Στα χαρτιά όλα ωραία είναι

Τα «στημένα» παιχνίδια στο ποδόσφαιρο ειδικά, αλλά και –κυρίως- στα ομαδικά αθλήματα (αν και όχι μόνο) είναι μια τεράστια υπόθεση σε παγκόσμιο επίπεδο. Απαιτούνται πολλοί πόροι, διεθνείς συνεργασίες και τεράστια υπομονή και ανάλυση για να έρθουν χειροπιαστά αποτελέσματα, στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Η χειραγώγηση αθλητικών αγώνων, είτε γίνεται τελικά, είτε επιχειρείται είναι πληγή ανάλογη, αν όχι μεγαλύτερη, του ντόπινγκ. Και ένα πεδίο στο οποίο δραστηριοποιούνται όλο και περισσότερο διεθνείς οργανισμοί. Όχι μόνο αθλητικοί, αφού μιλάμε για υποθέσεις που έχουν να κάνουν σε μεγάλο βαθμό με το οργανωμένο έγκλημα και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Και είναι κάτι που απασχολεί ιδιαίτερα και τις νόμιμες στοιχηματικές εταιρίες παγκοσμίως, οι οποίες συμμετέχουν και συνεργάζονται σε ένα ευρύ πλαίσιο, με τις διωκτικές αρχές.

Η δουλειά που απαιτείται είναι πολλή και τα αποτελέσματα δύσκολα. Από τις δεκάδες υποθέσεις που θα εξετάσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς, ένα μικρό ποσοστό θα προχωρήσει σε διερεύνηση και ακόμα μικρότερο θα φτάσει σε πειθαρχική ή ποινική δίωξη. Γι’ αυτό και –παράλληλα με το κομμάτι της αντιμετώπισης, γίνεται προσπάθεια και σε αυτό της ενημέρωσης και εκπαίδευσης. Είναι πολλά αυτά που δεν γνωρίσουν αθλητές και αθλήτριες, επαγγελματίες ή όχι, για το που, πότε και πόσο μπορούν να πάρουν μέρος στον στοιχηματισμό και πότε μπορούν να βρεθούν μπλεγμένοι σε υποθέσεις που είναι παράνομες, είτε στο όριο της νομιμότητας.

Όλα αυτά, γίνονται αλλού πολύ (στη δυτική Ευρώπη κυρίως) και αλλού λιγότερο. Στην Ελλάδα η δουλειά έχει ξεκινήσει ουσιαστικά τα δύο τελευταία χρόνια με την όλο και μεγαλύτερη διασύνδεση ανάμεσα στις αρχές που μπορούν να καταπολεμήσουν τη χειραγώγηση. Η οποία (μην το ξεχνάμε) δεν αφορά μόνο το κομμάτι του παράνομου στοιχηματισμού, αν και εκεί πέφτει το μεγαλύτερο βάρος. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι και λόγοι να χειραγωγηθεί ένας αγώνας και σε μικρότερες ηλικίες. Τα φώτα της δημοσιότητας πέφτουν βέβαια στις κορυφαίες κατηγορίες κυρίως του ποδοσφαίρου και τις περίφημες αναφορές από τις εταιρίες με τις οποίες συνεργάζονται οι αρχές που διοργανώνουν ένα πρωτάθλημα, όπως και η Εθνική Πλατφόρμα Αθλητικής Ακεραιότητας που ενώνει την ΓΓΑ, την Αστυνομία, τον Αθλητικό Εισαγγελέα, την Εθνική Αρχή Διαφάνειας και την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων. Το θέμα είναι πως όταν ακούμε ότι υπάρχουν… δέκα, είκοσι, τριάντα, εκατό αναφορές για διάφορα παιχνίδια, αυτό σημαίνει ότι έχουμε πιασάρικους τίτλους αλλά όχι απαραίτητα στημένους αγώνες. Γιατί πολύ απλά η «αναφορά» υποδεικνύει ύποπτο ή «ανώμαλο» στοιχηματισμό. Αυτό μπορεί να σημαίνει κάτι, μπορεί και τίποτα. Δεν σας κάνω σοφότερους, αλλά η αναφορά μπορεί να είναι απλά μια ένδειξη και τίποτα παραπάνω. Βολεύει βέβαια για να το παίξει κάποιος (δημοσιογραφικά) ειδήμων, αλλά δεν έχει ουσία. Αυτή βρίσκεται μόνο στις υποθέσεις που προχωράνε με εσωτερική ή διεθνή συνεργασία, όπως αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη (και) στην Ελλάδα από την Interpoi. Το ότι –τώρα- πολλοί πιστεύουν πως όλα είναι, παντού στημένα, είναι κάτι που μπαίνει στην κατηγορία «ψεκασμός», οπότε δεν έχω να πω κάτι. Ας μείνουμε στην ουσία…

