ΕΠΟ: Η συνάντηση Μπαλτάκου - Βρούτση και οι πέντε προτάσεις της ΕΠΟ για την οπαδική βία

• Οι πέντε προτάσεις της ΕΠΟ

Συνάντηση γνωριμίας με τον πρόεδρο της ΕΠΟ, Τάκη Μπαλτάκο και τον αναπληρωτή πρόεδρο, Παναγιώτη Δημητρίου, είχε ο αναπληρωτής Υπουργός Αθλητισμού, Γιάννης Βρούτσης. Οι επικεφαλής της ΕΠΟ επισκέφθηκαν και συνεχάρησαν τον Υπουργό για την ανάληψη των καθηκόντων του, εξαίροντας την πρωτοβουλία της Κυβέρνησης να αναβαθμίσει το χαρτοφυλάκιο του Αθλητισμού.

Ο Μπαλτάκος παρέδωσε στον Βρούτση αναλυτικές προτάσεις της ΕΠΟ για την αντιμετώπιση του φαινομένου της οπαδικής βίας. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συνεργαστούν στενά, συζητώντας όλα τα θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος σε προσεχή συνάντηση.

Οι πέντε προτάσεις της ΕΠΟ

Προς

Αξιότιμο Αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Ιωάννη Βρούτση

Θέμα : «Προτάσεις Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας για την Οπαδική Βία»

Σύμφωνα με την από 17/08/2023 ανακοίνωσή μας και σε συνέχεια αυτής, αποστέλλουμε στον Αντιπρόεδρο της Commission κ. Μαργαρίτη Σχοινά, στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Ιωάννη Οικονόμου, στον αναπληρωτή Υπουργό Αθλητισμού κ. Ιωάννη Βρούτση τις ακόλουθες προτάσεις για την καταπολέμηση της βίας που
προέρχεται από «επικίνδυνους οπαδούς» (risky fans), τόσο σε εθνικό όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτονόητο είναι ότι οι εν λόγω προτάσεις μας θα κοινοποιηθούν στην UEFA.

Α. Ευρωπαϊκό επίπεδο
Α.1. Αρμοδιότητα Ευρωπαικής Ένωσης στον τομέα του αθλητισμού

Στη Συνθήκη της Λισαβόνας διευκρινίζεται η κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών της. Οι αρμοδιότητες αυτές χωρίζονται σε τρεις βασικές
κατηγορίες:
• αποκλειστικές αρμοδιότητες της ΕΕ
• συντρέχουσες αρμοδιότητες
• υποστηρικτικές αρμοδιότητες.
Όσον αφορά τον αθλητισμό, η Ένωση διαθέτει υποστηρικτική αρμοδιότητα, δηλαδή η Ένωση μπορεί να παρεμβαίνει, μόνο για να υποστηρίζει, να συντονίζει ή να συμπληρώνει τη δράση των κρατών μελών της. Οι νομικά δεσμευτικές πράξεις της Ένωσης στον ως άνω τομέα δεν πρέπει να προϋποθέτουν την εναρμόνιση των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων των κρατών μελών.

Το 2007, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τη Λευκή Βίβλο για τον αθλητισμό. Το εν λόγω κείμενο αποτέλεσε μία από τις κύριες συνεισφορές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο θέμα του αθλητισμού και του ρόλου του στην καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων πολιτών.

Η Επιτροπή παρακολουθεί την εξέλιξη των πρωτοβουλιών μέσω ενός διαρθρωμένου διαλόγου με τη συμμετοχή όλων των παραγόντων του τομέα του αθλητισμού:

• ευρωπαϊκών αθλητικών ομοσπονδιών,
• ευρωπαϊκών κεντρικών αθλητικών οργανώσεων,
• εθνικών διακλαδικών αθλητικών οργανώσεων,
• άλλων οργανισμών αθλητισμού που εκπροσωπούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο,
• άλλων ευρωπαϊκών και διεθνών οργανώσεων.

Α.2. Ελεύθερη κυκλοφορία στον χώρο Schengen

Η δημιουργία ενός χώρου στον οποίο διασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων εντός των εσωτερικών συνόρων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ένωσης. Ο χώρος Schengen χωρίς σύνορα εγγυάται την ελεύθερη μετακίνηση στους πολίτες της ΕΕ, καθώς και σε υπηκόους τρίτων χωρών που ζουν στην ΕΕ ή επισκέπτονται την Ένωση ως τουρίστες, φοιτητές ή για επαγγελματικούς σκοπούς χωρίς ειδικές διατυπώσεις.

