Βινίσιους: Η αναγέννηση και η θυσία του παρελθόντος

• Ένα παρεξηγημένο παιδί σε μια ξένη γη
• Η στάχτη και ο Φοίνικας

«Ο Άρτουρ Φρίντεριχ, γιος ενός Γερμανού μετανάστη και μιας έγχρωμης καθαρίστριας, έπαιξε στην πρώτη κατηγορία για 26 χρόνια και δεν πήρε ποτέ δεκάρα. Κανείς δεν σκόραρε περισσότερα γκολ όμως από εκείνον στην ιστορία του ποδοσφαίρου, ούτε καν ο εμβληματικός Πελέ. Ο Φρίντεριχ κατέγραψε 1329 γκολ, ενώ ο Πελέ 1279. Αυτός ο πρασινομάτης ωστόσο είναι που ευθύνεται για το βραζιλιάνικο στυλ ποδοσφαίρου.

Αυτός ή διάβολος που μπήκε μέσα του μέσα από την ψυχή του ποδιού του και έσπασε όλους τους κανόνες στα αγγλικά εγχειρίδια: Ο Φρίντεριχ έφερε στο επίσημο στάδιο των λευκών την ασέβεια έγχρωμων αγοριών που διασκέδαζαν καβγαδίζοντας για ένα κουρέλι στις φτωχογειτονιές. Κάπως έτσι γεννήθηκε ένα στυλ ποδοσφαίρου ανοιχτό στη φαντασία, εκείνο που προωθεί την ευχαρίστηση έναντι του αποτελέσματος. Από τον Φρίντεριχ και ύστερα, δεν υπάρχουν σωστές γωνίες στο Βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο, όπως άλλωστε δεν υπάρχουν και στα βουνά του Ρίο Ντε Τζανέιρο ή στα κτήρια του Όσκαρ Νιεμέγερ».

Όπως εξηγεί με περίσσια μαεστρία ο περίφημος συγγραφέας Εδουάρδο Γκαλεάνο, υπήρχε κάποτε μια εποχή που η Βραζιλία δεν είχε ταυτότητα. Αυτό το αλέγκρο ποδοσφαιρικό στυλ ακόμα αγνοούνταν και μια από τις μεγαλύτερες πολιτισμικές κληρονομιές του αθλήματος περίμενε καρτερικά τη γέννηση της. Ανάμεσα, σε λάσπες, αίμα, γυμνά κακώς καμωμένα πόδια που όμως συμπεριφέρονταν στη μπάλα με το τρυφερότερο χάδι του κόσμου. Δεκαετίες αργότερα, ωστόσο, το ποδόσφαιρό της είναι γνωστό και τα προϊόντα της ακόμα διασημότερα.

Ένα από τα τελευταία διαμάντια που εξόρυξε και εξήγαγε με συνοπτικές διαδικασίες στο εξωτερικό ήταν ένας καχεκτικός, αδύνατος πιτσιρικάς με συμβόλαιο στη Ρεάλ Μαδρίτης. Το καλοκαίρι του 2019 η Βασίλισσα έδινα τα χέρια με τη Φλαμένγκο έναντι 45 εκατομμυρίων ευρώ για την αγορά του Βινίσιους Τζούνιορ, ο οποίος στη δική του πατρίδα αποτελούσε το αμάλγαμα όσων πρεσβεύει η ποδοσφαιρική τους ιστορία. Ντρίμπλα, έφοδος, λίκνισμα, χορός, σάμπα, ένα αλέγκρο στυλ που πρωτίστως έκανε τα πλήθη να αναφωνούν ακόμη κι αν η μπάλα δεν κατέληγε στα δίχτυα.

Ένα παρεξηγημένο παιδί σε μια ξένη γη

Οι δυο τους όμως ήταν δυο κόσμοι παράλληλοι. Από τα πρώτα του του παιχνίδια, ο Βινίσιους γνώριζε καλύτερα από τον καθένα το δικές του δυνατότητες. Αέναες ντρίμπλες, αδιάκοπα τρεξίματα με ορμή μπρος τον αντίπαλο, χάδια στη μπάλα και ένα χαμόγελο που σηματοδοτούσε τη δίψα για άρτον και θέαμα. Η ανταπόκριση όμως δεν ήταν ανάλογη. Αντίθετα το άδολο χαμόγελο του Βινίσιους έπειτα από μια πετυχημένη ντρίμπλα, ένα λίκνισμα της μέσης που έστελνε... αδιάβαστο τον αντίπαλο, έσβηνε άμεσα στον απόηχο των κριτικών. Ανούσιος, ανώριμος, εγωιστής, αναποτελεσματικός, εχθρός της ποδοσφαιρικής λογικής ήταν μόνο μερικά από όσα γράφονταν στον Τύπο για τις επιδόσεις του τότε 18χρονου. Και η αλήθεια είναι πως οι αριθμοί ήταν με το μέρος τους. Στην πρώτη του σεζόν στην ισπανική πρωτεύουσα, ο Βινίσιους κατάφερε να σημειώσει μόλις 3 γκολ σε 36 συμμετοχές και το πρόβλημα που παρουσίαζε στην τελική προσπάθεια αποτέλεσε έναυσμα για τις πρώτες κραυγές που θα ακούγονταν εις βάρος του στο Μπερναμπέου.

