Παναθηναϊκός, η πιο έτοιμη ομάδα

Προτού αρχίσει το πρωτάθλημα, όταν επιχειρούσε κανείς να συγκρίνει την φάση στην οποία βρίσκονται οι πέντε ομάδες που θα παλέψουν για τις δύο πρώτες θέσεις στην Superleague 2023, εύκολα μπορούσε να διακρίνει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα του Παναθηναϊκού: το γεγονός ότι εκείνος βρίσκεται 3 ή και 4 στάδια πιο μακριά στην ανάπτυξη της ομάδας του συγκριτικά με τους υπόλοιπους.

Στην διαδικασία ανάπτυξης, μια ομάδα περνά από πέντε διαφορετικά στάδια: του σχηματισμού, όταν εμφανίζεται ο νέος προπονητής και επιχειρεί να εισάγει την ηγεσία του, του “καταιγισμού”, δηλαδή της φάσης κατά την οποία ο προπονητής επιχειρεί να βάλει όρια, να εφαρμόσει κανόνες και να επιβάλει την ηγεσία του σε κλίμα που συχνά έχει εντάσεις και δοκιμασίες, της “κανονικοποίησης”, δηλαδή στο στάδιο κατά το οποίο τα μέλη της ομάδας έχουν ομονοήσει και έχουν αρχίσει να πορεύονται προς την ίδια κατεύθυνση έχοντας αποδεχθεί την ηγεσία του προπονητή και έχει έτσι αρχίσει να εδραιώνεται η εμπιστοσύνη, το στάδιο της επιτυχημένης απόδοσης, όταν πλέον η ομάδα πετυχαίνει στόχους και δημιουργεί το κοινό όραμα για την κατάκτηση ενός τίτλου, και το στάδιο της “αναβολής” που συνήθως οδηγεί σε παρακμή όταν μια ομάδα έχει πετύχει έναν μεγάλο στόχο και το “εγώ” αρχίζει να μπαίνει πάνω από το “εμείς” και οι ποδοσφαιριστές αναζητούν νέες προκλήσεις που συχνά δεν ταυτίζονται με το συλλογικό όραμα.

Ο Παναθηναϊκός βρισκόταν από τον περασμένο Μάιο στο στάδιο της επιτυχημένης απόδοσης. Ο Ολυμπιακός βγήκε από αυτό, όταν ο αποκλεισμός από το Champions League έφερε την αποχώρηση του Πέδρο Μαρτίνς. Ο ΠΑΟΚ επέστρεψε σε προηγούμενα στάδια της ομαδικής ανάπτυξης όταν επέλεξε να προχωρήσει σε θεαματική ανανέωση του ρόστερ του και να βάλει αρκετά νέα παιδιά στον βασικό κορμό. Και ο Άρης έκανε το ίδιο, δεδομένου ότι άλλαξε πολύ μεγάλο αριθμό ποδοσφαιριστών. Η ΑΕΚ ξεκίνησε από το πρώτο στάδιο, δεδομένου ότι ξεκίνησε το χτίσιμο του ρόστερ και την προετοιμασία της με νέο τεχνικό επιτελείο.

Στα μάτια όσων δεν νοιάζονται να αναλύσουν σε βάθος την ζωή και τις διαδικασίες μιας ποδοσφαιρικής ομάδας, όλα τα παραπάνω ακούγονται ως “θεωρία”. Και είναι, δεδομένου ότι πρόκειται για την θεωρία του ψυχολόγου Bruce Tuckman, διατυπωμένη από το 1965. Μόνο που αυτή η θεωρία κυριαρχεί κατά την εκπαίδευση των προπονητών πάνω στην ηγεσία και την κουλτούρα που οδηγούν στην επίτευξη στόχων στο υψηλό ποδόσφαιρο, επειδή η ιστορία του ποδοσφαίρου είναι γεμάτη από παραδείγματα που τεκμηριώνουν την θεωρία. Κι αν κανείς κοιτάξει την αγωνιστική συμπεριφορά που είχε ο Παναθηναϊκός στο ματς της 1ης αγωνιστικής απέναντι στον Ιωνικό και τη συγκρίνει με την “περσινή” συμπεριφορά του στον πρώτο γύρο του πρωταθλήματος μπορεί να διακρίνει εύκολα τα σημάδια ωρίμανσης της ομάδας του.

