Ξέρει την ομάδα του σαν την παλάμη του

• Στρατηγική
• Επικοινωνία

Σου δίνει αμέτρητους λόγους ο Πέδρο Μαρτίνς για να θαυμάζεις την δουλειά του, ή τουλάχιστον όσα μπορείς να καταλάβεις για την ποιότητα της δουλειάς του μέσα από την παρατήρηση, την μελέτη και την ανάλυση της απόδοσης που έχει η ομάδα του. Σε αυτό το κείμενο θα επικεντρωθώ μόνο σε δύο κομμάτια της δουλειάς του - αυτά που κατά την αντίληψή μου επηρέασαν σε αποφασιστικό βαθμό την απόδοση του Ολυμπιακού και την διαχείριση των καταστάσεων που συνάντησε στο πρώτο ματς με την Αϊντχόφεν.

Στρατηγική

Ο προπονητής του Ολυμπιακού είχε μοιραστεί, κατά τις δημόσιες δηλώσεις του την παραμονή του παιχνιδιού, την βασική ιδέα του για το παιχνίδι. Μέσα από την μελέτη και την ανάλυση του αντιπάλου του είχε φτάσει στην προεκτίμηση ότι αυτό θα είναι στις δεδομένες συνθήκες ένα ματς με πολλά γκολ. Και όπως αποδείχθηκε στο τερέν, για ένα τέτοιο ματς είχε προετοιμάσει τους ποδοσφαιριστές του όταν τους ανέλυσε την στρατηγική που θα ακολουθήσουν. Την στρατηγική οι προπονητές την αναλύουν στους ποδοσφαιριστές πριν από την έναρξη του παιχνιδιού, σε κατάσταση ηρεμίας. Δηλαδή δεν περιμένουν να συνεννοηθούν μαζί τους για τη στάση της ομάδας ανάλογα με την εξέλιξη του αγώνα στην κατάσταση του εκνευρισμού που δημιουργούν οι καταστάσεις του παιχνιδιού και να μεταδώσουν σύνθετες πληροφορίες σε στιγμές με ανεβασμένους σφυγμούς και τεντωμένα νεύρα.

Η εξέλιξη του ματς όμως μας απέδειξε ότι ο προπονητής είναι τόσο καλά συνδεδεμένος με τους ποδοσφαιριστές του που να φτάνει να μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη ενός ποδοσφαιρικού αγώνα όσο επηρεάζει ο προπονητής την εξέλιξη ενός μπασκετικού. Στη στιγμή που είδε τον αντίπαλο με 10 παίκτες ο Μαρτίνς ζήτησε από τους ποδοσφαιριστές του να κάνουν πιο επιθετική τη στάση τους και να αναπτύξουν τον ρυθμό της επίθεσής τους προκειμένου να εκμεταλλευτούν το αριθμητικό πλεονέκτημα. Νόμος του ποδοσφαίρου, θα πει κανείς: η ομάδα που παίζει με παίκτη λιγότερο καθυστερεί, η ομάδα που έχει τον παίκτη παραπάνω παίζει γρήγορα. Σωστά, μόνο που είναι άλλο να ξέρεις τι πρέπει να κάνεις και άλλο το να ξέρεις πώς πρέπει να το κάνεις. Η αντίδραση των ποδοσφαιριστών στα ερεθίσματα που δέχθηκαν από το παιχνίδι και τον προπονητή τους, με συνέπεια να σκοράρουν όπως οι παίκτες μιας ομάδας πόλο που παίζει με παίκτη παραπάνω, δημιουργεί την αίσθηση ότι έχει φτάσει σε τόσο υψηλό επίπεδο η επίγνωση στην μεταξύ τους συνεννόηση, που οι παίκτες να ξέρουν πώς να εκτελέσουν την οδηγία του προπονητή τους.

Επικοινωνία

Στο ίδιο συμπέρασμα οδηγούσε τον παρατηρητή και η ανάλυση της συμπεριφοράς του Ολυμπιακού στο β’ ημίχρονο. Στην ανάπαυλα του ημιχρόνου ο προπονητής ανέλυσε την στρατηγική, την “κρατάμε το προβάδισμα στο σκορ μέχρι το τελευταίο διάστημα, κι ύστερα θα ρισκάρουμε για να κάνουμε δύο τα γκολ της διαφοράς αν δεν έχουμε βρει γκολ σε μια αντεπίθεση” επιλογή του. Και οι ποδοσφαιριστές του έκαναν σωστά αυτό που ζήτησε ο προπονητής. Από το 46’ μέχρι το 80’ ο Ολυμπιακός είχε εκδηλώσει 5 επιθέσεις και είχε 3 τελικές προσπάθειες. Από το 80’ μέχρι τη λήξη, ο Ολυμπιακός εκδήλωσε 6 επιθέσεις και έφτασε σε 6 τελικές προσπάθειες. Με άλλα λόγια, σε 10’+ αγωνιστικά λεπτά εκδήλωσε περισσότερες επιθέσεις και είχε τις διπλάσιες τελικές προσπάθειες συγκριτικά με την επιθετική απόδοσή του στα προηγούμενα 35’. Οι αλλαγές και οι οδηγίες υπηρέτησαν την στρατηγική ακριβώς επειδή τόσο αυτοί που βρίσκονταν στο τερέν όσο και αυτοί που μπήκαν με τις 4 αλλαγές σε διάστημα 5’ λεπτών ήταν διαβασμένοι, συγκεντρωμένοι και συντονισμένοι, προετοιμασμένοι.

