκ, αρχικά στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική, για να εξελιχθεί στη συνέχεια και στους επόμενους δύο αιώνες σε αρχιτεκτονικό σύμβολο της απόλυτης μοναρχίας με κορυφαίο δείγμα το ανάκτορο του Λουδοβίκου ΙΔ' στις Βερσαλλίες.

Το μπαρόκ όμως έφερε αλλαγές και στην μουσική με επίκεντρο την Ιταλία. Τα νέα ιδεώδη της εποχής μπαρόκ και η επιμονή στο δραματικό στοιχείο γέννησαν ένα νέο μουσικό πρότυπο, αυτό της κύριας φωνής που συνοδεύεται από ένα ή περισσότερα όργανα, της μονωδίας. Το μουσικό αυτό κίνημα γρήγορα ξέφυγε από τα σύνορα της ιταλικής χερσονήσου κι επεκτάθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη με πρώτη και καλύτερη την Γερμανία εκεί όπου ο Χαίντελ υπέγραψε με τις συνθέσεις του την μουσική ζωή τόσο της Γερμανίας όσο και της Αγγλίας στη συνέχεια.

Στα τέλη του 1710 ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Αγγλία, ενώ τον επόμενο χρόνο παρουσίασε την όπερα Rinaldo στο Λονδίνο, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Εκεί άλλαξε και το όνομά του και το προσάρμοσε, χρησιμοποιώντας το από κει και πέρα επίσημα στην αγγλική γραφή. Το 1712 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αγγλία, όπου συνέχισε τη σταδιοδρομία του ως θεατρικός επιχειρηματίας, αντιμετωπίζοντας ισχυρό ανταγωνισμό.

Εκεί ασχολήθηκε κυρίως με την opera seria (σοβαρή όπερα) κι εργάστηκε στο Λονδίνο, στην Βασιλική Μουσική Ακαδημία, για να στραφεί στη συνέχεια στο ορατόριο, όταν το αγγλικό μεσοαστικό κοινό έδειξε να κουράζεται από τις συγκρούσεις θεών, ηρώων και εραστών της σοβαρής όπερας, διευρύνοντας τον ρόλο των χορωδιών χρησιμοποιώντας αγγλική λιμπρέτα τα οποία βασίζονταν σε ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης. Το 1737 οδηγήθηκε σε χρεοκοπία, γεγονός που συνοδεύτηκε από μία επιδείνωση της υγείας του και προσωρινή παράλυση του δεξιού χεριού του, πιθανώς εξαιτίας ενός εγκεφαλικού επεισοδίου.

Μετά την ανάρρωσή του, ξεκίνησε να συνθέτει το δημοφιλέστερο ορατόριο του, τον Μεσσία, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 13 Απριλίου του 1742 στο Δουβλίνο. Από το 1751 άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα όρασης τα οποία σταδιακά επέφεραν και την τύφλωσή του. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, συνέθεσε το 1752 το ορατόριο Ιεφθάε. Πέθανε το Πάσχα του 1759 τυφλός μετά από αποτυχημένες εγχειρήσεις στο μάτι και η ταφή του έγινε με τιμές στο Αββαείο του Γουέστμινστερ.

Με τιμές που αρμόζουν στον αγαπημένο συνθέτη των Άγγλων, αν και γεννημένος στην Γερμανία, αφού ένα από τα σπουδαιότερα έργα του Σάξονα συνθέτη είναι το «Coronation Anthems» το οποίο έχει συνδεθεί για πάντα με την αγγλική μοναρχία. Το έργο αυτό αποτελείται από τέσσερις ύμνους που ετοιμάστηκε για την στέψη του βασιλιά της Αγγλίας, Γεωργίου Β' και από τότε ακούγεται πάντα σε κάθε ενθρόνιση βρετανού μονάρχη.

