ΠΑΟΚ: Μισός αιώνας από το… «κλικ του αιώνα» με Κούδα και Καψή στην κατάμεστη Τούμπα

• Ένα κλικ - σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης εποχής.
• Μια εικόνα σε χιλιάδες παιδικά δωμάτια
• Ενας ύμνος του «φερ πλέι»

Το ημερολόγιο έγραφε 18 Απριλίου του 1973, η Ελλάδα συμπλήρωνε έξι χρόνια κάτω από την μπότα των συνταγματαρχών, μια μαύρη εποχή όπου η χούντα έσκιαζε και τρομοκρατούσε τα πάντα. Με τον ελληνικό λαό να υποφέρει, το ποδόσφαιρο αποτελούσε από τη μια διέξοδο στο ζοφερό σκηνικό και από την άλλη το αποκούμπι της χούντας, που πρόσφερε αφειδώς ποδοσφαιρικό θέαμα στον λαό προκειμένου να τον αποπροσανατολίσει από τα έργα και τις ημέρες των συνταγματαρχών.

Όσοι βρέθηκαν εκείνο το βράδυ πριν από μισό αιώνα στην Τούμπα, είδαν τον ΠΑΟΚ του Γιώργου Κούδα και της τρομερής παρέα του να κερδίζουν με 2-0 τον Παναθηναϊκό του Μίμη Δομάζου και των υπολοίπων ηρώων του Γουέμπλεϊ.

Εκείνη η νίκη-πρόκριση στα ημιτελικά του Κυπέλλου, με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό του Πούσκας, επισκιάστηκε από μια και μόνο στιγμή. Σημαδεύτηκε, αν προτιμάτε, από ένα «κλικ» του φωτορεπόρτερ Μιχάλη Παππού, που βραβεύθηκε σε διεθνείς και ελληνικούς διαγωνισμούς φωτογραφίας.

Ένα κλικ - σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης εποχής.

Η φωτογραφία που αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης εποχής. Μια στιγμή που γέννησε τόσα συναισθήματα, όπως αυτή η αξέχαστη ντρίμπλα του Γιώργου Κούδα στον Ανθιμο Καψή, έφτανε και περίσσευε για να υπερισχύσει μιας συλλογικής επιτυχίας. Άλλωστε πόσοι γνωρίζουν και πόσοι θυμούνται ότι η αξέχαστη αυτή στιγμή καταγράφηκε σ’ ένα παιχνίδι κυπέλλου; Λιγοστοί εναπομείναντες ρομαντικοί της μπάλας, σχεδόν κανείς από την σημερινή γενιά...

Ο ΠΑΟΚ του Λες Σάνον εκείνο το διάστημα ζούσε μέρες δόξας και μεγαλείου. Ο κόσμος γέμισε την Τούμπα, παρά το χαράτσι των 130 δρχ. (μεγάλο νούμερο για την εποχή, για αριθμημένες θέσεις) που επέβαλε η διοίκηση, με το προνόμιο όμως να παρακολουθήσουν το διεθνές φιλικό με τη Λέστερ, που θα γινόταν σε λίγες μέρες.

Ήταν μια νύχτα εκπλήξεων αφού και τα γκολ σημειώθηκαν με τρόπο που δύσκολα θα επαναλαμβάνονταν: Δύο κεφαλιές του συγχωρεμένου Μήτσου Παρίδη ο οποίος όπως όλοι γνωρίζουν ήταν μικρόσωμος. Δύο γκολ από σέντρες του Κούδα μέσα σε έξι λεπτά (28’ – 34’) στο πρώτο ημίχρονο, με τον σπουδαίο ΠΑΟΚ της εποχής να επικρατεί 2-0 του Παναθηναϊκού και να παίρνει πανηγυρικά το εισιτήριο για την ημιτελική φάση του Κυπέλλου Ελλάδας.