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία στηρίζει αυτήν την ελευθερία επιτρέποντας στους πολίτες να μετακινούνται στον χώρο Schengen χωρίς να υπόκεινται σε συνοριακούς ελέγχους.
Για να διασφαλιστεί η ελευθερία της κυκλοφορίας στο χώρο Schengen, με τη Σύμβαση Εφαρμογής της Συμφωνίας Schengen θεσπίστηκε μια σειρά αντισταθμιστικών
μέτρων, μεταξύ των οποίων καίριο ρόλο διαδραματίζουν η αστυνομική συνεργασία και το Σύστημα Πληροφοριών Schengen (SIS).

Α.3. Σύστημα Πληροφοριών Schengen

Το Σύστημα Πληροφοριών Schengen (SIS) είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο και μεγαλύτερο σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών για την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων στην Ευρώπη. Καθώς δεν υπάρχουν εσωτερικά σύνορα μεταξύ των κρατών μελών Schengen, το SIS αντισταθμίζει τους συνοριακούς ελέγχους και είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο συνεργασίας για τα σύνορα, τη μετανάστευση, την αστυνόμευση, τις τελωνειακές και δικαστικές αρχές στην ΕΕ και στις συνδεδεμένες χώρες.

Οι αρμόδιες εθνικές Αρχές, όπως η Αστυνομία, μπορούν να εισάγουν και να συμβουλεύονται ειδοποιήσεις για άτομα και αντικείμενα σε μια κοινή ευρωπαϊκή βάση δεδομένων, τα οποία στη συνέχεια μπορούν να εντοπιστούν οπουδήποτε εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διάρκεια συνοριακών και αστυνομικών ελέγχων. Ως εκ τούτου, οι αρμόδιες εθνικές Αρχές θα πρέπει να αξιοποιήσουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις δυνατότητες του Συστήματος Πληροφοριών Schengen (SIS), ιδίως βάσει των Κανονισμών (ΕΕ) 2018/1861 και 2018/1862.

Α.4. Αστυνομική συνεργασία

Η αποτελεσματική αστυνομική συνεργασία αποτελεί βασικό στοιχείο για τη διασφάλιση του ευρωπαϊκού χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης με σεβασμό στα
θεμελιώδη δικαιώματα. Η διασυνοριακή συνεργασία επιβολής του νόμου – με τη συμμετοχή αστυνομικών και τελωνειακών Αρχών και άλλων Υπηρεσιών επιβολής του
νόμου – έχει σχεδιαστεί για την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διερεύνηση ποινικών αδικημάτων σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η EUROPOL είναι o Oργανισμός της ΕΕ του οποίου ο κύριος στόχος είναι να κάνει την Ευρώπη ασφαλέστερη. Υποστηρίζει τα κράτη μέλη στον αγώνα τους κατά της
τρομοκρατίας, του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο και άλλων σοβαρών και οργανωμένων μορφών εγκλήματος, διενεργώντας κυρίως αναλύσεις και διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών. Η EUROPOL χρησιμεύει ως κέντρο υποστήριξης για επιχειρήσεις επιβολής του νόμου και ως κόμβος για πληροφορίες σχετικά με εγκληματικές δραστηριότητες (κόμβος εγκληματικών πληροφοριών της ΕΕ).

Ο Οργανισμός έχει επίσης δημιουργήσει πολλά εξειδικευμένα Κέντρα για την αντιμετώπιση αυτών των απειλών. Οι αρμόδιες εθνικές Αρχές θα πρέπει να αξιοποιήσουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα εργαλεία και τις δυνατότητες υποστήριξης της EUROPOL, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής και απαλλαγμένη από βία διεξαγωγή των ποδοσφαιρικών αγώνων στον ευρωπαϊκό χώρο.

Προφανές είναι, κατά τα ανωτέρω, ότι οποιαδήποτε διασυνοριακή κίνηση «επικίνδυνων οπαδών» (risky fans), μόλις εντοπίζεται πληροφοριακά από τις εθνικές αστυνομικές Αρχές του κράτους μέλους ή της τρίτης χώρας από τις οποίες προέρχονται οι εν λόγω «επικίνδυνοι οπαδοί», θα πρέπει άμεσα να γνωστοποιείται, μέσω των θεσμοθετημένων διαύλων αστυνομικής συνεργασίας, στις αρμόδιες αστυνομικές Αρχές του κράτους μέλους υποδοχής, ή/και στους αρμόδιους ευρωπαϊκούς Οργανισμούς
(ήτοι EUROPOL), προκειμένου οι αρμόδιες εθνικές Αρχές του κράτους μέλους υποδοχής να λάβουν τα αναγκαία μέτρα με σκοπό την πρόληψη εγκληματικών δραστηριοτήτων οπαδικής βίας.