Αυτή μας φέρνει στην ανακοίνωση, από την ΕΠΟ, του νέου κώδικα δεοντολογίας και την κουβέντα για τις αλλαγές στις ποινές για την χειραγώγηση αγώνα. Για τις «εκπτώσεις» όπως καταγράφηκε στο ρεπορτάζ. Είναι όντως έτσι; Αν κάνει κάποιος τη σύγκριση με τον προηγούμενο κώδικα ναι. Τότε υπήρχε μια και μοναδική προσέγγιση. Πρόστιμο και υποβιβασμός για την ομάδα της οποίας στελέχη ή (και) παίκτες εμπλέκονται σε χειραγώγηση αγώνα. Επιβλήθηκε ποτέ αυτή η ποινή; Όπως λέει η ΕΠΟ στην διευκρινιστική ανακοίνωση της, από το 2014 και μετά ποτέ. Ούτε καν στην πιο πρόσφατη υπόθεση, του γενικού αρχηγού (τότε) του Παναιτωλικού Χρήστου Κουτσοσπύρου και του στοιχηματισμού του στην κίτρινη κάρτα του Κορνέλιους στον αγώνα με τον ΟΦΗ, την σεζόν 2021-22. Ο κώδικας (κανονικά) δεν άφηνε και πολλά περιθώριο στην Επιτροπή, αλλά προφανώς τα δημιούργησαν… μόνα τους τα μέλη της. Με την βοήθεια των δικηγόρων του Παναιτωλικού, που επεσήμαναν πως δεν προκύπτει πουθενά συμμετοχή του σωματείου στη χειραγώγηση και στάθηκαν ιδιαίτερα στο μικρό οικονομικό όφελος, λόγω του χαμηλού ποσού του στοιχηματισμού. Βέβαια και στον προηγούμενο κώδικα, όπως και στον νέο δεν συνδέεται η όποια ποινή με το μέγεθος του πονταρίσματος. Επίσης μπορεί να δεχθεί κάποιος πως είναι άδικο να την πληρώσει ένας ολόκληρος οργανισμός, για ότι κάνει ένα στέλεχος του ή παίκτης του (όπως και στο ντόπινγκ) αλλά, προσέξτε, εδώ μιλάμε για το τι καταγράφεται στον κώδικα δεοντολογίας και πόσο το λαμβάνουν υπ’ όψιν τους αυτοί που φτάνουν να δικάσουν. Και έτσι φτάνουμε στο «ζουμί» της υπόθεσης.

Στον νέο κώδικα έχει γίνει εξαιρετική δουλειά στον ορισμό του τι νοείται χειραγώγηση, στην κατηγοριοποίηση, στο πότε θεωρείται τέτοια, ποιοι δεν πρέπει να εμπλέκονται. Υπάρχει τεράστια διαφορά από τον προηγούμενο. Επίσης υπάρχει η κλιμάκωση των ποινών. Από το πρόστιμο στην πρώτη περίπτωση, σε μια σεζόν, με αφαίρεση τριών βαθμών σε δεύτερο περιστατικό, μέχρι υποβιβασμό αν τριτώσει το κακό την ίδια αγωνιστική περίοδο. Διαφωνίες ασφαλώς υπάρχουν και τις συμμερίζομαι. Γιατί με δύο επιβεβαιωμένα περιστατικά την ίδια περίοδο μπορεί απλά να την βγάλεις (σχετικά) καθαρά με 100.000 πρόστιμο και αφαίρεση τριών βαθμών. Η ΕΠΟ είπε ότι ήθελε αφαίρεση δέκα βαθμών αλλά η Super League ζήτησε…μαχαίρι. Αρα, αν και η κλιμάκωση είναι σωστή θα έπρεπε να είναι πιο αυστηρή (άποψη μου) στα στάδια της. Αλλά ούτε αυτό είναι το ζουμί…

Η Ομοσπονδία σημείωσε ότι ανάλογα με το βάρος της υπόθεσης θα μπορούσε να υπάρξει υποβιβασμός από το πρώτο περιστατικό. Αυτό είναι το κορυφαίο παράδειγμα της… άνεσης που θα έχουν, στο να κρίνουν, αυτοί που θα δικάσουν. Το βάρος, το μέγεθος, την έκταση της χειραγώγησης, όπως και τη «συμπεριφορά» στο συγκεκριμένο τομέα, του σωματείου ή του προσώπου που παραπέμπεται επί σειρά ετών. Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω πως ποσοτικοποιούνται όλα αυτά. Το μεγάλο ερώτημα είναι όμως πως ακριβώς θα βγάλουν άκρη, αυτοί που θα δικάσουν αν δεν έχουν γνώση του συγκεκριμένου περιβάλλοντος και των συνθηκών του. Όπως έγινε και στην υπόθεση Κουτσοσπύρου, όπου εκδίκασαν με βάση κάποιον κανονισμό που… δημιουργήθηκε εκείνη τη στιγμή και όχι αυτόν που είχε συνταχθεί από την ΕΠΟ, αφού εκεί οδήγησαν την υπόθεση οι δικηγόροι (τη δουλειά τους έκαναν βέβαια).

Η μακρά ιστορία της εκδίκασης υποθέσεων αθλητικού περιεχομένου από (πολλές φορές) άσχετους και άσχετες με το αντικείμενο δικαστές, δείχνει ότι απλά πάμε σε «πάρτι» των δικηγόρων και ότι τελικά καταλήγουμε σε απαλλαγές που πλήττουν την προσπάθεια να μπει φράγμα σε περιστατικά που σκοτώνουν (και) το ποδόσφαιρο, όπως η βία και η χειραγώγηση. Άρα μπορεί να είναι (όντως) πολύ ωραία όλα καταγεγραμμένα, μπορεί να δημιουργούνται το πλαίσιο και ο μηχανισμός να ερευνώνται και να προωθούνται περισσότερες υποθέσεις για πειθαρχικές κυρώσεις, αλλά πάντα η παγίδα βρίσκεται όταν φτάνει η ώρα της εφαρμογής τους. Υπάρχει πιστεύετε κάποιος λόγος να είμαστε αισιόδοξοι πως τώρα κάτι θα αλλάξει;