Ο αγώνας είναι στο 34’ όταν ο Γιώργος Κούδας εφορμά με την μπάλα, από τον χώρο της μεσαίας γραμμής. Δύο αμυντικοί του Παναθηναϊκού σπεύδουν να τον αναχαιτίσουν. Εκείνος με δύο ιδιοφυείς ελιγμούς τους αποφεύγει και ξεχύνεται, σαν άνεμος, προς την αντίπαλη εστία έχοντας ελεύθερο μπροστά το υπόλοιπο του γηπέδου. Αντιλαμβανόμενος ο κεντρικός αμυντικός των «πρασίνων», Άνθιμος Καψής, το βέβαιο γκολ δεν έχει πια άλλη επιλογή από το να τον ανατρέψει με φάουλ.

«Από ολόκληρο τον αγώνα υπήρξε μια φάση που, όχι μόνο χαρακτήρισε την διαφορά των δύο ομάδων στο πρώτο ημίχρονο, αλλά και ήταν η αρχή του δεύτερου γκολ, ήταν και ο τρόπος αντιμετωπίσεως των παικτών του Δικέφαλου, που η ανάγκη έφερε στους παίκτες του Παναθηναϊκού, ήταν, στην κυριολεξία, μια φάση που άξιζε ένα ολόκληρο ματς», έγραψε την επόμενη μέρα η εφημερίδα «Μακεδονία» περιγράφοντας το… «κλικ του αιώνα».

Εκείνο το μεθυστικό κλίμα ευτυχίας, με τον «Δικέφαλο» να καλπάζει προς τον τίτλο, γιατί όχι και στο νταμπλ, ανακόπηκε κάπως απότομα τέσσερις ημέρες αργότερα, με το αλησμόνητο «πατατράκ» και την εντός έδρας ήττα με 3-5 από την Παναχαϊκή.

Μια εικόνα σε χιλιάδες παιδικά δωμάτια

Η φάση έμεινε στην Ιστορία χάρη στην ετοιμότητα του Μιχάλη Παππού, που απαθανάτισε τη στιγμή, αποτυπώνοντας το πόσο δύσκολα μπορούσε κάποιος να σταματήσει τον Κούδα. Αναρτήθηκε σε εκατοντάδες πρακτορεία του ΠΡΟ – ΠΟ σε όλη την Ελλάδα αλλά και σε χιλιάδες παιδικά δωμάτια, στο δε ΠΡΟΠΟ του ίδιου του Κούδα, επί της Εγνατίας, δέσποζε σε τεράστια ανάλυση πίσω από την πλάτη του συγχωρεμένου μπαρμπά-Γιάννη, του πατέρα του.

«Σε μια γιορτή του ΠΣΑΠ που ήμασταν με τον Άνθιμο Καψή, ήρθε ο γιος του ο Μιχάλης και μου είπε ότι έχει τη φωτογραφία από μωρό στο δωμάτιό του. Με την ταχύτητα που είχα, στη συνέχεια πέφτω. Και ο Άνθιμος μου είπε «συγνώμη φιλαράκι αντί να σε στείλω στα κάγκελα, έκανα αυτή την ενέργεια». Δεν ξέρω αν οι σημερινοί ποδοσφαιριστές έχουν σπουδάσει ηθοποιία, πέφτουν κάτω δυο λεπτά και σηκώνονται σαν να μην έχουν τίποτα. Δεν έκανα ποτέ τέτοια πράγματα», είχε αποκαλύψει πριν από χρόνια ο Γιώργος Κούδας αναφερόμενος στην συγκεκριμένη φωτογραφία.

Συζητώντας με τον «Μεγαλέξανδρο» του ΠΑΟΚ και του ελληνικού ποδοσφαίρου, μετά από χρόνια με αφορμή το πιο χαρακτηριστικό «κλικ» της σπουδαίας καριέρας του, δεν ήταν τόσο η στιγμή και η αποτύπωση της έντασης που του έκανε μεγάλη εντύπωση, όσο η στάση του Άνθιμου Καψή. Ένας πραγματικός ύμνος του «ευ αγωνίζεσθε».

