Άρης και χρόνια πολλά! (pic & vids)

• Ο ιστορικός αγώνας για τα χρώματα
• Τα πρόσωπα που έγραψαν τις πρώτες σελίδες της ιστορίας
• Οι Αρειανοί έχτισαν το Χαριλάου… πέτρα-πέτρα
• Το Κύπελλο του 1970 και η διάλυση
• Το έπος της Περούτζια και η χαμένη ευκαιρία
• Ο Γκάλης και η Αυτοκρατορία
• «Μέχρι τα όνειρα μας να πάρουν εκδίκηση»
• Κοινωνικό φαινόμενο

Oι επαναστατικές ιδέες είναι προϊόντα δραστήριων μυαλών. Έτσι δημιουργήθηκε ο Άρης. Η σύλληψη της ιδέας έγινε από μια χούφτα νεαρών και ταυτοχρόνως ανήσυχων μυαλών. Σε μια εποχή, λίγους μήνες μετά την απελευθέρωση, όπου η Θεσσαλονίκη έψαχνε τα… ζύγια της και προσπαθούσε να ισορροπήσει στα πόδια της. Βρισκόμενη κι αυτή στον προθάλαμο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ιδέα καλλιεργήθηκε στις σκέψεις γυμνασιόπαιδων. Τότε, οι αθλητικοί σύλλογοι ήταν ελάχιστοι και πολυεθνικοί, όπως εξάλλου ήταν και η πόλη. Σύμφωνα με τον αστικό μύθο, νεαροί συνεπικουρούμενοι από μερικούς αθλητές του Ηρακλή (ιδρύθηκε το 1908) ένιωσαν την ανάγκη δημιουργίας κάτι καινούργιου. Ένωσαν τις δυνάμεις τους με άλλα ισχυρά μυαλά και η επιλογή ονόματος και χρωμάτων ήταν συμβολική, όπως και η μέρα ίδρυσης. Ο Άρης γεννήθηκε σ’ ένα καφενείο στην περιοχή του Βότση, εκεί όπου βρισκόταν και το εξοχικό του Φλόκα, σαν σήμερα πριν από 106 χρόνια, ανήμερα του εορτασμού της 25ης Μαρτίου. Άρης… γιατί είναι ο θεός του Πολέμου σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία. Κιτρινόμαυρο χρώμα γιατί συμβολίζει το Βυζάντιο. Το πρώτο σήμα του Άρη ήταν η ασπίδα του θεού του Πολέμου. Πολλές δεκαετίες μετά, αντικαταστάθηκε από το ομοίωμα του θεού Άρη.

Ο Άρης λειτούργησε ως το αντίπαλο δέος του Ηρακλή, προφανώς όμως, αυτά τα γυμνασιόπαιδα δεν θα μπορούσαν να φανταστούν τότε, ότι ήταν οι πρωτομάστορες ενός μοναδικού φαινομένου. Γιατί ο Άρης είναι φαινόμενο, αυτό φάνηκε από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του αφού εξελίχθηκε σε σπουδαίος αθλητικός παράγοντας της πόλης.

Ο ιστορικός αγώνας για τα χρώματα

Αυτός έγινε στις 9 Αυγούστου 1925, δεν αμφισβητείται, καταγράφηκε εξάλλου από τον Τύπο της εποχής. Η τότε Ένωση Κωνσταντινουπολιτών διεκδίκησε το «κιτρινόμαυρο» χρώμα. Η ομάδα σχηματίστηκε μέσα από αθλητές του Άρεως και του Ηρακλέως. Τότε, πέντε ποδοσφαιριστές του Άρη (σ. σ. Αρμάς Βεντουρέλης, Σκέμπερης, Μαλτέζος και Πάγκαλος) άλλαξαν «στρατόπεδο» και κατηγορήθηκαν ότι μαζί τους έλαβαν πλούσιο αθλητικό υλικό, βάσει των επιστολών που δημοσιεύτηκαν στον Τύπο της εποχής. Η ομάδα των Κωνσταντινουπολιτών επίσης είχε επιλέξει το κιτρινόμαυρο χρώμα λόγω Βυζαντίου, ήταν αδύνατο δύο ομάδες από την ίδια πόλη να φορούν τα ίδια χρώματα. Οι διαφορές λύθηκαν σ’ εκείνον τον επεισοδιακό αγώνα την 9η του Αυγούστου 1925. Ο Άρης κέρδισε 5-2, οι Κωνσταντινουπολίτες αποχώρησαν από το γήπεδο διαμαρτυρόμενοι για τη διαιτησία κι εκείνος ο αγώνας έχει περάσει στα κατάστιχα της ιστορίας ως η αρχή μιας αντιπαλότητας η οποία τρέφεται εδώ και τουλάχιστον εννιά δεκαετίες.

