«Η UEFA έπεσε μέσα στην παγίδα που της έστησαν οι 12»

Δεν είναι μια εύκολη διαδικασία η ανάλυση που οδηγεί στην κατανόηση της νέας πραγματικότητας που δημιουργεί στο ποδόσφαιρο όλο αυτό που συνέβη από το βράδυ της Κυριακής μέχρι το βράδυ της Τρίτης. Μας λείπουν ακόμη πολλά δεδομένα που είναι αναγκαία για να σχηματίσουμε μπροστά μας όλη την εικόνα αυτής της νέας πραγματικότητας. Κάνοντας όμως μια αρχή, προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τι έγινε, τι πήγε να συμβεί και γιατί - για την ώρα - δεν συνέβη, θέλησα να συζητήσω με τον Γρηγόρη Ιωαννίδη, καθηγητή αθλητικού δικαίου στο Sheffield Hallam University. του οποίου το γραφείο παρείχε νομική υποστήριξη σε δύο από τις έξι αγγλικές ομάδες που μπήκαν στην European Super League και αναγκάστηκαν να βγουν.

Ένας δικηγόρος που βρέθηκε στη διάρκεια των τελευταίων ωρών στη θέση να δίνει απαντήσεις στις ομάδες προκειμένου να τις βοηθήσει να κατανοήσουν τη θέση τους και τις επιλογές για την στρατηγική τους απαντά σε μια σειρά από ερωτήσεις με διαφωτιστικές απαντήσεις, που μας βοηθούν να αντιληφθούμε λίγο καλύτερα όλες τις πληροφορίες που δεχθήκαμε από το βράδυ της Κυριακής.

Δώδεκα ομάδες αποφασίζουν να φτιάξουν μια δική τους ευρωπαϊκή διοργάνωση. Είχε νομικά κενά αυτή η απόφαση και η υλοποίησή της; Βάσει κανονισμών, μπορούσε η UEFA να τις τιμωρήσει; Κι αν ναι, ποια θα μπορούσε να είναι η ποινή που θα στεκόταν νομικά και δεν θα έπεφτε ευκολα σε ένα δικαστήριο;

Η αλήθεια είναι ότι θεωρητικά η ΟΥΕΦΑ μπορεί να επιβάλει όποια ποινή θέλει, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι κάθε ποινή θα πρέπει να ορίζεται στο δίκαιο κανόνων της ΟΥΕΦΑ και επομένως να αντιστοιχεί σε σχετικό κανόνα.

Η αρχή nullum crimen nulla poena sine lege ορίζει ότι δεν μπορεί να επιβληθεί ποινή χωρίς να υπάρχει αντίστοιχος νόμος, ή στην δική μας περίπτωση, αντίστοιχος κανόνας, κι ως εκ τούτου παράβαση αυτού. Από την άλλη πλευρά υπάρχει βέβαια κι ο γενικός κανόνας ότι όσοι αποδέχονται τους όρους συμμετοχής στις διοργανώσεις, οφείλουν να μην δυσφημίζουν το άθλημα (bringing the sport into disrepute). Στην προκειμένη περίπτωση ακόμη και αυτός ο κανόνας δημιουργεί μια απαράμιλλη αίσθηση υποκειμενικότητας και θα είναι δύσκολο να αποδειχθεί ότι όντως οι 12 δυσφήμησαν το άθλημα.

Επίσης θα πρέπει να τονιστεί, και αυτό είναι πολύ σημαντικό, ότι ο αποκλεισμός με τον οποίο απειλούνται αυτές οι ομάδες από την ημιτελική φάση της φετινής σεζόν του Τσάμπιονς Λιγκ, δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, καθώς οι ομάδες έχουν ήδη αποδεχθεί τους υπάρχοντες κανόνες και έχουν ενεργήσει σύμφωνα με αυτούς.

Αν ωστόσο η ΟΥΕΦΑ εμμείνει στην απόφασή της είναι πολύ πιθανό να βρεθεί αντιμέτωπη με μια συλλογική νομική αντίδραση, όχι μόνο από τις 3 ομάδες που μετέχουν στην ημιτελική φάση του Τσάμπιονς Λιγκ, αλλά επίσης και από ποδοσφαιριστές αυτών των ομάδων. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι με μια έφεση στο ΚΑΣ και με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, η απόφαση της ΟΥΕΦΑ για αποκλεισμό των ομάδων από τα ημιτελικά της φετινής διοργάνωσης, θα ακυρωθεί.