Ένας ύμνος σήμα κατατεθέν του Champions League

Ένας από τους τέσσερις ύμνους, το Zadok the Priest (ο ιερέας Ζάντοκ) είναι το πιο γνωστό κομμάτι στην σύγχρονη εποχή γιατί αποτέλεσε τον ύμνο του Champions League από το 1992 (ναι αυτό που ακούμε όλοι όταν κουνιέται το σεντόνι με τα αστέρια και μας σηκώνεται η τρίχα) όταν και η UEFA ανέθεσε στον Άγγλο Τόνι Μπρίτεν να γράψει τον ύμνο για το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης, το οποίο στη συνέχεια με την σημερινή μορφή αποτελεί την κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση στον κόσμο.

Στις αρχές της δεκαετίας του 90’ η UEFA έψαχνε τρόπο να αφήσει πίσω της μια δεκαετία που είχε σημαδευτεί από πολλά άσχημα γεγονότα, όπως το Χέιζελ, δίνοντας μια νέα ώθηση στο άθλημα του ποδοσφαίρου. Την σεζόν 1992-93 με την συμμετοχή και του Παναθηναϊκού, το πειραματικό Champions League είχε στεφθεί με απόλυτη επιτυχία και η UEFA ετοιμαζόταν για την επίσημη πρεμιέρα της διοργάνωσης κι έψαχνε για ένα μουσικό κομμάτι το οποίο θα έντυνε την διοργάνωση και θα αποτελούσε το σήμα κατατεθέν.

Η Ευρωπαϊκή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία απευθύνεται στον συνθέτη Τόνι Μπρίτεν να το δημιουργήσει. Το έργο του μόνο εύκολο δεν είναι αφού, κι ενώ είχε σχεδόν ολοκληρώσει την σύνθεσή του, η UEFA ζήτησε από τον Μπρίτεν να δουλέψει στα λόγια, τα οποία θα έπρεπε να αποτελούνται από 3 διαφορετικές γλώσσες (αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά) και ο ύμνος αυτός να αποδοθεί από χορωδία.

Ο Μπίτεν έψαχνε για έμπνευση και τότε ήρθε στο μυαλό του το Zadok the Priest του Χέντελ. Ένα κομμάτι επίσης επιβλητικό το οποίο περιλάμβανε χορωδία και τα όργανά του ταίριαζαν απόλυτα με αυτό που ζητούσε η UEFA. Η ηχογράφηση έγινε στο Λονδίνο με τη συμμετοχή της Βασιλικής Φιλαρμονικής Ορχήστρας και με το πρώτο άκουσμα προκάλεσε την αντίδραση που προκαλεί ακόμα και σήμερα. Ανατριχίλα. Ο ίδιος δεν πίστευε ποτέ ότι το κομμάτι αυτό θα είχε τέτοια επίδραση. «Πρέπει να πω ότι εκπλήσσομαι σχετικά με το πόσο έχει αντέξει στο χρόνο και πόσο δημοφιλής έχει γίνει. Για να είμαι ειλικρινής όταν ανέλαβα τη δημιουργία του ύμνου, ήταν απλώς άλλη μια δουλειά για μένα».

Και αν για τον Μπίτεν ήταν άλλη μια ημέρα στην δουλειά, τα λόγια του Τζιανλουίτζι Μπουφόν όταν η Γιουβέντους λόγω του γνωστού σκανδάλου Calciopolis απουσίαζε από το Champions League αποδίδουν με τον καλύτερο τρόπο τα συναισθήματα που σου προκαλεί ο ύμνος αυτός. «Κάθε φορά που άκουγα τον ύμνο από τον καναπέ του σπιτιού μου, σκεφτόμουν πόσο μου έλειπε να αγωνίζομαι σε αυτή την διοργάνωση».

O συνθέτης των απανταχού ποδοσφαιρόφιλων «έφυγε» σαν σήμερα στις 14 Απριλίου του 1759 κι εμείς θα ευχαριστούμε για πάντα τον Γκέοργκ Φρίντριχ Χαίντελ για μία από τις πραγματικές χαρές που μας χάρισε.