Η «Σκουάντρα Ατζούρα» ενώνει ξανά τους Ιταλούς! (pics & vids)

Σούπερ προσφορά* στα Virtual Sports | *Ισχύουν όροι & προϋποθέσεις

Σαν σήμερα πριν από 159 χρόνια διαμορφώνεται το ενωμένο ιταλικό κράτος, όταν τα ανεξάρτητα κρατίδια της χερσονήσου ενώθηκαν για να σχηματίσουν το Βασίλειο της Ιταλίας. Κάπως αλλιώς φανταζόταν η Ιταλία την σημερινή ημέρα και σε μια άλλη εντελώς κατάσταση την βρίσκει. Εν έτει 2020 η γείτονος χώρα ζει έναν εφιάλτη, χτυπημένη από τον κορονοϊό.

Σύμφωνα με τις ιταλικές αρχές, ο αριθμός των θανάτων έχει ξεπεράσει τους 2.000, από τους οποίους οι 1.420 είναι μόνο στην Λομβαρδία, ενώ συνολικά, τα κρούσματα του Covid-19 σε ολόκληρη τη χώρα είναι πλέον 27.980!

Με τον ιό να συνεχίζει ακάθεκτος στην επικράτεια, ο Πρωθυπουργός Τζιουζέπε Κόντε, από τις 9 Μαρτίου έχει βάλει σε καραντίνα ολόκληρη την χώρα. Παρά τις δύσκολες και πρωτόγνωρες αυτές στιγμές οι Ιταλοί δεν το βάζουν κάτω. Προκειμένου, λοιπόν, να αναπτερωθεί κάπως το πεσμένο τους ηθικό, κάνουν ό,τι και οι κάτοικοι της Ουχάν, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά τους: Βγαίνουν στα μπαλκόνια τους και τραγουδούν! Την ίδια ώρα πολεμικά αεροπλάνα πετούν στον ουρανό της Ρώμης σχηματίζοντας την τρίχρωμη σημαία υπό τους ήχους της περίφημης άριας του Λουτσιάνο Παβαρότι, Nessun Dorma, ενώ σε μια προσπάθεια η ιταλική τηλεόραση να ανυψώσει το ηθικών των κατοίκων, έβαλε σε επανάληψη όλη την πορεία της εθνικής Ιταλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006 που οδήγησε στην κατάκτηση του Μουντιάλ.

Αυτή η εθνική Ιταλίας, που για άλλη μια φορά είναι εκεί για να βοηθήσει στην δημιουργία της ιταλικής συνείδησης.

Il cielo e azzurro sopra Berlino! Il cielo e azzurro sopra Berlino! λέει με τρεμάμενη φωνή ο sportscaster της Rai. Ο Μάρκο Σίβολι μόλις έχει πει την φράση που θα παραμείνει για πάντα στην καρδιά των απανταχού Ιταλών. Ο ουρανός πάνω από το Βερολίνο είναι μπλε. Η Ιταλία είναι Παγκόσμια πρωταθλήτρια. Ένα κύμα αγνής χαράς ξεχειλίζει τους δρόμους. Εκατοντάδες Ιταλοί τραγουδάνε κλαίγοντας. Η γιορτή μόλις έχει ξεκινήσει και δεν θα σταματήσει μέχρι το επόμενο πρωί όταν το δροσερό αεράκι χτυπούσε τα πρόσωπα και των τελευταίων που είχαν μείνει να πανηγυρίζουν. Η σκηνή αυτή δεν είναι από κάποιο κεντρικό δρόμο της Ρώμης αλλά από την Little Italy του Μανχάταν σχεδόν 7.000 χιλιόμετρα μακριά από την Αιώνια Πόλη.

Το 2006 η Ιταλία γιόρτασε τα 145α γενέθλιά της. Μια χώρα σφυρηλατημένη από χρόνιους πολέμους, επαναστάσεις και εξεγέρσεις, το Βασίλειο της Ιταλίας εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα. Ένα πολιτικό κίνημα γνωστό ως Risorgimento (Η αναβίωση) ενοποίησε τις πόλεις-κράτη της χερσονήσου, μια διαδικασία που ολοκληρώθηκε το 1871 με την Ρώμη να γίνεται η πρωτεύουσα του νεοσυσταθέντος ιταλικού έθνους.

