Mythbuster: «Ταφόπλακα» για τους νεαρούς η Β΄ και η Γ΄ εθνική

Στις περισσότερες χώρες του πλανήτη ο ενδεδειγμένος ενδιάμεσος σταθμός από το ερασιτεχνικό στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο είναι οι μικρές κατηγορίες. Αυτό το στοιχείο είναι πολύ σημαντικό, αλλά στη χώρα μας αγνοείται συστηματικά, σχεδόν από το σύνολο της ποδοσφαιρικής κοινότητας. Κυρίως οι ίδιοι οι παίκτες και το περιβάλλον τους (οικογένεια, μάνατζερ) θεωρούν «πισωγύρισμα» να αγωνιστεί ένα παιδί που έχει χαρακτηριστεί project, σε επίπεδο Γ΄ εθνικής ή Super League 2. Κι όμως, οι αποδείξεις περί του αντιθέτου, υπάρχουν μπροστά μας και τις παρακολουθούμε εδώ και τρεις εβδομάδες στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ.

Πρόσφατη «μουντιαλική» μελέτη του Διεθνούς Κέντρου Αθλητικών Σπουδών που εδρεύει στο Νοσατέλ της Ελβετίας, αποδεικνύει ότι περισσότεροι από τους μισούς ανάμεσα στους 830 παίκτες που ταξίδεψαν στο Κατάρ, έχουν παίξει επαγγελματικά σε «μικρές» κατηγορίες από τα 18 έως τα 23 τους χρόνια. Είτε ως δανεικοί από τις «μεγάλες» ομάδες στις οποίες ανήκαν (ανήκουν) είτε απευθείας, ως στελέχη συλλόγων μικρότερου βεληνεκούς.
Η ακτινογραφία των παικτών που συμμετείχαν στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ δείχνει ότι στην κρίσιμη αυτή πενταετία της ποδοσφαιρικής τους εξέλιξης, δεν αγωνίστηκαν μόνο στα μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, αλλά και σε διοργανώσεις όπως της Β΄ και της Γ΄ Γαλλίας, της Championship, της League 1, της League 2 Αγγλίας, τις μικρότερες κατηγορίες της Ολλανδίας, του Βελγίου, της Ελβετίας, της Δανίας ακόμα και της Β΄ των ΗΠΑ (USL Championship)!

Όσον αφορά τους συλλόγους, στη σχετική λίστα των ομάδων που έχουν χρησιμοποιήσει σε επίσημο αγώνα «μουντιαλικούς» ποδοσφαιριστές όταν αυτοί ήταν 18-23 ετών, προηγούνται όσοι φημίζονται για τις ακαδημίες τους. Ο Άγιαξ (Ντε Γιονγκ, Ντε Λιχτ, Ζίγες, Ονάνα κ.α.) και η Μπαρτσελόνα (Μέσι, Μπουσκέτς, Γκάβι, Πέδρι κ.α) είναι στην πρώτη θέση με 21, ακολουθούν η Ρεάλ Μαδρίτης (Βινίσιους, Ροντρίγκο, Καρβαχάλ κ.α.) με 19 και η Ντόρτμουντ (Μπέλιγχαμ, Ρέινα, Αντεγέμι κ.α.) με 17.
Όμως στην ίδια κατάταξη υπάρχουν και ομάδες που σίγουρα θα μπορούσαν να αποτελέσουν παράδειγμα για τις ελληνικές. Η Νόρτζελαντ και η Μπρόντμπι (Δανία), η Χρόνινχεν και η Τβέντε (Ολλανδία), η Λοκομοτίβα Ζάγκρεμπ (Κροατία) και η Λεχ Πόζναν (Πολωνία) βρίσκονται στις πρώτες 60 οι οποίες έχουν εκπαιδεύσει και αναδείξει επαγγελματικά τους περισσότερους παίκτες του Μουντιάλ. Δεν υπολογίζουμε καν τους συλλόγους που υπάρχουν στη λίστα λόγω της παρουσίας των αντίστοιχων εθνικών τους ομάδων. Δηλαδή δεν θα φέρουμε ως παράδειγμα τους 11 παίκτες που έχει αναδείξει η Αλ-Σαντ από το Κατάρ ή τους 10 της Ιντεπεντιέντε ντελ Βάλε του Ισημερινού, καθώς είναι συγκυριακή η παρουσία τους. Αναφερόμαστε μόνο σε συλλόγους που τον τρόπο λειτουργίας τους σίγουρα θα μπορούσαν να αντιγράψουν οι ελληνικές.