Η EUROPOL, με σκοπό την εκπλήρωση της αποστολής της, συνάπτει κείμενα συνεργασίας (συμφωνίες στρατηγικής ή επιχειρησιακής συνεργασίας ή εργασιακούς διακανονισμούς) με εταίρους, δηλαδή με τρίτες χώρες, διεθνείς ή ευρωπαϊκούς Οργανισμούς. Από πλευράς μας, θεωρούμε, ότι παρόμοιο κείμενο συνεργασίας είναι απαραίτητο να συναφθεί μεταξύ της UEFA και της EUROPOL, με σκοπό την αξιοποίηση από την UEFA και συνακόλουθα τις Εθνικές Ομοσπονδίες των πληροφοριών, εκθέσεων και λοιπών δυνατοτήτων του Οργανισμού, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής διεξαγωγή των ποδοσφαιρικών οργανώσεων σε όλη την Ευρώπη.

Α.5. Προσωρινή επαναφορά ελέγχων

Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2016/399 (Κώδικας Συνόρων Σένγκεν) παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να επαναφέρουν προσωρινά τον έλεγχο των συνόρων στα εσωτερικά σύνορα σε περίπτωση σοβαρής απειλής για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια. Η επαναφορά του ελέγχου των συνόρων στα εσωτερικά σύνορα πρέπει να
εφαρμόζεται ως έσχατο μέτρο, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, με σεβασμό στην ενωσιακή αρχή της αναλογικότητας. Η διάρκεια μιας τέτοιας προσωρινής επαναφοράς του συνοριακού ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα είναι χρονικά περιορισμένη, ανάλογα με τη νομική βάση που επικαλείται το κράτος μέλος που εισάγει προσωρινά τους συνοριακούς ελέγχους.

Το εύρος και η διάρκεια του επανεισαχθέντος συνοριακού ελέγχου θα πρέπει να περιοριστούν στο ελάχιστο που απαιτείται για την αντιμετώπιση της εν λόγω απειλής. Η επαναφορά του συνοριακού ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο ως έσχατη λύση. Η προσωρινή επαναφορά των συνοριακών ελέγχου αποτελεί προνόμιο των κρατών μελών, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να εκδώσει γνώμη σχετικά με την αναγκαιότητα του μέτρου και την αναλογικότητά του, αλλά δεν μπορεί να ασκήσει βέτο στην απόφαση ενός κράτους μέλους να επαναφέρει τον έλεγχο των συνόρων.

Υπενθυμίζεται, ότι, όπως ήδη έχουμε αναφέρει στην από 17/08/2023 ανακοίνωσή μας, ότι η Γαλλία, επικαλούμενη την αυξανόμενη απειλή τρομοκρατικών οργανώσεων, επανέφερε τους συνοριακούς ελέγχους με όλες τις ευρωπαϊκές χώρες με τις οποίες έχει κοινά σύνορα, ενόψει του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ράγκμπυ, για την περίοδο 01/05/23-31/10/23.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 25 του ως άνω Κανονισμού (ΕΕ) 2016/399 (Κώδικας Συνόρων Σένγκεν):

«Όταν στον χώρο χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα υπάρχει σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια σε ένα κράτος- μέλος, το εν λόγω κράτοςμέλος μπορεί κατ’ εξαίρεση να επαναφέρει τους ελέγχους στα σύνορα σε όλα τα εσωτερικά του σύνορα ή σε συγκεκριμένα μέρη τους για περιορισμένη περίοδο που δεν υπερβαίνει τις 30 ημέρες…».

Σύμφωνα με το άρθρο 28 του ιδίου ως άνω Κανονισμού:

«Όταν σοβαρή απειλή για την δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια ενός κράτους – μέλους επιβάλει τη ανάληψη άμεσης δράσης, το οικείο κράτος – μέλος μπορεί κατ’
εξαίρεση να επαναφέρει αμέσως τον έλεγχο στα εσωτερικά του σύνορα, για περιορισμένη περίοδο που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 10 ημέρες».

Άρα, συμπερασματικά και με βάση όλα τα προαναφερθέντα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για όλους τους ποδοσφαιρικούς αγώνες, σε όλα τα κράτη μέλη, είναι εφικτή η
αποτροπή οποιασδήποτε «αιφνιδιαστικής» και «μυστικής» ενέργειας «επικίνδυνων οπαδών», έτσι ώστε να προλαμβάνεται στο προπαρασκευαστικό στάδιο, η μετακίνησή
τους στη χώρα προορισμού, όταν είναι προφανές, ότι η μετακίνηση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση επεισοδίων.

