Ένας Ιταλός προπονητής και μια ποδοσφαιρική «επανάσταση» στην Τουρκία

• Φαριόλι – Ντε Τσέμπι: Με αφορμή ένα άρθρο
• Οι πρωτιές της Αλάνιασπορ και οι ιδέες του Φαριόλι
• Οι χώροι και τα τρικ της Αλάνιασπορ
• Οι ιδέες του Φαριόλι βγαίνουν εκτός Τουρκίας

Στην Ιταλία τον φωνάζουν «νεαρό Ντε Τσέρμπι», λόγω της επιρροής του προπονητή της Μπράιτον στο στιλ του και της συνεργασίας τους. Ο Φραντσέσκο Φαριόλι ονειρευόταν καριέρα ως τερματοφύλακας, όταν στα 19 του, ένας προπονητής του είπε ότι καλύτερα να αφήσει τα γάντια και να ασχοληθεί με την προπονητική, αφού το «είχε». Σε έναν άλλον 19χρονο, τα λόγια αυτά πιθανόν να έκοβαν τα «φτερά». Στον Φαριόλι, άνοιξαν έναν δρόμο που ήξερε ήδη βαθιά μέσα του ότι θα ακολουθήσει. Σπούδασε φιλοσοφία, γεγονός που τον βοηθάει στις καθημερινές αποφάσεις και στη συνέχεια έπεσε με τα μούτρα στο ποδόσφαιρο. Ξεκίνησε ως προπονητής τερματοφυλάκων και το 2015 ταξίδεψε στο Κατάρ, για να δουλέψει στη φημισμένη ακαδημία της Aspire.

Φαριόλι – Ντε Τσέμπι: Με αφορμή ένα άρθρο

To καλοκαίρι εκείνο, ο Ρομπέρτο Ντε Τσέρμπι ήταν ακόμα άγνωστος και προπονούσε τη Φότζια στη Serie C. Μια ισοπαλία απέναντι σε μια άσημη ομάδα της Τοσκάνης, την Λουτσέσε, στάθηκε η αφορμή για να δεχθεί μια ανάλυση του παιχνιδιού από έναν νεαρό συμπατριώτη του. Ο Φαριόλι, αρθρογραφούσε τότε με αντικείμενο την προπονητική και αφιέρωσε το κείμενό του στον Ντε Τσέρμπι και το στιλ του. Το άρθρο έπεσε στα χέρια του νυν προπονητή της Μπράιτον και ένας άνθρωπος από το προπονητικό επιτελείο επικοινώνησε με τον Φαριόλι, για να συζητήσουν. Δύο χρόνια αργότερα, όταν ο Ντε Τσέρμπι ανέλαβε την Μπενεβέντο και για πρώτη φορά είχε τη δυνατότητα να δομήσει το τιμ του όπως ακριβώς ήθελε, δεν ξέχασε την διορατικότητα που διέκρινε στον Φαριόλι. Επικοινώνησε μαζί του και μια συνεργασία που συνεχίστηκε στη Σασουόλο και κράτησε συνολικά τρία χρόνια, μόλις είχε ξεκινήσει.

Ο Φαριόλι πήρε πολλά από τον Ντε Τσέρμπι, αλλά δεν σταμάτησε να εξελίσσεται κι ο ίδιος. Είναι χαρακτηριστικό ότι είναι πολύ ενεργός στον κύκλο των προπονητών, μιλώντας σε διαλέξεις και σεμινάρια που διοργανώνουν ομάδες όπως η Μπαρτσελόνα και Ομοσπονδίες όπως η ισπανική και η βελγική. Δεν φοβήθηκε να ξενιτευτεί εκ νέου, αναλαμβάνοντας πρώτα βοηθός στην Αλάνιασπορ, έγινε πρώτος προπονητής στη Φατίχ Καραγκουμρούκ και επέστρεψε στην Αλάνια, για να αναλάβει πλέον την τεχνική ηγεσία. Και φέτος, παρουσιάζει πολύ όμορφα πράγματα στο χορτάρι.