«Στο βίντεο του μυαλού μου, θυμόμουν ότι κάνει έχει γίνει, αλλά δεν περίμενα αυτή την τόσο ακριβής αποτύπωση της στιγμής που έγινε το φάουλ. Όταν είδα τις φωτογραφίες συγκλονίστηκα και αυτή η φωτογραφία με κράτησε συντροφιά στην ποδοσφαιρική ζωή μου!». Λόγια βγαλμένα μέσα από την ψυχή ενός σπουδαίου ποδοσφαιριστή. Υπάρχει όμως και συνέχεια…

Ενας ύμνος του «φερ πλέι»

«Εκανα μια αστραπιαία αλλαγή κατεύθυνσης με μεγάλη ταχύτητα και με την μπάλα στα πόδια, κατευθυνόμενος προς την εστία του ΠΑΟ. Ο Καψής δεν είχε άλλη επιλογή, αφού η φάση ήταν σίγουρο γκολ, από το να με ανατρέψει. Το έκανε, αλλά σημασία έχει το πώς. Προτίμησε να με πιάσει με τα χέρια, παρά να με χτυπήσει από πίσω και να με τραυματίσει πιθανότατα. Για μένα ήταν ένα παλικαρίσιο φάουλ, που φαινομενικά εκθέτει τον αμυντικό, αφού στη φωτογραφία φαίνεται ο Κούδας να καλπάζει και ο Καψής να προσπαθεί κάνοντας βουτιά να τον πιάσει. Κατά βάθος, όμως, η φάση αυτή είναι ένας ύμνος του “φερ πλέι”. Ο Καψής ήταν ένα παιδί μάλαμα. Ο κόσμος του ΠΑΟΚ, η γεμάτη Τούμπα ήταν για όλους μας το οξυγόνο, το ντοπάρισμα κι αυτός, που με την δύναμή του, μας έδινε το δικαίωμα να εξάπτουμε τη φαντασία μας και να προσφέρουμε τέτοιες στιγμές».

Πριν από χρόνια ήρθε κι ο Άνθιμος Καψής να επιβεβαιώσει τα όσα έλεγε ο άλλοτε συμπαίκτης του στην εθνική ομάδα και αντίπαλος σε ουκ ολίγα ντέρμπι των δύο ομάδων στο ελληνικό πρωτάθλημα. «Τον Κούδα τον σέβεσαι για το θέαμα που προσφέρει, δεν τον ρίχνεις στο χορτάρι. Δεν θα μπορούσα ποτέ να γίνω αιτία τραυματισμού του Γιώργου».

Όσο για τον Μιχάλη Παππού, σε μια εκδήλωση για το βιβλίο («Ο ΠΑΟΚ του ‘70 με τον φακό του Μιχάλη Παππού»), με ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό από τα εκατοντάδες στιγμιότυπα από την πορεία της μεγάλης ομάδας της δεκαετίας του είχε πει: «Δεν ήταν θέμα τεχνικής του φωτογράφου, αλλά ετοιμότητας. Ο Κούδας εκείνη την εποχή έκανε τα …τρελά του γεγονός που έκανε όλους τους φωτογράφους να τον παρακολουθούμε συνεχώς. Δεν ήξερες ποια στιγμή θα σου έδινε το ”θέμα” με μια επινόηση με ένα σουτ, μια μαγική μπαλιά. Εκείνη τη στιγμή, θυμάμαι βρισκόμουν δίπλα στο δοκάρι από την πλευρά της εστίας του Παναθηναϊκού. Ένα κλικ την κατάλληλη στιγμή κι αυτό ήταν όλο. Δεν μπορούσα να φαντασθώ το τι θα συνέβαινε με αυτή τη φωτογραφία. Στη Θεσσαλονίκη τουλάχιστον, όλο γι’ αυτή μου μιλάνε ύστερα από τόσα χρόνια. Μια φωτογραφία που αποθανατίζει, κατά την γνώμη μου, κάτι πολύ περισσότερο από μια πολύ θεαματική ποδοσφαιρική φάση. Διασώζει το ήθος μιας εποχής που έχει, δυστυχώς εκλείψει».