Η πανδημία, τα Social Media και οι αυξανόμενες διαδικτυακές επιθέσεις εναντίον αθλητών

«Είχα ένα πολύ κακό παιχνίδι και ένας τύπος στα social media μου είπε «Κάν'το όπως ο Ένκε» είπε πρόσφατα σε δηλώσεις του ο γκολκίπερ της Άρσεναλ, Μπερντ Λένο (o παλαίμαχος τερματοφύλακας Ρόμπερτ Ένκε αυτοκτόνησε πριν λίγα χρόνια, μαχόμενος με την κατάθλιψη). «Από τότε που το διάβασα συνειδητοποίησα ότι υπάρχουν τόσα πολλά ηλίθια άτομα στα social media. Αυτός είναι ο λόγος που δεν διαβάζω δημοσιεύσεις ακόμη και όταν όλα είναι καλά. Δεν το χρειάζομαι, δεν με κάνει καλύτερο, σπαταλάω χρόνο», πρόσθετε ο ίδιος. Η περίπτωση του Γερμανού πορτιέρε ήρθε να προστεθεί στις αμέτρητες περιπτώσεις αθλητών στην Αγγλία αλλά και παγκοσμίως που υπήρξαν το τελευταίο διάστημα θύματα προσβολών, ρατσιστικών επιθέσεων και απειλών μέσω των social media.

Οι απειλές και οι προσβολές πίσω από το πληκτρολόγιο δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Και σίγουρα δεν είναι φαινόμενο που συναντάται αποκλειστικά στο χώρο του αθλητισμού και του ποδοσφαίρου. Ωστόσο, οι περιπτώσεις διαδικτυακών επιθέσεων παρουσιάζονται όλο και αυξανόμενες κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Φαινόμενο που ίσως μπορεί να οφείλεται στα κλειστά γήπεδα, στη διαταραγμένη πραγματικότητα της πανδημίας και στις διαθέσεις κάποιων να ξεσπάσουν με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς δεν μπορούν να το κάνουν με τη φωνή τους από την καρέκλα μιας κερκίδας.

ΟΛΟΙ ΣΤΟ «ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ»: ΠΑΙΚΤΕΣ-ΔΙΑΙΤΗΤΕΣ-ΠΡΟΠΟΝΗΤΕΣ

Ο προπονητής της Νιουκάστλ Στιβ Μπρους αποκάλυψε πριν λίγο καιρό ότι δέχεται καθημερινά θανατικές απειλές μέσω του διαδικτύου και κάλεσε τις εταιρίες κοινωνικών μέσων να δώσουν λύση στο πρόβλημα. Νωρίτερα, ο Άγγλος διαιτητής Μάικλ Ντιν ανακοίνωσε την πρόθεση του να αποχωρήσει από τα καθήκοντά του μετά τις απειλές προς την οικογένεια του στους ιδιωτικούς λογαριασμούς τους στα social media. Ο ίδιος ανέφερε ότι τόσο αυτός όσο και μέλη της οικογένειας τους δέχονται σοβαρές απειλές, ως απόρροια της απόδοσης του διαιτητή σε παιχνίδι ανάμεσα σε Γουέστ Χαμ και Φούλαμ ενώ ζήτησε να αποκλειστεί για ένα σαββατοκύριακο από τη διαιτητική λίστα της Premier League. Ο πρώην διαιτητής - και νυν επικεφαλής της ΚΕΔ - Μάρκ Κλάτενμπεργκ αποκάλυψε ότι ο Μάικλ Όλιβερ έπρεπε να μετακινήσει την οικογένειά του από το σπίτι τους μετά από παιχνίδι Champions League ανάμεσα σε Ρεάλ Μαδρίτης και Γιουβέντους το 2018, δεχόμενος σωρεία απειλών μέσα από το διαδίκτυο.