Οι πρωτιές της Αλάνιασπορ και οι ιδέες του Φαριόλι

Η Αλάνιασπορ βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα μέσα της βαθμολογίας, όμως είναι στην πρώτη πεντάδα των expected goals με 29.78 (έχει πετύχει 30 γκολ), ενώ είναι δεύτερη στην κατοχή μπάλας με 57.1, όταν η πρώτη Μπασάκσεχιρ έχει 57.5. Είναι, επίσης, πρώτη σε συνολικές πάσες με 9.544, δεύτερη σε κάθετες πάσες με 156, πρώτη σε πάσες στο επιθετικό τρίτο με 1.157, δεύτερη σε «έξυπνες» πάσες με 103, τρίτη σε κουβαλήματα μπάλας προς την επίθεση με 299. Οι παραπάνω αριθμοί αποτελούν ενδιαφέροντες δείκτες απόδοσης στο κομμάτι της ανάπτυξης, όμως εξίσου ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος που η ομάδα του Φαριόλι το πραγματοποιεί.

Στην πολύ αναλυτική τακτική του ανάλυση, ο Ty Levinson στέκεται στον σχηματισμό με τρεις αμυντικούς (κατι κοντά στο 3-4-3), που ο Φαριόλι επιλέγει συχνά και μετά τη διακοπή για το Μουντιάλ έχουν σχεδόν καθιερωθεί. Το πλάνο της Αλάνια είναι να τραβήξει όσο το δυνατόν περισσότερο τον αντίπαλο κοντά στην άμυνά της, με αποτέλεσμα οι επιλογές της στην πρώτη φάση του build up να μοιάζουν αρκετά παράτολμες. Ο τερματοφύλακας συμμετέχει σ' αυτήν, σε σημείο που συχνά να μοιάζει ως παρτενέρ του κεντρικού αμυντικού, με τους πλάγιους εσωτερικούς αμυντικούς να ανοίγονται στα πλάγια και τα δύο αμυντικά χαφ να έρχονται κοντά στην περιοχή, ούτως ώστε η μπάλα να βρίσκεται μεν στο αμυντικό 1/3, αλλά να δημιουργούνται συνθήκες υπεραρυθμίας. Ο Ρούναρσον, μέλος της Ισλανδίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018, που βρίσκεται κάτω από τα γκολπόστ και έχει αναλάβει τον ρόλο αυτό, είναι ένας τερματοφύλακας που μπορεί να το υποστηρίξει, έχοντας μεγάλη εμπιστοσύνη στα πόδια και στις μεταβιβάσεις του.

Οι χώροι και τα τρικ της Αλάνιασπορ

Τι καταφέρνει ο Φαριόλι με αυτό; Να δημιουργήσει χώρους στην «πλατφόρμα» ανάμεσα στην άμυνα και στη μεσαία γραμμή, στους οποίους κινούνται οι πλάγιοι επιθετικοί, που έχουν ελευθερία κινήσεων και ουσιαστικά διαμορφώνουν τη διάταξη ανάλογα με τη στιγμή. Οι πλάγιοι δίνουν πλάτος και ο σέντερ φορ πιέζει τα σέντερ μπακ. Η κίνηση των δύο αμυντικών μέσων κοντά στην αμυντική γραμμή, ουσιαστικά δίνει δύο επιλογές στους αντίπαλους μέσους: Είτε να τους ακολουθήσουν, αφήνοντας τον χώρο που αποτελεί βούτυρο στο ψωμί της Αλάνια, είτε να τους αφήσουν, ακυρώνοντας έτσι την πρώτη γραμμή πίεσης. Και στις δύο περιπτώσεις, η Αλάνια έχει καλοδουλεμένα πλάνα για τη δεύτερη φάση της ανάπτυξης, προσαρμόζοντας την ταχύτητα και τον προσανατολισμό των επιθέσεων σχετικά. Αντίστοιχα, προσαρμοσμένες είναι και τα transition από την άμυνα στην επίθεση. Ανάλογα με το σημείο στο τερέν που γίνεται η επανάκτηση της μπάλας, υπάρχει και το αντίστοιχο πλάνο: Γρήγορες μεταβάσεις όταν η μπάλα βρίσκεται κοντά στο επιθετικό τρίτο, επιστροφή στην κυκλοφορία όταν βρίσκεται κοντά στην άμυνα, αλλά και πάλι ανάλογα με τις θέσεις του αντιπάλου.