Ωστόσο, η αποκαλούμενη ενοποίηση της la bella Italia παραμένει περισσότερο ιστορικό γεγονός παρά μια ρεαλιστική πραγματικότητα. Κατά τους αιώνες που προηγήθηκαν του Risorgimento, η ξένη κυριαρχία και οι όποιες παρεμβάσεις της δημιούργησαν βαθιές ανισότητες στη χερσόνησο, διαφορές που εξακολουθούσαν να υφίστανται όταν ο Βιτόριο Εμμανουήλ Β ανέβηκε στο θρόνο ως ο πρώτος βασιλιάς της Ιταλίας. Ακόμη και σήμερα, το διαρκές οικονομικό χάσμα ανάμεσα στον φτωχότερο Νότο και τον εκβιομηχανισμένο Βορρά, η πληθώρα διαφορετικών διαλέκτων και κυρίως η απουσία οργανικών δεσμών συνεχίζουν να επισκιάζουν την αίσθηση της italianità.

Italianità: Το ιταλικό πνεύμα, ο χαρακτήρας, η ουσία η αλλιώς η Ιταλικότητα. Τι σημαίνει όμως να είσαι Ιταλός; Ακόμη και για εκείνους που δεν αναγκάστηκαν λόγω καταστάσεων και συνθηκών να μοιράσουν την πίστη και την αγάπη τους μεταξύ της Ιταλίας και κάποιου άλλου μέρους, η απάντηση μόνο ξεκάθαρη δεν είναι. Και αυτό γιατί πολλοί Ιταλοί έχουν μια ισχυρή σχέση όχι με την χώρα τους, αλλά με την πόλη τους και την περιοχή τους.

Αυτή η αίσθηση της ταυτότητας είναι εμφανής στον τρόπο που οι Ιταλοί περιγράφουν τον εαυτό τους. Συχνά θα ακούσετε «sono toscano» (είμαι Τοσκανός), ή «sono veneziana» (είμαι Βενετσιάνα), και όχι «sono italiano». Κάποιες φορές οι άνθρωποι θα ορίσουν τον εαυτό τους μέχρι το συγκεκριμένο τρίμηνο της πόλης στην οποία ζουν. Αυτό το κάπως ιδιοσυγκρασιακό ιταλικό χαρακτηριστικό έχει τις ρίζες του στο περίπλοκο παρελθόν της χώρας αλλά και στο κύμα μετανάστευσης στο οποίο η Ιταλία κατείχε την πρώτη θέση κυρίως τον 19ο αιώνα με προορισμό την Αμερική, την Αργεντινή και την Αυστραλία.

Μπορεί η ιταλική ταυτότητα να είναι κατακερματισμένη, αλλά υπάρχει ένα στοιχείο που αποτελεί το καλύτερο σύμβολο ενοποίησης και δεν είναι άλλη από την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου. Κάθε δύο χρόνια, για περίπου ένα μήνα, το ποδόσφαιρο ξεπερνά τις όποιες ιδιομορφίες που έχουν ορίσει την Ιταλία από την ίδρυση της και καταφέρνει να ενώσει τον ιταλικό λαό. Stringiamci ένα coorte (Ας σφιχτούμε σε ένα σώμα) αναφέρει ένας από τους στίχους του Inno di Mameli η αλλιώς του εθνικού ύμνου της χώρας και όλοι το έχουμε δει πριν από κάθε αγώνα της «Σκουάντρα Ατζούρα» τους διεθνείς με πρώτο και καλύτερο τον Μπουφόν με μάτια κλειστά να λένε με τέτοιο πάθος τα λόγια του Γκοφρέντο Μαμέλι.

​Ο αθλητισμός είναι η μοναδική δραστηριότητα που μπορεί να διασχίσει τα πολιτιστικά και πολιτικά όρια με τέτοιο τρόπο που καμία άλλη δραστηριότητα μπορεί. Σε μια εποχή που ο κόσμος κλείνει την πόρτα στην παγκοσμιοποίηση, το ποδόσφαιρο παραμένει ένα από τα λίγα μέσα συλλογικής αναγνώρισης. Ο διεθνής αθλητισμός παρέχει μια από τις λίγες ευκαιρίες που οι διαφορετικοί πολίτες ενός έθνους μπορούν να συγκροτηθούν μαζί ως μια συλλογική οντότητα, να αποτελέσουν ένα έθνος, μία ομάδα.