Απέναντι στον Ιωνικό, που περίμενε τις επιθέσεις και έκλεινε τους χώρους, η κατάσταση απαιτούσε υπομονή, και ο Παναθηναϊκός την είχε. Γύριζε την μπάλα για να κουράσει τους αντιπάλους και να βρει μια στιγμή αδυναμίας, κατάφερε να αναπτύξει μια επίθεση σε υψηλό ρυθμό και απέκτησε το προβάδισμα. Κι όταν, από την αρχή του β’ ημιχρόνου διάβασε την στρατηγική επιλογή του Ιωνικού, που ήταν να περιμένει για να επιτεθεί στο τελευταίο 10’λεπτο ποντάροντας στην κόπωση του Παναθηναϊκού, ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς έβαλε την ομάδα του να επιτίθεται συντηρητικά και να κρατά δυνάμεις προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο να βρεθεί ο Παναθηναϊκός προδομένος από δυνάμεις και να αποδειχθεί ευάλωτος.

Η φύση του ποδοσφαίρου είναι γεμάτη από απρόβλεπτους παράγοντες, συνεπώς ένας προπονητής δεν μπορεί να προβλέψει, να προγραμματίσει και να προλάβει τα πάντα. Στον προπονητή όμως αναλογεί η ευθύνη να αφήνει τα λιγότερα στην τύχη. Και μετά από έναν χρόνο, ο Γιοβάνοβιτς έχει μάθει καλύτερα τους ποδοσφαιριστές που είχε από πέρσι, όπως και εκείνοι τον προπονητή τους και τις αρχές του μοντέλου παιχνιδιού που επιθυμεί να εφαρμόζουν. Στην αγωνιστική νοοτροπία του Παναθηναϊκού, σε ένα ματς στο οποίο λόγω εποχής και στιγμής δεν μπορούσε να ανεβάσει πολύ τον ρυθμό της επιθετικής ανάπτυξης και να δημιουργήσει πολλές καλές ευκαιρίες για γκολ απέναντι σε μια έμπειρη και πολύ καλά οργανωμένη ομάδα διέκρινες πρόοδο. Ο Παναθηναϊκός έμεινε ψύχραιμος, συγκεντρωμένος και αφυπνισμένος μέχρι το τελευταίο σφύριγμα. Για μια νέα ομάδα, που βρίσκεται ακόμη στο “Forming”, το πρώτο στάδιο ανάπτυξης, αυτό είναι πολύ δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο. Στον Παναθηναϊκό αρκούσε το τάιμ άουτ του cooling break και η ανάπαυλα ενός ημιχρόνου για να συνεννοηθούν οι πάντες μεταξύ τους και να ακολουθήσουν ένα αποτελεσματικό πλάνο.

Το σημείωνα και προ ημερών, δεν είναι ο Παναθηναϊκός το “κατά τεκμήριο” πρώτο φαβορί για την κατάκτηση του τίτλου - γι’ αυτό δεν έχουν ποντάρει πάνω του οι περισσότεροι παίκτες του στοιχήματος και γι’ αυτό δεν είναι αυτός που “πληρώνει λιγότερο” για την κατάκτηση του πρωταθλήματος. Όμως για πρώτη φορά μετά από χρόνια έχει ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα: είναι πιο έτοιμος από όλους τους ανταγωνιστές του. Και με την μεταγραφική ενίσχυση που συνεχίζεται, δημιουργεί την αίσθηση ότι μεγαλώνει τη δυναμική του.