Εκείνος όμως ακόμα δεν μπορούσε να καταλάβει. Είχε μάθει διαφορετικά. Είχε γνωρίσει ένα κόσμο που η χαρά του παιχνιδιού υπερέχει του στυγνού αποτελέσματος. Έναν κόσμο όμως που όσο κυλά ο χρόνος, εκείνος εξατμίζεται στην αδυσώπητη φύση του επαγγελματικού αθλητισμού. Και σε έναν κορυφαίο σύλλογο όπως η Ρεάλ δεν γίνονται εξαιρέσεις. Από τη στιγμή που πέρασε τον Ατλαντικό, ο Βινίσιους είχε αποχαιρετήσει οριστικά όσα ήξερε, πλέον οι δοξασίες για την ποδοσφαιρική θεά είχαν περάσει στη σφαίρα του μύθου και της γραφικότητας. Η δόξα και το θέαμα είναι άυλα σε αντίθεση με τα τρόπαια που μπορείς να κρατήσεις και να κατακτήσεις. Έτσι προτάσσουν άλλωστε τα αγγλικά εγχειρίδια εδώ και αιώνες και αργά ή γρήγορα ο νεαρός άσος θα συνειδητοποιούσε πως σε αυτή τη νέα γη της Επαγγελίας είχε διαπράξει αμάρτημα εφάμιλλο του προπατορικού.

Ανάλογη πάντως ήταν και η πορεία του στη δεύτερη σεζόν. Ο Ζινεντίν Ζιντάν αδυνατούσε να τον γαλουχήσει στα νέα δεδομένα, ο Βινίσιους συνέχιζε τις περίτεχνες μα συνάμα ημιτελείς ενέργειες και το πρόσωπό του άρχιζε να ανάγεται σε persona non grata στη Μαδρίτη. Πολύ σύντομα το άλλοτε ανερχόμενο αστέρι της Βασίλισσας είχε πάρει το ρόλο του γελωτοποιού στο πολυτελές παλάτι. Μια μικρή βελτίωση στα γκολ (5 τη σεζόν 2020/2021) δεν ήταν ικανό να αλλάξει την άποψη του κόσμου, αφού παρά το γεγονός πως ο Βραζιλιάνος συνέχιζε να παίρνει ευκαιρίες στο βασικό σχήμα λόγω των τραυματισμών του Αζάρ, το Μπερναμπέου διατηρούσε μια απόμακρη στάση απέναντί του.

Η στάχτη και ο Φοίνικας

Γύρω από το ποδόσφαιρο όμως πολλές φορές εξυφαίνονται οι πιο απίθανες ιστορίες. Από γελωτοποιός στο παλάτι, από ασχημόπαπο στη λίμνη των κύκνων, μέσα σε μερικούς μήνες ο Βινίσιους έχει καταφέρει να αντιστρέψει τελείως το κλίμα. Πλέον οι αχρείαστες κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα ενέργειες, το υπερβολικό κράτημα της μπάλας, η παραπάνω ντρίμπλα που θα χαλούσε καθολικά μια εν δυνάμει επίθεση φαίνεται να ανήκουν οριστικά στο παρελθόν. Υπό τις οδηγίες του Κάρλο Αντσελότι ο... διάττοντας αστέρας της Ρεάλ παρουσιάζεται αναγεννημένος. Παρέα με τον Καρίμ Μπεζενμά οδηγούν τον σύλλογο προς τις κορυφές της La Liga και την επόμενη φάση του Champions League, την ίδια ώρα μάλιστα που τα στατιστικά του βρίσκονται σε κορύφωση με 9 γκολ και 7 ασίστ σε μόλις 15 συμμετοχές. Τα χαρακτηριστικά που είχαν πείσει τους επικριτές του πως απλά θα διένυε μια ετοιμόρροπη καριέρα χωρίς κορύφωση έχουν πάψει να κάνουν την εμφάνισή τους.

Με άλλα λόγια, ο ορισμός μιας πλήρης αναγέννησης, μιας διαφορετικής εκδοχής του Φοίνικα που αναδύθηκε από τις στάχτες του. Όμως, ποιο είναι το κόστος; Η βραζιλιάνικη λάμψη του Βινίσιους σταδιακά τρεμοσβήνει για να ικανοποιήσει τους εκτυφλωτικούς προβολείς των ευρωπαϊκών γηπέδων και η μαγεία που διδάχθηκε και αγάπησε στο άθλημα έχει δώσει τη θέση της σε μια άκομψη αναζήτηση του κέρδους. Τον αυτοσκοπό της αποτελεσματικότητας. Για τον ίδιο όμως ενδεχομένως να μην έχει σημασία. Εκείνος κατάφερε να κάνει το επόμενο βήμα, να ικανοποιήσει τα αδηφάγα πλήθη της ρωμαϊκής αρένας και οι αριθμοί του να εκτοξευτούν στην στρατόσφαιρα. Το όνειρο που είχε από μικρός έχει πλέον πάρει σάρκα και οστά. Έστω κι αν χρειάστηκε να αφήσει οριστικά πίσω τις ρίζες του, τον ίδιο το λόγο που γέννησε αυτή τη φαντασία. Εκείνη την παρωχημένη τέχνη του χορευτικού πολέμου που διδάσκεται με ένα κουρέλι, μόνο και μόνο για να προδοθεί νομοτελειακά στον βωμό της ευρωπαϊκής επιτυχίας...