Η διασυνοριακή πρόκληση επεισοδίων μπορεί και πρέπει να αποτραπεί. Είναι αναγκαίο και εφικτό, αρκεί να τηρηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες.

Β. Εθνικό Επίπεδο

Όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενη ανακοίνωσή μας, οι χούλιγκανς «εκτρέφονται» και συντονίζονται σε τρεις χώρους : α) το γήπεδο, β) το κλαμπ (γραφείο συνδέσμου), γ) σε συγκεκριμένους και αυστηρά οριοθετημένους χώρους εστίασης και αναψυχής. Η αποκοπή των επικεφαλής τους από τους χώρους αυτούς, διαρκής και
επαναλαμβανόμενη συνεχώς για τους νέους «υπό εκκόλαψη» αρχηγούς, θα έχει ως συνέπεια τη στέρηση των «οπαδών» από την εκάστοτε φυσική τους ηγεσία, χωρίς δε
την ηγεσία αυτή είναι αδύνατο να δράσουν οργανωμένα και επικίνδυνα για την δημόσια τάξη.

Οι αρμόδιες Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας γνωρίζουν «ανά πάσα στιγμή» και για κάθε ομάδα, ποιοι είναι οι επικεφαλής των συνδέσμων, αυτοί δηλαδή που θα
καθοδηγήσουν τους οπαδούς σε μαζικές παραβατικές ενέργειες. Η γνώση αυτή της Ελληνικής Αστυνομίας, όμως, δεν αρκεί, αφού η αποτροπή της συμμετοχής των «επικεφαλής» στις διαδικασίες που εξυφαίνονται στους τρεις παραπάνω χώρους δεν είναι συνταγματικά εφικτή. Δεν έχει, δηλαδή, τη δυνατότητα η Ελληνική Αστυνομία με διοικητικές πράξεις, να εμποδίσει την πρόσβαση και παραμονή των ανωτέρω στους προαναφερθέντες χώρους.

Για το λόγο αυτό, απαιτείται νομοθετική παρέμβαση, ούτως ώστε να δοθεί η δυνατότητα είτε στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, είτε στον Αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού να προσφεύγουν οι ίδιοι στην διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (έννομο συμφέρον) και να ζητούν, αιτιολογημένα, βάσει των πληροφοριών της Ελληνικής Αστυνομίας και σύμφωνα με την προγενέστερη συμπεριφορά των συγκεκριμένων οπαδών, την έκδοση δικαστικής απόφασης, σύμφωνα με την οποία, θεμιτά πλέον, θα εμποδίζεται η πρόσβαση των προαναφερόμενων οπαδών στους συγκεκριμένους χώρους, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και με τις αντίστοιχες ποινές, εάν τυχόν παραβούν την δικαστική απόφαση.

Ακόμα και αν «κλείσουν» οι σύνδεσμοι, δεν μπορούν να κλείσουν τα γήπεδα ή οι καφετέριες. Αντίθετα, η μη πρόσβαση των «αρχηγών» κάθε συνδέσμου στους παραπάνω χώρους, αφ’ ενός μεν τους αποκαθηλώνει από την θέση του «αρχηγού», αφ’ ετέρου δε, αποτρέπει αυτούς που θα τους αντικαταστήσουν από οποιανδήποτε παραβατική συμπεριφορά, για να μην έχουν την ίδια τύχη.

Γ. Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι και ως τελικό συμπέρασμα, θεωρούμε, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει όλα τα απαραίτητα νομοθετικά εργαλεία και διαθέτει τους αναγκαίους μηχανισμούς για την πρόληψη της διασυνοριακής εγκληματικότητας, ακόμη και σε δυνητική μορφή (future crime), αρκεί οι υπάρχουσες διατάξεις να εφαρμόζονται απαρέγκλιτα από τα κράτη μέλη. Αντιθέτως, σε εθνικό επίπεδο, απαιτείται η προαναφερθείσα νομοθετική παρέμβαση, για να αποτραπεί η δυνητικά παραβατική κινητικότητα των επικεφαλής των οργανωμένων οπαδών και συνακόλουθα η δυνατότητα συντονισμού των οπαδών αυτών για την υλοποίηση των εγκληματικών ενεργειών.

Η ΕΠΟ είναι έτοιμη να συνεργασθεί με τα συναρμόδια Υπουργεία για την παροχή διευκρινίσεων ή κάθε άλλης απαιτούμενης συνδρομής για την υλοποίηση όλων των προαναφερομένων και την οριστική εξάλειψη του φαινομένου της οπαδικής βίας.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΑΛΤΑΚΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