Ουαλία: Τα Μουντιάλ της λήθης και το καπέλο που ενώνει ένα ολόκληρο έθνος

Για γενιές και γενιές Ουαλών το Παγκόσμιο Κύπελλο προσφέρει μόνο στιγμές λήθης, εκείνη που επιστρατεύεται για να γιάνει τον πόνο. Ακόμα και οι 40άρηδες του σήμερα, δεν ήταν ούτε... ιδέα στα μυαλά των γονιών τους το 1958, στην τελευταία παρουσία της Cymru [το ουαλικό όνομα για την Ουαλία] στα τελικά της διοργάνωσης. Ωστόσο από στόμα, σε στόμα μεταφέρονται και συνεχίζουν το ταξίδι τους στον χρόνο ιστορίες πόνου, αδικίας κι απογοητεύσεων.

Πολλοί αφηγούνται το παιχνίδι με την Σκωτία τον Οκτώβριο του 1977, το ματς στο οποίο αναφέρονται με εκφράσεις όπως «η μεγάλη ληστεία με το χέρι του Τζορντ». Μια φάση στην οποία οι Σκωτσέζοι ανοίγουν στο σκορ με ένα αμφισβητούμενο πέναλτι καθώς φάνηκε ότι ήταν ο Τζόε Τζόρνταν που έκανε χέρι στην περιοχή, κι όχι ο Ουαλός αμυντικός Ντέιβ Τζόουνς. Το παιχνίδι έληξε 2-0 υπέρ της ομάδας του Νταλγκλίς, που έκλεισε εισιτήριο για το Μουντιάλ του 1978 κι έστειλε τους «δράκους» σπίτι τους.

Κάποιοι μπορούν να ανασύρουν από τη μνήμη τους -όσο κι αν το απεύχονται- την μπάλα να χτυπάει το αριστερό δοκάρι στην εκτέλεση πέναλτι του Πολ Μπόντιν το 1993 που θα έστελνε την Ουαλία στο Παγκόσμιο των ΗΠΑ (1994). Ενώ σχεδόν κανένας θυμάται το παιχνίδι των «δράκων» με τη Ρωσία στο Millennium Stadium το 2003, για μια θέση στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 2004. Ένας αγώνας που οι παρόντες φώναζαν «ΗΠΑ, ΗΠΑ, ΗΠΑ» από τις κερκίδες (σαφή αναφορά στον Ψυχρό Πόλεμο) προσπαθώντας να διασκεδάσουν την πλήξη τους. Μετανιώνοντάς το οικτρά βέβαια, αφού στο τέλος αποδείχθηκε τρομακτικά προληπτικό.

Εκτός από την ήττα με 1-0, λίγα 24ωρα μετά ένας από τους Ρώσους παίκτες βρέθηκε θετικός στο Bromantan, ένα φάρμακο της εποχής του ψυχρού πολέμου που φέρεται να χρησιμοποιήθηκε από τον ρωσικό στρατό για να δώσει στα στρατεύματά του επιπλέον αντοχή. Η Ουαλική Ουαλική Ομοσπονδία διαμαρτυρήθηκε στην UEFA, αλλά το αποτέλεσμα δεν ανατράπηκε και έτσι μια νέα εποχή οπαδών της Ουαλίας είχε τη δική του στιγμή να καταδικάσει στη λήθη.

Για χρόνια λοιπόν όσοι Ουαλοί ρίσκαραν να παρακολουθήσουν τις προσπάθειες του αντιπροσωπευτικού τους συγκροτήματος φλέρταραν έντονα με την απογοήτευση. Όμως εσχάτως τα επί σειρά ετών μάγια λύθηκαν και οι νεότεροι μπορούν να γράψουν την ιστορία αλλιώς. Η Ουαλία βρίσκεται στα τελικά του Μουντιάλ του Κατάρ. Το τρίτο της σημαντικό τουρνουά σε λιγότερο από μια δεκαετία. Το πρώτο της Παγκόσμιο Κύπελλο μετά από 64 χρόνια. Επιπλέον, ίσως για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία της, η ομάδα αποπνέει «υγεία». Παίκτες και οπαδοί τραγούδησαν μαζί το Yma O Hyd που ελεύθερα μεταφράζεται «κι όμως είμαστε ακόμα εδώ» και αναζητώντας τους στίχους του καταλαβαίνεις πόσο αγγίζει το λαϊκό τους αίσθημα και την μακρά ιστορία τους.