Η Premier League έψαχνε το “καταστατικό” της προκειμένου να διαπιστώσει αν νομιμοποιείται να αποβάλει τις 6 ομάδες από το πρωτάθλημα. Νομικά, θα μπορούσε πράγματι να το κάνει αυτό;

Επειδή ως γραφείο συμβουλέψαμε τις 2 από τις 6 αυτές ομάδες, θα ήθελα να βεβαιώσω ότι αυτή η απειλή ελλοχεύει. Η ίδια επιχειρηματολογία περί δυσφήμησης του αθλήματος ισχύει και σε αυτό το σημείο, και φυσικά, οι ίδιες απαντήσεις τις οποίες δώσαμε στην παράγραφο ανωθι. Θα ήταν δύσκολο για την Πρέμιερ Λιγκ να αποκλείσει αυτές τις ομάδες, επομένως «επέτρεψε» στην Βρετανική κυβέρνηση να προχωρήσει στον σχεδιασμό άλλων κυρώσεων, για τις οποίες η Πρέμιερ Λιγκ δεν είχε ούτε την εξουσία ούτε την δικαιοδοσία.

Σχετικά με την αποβολή των ποδοσφαιριστών των 12 συλλόγων από τις εθνικές ομάδες, είχε νομική βάση αυτή η απειλή του προέδρου της UEFA;

Απολύτως καμία και ήταν μια παράτολμη και επικίνδυνη κίνηση, ειδικά αφού έγινε δημόσια και δεν συνέβαλε στον διάλογο που ήταν ήδη σε εξέλιξη. Η ΟΥΕΦΑ δεν μπορεί να αποκλείσει ποδοσφαιριστές από την διοργάνωση. Και σε θέματα εθνικών ομάδων, η δικαιοδοσία ανήκει στις εθνικές ομοσπονδίες.

Αν οι 12 μπορούσαν να ξεπεράσουν όλα τα μεγάλα νομικά εμπόδια και τελικά να μην αποβληθούν από τα εγχώρια πρωταθλήματα, για ποιο λόγο έκαναν πίσω οι 6 αγγλικές ομάδες; Τι δεν είχαν μετρήσει σωστά, το οποίο αντιμετώπισαν στην διάρκεια των 48 ωρών και αποφάσισαν να κάνουν πίσω; Μπορεί να είναι κυρίως η αντίδραση των ποδοσφαιρόφιλων και των μελών της ποδοσφαιρικής κοινωνίας;

Προσωπικά δεν πιστεύω ότι είχαν πρόθεση να προχωρήσουν ως το τέλος, τουλάχιστον όχι στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν θα το κάνουν στο εγγύς μέλλον. Ήταν μια καλοστημένη παγίδα για να αναγκάσουν την ΟΥΕΦΑ να γίνει πιο ευέλικτη σε θέματα διακυβέρνησης, μια προσπάθεια να εξαλειφθούν για πάντα οι δύστροποι κανόνες του Fair Play, μια έντονη επιθυμία να εφαρμόσουν νέες ιδέες κυρίως για την νέα γενιά με αγώνες μακριά από την μεγάλη οθόνη και κυρίως διαδικτυακά. Φυσικά όλες αυτές οι προσπάθειες και επιθυμίες είχαν σαν στόχο την αύξηση των κερδών, τα οποία μειώθηκαν λόγω της πανδημίας.

Κοιτάζοντας το από την επιχειρηματική - οικονομική γωνία, σκέφτομαι ότι όταν κάποιος εμφανίζεται και προσφέρει στις μεγάλες ομάδες πολλαπλάσια κέρδη από τη συμμετοχή τους σε μια διοργάνωση συγκριτικά με αυτά που αποκομίζουν από την συμμετοχή στο Champions League, λογικά σκέφτονται ότι η UEFA τους “ρίχνει” ή δεν τους βοηθά να κερδίσουν περισσότερα. Όσα τους είπαν, η UEFA και η FIFA στη διάρκεια του τελευταίου περίπου διμήνου φαίνεται ότι δεν τους ήταν αρκετά. Τι μπορεί να άλλαξε τώρα και να “έπεισε” τις αγγλικές ομάδες να αναθεωρήσουν;

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, δύο είναι οι απαντήσεις. Πρώτον, οι 12 γνώριζαν εκ των προτέρων την δύναμη της κοινής γνώμης και γνώριζαν ότι κάθε τους απόφαση θα επηρεάσει όχι μόνο φιλάθλους, αλλά και ολόκληρες κοινωνίες. Αυτή τους η κίνηση ήταν ένα τεστ για να δοκιμάσουν την αντίδραση της άλλης πλευράς. Η ανάμειξη κυβερνήσεων με δημόσιες δηλώσεις πρωθυπουργών, κατέστησε σαφές το μέγεθος της αντίδρασης και επομένως όπλισε τις ομάδες με περισσότερα επιχειρήματα και καλύτερο σχεδιασμό για το μέλλον.