Ο εξτρέμ της Στόουκ Τζέιμ Μακλίν μοιράστηκε ένα άμεσο μήνυμα στο Instagram που του έστειλε ένας χρήστης που είπε: «Μην με κάνεις να βάλω φωτιά στο σπίτι σου και να κάψω όλους όσους είναι μέσα». Ανάλογες επιθέσεις δέχτηκε και ο αμυντικός της Σέλτικ Σέιν Ντάφι το μήνα που διανύουμε. Αντιδρώντας στις επιθέσεις στον Μακλίν, ο Νιλ Λένον, πρώην πλέον προπονητής της Σέλτικ, είπε: «Είδα στο Sky την πίεση που ασκεί το ποδόσφαιρο σε αυτές τις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων. Θα έπρεπε να είχε γίνει πολύ καιρό πριν. Αυτές οι πλατφόρμες δεν επιδεικνύουν καμία προσπάθεια ανάληψης ευθυνών και δεν φροντίζουν τους ανθρώπους που υφίστανται συνεχή κακοποίηση, είτε φυλετικής, είτε σεχταριστικής, είτε προσωπικής».

Οι Έβερτον, Λίβερπουλ, Μάντσεστερ Σίτι και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ συνυπέγραψαν κοινή δήλωση, δηλώνοντας αηδιασμένες από τις ρατσιστικές επιθέσεις προς μέλη των ομάδων τους και ζητώντας από τις πλατφόρμες των social media να ενεργοποιηθούν. Θύματα φυλετικών και άλλων επιθέσεων βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Άξελ Τουανζέμπε και ο Μάρκους Ράσφορντ της Γιουνάιτεντ, ο Αντόνιο Ρούντιγκερ και ο Ρις Τζέιμς της Τσέλσι, ο Γούλιαν της Άρσεναλ αλλά και το μέλος της γυναίκας ομάδας της Γιουνάιτεντ, Λαουρέν Τζέιμς. Το Facebook, το οποίο ελέγχει το Instagram, λέει ότι η προσβολή μέσω «άμεσων μηνυμάτων» είναι πιο δύσκολη για την αστυνομία από τις δημόσιες τοποθετήσεις στα social media. Σε μια δήλωση που κυκλοφόρησε στο Instagram, η πλατφόρμα ανέφερε ότι θα καταργήσει τους λογαριασμούς των ατόμων που στέλνουν προσβλητικά μηνύματα ενώ αναπτύσσει νέους ελέγχους για να μειώσει την κακομεταχείρηση που βιώνουν οι χρήστες.

Η ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΕΝ ΜΕΣΩ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Στην ετήσια έρευνα της οργάνωσης Kick It Out για τη σεζόν 2019/20 αποτυπώνονται συγκλονιστικές αυξήσεις στα επίπεδα του μίσους και της ομοφοβικής κακοποίησης γύρω από τους αγώνες ποδοσφαίρου, συμπεριλαμβανομένων των social media - παρά το γεγονός ότι η σεζόν τέθηκε σε αναστολή για αρκετούς μήνες λόγω του Covid-19. Συνολικά, σύμφωνα με την έρευνα, σημειώθηκε αύξηση 42% στις αναφορές διακρίσεων συνολικά, από 313 σε 446. Υπήρξε επίσης αύξηση κατά 53% στις αναφερόμενες φυλετικές προσβολές στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο μεταξύ αυτής της σεζόν και της προηγούμενης, από 184 έως 282. Το Kick It Out έλαβε επιπλέον 117 αναφορές κακοποίησης με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό σε σύγκριση με 60 την περασμένη σεζόν - αύξηση κατά 95%. Η ίδια έρευνα κατέδειξε ότι την ποδοσφαιρική σεζόν μεταξύ Ιανουαρίου 2019 - Δεκεμβρίου 2019, το 30% των ερωτηθέντων είπε ότι είδαν ρατσιστικά σχόλια σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα και ένα εντυπωσιακό 71% των ερωτηθέντων δήλωσε επίσης ότι είδαν ρατσιστικά σχόλια στα κοινωνικά μέσα που απευθύνονταν σε έναν ποδοσφαιριστή.