Ο Φαριόλι χρησιμοποιεί κι άλλα τρικ στην επίθεση. Η Αλάνια παρουσιάζει ασυμμετρία στις γραμμές της, με τους πλάγιους αμυντικούς να έρχονται εσωτερικά και τους πλάγιους επιθετικούς να αλλάζουν συχνά ρόλο: Όταν η μπάλα βρίσκεται στη «δυνατή πλευρά», ο ένας έρχεται κοντά στην μπάλα για να προσφέρει επιλογή πάσας, ενώ ο άλλος «ανοίγεται» για να υποδεχθεί μια μακρινή πάσα, πιέζοντας παράλληλα την άμυνα. Oι εναλλαγές θέσεων και τα περάσματα των ποδοσφαιριστών από τη μία πλευρά στην άλλη και από τη μία γραμμή στην άλλη, είναι επίσης κάτι που συμβαίνει συχνά και σχεδόν αυτόματα στο παιχνίδι της τουρκικής ομάδας, κυρίως με τους παίκτες των «φτερών», οι οποίοι έχουν τα χαρακτηριστικά για να επιτελέσουν κι άλλους ρόλους, ενώ ο σέντερ φορ, συνήθως ο γνωστός από το πέρασμα στον Ολυμπιακό, Χασάν, μπορεί να κινηθεί αντίστροφα με τις κινήσεις των περιφερειακών, ανοίγοντάς τους διαδρόμους. Ο Φαριόλι έχει δουλέψει πολύ με τους παίκτες του για το πώς να κινούνται στους χώρους και να δημιουργούν συνθήκες 2vs1 ή 3vs2, γεγονός που αδικεί την οποιαδήποτε αναφορά στην τακτική του με όρους γραμμικούς, 3-4-3 ή 4-3-3. Οι γραμμές συνήθως είναι 4, η τακτική είναι προσανατολισμένη στο παιχνίδι (οργάνωση σε σχέση με την μπάλα) και αυτό γίνεται κατανοητό παρακολουθώντας την Αλάνια.

Οι ιδέες του Φαριόλι βγαίνουν εκτός Τουρκίας

Προφανώς, η ομάδα του Φαριόλι δεν είναι άτρωτη και έχει αδυναμίες που χρίζουν βελτίωσης, κυρίως σε φάση άμυνας. Δεν αναφερθήκαμε σ' αυτήν, καθώς επικεντρωθήκαμε στο κομμάτι της ανάπτυξης και της επίθεσης, το οποίο συνδέεται και με τα στατιστικά, στα οποία η Αλάνιασπορ βρίσκεται ψηλά. Σε κάθε περίπτωση, τόσο η πρώην ομάδα των Τζαβέλλα και Μπακασέτα όσο και ο 33χρονος προπονητής έχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης, ωστόσο αυτά που παρουσιάζουν, πέραν του ότι είναι ξεχωριστά, είναι και πολύ όμορφα στο μάτι.

Ο Ιταλός και οι ιδέες του προκαλούν ήδη μεγάλη κουβέντα και, όπως συνέβη με τον Ντε Τσέρμπι, θα έχει ενδιαφέρον να τον δούμε να τις εφαρμόζει σε ένα περισσότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Όσον αφορά τα στοιχεία που ο ίδιος θεωρεί πιο σημαντικά για τους παίκτες του, μιλώντας πριν από λίγο καιρό στο Skysports είχε πει: «Θεωρώ ότι είναι σημαντικό να χτίσεις μια ομάδα με παίκτες που έχουν πάθος γι' αυτό που κάνουν. Πρέπει να απολαμβάνουν την μπάλα, να προσεγγίζουν το παιχνίδι με έναν γενναίο και προορατικό τρόπο. Πρέπει να δείχνουν φιλοδοξία, γιατί οι απαιτήσεις μας είναι πολύ υψηλές. Η ομαδική προσπάθεια και ικανότητα να συνδέονται με τους άλλους είναι καθοριστικής σημασίας»…