Μπορείς να εκπαιδεύσεις τους οπαδούς;

• Mόναχο, Χίλσμπορο, Χέιζελ
• Δύο Πρωταθλητές για έναν σκοπό
• Δεν αρκεί η εκπαίδευση

Προφανώς, αυτό το σημείωμα δεν αναρτάται για να μπούμε σε οποιαδήποτε σύγκριση μεταξύ των συλλόγων στην Αγγλία και στην Ελλάδα. Εκεί κάθε κλαμπ έχει το δικό του Foundation, η κοινωνική ευθύνη αποτελεί ξεχωριστό κομμάτι με χαραγμένη στρατηγική και ανθρώπους που την υπηρετούν. H ενίσχυση των δεσμών με τις τοπικές κοινωνίες είναι βασικό KPI για κάθε διοίκηση.

Η αντιπαλότητα, ωστόσο, είναι ένα στοιχείο του ποδοσφαίρου που υπάρχει παντού, ανεξαρτήτως οπαδικής κουλτούρας. Και υπάρχουν στιγμές που ξεφεύγει. Παντού. Το «μόνο στην Ελλάδα» γίνονται αυτά αποδεικνύεται συνεχώς ότι δεν ισχύει. Συμβαίνουν από την Τουρκία, όπως είδαμε πρόσφατα, μέχρι την Ολλανδία. Στην Αγγλία, η αντιπαλότητα άλλοτε διοχετευόταν σε επεισόδια, τα οποία κάποια στιγμή από τα γήπεδα μεταφέρθηκαν σε πλατείες και παμπ. Ακόμα υπάρχουν, πού και πού. Εντός κι εκτός συνόρων. Όχι στα γήπεδα, φυσικά. Αυτά τα έχουν λύσει καιρό. Ωστόσο, τα χτυπήματα κάτω από τη μέση μέσα στους ναούς του ποδοσφαίρου συνεχίζουν να υφίστανται στη συνθηματολογία.

Mόναχο, Χίλσμπορο, Χέιζελ

Η Λίβερπουλ και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι δύο σύλλογοι με τεράστια ιστορία και fan base σε όλον τον κόσμο. Αμφότερες, έχουν σημαδευτεί από τραγωδίες. Οι «Διάβολοι» από το αεροπορικό δυστύχημα του Μονάχου, οι «Κόκκινοι» από το Χίλσμπορο και το Χέιζελ. Οι χαμένες ζωές χλευάζονται από κομμάτι της κερκίδας, στην προσπάθειά του να πικάρει τον αντίπαλο. Βρίσκουν λόγο ύπαρξης σε τραγουδάκια, καθώς και σε διαδικτυακές επιθέσεις. Όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα, με συνθήματα και πανό. Μόνο που εκεί, οι ίδιοι οι σύλλογοι σε συνεργασία με την διοργανώτρια αρχή κάνουν πράγματα για να το αντιμετωπίσουν. Για να συμβεί αυτό αποτελεσματικά, πρέπει αρχικά να συμμετέχουν οι άνθρωποι που κάνουν τον κόσμο να πάει στο γήπεδο. Οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές. Η δική τους διείσδυση ξεπερνά οποιαδήποτε ξύλινη ανακοίνωση που φέρει την υπογραφή μιας διοίκησης.

Στο τέλος της περσινής σεζόν ο Γιούργκεν Κλοπ και ο Έρικ τεν Χαγκ έβγαλαν κοινή δήλωση, ζητώντας από τους φίλους των δύο συλλόγων να διατηρήσουν το πάθος, σταματώντας το δηλητήριο. Οι δυο τους απευθύνθηκαν στους οπαδούς της Γιουνάιτεντ και πριν από λίγες μέρες, με αφορμή το ντέρμπι του Old Trafford. Ο Τεν Χαγκ ζήτησε από τους οπαδούς να απολαύσουν το ματς και να μην το χρησιμοποιήσουν ως δικαιολογία για τραγούδια σχετικά με το Χίσλμπορο ή το Χέιζελ, ενώ ο Κλοπ υπερθεμάτισε.

