Μουντιάλ 2022: Οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης των εργατών στο Κατάρ, μέσα από τα μάτια του «Guardian»

• Διαμονή πέντε και έξι ατόμων σε μικρές καμπίνες χωρίς παράθυρα
• Εργάτες Κατάρ: Παράνομες πληρωμές πρόσληψης, πενιχροί μισθοί
• Η εταιρεία δεν τους δίνει την άδεια να αλλάξουν δουλειά

Το Μουντιάλ 2022 πλησιάζει. Μόλις δύο μήνες έχουν απομείνει για τη σέντρα της μεγάλης γιορτής του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, η οποία θα «σκιαστεί» όσο ποτέ λόγω του status quo της διοργάνωσης στο Κατάρ. Και μαζί με την αρχή του Μουντιάλ, πλησιάζει και το τέλος στα βάσανα χιλιάδων μεταναστών που δουλεύουν στα κατασκευαστικά και οργανωτιικά έργα των γηπέδων. Μεταναστών από το Μπαγκλαντές, την Ινδία, το Νεπάλ. Όσων επέζησαν από τις κακουχίες και δεν πρόσθεσαν νέα θύματα στη στοίβα των 6.500 εργατών που έχασαν τη ζωή τους από το 2010 ως το 2021, σύμφωνα με την έρευνα που είχε δημοσιεύσει ο «Guardian».

Ενάμιση και πλέον χρόνο αργότερα, το βρετανικό Μέσο συνέθεσε ένα ακόμα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ, παίρνοντας μαρτυρίες από μερικούς από τους ανθρώπους που εργάζονται στο στάδιο «Αλ Μπαΐτ». Το γήπεδο που θα παίξει η Αγγλία κόντρα στις ΗΠΑ, 60.000 θέσεων και που η όψη του δίνει την εντύπωση μιας νομαδικής σκηνής. Και η πραγματικότητα είναι ίδια ή και χειρότερη από την ιδέα που είχαν διαμορφώσει οι απανταχού φίλαθλοι το τελευταίο διάστημα. Σίγουρα αντίθετη από αυτή που διαβεβαιώνουν FIFA και λοιποί διεθνείς φορείς πως επικρατεί στην περιοχή.

Διαμονή πέντε και έξι ατόμων σε μικρές καμπίνες χωρίς παράθυρα

Όπως αναφέρει στην αυτοψία του ο επί εννέα χρόνια απεσταλμένος του Guardian στο Κατάρ, Πιτ Πάτισον, οι εργάτες του γηπέδου μεταφέρονται μετά το τέλος της βάρδιάς τους σε μια απομονωμένη περιοχή στην έρημο περίπου 40 λεπτά με το αυτοκίνητο, εκεί που βρίσκεται η φάρμα του εργοδότη τους, (Al Sulaiteen Agricultural and Industrial Complex, SAIC). Εκεί που έχει στηθεί ένα camp με δεκάδες μικρές παραμελημένες καμπίνες, περιορισμένων διαστάσεων και χωρίς παράθυρα.

Τρεις και τέσσερις εργάτες κοιμούνται σε καθεμία, ως και πέντε ή έξι σε δωμάτια με κουκέτες και το μίνιμουμ της ιδιωτικότητας του που (δεν) απολαμβάνουν είναι κάτι κρεμασμένες πετσέτες από τον έναν όροφο της κουκέτας στον άλλον. Τα ρούχα τους τα κρεμούν σε σύρματα που εκτείνονται σε δύο τοίχους. Όσο για τα προσωπικά τους αντικείμενα, τα μαγειρικά σκεύη ή απλά μπουκάλια με το νερό, χώρος υπάρχει μόνο κάτω από τα κρεβάτια. Ο Πάτισον απέδωσε την εικόνα ως «ό,τι πιο ρυπαρό σε camp έχω δει στα εννέα χρόνια που κάνω ρεπορτάζ στο Κατάρ».

Εργάτες Κατάρ: Παράνομες πληρωμές πρόσληψης, πενιχροί μισθοί

Οι συνθήκες διαμονής είναι αλληλένδετες με τις πενιχρές ανταμοιβές. Οι μισθοί της μεγάλης πλειονότητας των εργατών δεν ξεπερνούν τα 1.000 ριάλ τον μήνα, περίπου 300 ευρώ δηλαδή με ελληνικούς όρους. Αμοιβή που αναλογεί σε ένα ευρώ την ώρα. Είναι το κατώτατο όριο μισθού που υπάρχει στο Κατάρ.

Χρήματα που δεν φτάνουν ούτε για τους ίδιους, πόσω μάλλον για τις πολυμελείς οικογένειες πίσω στην πατρίδα τους. Ένας από τους εργάτες που μίλησαν στον «Guardian» δήλωσαν πως κατάφερε να περιορίσει τα έξοδά του, ώστε να στέλνει 200 ευρώ στη σύζυγό του και τα τέσσερά τους παιδιά στην Ινδία.

Το ζήτημα είναι ότι πέραν των εξευτελιστικών αμοιβών, οι περισσότεροι εργάτες χρειάστηκε να πληρώσουν παράνομα τους διαμεσολαβητές που τους εξασφάλισαν τη δουλειά στο Κατάρ πίσω στη χώρα τους. Ένας εξ αυτών πλήρωσε 2.700 λίρες για να προσληφθεί μέσω του τοπικού φορέα από την «SAIC»).

Η εταιρεία δεν τους δίνει την άδεια να αλλάξουν δουλειά

Το 2020 το Κατάρ ψήφισε νόμο που υποσχόταν την κατάργηση του συστήματος της «καφάλα», σύμφωνα με το οποίο οι εργάτες αδυνατούσαν να αλλάξουν δουλειές στη χώρα. Κάτι που όμως έμεινε μόνο στα λόγια και τις διατάξεις, αφού στην πράξη οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να είναι ανήμποροι να αποχωρήσουν από το project.

«Η εταιρεία δεν δίνει άδεια να αποχωρήσουμε. Μπορείς να αλλάξεις δουλειά μόνο αν επιστρέψεις στην πατρίδα του, ακυρώσεις τη βίζα και αιτηθείς ξανά από την αρχή», δηλώνει ένας εκ των εργατών που μίλησαν στον «Guardian», ενώ η πιο χαρακτηριστική μαρτυρία είναι η εξής: «Αν μπορούσαμε να αλλάξουμε δουλειές, θα είχαμε φύγει όλοι».

Αυτή η καθημερινότητα συντηρείται εδώ και χρόνια, συνεπώς είναι μάλλον αδύνατον να αλλάξει μέσα στις τελευταίες 60 μέρες πριν τη διεξαγωγή του τουρνουά. Με αυτά και με αυτά, στην ερώτηση για το αν περιμένουν τη σέντρα της διοργάνωσης, ένας από τους εργάτες απάντησε: «Δεν είμαι ενθουσιασμένος για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Δεν νομίζω ότι θα μας αφήσουν να μπούμε καν στο γήπεδο».

Την ίδια ώρα, η FIFA και δευτερευόντως η Οργανωτική Επιτροπή του Κατάρ εμμένουν πως χάρη στο project, συντελέστηκαν διαρκείς κοινωνικές αλλαγές στη ζωή των εργατών και αναβάθμιση των εργασιακών και βιοτικών συνθηκών τους, ενώ η τελευταία κάνει λόγο για μεμονωμένες μόνο περιπτώσεις άδικης μεταχείρισης.