Ισπανία και Ιταλία, τα φαβορί της ανάλυσης
Αν αποφάσιζε η ανάλυση της απόδοσης και η στατιστική για τον νικητή του Euro 2020, ή πιο σωστά αν έπρεπε να κάνουμε την απονομή του τροπαίου κρίνοντας από όσα έδειξαν μέχρι εδώ και όχι από αυτά που περιμένουμε να δούμε στους ημιτελικούς και τον τελικό, η πρωταθλήτρια Ευρώπης θα ήταν η Ιταλία ή η Ισπανία. Με όποιο κριτήριο, δηλαδή είτε με τον όγκο είτε με την ποιότητα των ευκαιριών που δημιουργούν στους αγώνες, είτε με την αξιολόγηση της αμυντικής τους λειτουργίας, αυτές είναι οι δύο ομάδες που ξεχωρίζουν, όπως προκύπτει από την ανάλυση της απόδοσης των ομάδων μέσα από το Wyscout.
Από αυτή την άποψη είμαστε τυχεροί ως θεατές, δεδομένου ότι θα παρακολουθήσουμε την Τρίτη ένα ματς που θα του άξιζε να είναι ο τελικός, τον ημιτελικό Ιταλία - Ισπανία, και θα έχουμε ως μπόνους και τον πραγματικό τελικό, της μιας εκ των δύο απέναντι σε μια καλή ομάδα - είτε είναι η Αγγλία είτε η Δανία.
Στην φάση κατοχής της μπάλας και την δημιουργία ξεχωρίζουν οι Ισπανοί. Η ομάδα με τις ποιοτικότερες τελικές προσπάθειες στο τουρνουά (της αναλογούσαν 15.3 γκολ, αν “σκόραρε” η ποιότητα των ευκαιριών), αυτή που έκανε τα περισσότερα σουτ (92), η δεύτερη ομάδα σε αριθμό επιθετικών μονομαχιών, η πρώτη σε επαφές με την μπάλα στο επιθετικό τρίτο του τερέν και εντός μεγάλης περιοχής, αυτή με τις περισσότερες ποιοτικές πάσες (through passes, key passes) και φυσικά αυτή που κράτησε αδιανόητα περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη την μπάλα στα πόδια της (71.8%).
Η Ισπανία είχε καλές επιδόσεις και στους δείκτες ποιότητας της αμυντικής λειτουργίας της. Είναι η ομάδα που δέχεται τα λιγότερα σουτ ανά ματς από τον αντίπαλο (5.1), η πρώτη σε αποτελεσματικότητα στις αμυντικές μονομαχίες (68.6%), η ομάδα που βάζει την μεγαλύτερη ένταση στις μονομαχίες (7.7). Το μόνο ανησυχητικό στοιχείο στην αμυντική συμπεριφορά της είναι το γεγονός ότι επιτρέπει στον αντίπαλο να εκτελεί από καλές θέσεις. Στην σχετική λίστα, της ποιότητας των ευκαιριών του αντιπάλου, η Ισπανία έχει την χειρότερη επίδοση (xG per shot against: 0.183). Κι αυτή είναι μια μικρή εξήγηση για το γεγονός ότι έχει δεχθεί, μαζί με την Δανία, τα περισσότερα (5) γκολ από τις διεκδικήτριες του τροπαίου.
Κοντά σε επιδόσεις, στους περισσότερους δείκτες της απόδοσης στις δύο φάσεις παιχνιδιού είναι η Ιταλία. Και υπερτερεί της Ισπανίας, όπως και όλων των άλλων, στην ποιότητα των ευκαιριών που επιτρέπει στον αντίπαλό της. Έχει καλύτερη επίδοση σε αυτό ακόμη και από την Αγγλία που δεν έχει δεχθεί γκολ (xG per shot against: Ιταλία 0.114, Αγγλία 0.121). Η Ιταλία “περνά” τους Ισπανούς και στον όγκο των επιτυχημένων επιθετικών μονομαχιών - είναι η ομάδα με τις περισσότερες μονομαχίες και ντρίμπλες στο τουρνουά.