Δεύτερον, υπήρξε σύνεση και συμβιβασμός την τελευταία στιγμή, καθώς οι ομάδες ήδη πήραν κάποια από αυτά που ζητούσαν. Να είστε βέβαιοι ότι η επιθυμία τους για να «μοιραστούν» την εξουσία με την ΟΥΕΦΑ, και κατά συνέπεια και τις εμπορικές συμφωνίες, δεν έχει μειωθεί.

Είναι σημαντικό για τις ομάδες να μπορούν να αυξάνουν τα κέρδη τους χωρίς περιορισμούς, αλλά κυρίως να μπορούν να μετέχουν στις αποφάσεις για την δημιουργία κανονισμών, στην σύναψη εμπορικών συμφωνιών, στην δημιουργία διαδικτυακών πλατφορμών όπου οι ζωντανοί αγώνες θα μπορούν να μεταδίδονται μαγνητοσκοπημένα ξανά αμέσως μετά την ζωντανή τους μετάδοση.

Τι μπορούν να κάνουν σήμερα η UEFA, οι ομοσπονδίες και οι λίγκες για να εξασφαλίσουν ότι δεν θα αντιμετωπίσουν την ίδια πρόκληση μετά από ένα ή δύο χρόνια; Υπάρχει τρόπος να “δεθούν” οι μεγάλες ομάδες με τα εγχώρια πρωταθλήματα και τις διοργανώσεις της UEFA; Υπήρχε κάποιο κενό που σήμερα θα καλυφθεί;

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η συμβουλή μας είναι να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο κανόνων το οποίο θα προσφέρει ευελιξία στις ομάδες, θα ευνοεί τη συμμετοχή όλων στην λήψη αποφάσεων και στην δημιουργία κανονισμών, και, τέλος, θα συνεπάγεται μεγαλύτερη διαφάνεια σε όλους τους τομείς. Οι ομάδες ουδέποτε εξέφρασαν την επιθυμία να αποχωρήσουν από τα εθνικά πρωταθλήματα και νομίζω αυτός είναι ο κεντρικός παρονομαστής που κρατά μαζί όλες τις πλευρές. Άλλωστε η δημιουργία μιας κλειστής ευρωπαϊκής λίγκας, δίνει τη δυνατότητα σε μικρότερες ομάδες να κερδίσουν θέσεις στο Champions League της ΟΥΕΦΑ, και κατά συνέπεια να αυξήσουν τα κέρδη τους μέσα από τηλεοπτικά δικαιώματα και χορηγίες. Στα επόμενα χρόνια, δεν θα εκπλαγώ καθόλου αν δούμε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των ομάδων που μετέχουν στο Champions League το οποίο μπορεί πλέον να οργανωθεί σύμφωνα με το Ελβετικό μοντέλο και κατά συνέπεια να έχουμε διπλασιασμό των αγώνων.

Σε διαφορετική περίπτωση, η ΟΥΕΦΑ θα πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι το προϊόν που μέχρι τώρα διαχειρίζεται θα φύγει από τα χέρια της και δεν υπάρχει απολύτως τίποτα που μπορεί να κάνει για να αποτρέψει αυτήν την εξέλιξη.

_ _ _ _ _ _ _

Διαβάζοντας κανείς τις απαντήσεις του Γρηγόρη Ιωαννίδη αντιλαμβάνεται ότι οι κοινωνικές αντιδράσεις στην Αγγλία και τελικά οι πιέσεις που άσκησε η αγγλική κυβέρνηση στους 6, βλέποντας την ευκαιρία να βελτιώσει την εικόνα της στην αγγλική κοινωνία ήταν αυτές που οδήγησαν τις ομάδες στον τακτικό ελιγμό της αποχώρησης από την Super League. Οι ομάδες ήταν σε μια “win win” κατάσταση, δεδομένου ότι σήμερα παίρνουν από την UEFA πολύ περισσότερα από αυτά που έπαιρναν μέχρι την περασμένη Κυριακή. Προς το παρόν δεν επιτυγχάνουν τον στρατηγικό στόχο που είναι η παρουσία σε μια ευρωπαϊκή διοργάνωση υψηλού ανταγωνισμού, στην οποία θα μετέχουν διαρκώς οι πιο εμπορικές ομάδες της ηπείρου. Μοιάζει όμως πλέον βέβαιο ότι αυτό θα συμβεί. Είτε μέσα από τον δρόμο της UEFA, μετασχηματίζοντας το Champions League σε Super League, είτε από τον δρόμο που πήγαν να ακολουθήσουν. Αν το ξανακάνουν μόνοι, την επόμενη φορά θα έχουν δώσει μεγαλύτερη σημασία στις δημόσιες σχέσεις και την επικοινωνία. Σήμερα ο εκνευρισμός που τους έχει δημιουργήσει η οικονομική και ταμειακή κατάσταση στην οποία τις έφερε ο κορονοϊός δεν ήταν καλός σύμβουλος.