Ακόμη και πιο δυσμενής είναι η κατάσταση σχετικά με τις διακρίσεις των δέχονται οι γυναίκες στο χώρο του αθλητισμού. Ελίτ Βρετανές αθλήτριες μίλησαν για «φρικτή κακοποίηση» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναφέρεται σε περσινή έρευνα του BBC Sport, υπογραμμίζοντας τα συνεχή σχόλια για την εμφάνισή τους και τις σεξιστικές παρατηρήσεις που αμφισβητούν το δικαίωμά τους να πρωταγωνιστούν στον αθλητισμό. Εκατόν εξήντα αθλήτριες - το 30% των ερωτηθέντων - δήλωσαν ότι είχαν δεχθεί απειλές και υβριστικά/σεξιστικά σχόλια στα κοινωνικά μέσα, από 14% το 2015.

Στοιχεία της βρετανικής αστυνομίας δείχνουν ότι 1 στους 10 αγώνες ποδοσφαίρου στη σεζόν 2019-20 είχε ένα περιστατικό έκφρασης μίσους στην Αγγλία και την Ουαλία και ο αριθμός συλλήψεων για ρατσιστικά ή άσεμνα συνθήματα υπερδιπλασιάστηκε από 14 το 2018-19 σε 35 το 2019-20, παρόλο που εκατοντάδες αγώνες ακυρώθηκαν ή παίχτηκαν πίσω από κλειστές πόρτες λόγω της πανδημίας.

Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ

Σε απάντηση των διαρκώς αυξανόμενων περιστατικών οι Βρετανοί όρισαν τον πρώτο αξιωματικό υπεύθυνο για εγκλήματα μίσους στο ποδόσφαιρο. «Είναι απαράδεκτο. Εάν περπατάτε στο δρόμο και δεχθείτε κάποια προσβολή, είναι αδίκημα. Εάν συμβεί στο διαδίκτυο, εξακολουθεί να είναι αδίκημα», δήλωσε ο ίδιος, προσθέτοντας: «Για πολλά χρόνια οι άνθρωποι πίστευαν ότι μπορούν να κρυφτούν πίσω από ένα φορητό υπολογιστή, μπορούν να πληκτρολογήσουν κάτι και να πιστεύουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν συνέπειες, αλλά θα υπάρξουν συνέπειες».

Η βρετανική κυβέρνηση και οι θεσμοί του αθλητισμού πιέζουν τις πλατφόρμες των social media να προβούν στην ενεργοποίηση αυστηρότερων μέτρων και ποινών σε όσους παραβιάζουν τους όρους χρήσης και επιτίθενται σε επαγγελματίες αθλητές. «Αυτές οι μεγάλες εταιρείες πρέπει να αστυνομεύουν καλύτερα», λέει ο Στιβ Μπρους. «Η κακοποίηση που δέχτηκα, οι απειλές θανάτου και όλα αυτά τα πράγματα. Πρέπει να το περιορίσουν και να το ελέγξουν καλύτερα επειδή υπάρχουν ευάλωτοι άνθρωποι εκεί έξω».

Οι περιορισμοί της πανδημίας είχαν ως αποτέλεσμα οι φίλαθλοι να μπορούν να βιώσουν ένα αγώνα μόνο μέσα από το διαδίκτυο και τα κοινωνικά μέσα. Η αμφίδρομη επικοινωνία που χαρακτηρίζει τα social media έχει φέρει το χρήστη σε πιο στενή σχέση και πιο άμεση επαφή με διάσημους αθλητές αλλά αυτό συχνά αποτελεί δίκοπο μαχαίρι, με τις επιθέσεις και τις προσβολές να έχουν αυξηθεί την περίοδο της πανδημίας. Κυβερνήσεις, αθλητικοί θεσμοί και κυρίως οι ίδιες οι πλατφόρμες των social media καλούνται να βρουν λύση σε αυτό που ο διευθύνων σύμβουλος της Arsenal Vinai Venkatesham χαρακτήρισε ως «το μεγαλύτερο πρόβλημα στο ποδόσφαιρο αυτή τη στιγμή».

*Έχεις άποψη για κάποιο αθλητικό θέμα; Στείλε το κείμενό σου στο [email protected] και δες το δημοσιευμένο στο αγαπημένο σου site.