Το calcio για την Ιταλία είναι κάτι πολύ παραπάνω από ένα απλό παιχνίδι. Είναι ένα ταξίδι γνώσης και «άσκησης», που οδηγεί στην αλήθεια και τη σωτηρία. Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982, ήταν ένα φάρμακο που είχε θεραπεύσει τις πληγές δύο δεκαετιών. Η χώρα μόλις είχε βγει από τα Μολυβένια χρόνια, μια περίοδο που η Ιταλία γνώρισε μια σειρά από τρομοκρατικές επιθέσεις, τόσο της άκρας δεξιάς όσο και της άκρας αριστεράς, που είχαν ως συνέπεια να χάσουν τη ζωή τους περισσότεροι από 100 άνθρωποι.

Η αδιάκριτη βία δημιούργησε ένα κλίμα φόβου που χώριζε το έθνος, απειλώντας ακόμα και την ίδια την δημοκρατία της Ιταλίας. Οι ουλές ήταν ακόμα εκεί όταν ξεκίνησε το Μουντιάλ της Ισπανίας. Στον τελικό η «Σκουάντρα Ατζούρα» επικράτησε της Δυτικής Γερμανίας 3-1. Η νίκη και η κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου προκάλεσε ένα απίστευτο ξέσπασμα εθνικού συναισθήματος, το οποίο η χώρα είχε να δει για δεκαετίες. Ο ήρωας εκείνης της διοργάνωσης, Πάολο Ρόσι έγραφε λίγα χρόνια αργότερα στην αυτοβιογραφία του: «Ο τίτλος αυτός ξύπνησε αισθήματα εθνικής υπερηφάνειας, αξιοπρέπειας και εμπιστοσύνης σε όλους τους Ιταλούς».

Κάτι απολύτως λογικό. Το Μουντιάλ αυτό ήταν κάτι παραπάνω από έναν αθλητικό θρίαμβο. Ήταν ο καταλύτης για την εθνική κάθαρση. Διαχρονικά το ποδόσφαιρο χρησιμοποιήθηκε ως μέσο αποπροσανατολισμού της κοινωνίας από τα πραγματικά προβλήματα και αποτέλεσε από απολυταρχικά και φασιστικά καθεστώτα, όπως αυτό του Μπενίτο Μουσολίνι, ως το απόλυτο μηχανισμό προπαγάνδας. Χαρακτηριστικό ήταν το Μουντιάλ του 1938 και ο τρόπος που ο Ιταλός δικτάτορας χρησιμοποίησε την διοργάνωση για όφελος του φασιστικού του καθεστώτος. Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, αλλά το διεθνές ποδόσφαιρο παρέμεινε η πρωταρχική πηγή του πατριωτισμού της Ιταλίας.

Είναι κατά τη διάρκεια αυτών των στιγμών της ποδοσφαιρικής εθνικής ομάδας που οι Ιταλοί στρέφουν την πλάτη τους στον τοπικισμό τους. Αν και το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα το ιδανικό, αλλά αντίθετα είναι οδυνηρό, είναι έτοιμοι να πεθάνουν επειδή η Ιταλία τους κάλεσε όπως αναφέρει ο Ύμνος του Μαμέλι.

Όταν οι «Ατζούρι» βγαίνουν στον αγωνιστικό χώρο, οι Ιταλοί θυμούνται ότι είναι Ιταλοί και όχι Ρωμαίοι, Ναπολιτάνοι, Μιλανέζοι ή Φλωρεντίνοι. «Φτιάξαμε την Ιταλία, τώρα πρέπει να φτιάξουμε τους Ιταλούς», δήλωνε ο Μάσιμο ντ' Αζέλιο ένας από τους πρωτοπόρους της ιταλικής ενοποίησης και αυτό είναι το σημαντικότερο επίτευγμα της εθνικής ομάδας του ποδοσφαίρου. Η επιτυχία της δεν είναι απλά τα τέσσερα αστέρια στην φανέλα, αλλά αυτό που δεν κατάφερε ποτέ η πολιτική ελίτ της χώρας εδώ και αιώνες: Να δημιουργήσει Ιταλούς.

Και όπως μεγαλοπρεπέστατα τραγουδάει ο Λουτσιάνο Παβαρότι με την κρυστάλλινη φωνή του:

Tramontate, stelle! All'alba vincerò!

Vincerò! Vincerò!

Βασιλέψτε (δύστε), αστέρια! Την αυγή, θα νικήσω!
Θα νικήσω! Θα νικήσω!