Λαϊκή δημοκρατία αγγλικού ποδοσφαίρου με… καπιταλιστικό χρήμα

• Επιφυλακτική Pemier, έξαλλοι ιδιοκτήτες
• Δυσαρέσκεια και από... «αριστερά»
• Για τα λεφτά τα κάνεις όλα

Η ανακοίνωση της Λευκής Βίβλου (διαβάζεται πιο επιβλητικό από το αγγλικό «white paper») από την αγγλική κυβέρνηση, για το ποδόσφαιρο, δεν είχε και πολλές εκπλήξεις σε σχέση με αυτά που είχαν προαναγγελθεί από το ρεπορτάζ και τα είχαμε ήδη καταγράψει από τις αρχές του μήνα. Έρχεται λοιπόν η ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή ώστε να (προσπαθήσει να) επαναπροσδιορίσει το αγγλικό ποδόσφαιρο. Οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί είναι οι εξής:

• Η αποτροπή της συμμετοχής των αγγλικών συλλόγων σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις κλειστών καταστημάτων, που κρίνεται ότι βλάπτουν το εγχώριο παιχνίδι (λέγε με και European Super League)
• H αποτροπή της επανάληψης οικονομικών αποτυχιών που παρατηρήθηκαν σε πολλούς συλλόγους. Ως κορυφαία παραδείγματα σε αυτή την υπόθεση παρουσιάζονται, από τότε που άρχισαν οι συζητήσεις για την ανεξάρτητη αρχή, ιδίως η κατάρρευση των Μπέρι και Μάκλσφιλντ.
• Η μεγαλύτερη αυστηροποίηση των τεστ που αφορούν ιδιοκτήτες και CEO των ομάδων, για την προστασία των συλλόγων και των φιλάθλων
• Η αυξημένη (έως και καθοριστική) συμμετοχή των οπαδών στον έλεγχο αποφάσεων που αφορούν το όνομα, το σήμα και τα παραδοσιακά χρώματα ενός συλλόγου
• Η διασφάλιση μιας δίκαιης κατανομής των χρημάτων στην πυραμίδα του αγγλικού ποδοσφαίρου. Δηλαδή περισσότερα χρήματα από τα έσοδα στης Premier League (σίγουρα τα τηλεοπτικά, ίσως και άλλα εμπορικά) προς τις μικρότερες κατηγορίες.

Ακούγονται ωραία όλα αυτά; Σε κάποιους ναι, σε κάποιους άλλους όχι, ενώ είναι αρκετοί στην Αγγλία που δεν καταλαβαίνουν γιατί γίνεται αυτή η ιστορία. Αλλά μετά από ένα πρώτο φιλτράρισμα των αντιδράσεων από όλες τις πλευρές, το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι η αγγλική κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει στοιχεία…Λαϊκής Δημοκρατίας στο «κράτος» του αγγλικού ποδοσφαίρου, αλλά –παράλληλα- να κρατήσει ζωντανό τον…ακραίο καπιταλισμό που υπάρχει σε αυτό. Με λίγα λόγια, οι οπαδοί να έχουν λόγο στις αποφάσεις αλλά τα funds, οι Αραβες και οι ολιγάρχες να εξακολουθούν να βάζουν τα χρήματα τους, προκειμένου από αυτά να επωφεληθεί η πυραμίδα του αθλήματος στην Αγγλία. Υποτίθεται βέβαια ότι οι έλεγχοι προκειμένου να φτάσουν αυτοί να έχουν στα χέρια τους μια ομάδα θα είναι πολύ πιο αυστηροί και μάλιστα από ανεξάρτητη αρχή.