Στον καιρό της πανδημίας, που έχει αφαιρέσει τόσα στοιχεία από την φύση του ποδοσφαίρου, οι παρατηρητές γινόμαστε σοφότεροι χάρη στην γηπεδική ησυχία που μας επιτρέπει να ακούμε τους θορύβους της δουλειάς του προπονητή και των ποδοσφαιριστών. Κάπως έτσι έχουμε όλοι πλέον παραστάσεις της συμπεριφοράς ενός προπονητή που κρατά θετική στάση, ο οποίος διαρκώς εμψυχώνει και ενθαρρύνει τους ποδοσφαιριστές, τους βοηθά να ανασυνταχθούν μετά από κάθε νέα δοκιμασία, τους επιτρέπει να κάνουν αυτό για το οποίο πληρώνονται, δηλαδή να λαμβάνουν αποφάσεις στο παιχνίδι δίχως να τους επιβάλλεται παρά μόνο να τους καθοδηγεί και να τους συμβουλεύει. Η επικοινωνία του προπονητή με την ομάδα του έχει φτάσει στο επίπεδο που δεν του χρειάζεται του Μαρτίνς να φωνάξει πολλά για να συνεννοηθεί μαζί της. Σε ένα τόσο απαιτητικό ματς, ο Ολυμπιακός έπαιζε με μια καινούργια κατά τα 3/4 αμυντική γραμμή, και ο προπονητής, όπως τελικά και η ίδια η ομάδα του αντιμετώπισαν αυτή την πρόκληση με ηρεμία που φανερώνει μια ομάδα η οποία έχει αναπτύξει τέτοιους συνεκτικούς δεσμούς και τέτοια ομοιογένεια που να επιτρέπει στους καινούργιους να διαβάζουν χωρίς μεγάλη δυσκολία τη συμπεριφορά της και να ενσωματώνονται σε αυτή.

Είναι ατελείωτη η συζήτηση σχετικά με τα στοιχεία που βάζει ένας προπονητής σε μια ομάδα και σχετικά με την φύση της προπονητικής που είναι πιο πολυδιάστατη από ποτέ στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Είναι πάρα πολλά τα πεδία εργασίας του προπονητή στην διεύθυνση ενός επιτελείου που εργάζεται για μέρες στην προετοιμασία ενός αγώνα και συνεχίζει να εργάζεται κατά την εξέλιξή του προκειμένου να βοηθήσει τον προπονητή να πάρει τις καλύτερες αποφάσεις - δηλαδή αποφάσεις που βασίζονται στα απαραίτητα και ακριβή δεδομένα που εκείνος ζητεί να λαμβάνει. Είναι ατελείωτη η συζήτηση σχετικά με την πληρότητα του “πακέτου” που έχει το σημερινό τεχνικό επιτελείο του Ολυμπιακού, το οποίο είναι ευθέως ανταγωνιστικό απέναντι σε επιτελεία των ομάδων του προηγμένου ποδοσφαίρου. Όλα αυτά όμως δεν θα ήταν αρκετά αν δεν υπήρχε ο συνθέτης. Αυτός που συνθέτει όλα αυτά τα στοιχεία και βάζει την προσωπικότητά του, η οποία αποτελεί την κινητήριο δύναμη για να λειτουργήσει όλος αυτός ο μηχανισμός και να φτάνει ο Ολυμπιακός να συμπεριφέρεται σαν ευρωπαϊκή ομάδα.

Στον αντίπαλο πάγκο καθόταν ένας προπονητής που είναι μεγαλύτερος κατά 3 χρόνια από τον Πέδρο Μαρτίνς και έχει ήδη προπονήσει στην Bundesliga και την Eredivisie, δηλαδή σε πρωταθλήματα που απέχουν πολύ από το ελληνικό. Η δουλειά του Πέδρο Μαρτίνς στον Ολυμπιακό όχι απλώς δεν έχει να ζηλέψει από την δουλειά που έχει παρουσιάσει ο Ρόγκερ Σμιντ σε Μπάγερ Λεβερκούζεν και Αϊντχόφεν, αλλά είναι πολύ καλύτερη. Διότι ο Μαρτίνς είναι ένας προπονητής με την δυναμική να φτάσει εκεί που οραματίζεται: στο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου, την Premier League.