«Θυμάσαι τον Μάγκνους Μάξιμους. [στην ουαλική παράδοση ο Μάγνος Μάξιμος είναι ο ιδρυτής των μετα-ρωμαϊκών ουαλικών βασιλείων] Κανείς δεν τον ξέρει. Έχουν περάσει χίλια εξακόσια χρόνια. Πάρα πολύ [χρόνος] για να θυμάσαι. Όταν ο Μάγκνους Μάξιμους πήγε από την Ουαλία το έτος 383 Και μας άφησε σαν ολόκληρο έθνος. Και σήμερα: εδώ είμαστε! Είμαστε ακόμα εδώ».

Επιπλέον, για χρόνια, στην Ουαλία το ποδόσφαιρο θεωρούνταν σαφώς κατώτερο από το ράγκμπι που λογίζεται ως το εθνικό της σπορ. Αυτό δεν ισχύει πια. Αυτή η πολιτιστική αλλαγή οφείλεται σε ένα σύμβολο. Κι όχι δεν είναι ο αναμφίβολα πιο γνωστός παγκοσμίως Ουαλός παίκτης [Γκάρεθ Μπέιλ]. Είναι ένα λαμπρό κίτρινο, πράσινο και κόκκινο καπέλο που έχει εξελιχθεί σε σύμβολο αυτής της νέας ταυτότητας του ουαλικού ποδοσφαίρου.

Bucket hats have arrived at the home of welsh football during the World Cup. The best barman Sagar is ready to welcome all of you 🏴󠁧󠁢󠁷󠁬󠁳󠁿 #wales #cymru #buckethats #worldcup pic.twitter.com/jgh6Z66oKo

— CallanInQatar 🏴󠁧󠁢󠁷󠁬󠁳󠁿🇶🇦 (@callanbowden) November 12, 2022

Το Red Wall όπως είναι γνωστοί οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της Εθνικής Ουαλίας φορούν μαζικά αυτό το τρίχρωμο καπέλο κάνοντας την κερκίδα τους να μοιάζει με ένα τεράστιο λιβάδι με νάρκισσους. Τον περασμένο Ιούνιο, η Ουαλία επικράτησε 1-0 της Ουκρανίας και πήρε την πολυπόθητη πρόκριση στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ. Σε πλάνα και φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν από εκείνη την ιστορική βραδιά, οι πρώην διεθνείς Ουαλοί Άσλεϊ Γουίλιαμς και Ντάνι Γκάμπιντον, «πιάστηκαν» απ' την κάμερα με τα κουστούμια τους, τις γραβάτες και το... μαγικό αυτό καπέλο! Δεν ήταν θέμα στυλ, δεν θα μπορούσε να είναι...

Ο δημιουργός του πρώτου - πρώτου καπέλου είναι ο Τιμ Γουίλιαμς. Για δεκαετίες ο Τιμ ταξίδευε από το Βελιγράδι ως τη Μόσχα για να παρακολουθήσει την Ουαλία διερωτώμενος πότε επιτέλους θα έρθει η στιγμή της! Αποφάσισε να φτιάξει τις δικές του φανέλες και τα δικά του καπέλα γιατί βαριόταν να φοράει τα ίδια και τα ίδια που είχαν μια εσάνς μιζέριας. Σκέφτηκε μάλιστα ότι πιθανόν και άλλοι υποστηρικτές να αισθάνονταν το ίδιο. Το 2010, όπως εκμυστηρεύεται σε συνέντευξή του στον «Guardian», γύρισε από τη δουλειά του σ' ένα εμπορικό κατάστημα με οικοδομικά υλικά και ξενύχτησε φτιάχνοντας και στέλνοντας δέματα. Ονόμασε την εταιρεία του Spirit of ’58.