Στις περισσότερες κατηγορίες η Δανία βρίσκεται κοντά σε Ισπανία και Ιταλία σε επιδόσεις, και μάλιστα “σκοράρει” καλύτερα από τους Ιταλούς σε κάποιες από αυτές. Είναι η δεύτερη καλύτερη ομάδα σε ποιότητα ευκαιριών (xG στο τουρνουά: 11.53), δεύτερη πίσω από την Ισπανία και σε πλήθος επαφών με την μπάλα στην μεγάλη περιοχή (133), δεύτερη και στην ένταση που βάζει στις αμυντικές μονομαχίες. Εκεί που υπολείπεται έναντι όλων είναι στον αριθμό των ευκαιριών που επιτρέπει στον αντίπαλο. Δέχεται 6.97 σουτ ανά ματς, και αυτή είναι η χειρότερη επίδοση ανάμεσα στους τέσσερις διεκδικητές, χειρότερη και από της Αγλίας (6.82).
Και η Αγγλία; Δεν προηγείται σε καμιά από τις κατηγορίες των βασικών δεικτών απόδοσης. Η αλλαγή της δυναμικής της όμως από την στιγμή που μπήκε στις νοκ - άουτ φάσεις είναι ορατή με γυμνό μάτι, και φυσικά τεκμηριώνεται από τα στοιχεία ανάλυσης της απόδοσής της. Πιθανόν η αίσθηση της υπερβολικής αισιοδοξίας που δημιούργησε στους Άγγλους με το 4-0 επί της Ουκρανίας να αποδειχθεί στρεβλή, αλλά η βελτίωσή της στην φάση κατοχής της μπάλας και αξιοποίησης της κατοχής με ποιοτικές επιθέσεις ήταν μια πραγματικότητα και στην φάση των 16 απέναντι στην Γερμανία, στο ματς κατά του οποίου τη διάρκεια η Αγγλία είχε την μεγαλύτερη ακρίβεια στα σουτ που επιχείρησε (80%).
Πέντε παιχνίδια δεν είναι ένας μικρός αριθμός. Σύμφωνα με την επιστήμη της ανάλυσης της απόδοσης, είναι αρκετή ποσότητα για να την λάβουμε υπόψη ως ικανό δείγμα για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την φόρμα, την δυναμική μιας ομάδας. Συνεπώς τα 5 ματς που έχουμε δει μέχρι εδώ αποτελούν, θεωρητικά, μια βάση αρκετά στέρεη για να πατήσει όποιος επιχειρεί να κάνει μια προεκτίμηση για την κατάληξη της προσπάθειας των ομάδων να κατακτήσουν το τρόπαιο. Μόνο που η τελική φάση έχει πολύ ιδιαίτερη φύση, και γι’ αυτό οι “κανόνες” της ανάλυσης της απόδοσης συχνά πέφτουν πολύ έξω. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την προεκτίμηση της συνέχειας της πορείας μιας ομάδας σε ένα πρωτάθλημα - συζητάμε για τον ημιτελικό και τον τελικό μιας μεγάλης διοργάνωσης. Συζητάμε για ποδοσφαιριστές που προετοιμάζονται με την συνείδηση ότι έχουν μπροστά τους μια ευκαιρία που μπορεί να μην τους ξανατύχει. Πόσο συχνά έχει τύχει σε Άγγλους ποδοσφαιριστές να παίξουν έναν ημιτελικό Euro; Πόσο πιθανό είναι να ξαναβρεθεί η συγκεκριμένη γενιά Δανών ποδοσφαιριστών σε έναν ημιτελικό Euro; Αυτές οι παράμετροι, της ψυχικής και πνευματικής κατάστασης στην οποία βρίσκονται σήμερα και θα βρεθούν αύριο οι ποδοσφαιριστές έχουν μεγάλη επίδραση και γι’ αυτό κάνουν απρόβλεπτη την εξέλιξη και την κατάληξη αυτού του τουρνουά. Όπως συχνά άκουγα από τον Ότο Ρεχάγκελ και τον Φερνάντο Σάντος, δύο προπονητές που έχουν κατακτήσει το τρόπαιο, “στο τουρνουά, το ποδόσφαιρο είναι στιγμές. Μια στιγμή που σε ευνοεί και σε απογειώνει, ή μια στιγμή που σε χαντακώνει και σε παίρνει μαζί της”.