Δύο Πρωταθλητές για έναν σκοπό

Πέραν όμως όσων γίνονται σε επίπεδο πρώτων ομάδων, είναι πολύ σημαντική η συνεργασία των δύο Foundations με την Premier League. Λίγες μέρες πριν το ντέρμπι, προσκάλεσαν μαθητές από το Λίβερπουλ και το Μάντσεστερ και παρουσίασαν μπροστά τους τον Γουές Μπράουν και τον Φιλ Τόμπσον, δύο ανθρώπους που μετρούν συνολικά 12 πρωταθλήματα και 5 ευρωπαϊκούς τίτλους. Οι δυο πρώην παίκτες μίλησαν για τον αντίκτυπο που είχαν οι τραγωδίες στις πόλεις, τους συλλόγους, τον κόσμο τον ίδιο και έκαναν τα παιδιά να καταλάβουν πόσο ανόητο είναι να χλευάζεις τους νεκρούς. Ήταν μαζί τους στελέχη των δύο Ιδρυμάτων, καθώς και οι δήμαρχοι των δύο πόλεων.

«Η εκπαίδευση είναι κλειδί, σε συνδυασμό με τη σωστή δράση, προκειμένου να εξαλείψουμε τα συνθήματα για τις τραγωδίες σε όλες τους τις εκφάνσεις», είπε χαρακτηριστικά ο Ματ Πάρις, CEO του LFC Foundation. Αναφέρθηκε «στη σωστή δράση» θέλοντας να δώσει έμφαση και στο άλλο κομμάτι, πέραν των δράσεων για την εκπαίδευση των νυν και μελλοντικών οπαδών. Αμφότεροι οι σύλλογοι έχουν δεσμευτεί να μην χαριστούν σ' εκείνους που βρίσκονται στο γήπεδό τους και φωνάζουν τα συνθήματα. Μετά το ματς των δύο ομάδων για το Κύπελλο αρκετοί τιμωρήθηκαν με αποκλεισμό, ενώ για όποιον πιαστεί προβλέπονται και διώξεις. Αυτό δεν ισχύει, φυσικά, μόνο στα μεταξύ τους ματς. Πέρυσι, στον τελικό Κυπέλλου ανάμεσα στη Γιουνάιτεντ και τη Σίτι, ένας οπαδός συνελήφθη γιατί φορούσε ένα μπλουζάκι που κορόιδευε το Χίλσμπορο.

Δεν αρκεί η εκπαίδευση

Κάποιος έγραψε ότι το πρόβλημα δεν είναι τα παιδιά, αλλά οι ενήλικοι. Αυτοί πρέπει να εκπαιδευτούν. Κατά μία έννοια, αυτό είναι σωστό. Ωστόσο για να μην έχουμε μια ακόμα χαμένη γενιά, τουλάχιστον σ' αυτό το κομμάτι, είναι σημαντικές οι δράσεις στις οποίες οι ακροατές βρίσκονται στην περισσότερο εύπλαστη ηλικία των μαθητικών χρόνων. Βρέθηκα πρόσφατα σε μια αντίστοιχη ημερίδα στο ΣΕΦ, η οποία είχε τίτλο «Η Παιδεία και ο Αθλητισμός ως αντίδοτο στη βία». Παρουσιάσαμε μπροστά σε εκατοντάδες παιδιά το ψηφιακό κόμικ του Gazzetta για το ποδόσφαιρο, με αφορμή τη μαύρη επέτειο της δολοφονίας του Άλκη, καθώς και μια ακόμα κοινωνική δράση του Gazzetta. Οι ομιλίες ήταν εξαιρετικές. Μια ατάκα, ένα ερέθισμα, μια εικόνα αν μείνει σ' αυτά τα παιδιά είναι κέρδος. Μπορεί να θάβεται στο υποσυνείδητο μέχρι μια αφορμή να το ξυπνήσει. Αλλά ακόμα κι έτσι, βρίσκεται εκεί. Ήταν μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς και έφερε στον ίδιο χώρο παιδιά από διαφορετικά σχολεία του Πειραιά.

Σκέφτομαι, λοιπόν, πόσο σημαντικό θα ήταν οι ομάδες παίρνουν τις δικές τους πρωτοβουλίες. Να έχουν τους δικούς τους Legends-πρεσβευτές για θέματα βίας, να γυρίζουν τα σχολεία σε περιοχές των μεν και των δε, να μιλούν στα παιδιά και να δείχνουν μια αντίστοιχη εικόνα. Και πόσο ωραίο θα ήταν αν αυτό αγκαλιαζόταν από τους συλλόγους, τα Media, όλους τους θεσμικούς φορείς. Για να σωθεί έστω κι ένα παιδί, όπως είχε πει ο αείμνηστος Αλέξανδρος Νικολαΐδης.

Φυσικά, όλο αυτό προϋποθέτει να μην κάνουν τα στραβά μάτια σε επεισόδια και να μην κοιτούν πώς θα καλύψουν τους δράστες. Γιατί σε αντίθετη περίπτωση, κάθε ανάλογη δράση θα έχει μοναδικό στόχο τα μάτια του κόσμου.