Επιφυλακτική Pemier, έξαλλοι ιδιοκτήτες

Έδω όμως είναι που μπαίνει στην μέση η δυσαρέσκεια της Premier League η οποία κάνει αυτούς τους ελέγχους, που θεωρούνταν από τους πιο αυστηρούς στην Ευρώπη. Προφανώς η αγγλική κυβέρνηση θεωρεί ότι το σύστημα…μπάζει και βάζει μια αρχή πάνω από την PL. Για να έρθει ο γενικός διευθυντής της τελευταίας, Ρίτσαρντ Μάστερς, και να πει ότι: «Η ανεξάρτητη αρχή πρέπει να είναι ένα πολύ ακριβές ρυθμιστικό εργαλείο και όχι μια βαριοπούλα, διαφορετικά μπορεί να πάρει το ποδόσφαιρο προς τα πλάγια, ή ακόμα και προς τα πίσω, αντί προς τα εμπρός». Ο Masters σημείωσε ότι η ικανότητα των ιδιοκτητών να επενδύουν και να αναλαμβάνουν στοχευμένο ρίσκο στο πλαίσιο των οικονομικών κανονισμών της Λίγκας για να βελτιώσουν τις ομάδες τους και να δημιουργήσουν ένα πραγματικά ανταγωνιστικό πρωτάθλημα είναι ένας από τους λόγους πίσω από την επιτυχία της Premier League. Και εξέφρασε τον φόβο του μαζί με την…σπόντα του για τις ενέργειες της αγγλικής κυβέρνησης: «Δεν θέλουμε αυτό να πνιγεί, να παγώσει, σε σημείο που στην πραγματικότητα να αρχίσει να επηρεάζει την ποιότητα του ανταγωνισμού μας. Αυτή η ρυθμιστική αρχή πρέπει να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητη. Δεν θέλουμε το ποδόσφαιρο να γίνει το απόλυτο πολιτικό ποδόσφαιρο."

Ο Μάστερς βέβαια, προφανώς λόγω του θεσμικού του ρόλου ήταν αρκετά ήπιος. Δεν συμβαίνει το ίδιο όπως φαίνεται με παράγοντες ομάδων της Premier που βλέπουν τον…κρατικό παρεμβατισμό να μπαίνει στα λημέρια τους. Ο ιδιοκτήτης της Γουέστ Χαμ Ντέϊβιντ Σάλιβαν δεν μάσησε τα λόγια του όταν ρωτήθηκε για την ανεξάρτητη αρχή: «Είναι μια απαίσια ιδέα. Η κυβέρνηση είναι τραγική στη διαχείριση των πάντων και η ρυθμιστική αρχή θα έχει ένα τεράστιο προσωπικό και κόστος λειτουργίας που θα πρέπει να το πληρώσει και αυτό το ποδόσφαιρο. Θα είναι ολική σπατάλη χρημάτων. Η Πρέμιερ Λιγκ είναι το καλύτερο και πιο επιτυχημένο πρωτάθλημα στον κόσμο. Γιατί μια ανίκανη σε όλα κυβέρνηση πιστεύει ότι θα βελτιώσει τα πράγματα στο ποδόσφαιρο;» ενώ ο εκ των ιδιοκτητών της Κρίσταλ Πάλας, Στιβ Πάρις τόνισε: «Δεν νομίζω ότι η κυβέρνηση καταλαβαίνει πραγματικά πόσες… βαρυτικές έλξεις υπάρχουν και πόσα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να ικανοποιήσει σε αυτή την περίπτωση».

Δυσαρέσκεια και από... «αριστερά»

Το τελευταίο βάζει πολύ στην κουβέντα και το τι θέλει πραγματικά να κάνει η κυβέρνηση, πέρα από δημόσιες σχέσεις με τους οπαδούς των ομάδων. Την ίδια στιγμή όμως, με τα όσα ανακοινώθηκαν, η κυβέρνηση δεν βρίσκεται απέναντι στη δυσαρέσκεια, μόνο της Premier και των ιδιοκτητών, αλλά και των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό γιατί , στις αρχικές τουλάχιστον, εξαγγελίες δεν γίνεται λόγος σε θέματα ισότητας, διαφορετικότητας και ένταξης στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Και το κυριότερο δεν γίνεται σαφής αναφορά σε ζητήματα που αφορούν την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε σχέση με τους υποψήφιους αγοραστές ομάδων, αν και μεγάλο μέρος της συνολικής συζήτησης ξεκίνησε το 2021 με την εξαγορά της Νιούκαστλ από Σαουδαραβικά κεφάλαια με επικεφαλής τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχαμέντ Μπιν Σαλμάν. Ήταν τότε που η Διεθνής Αμνηστία είχε προτρέψει να γίνουν αλλαγές στο τεστ των ιδιοκτητών και των διευθυντών της Premier League «για την αντιμετώπιση ζητημάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Πιθανότατα θα υπάρξουν περισσότερα σε αυτό το θέμα στην εξειδίκευση των λεπτομερειών της Λευκής Βίβλου, αλλά όσοι περίμεναν πραγματικές παρεμβάσεις στον πυρήνα της Premier League ήθελαν να δοθεί ένα μήνυμα προς αυτή την κατεύθυνση.