Η έρευνα εξετάζει, επίσης, τον πολύ σημαντικό ρόλο που παίζουν οι συνθήκες, σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, υπό τις οποίες εκπαιδεύεται ένας ποδοσφαιριστής. Ακριβώς εκεί θα πρέπει να εστιάσουμε στην Ελλάδα ώστε να αρχίσουν και πάλι να αναδεικνύονται ποδοσφαιριστές στον ρυθμό που αυτό συνέβαινε στο παρελθόν.
Ως συνθήκες, περιγράφονται:
- Οι κανονισμοί που διέπουν τα πρωταθλήματα μικρότερων κατηγοριών (πχ υποχρεωτική συμμετοχή νεαρών ποδοσφαιριστών)
- Το σύστημα χρηματοδότησης των υποδομών και τα κίνητρα που δίνει η Πολιτεία. Για παράδειγμα στη Δανία η Ομοσπονδία θέτει στις ακαδημίες στόχους, τους οποίους εάν εκπληρώσουν, κερδίζουν έξτρα επιχορήγηση. Οι στόχοι δεν είναι αγωνιστικοί, αλλά κυρίως οργανωτικοί (πχ κατάσταση γηπέδων, επάρκεια προσωπικού)
- Η εκπαίδευση των προπονητών (Κάτοχοι διπλωμάτων UEFA Pro ή UEFA Elite Youth)
- Η συμμετοχή της διοίκησης με χάραξη μακροπρόθεσμης στρατηγικής, εστιασμένης στο στόχο (της ανάδειξης ποδοσφαιριστών από τις ακαδημίες)

Καθοριστική, επίσης, είναι η σημασία των Β΄ ομάδων, αφού και οι 10 σύλλογοι στο Top 10 της σχετικής λίστας, διαθέτουν τέτοια γκρουπ τα οποία συνήθως συμμετέχουν σε διοργανώσεις κατώτερες κι από την δεύτερη κατηγορία. Γενικά οι μικρές κατηγορίες θεωρούνται ως η ιδανική μετάβαση από το ερασιτεχνικό στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο και όχι η απευθείας άνοδος από τα τμήματα των ακαδημιών. Ανάμεσα στους δεκάδες ποδοσφαιριστές που ακολούθησαν το δρόμο των μικρών κατηγοριών και εφέτος ταξίδεψαν στο Κατάρ, είναι:

- Ο «ήρωας» του Μαρόκου, ο 31χρονος τερματοφύλακας Μπόνο, αγωνιζόταν μέχρι τα 26 του στη Segunda Division με την Ατλέτικο Β΄, τη Σαραγόσα και τη Τζιρόνα.

- Ο στόπερ της Γαλλίας Νταγιό Ουπαμεκανό έκανε επαγγελματικό ντεμπούτο στη Β΄ Αυστρίας με τη Λίφερινγκ στα 18

- Ο Ολιβιέ Ζιρού, πρώτος σκόρερ στην Ιστορία των «bleus», πέτυχε τα πρώτα γκολ της καριέρας του με τη Γκρενόμπλ στη Β΄ Γαλλίας, όπου αγωνίστηκε για πρώτη φορά σε ηλικία 19 ετών

- Ο βασικός γκολκίπερ της Αργεντινής, Εμιλιάνο Μαρτίνες αποκτήθηκε μικρός από την Άρσεναλ. Από τα 20 έως τα 22 στάλθηκε δανεικός ακόμα και στη League 2 (Δ΄ κατηγορία). Το 2018/19 ήταν 27 ετών όταν αγωνίστηκε στην Championship με τη Ρέντινγκ.

- O 28χρονος Μπρούνο Πέτκοβιτς, στράικερ της Κροατίας, μεταξύ 20-23 ετών βρισκόταν στην Ιταλία μεταξύ Serie B και LEGA Pro (Γ΄ κατηγορία)

- O Νίκολας Ταλιαφίκο, αριστερός φουλμπακ της Αργεντινής, στα 20 χρόνια του έπαιζε Β΄ Ισπανίας με τη Μούρθια
- Ρισάρλισον έκανε επαγγελματικό ντεμπούτο στα 18 με την Ατλέτικο Αμέρικα στη Β΄ Βραζιλίας, πριν πάει στη Φλουμινένσε

- Ο Μπρούνο Γκιμαράες έπαιζε Δ΄ Κατηγορία (!) στη Βραζιλία με την Άουνταξ και στα 19,5 τον απέκτησε η Ατλέτικο Παραναένσε

- Τον Πάουλο Ντιμπάλα τον ανακάλυψε η Παλέρμο στα 19 στη Β΄ Αργεντινής όπου αγωνιζόταν στην Ινστιτούτο ντε Κόρντομπα

- Η ιστορία του τερματοφύλακα της Σενεγάλης και της Τσέλσι Εντουάρ Μεντί είναι γνωστή εδώ και καιρό. Μέχρι τα 24 του αγωνιζόταν στις μικρές κατηγορίες της Γαλλίας με τη Σερμπούρ, ενώ για ένα χρόνο έμεινε χωρίς ομάδα και έκανε δουλειές του ποδαριού για να επιβιώσει.

Όλα αυτά τα παραδείγματα σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα της έρευνας, δείχνουν το μονοπάτι της επιτυχίας σε χώρες που ακόμα αδυνατούν να το εντοπίσουν. Ο χάρτης υπάρχει, η τεχνογνωσία υπάρχει, μένει μόνο να τα ασπαστούν και αυτοί που ορίζουν τις τύχες του ελληνικού ποδοσφαίρου.