Το καπέλο «γεννήθηκε» από την αγάπη του για τους Stone Roses κι ο σκοπός του; Το πιο απλό «να φέρει λίγο χρώμα και διασκέδαση» στους αγώνες. Σχεδόν απολογητικά, παραδέχεται, «Ξέρω ότι δεν είναι για όλους». Αλλά – όπως και η ίδια η ομάδα – το καπέλο έχει πάει πιο μακριά από ό,τι ο ίδιος και οποιοσδήποτε περίμενε. Καθώς η ομάδα βελτιωνόταν, τόσο η επιχείρησή του ανέβαινε μέχρι που μια μέρα: «Γύρισα σπίτι από τη Βοσνία [όπου η Ουαλία είχε προκριθεί στο Euro 2016] και υπέβαλα την παραίτησή μου από την καθημερινή μου δουλειά».

Η Ουαλία ήταν εδώ, παίζοντας στην πρώτη μεγάλη διοργάνωση μετά από 58 χρόνια, που το ουαλικό ποδόσφαιρο βρήκε τη δικιά του iconic στιγμή. Οι «δράκοι» είχαν φτάσει στους προημιτελικούς, κάτι που από μόνο του ήταν δύσκολο να το πιστέψει κανείς, και ισοφάριζαν 1-1 με το Βέλγιο – την ομάδα με την υψηλότερη βαθμολογία στη διοργάνωση. Στο 55ο λεπτό, ο Χαλ Ρόμπσον-Κανού δέχθηκε τη μπάλα στο σημείο του πέναλτι, περικυκλωμένος από αμυντικούς, έκανε μια προσποίηση έστειλε τρεις Βέλγους να παραπαίουν στη λήθη - προτού αυτός βάλει ήρεμα την μπάλα στην εστία. Καθώς έτρεχε πανηγυρίζοντας οι περισσότεροι δεν μπορούσαν να το συνειδητοποιήσουν. Τι ζούσαν;

Έξι χρόνια μετά και σχεδόν έχουν καταλάβει τι βιώνουν. Ο Τόνι Γουίλιαμς έχει πλέον κάλτσες, κονκάρδες, κούπες, ποδηλατικά γιλέκα, σαλιάρες, πετσέτες θαλάσσης και πολλά άλλα – ενώ η έκδοση Spirit of ’58 του καπέλου πωλείται για 85 £ στο eBay. Όπως εξηγεί, το καπέλο έχει γίνει ένα είδος φάρου για τους ταξιδιώτες Ουαλούς οπαδούς.

«Όταν είσαι εκατοντάδες μίλια μακριά και περπατάς σε έναν κεντρικό δρόμο, μπορείς να το δεις αμέσως», λέει, «και κάνει όλους να μιλάνε. Φέρνει τους ανθρώπους κοντά» παρά το εύρος των προσωπικοτήτων και του υπόβαθρου μεταξύ των παικτών – εκείνοι που μιλούν ουαλικά και εκείνοι που δεν μιλούν, εκείνοι που μεγάλωσαν στην Ουαλία και εκείνοι που μεγάλωσαν σε άλλα σημεία της Γηραιάς Ηπείρου, εκείνοι που είναι πολυεκατομμυριούχοι παγκόσμιοι σταρ, εκείνος που έγραψε ιστορία ενώ δεν είχε σύλλογο κι αυτός που ενώ έπαιζε ποδόσφαιρο εργαζόταν και ως ναυαγοσώστης στο Truro. Στο καπέλο στα χρώματα του νάρκισσου υπάρχει χώρος για όλους.