Μέσα στο γενικότερα μπέρδεμα με αυτή την πρωτοβουλία πάντως δεν είναι καθόλου σαφές τι αφορά την πλειοψηφία των οπαδών στην Αγγλία. Γιατί όπως σημειώνουν αρκετά ρεπορτάζ, ένα μεγάλο μέρος αυτών, έχει μετατοπιστεί από τις παραδοσιακές αξίες στην…καλοπέραση. Μετά την «απόβαση» ισχυρών παραγόντων από όλο τον κόσμο στο κορυφαίο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα του πλανήτη, οι οπαδοί ζητάνε συνέχεια τίτλους και μεταγραφές. Ακόμα και αν ένα κλαμπ είναι επιτυχημένο οικονομικά και επενδυτικά αν δεν παίρνει έστω ένα…League Cup η διοίκηση αντιμετωπίζει την οργή (μέρους τουλάχιστον) της εξέδρας. Κορυφαίο (πρόσφατο) παράδειγμα η ENIC με την Τότεναμ.

Για τα λεφτά τα κάνεις όλα

Μπορεί όσοι βιώσαν την οικονομική κατάρρευση ενός συλλόγου στην Αγγλία να λένε, ότι αυτό μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε, αλλά είναι απίθανο να πείσουν τους οπαδούς ομάδων που ζουν χρόνια τώρα μέσα στη χλιδή, ακόμα και να έχουν γίνει αλλαγές ιδιοκτησίας, αφού έχει χτιστεί πολύ ισχυρό brand. Άρα ο κίνδυνος δεν φαίνεται να αγγίζει να μεγάλα και ισχυρά ονόματα. Να σημειώσουμε ότι, ακόμα και η μαζική αντίδραση στην European Super League, αφορούσε το ενδεχόμενο αποχώρησης των ομάδων από το εγχώριο πρωτάθλημα και όχι τόσο με το…ρομαντικό στοιχείο της υπόθεσης και την προστασία του ποδοσφαίρου από τους ισχυρούς (και όχι πάντα καθαρούς) οικονομικούς παράγοντες. Ελάχιστοι στις τάξεις των οπαδών δείχνουν να αναρωτιούνται για την προέλευση του χρήματος. Αρκεί αυτό να έρχεται.

Η πραγματικότητα θα φανεί όταν λειτουργήσει η ρυθμιστική αρχή και ανάλογα με το πόσο παρεμβατική θα είναι. Από τη στιγμή που η European Super League επιχειρεί νεκρανάσταση, δηλώνοντας σαφώς ότι δεν θέλει να κάνει ζημιά στις εγχώριες διοργανώσεις, υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να λυθούν όλα με καλύτερη κατανομή των χρημάτων που πάνε από την Premier στην Championship και τις ακαδημίες. Ειδικά αν αυτά αυξηθούν με τη μεσολάβηση της νέας αρχής. Πράγμα όχι εύκολο, αλλά κομβικό, ώστε να φανεί ότι υπάρχει αλληλεγγύη ανάμεσα στα μέλη της πυραμίδας. Το αν θα καταφέρει ο κρατικός παρεμβατισμός να κλέψει ένα κομμάτι του καπιταλισμού και να ηρεμήσει, θα φανεί στο άμεσο μέλλον.