Τα πρόσωπα που έγραψαν τις πρώτες σελίδες της ιστορίας

Η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη συνέχεια η ελληνική εκστρατεία στη Μικρά Ασία, λόγω επιστράτευσης, λειτούργησαν ανασταλτικά προς την κατεύθυνση ανάπτυξης του συλλόγου. Ο Άρης ιδρύθηκε το 1914, αλλά η ουσιαστικά δράση του ξεκίνησε αρκετά χρόνια μετά. Τούτο δεν τον εμπόδισε να αναρριχηθεί στην κορυφή του Πρωταθλήματος Θεσσαλονίκης και να κατακτήσει δύο Πανελλήνια Πρωταθλήματα (1928, 1932). Νίκος Κίτσος, Νίκος Αγγελάκης και Κλεάνθης Βικελίδης ήταν οι εμβληματικές φυσιογνωμίες της εποχής. Το 1932, οι «κιτρινόμαυροι» κατέκτησαν με εμφατικό τρόπο το Πρωτάθλημα. «Επτάρα» στον Παναθηναϊκό, 7-3 τον Ηρακλή, 0-3 τον Ολυμπιακό. Δεν κατάφεραν να κατακτήσουν το νταμπλ λόγω της ήττας (5-3) από την ΑΕΚ στο τελικό του Κυπέλλου. Έως το 1939, ο Άρης κατέκτησε 8 Πρωταθλήματα Θεσσαλονίκης και δύο Πανελλήνια, με κεντρικό πρόσωπο τον αξεπέραστο Κλεάνθη Βικελίδη. Το «Μακεδονικό Τανκ», ένας από τους σπουδαιότερους ποδοσφαιριστές στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ο Άρης κατέκτησε για τελευταία φορά το Πρωτάθλημα το 1946, έχοντας πρωταγωνιστές τους Βικελίδη, Κολωνιάρη και Λιακόπουλο. Αυτοί ήταν οι σκόρερ και του εμφατικού 4-1 επί της ΑΕΚ με το οποίο σφραγίστηκε η νίκη.

Οι Αρειανοί έχτισαν το Χαριλάου… πέτρα-πέτρα

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, το γήπεδο Χαριλάου είναι η φυσική έδρα του συλλόγου. Η πρώτη έδρα του συλλόγου καταστράφηκε στη μεγάλη πυρκαγιά, η δεύτερη ήταν στον χώρο όπου στεγάζεται το νοσοκομείο «Ιπποκράτειο», μετά πήγε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια υπήρξε ανταλλαγή εκτάσεων όπου ο Άρης εγκαταστάθηκε στο γήπεδο Χαριλάου. Το γήπεδο χτίστηκε από τους ίδιους τους φιλάθλους του Άρη, αλλά και από αθλητές του συλλόγου. Η μαρτυρία του Κλεάνθη Βικελίδη για τις εκατοντάδες εργατοώρες των αθλητών αλλά και απλών φίλων της ομάδας έχει μείνει στην ιστορία και καταδεικνύει το μεράκι των ανθρώπων της εποχής. Τότε ο σύλλογος έλαβε δάνειο 300.000 δραχμών για να χτίσει το γήπεδό του, το οποίο πληρώθηκε από το υστέρημα των φιλάθλων του. Τα εγκαίνια του γηπέδου έγιναν στις 4 Νοεμβρίου 1951 με αρχική χωρητικότητα 10.000 θεατών.

Το Κύπελλο του 1970 και η διάλυση

Τις δεκαετίες ’50 και ’60, ο Άρης δεν κατάφερε να κατακτήσει τίτλο στις εγχώριες διοργανώσεις, έκανε όμως τα πρώτα ευρωπαϊκά ταξίδια του καθώς αντιμετώπισε τις Ρόμα, Κολωνία, Γιουβέντους, Χιμπέρνιανς (Μάλτα), Ουίπεστ. Για να φτάσουμε στις 28 Ιουνίου 1970, στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας απέναντι στον ΠΑΟΚ στο Καυτανζόγλειο. Οι «κίτρινοι» παρατάχθηκαν δίχως τον Τάκη Λουκανίδη ο οποίος είχε τιμωρηθεί γι’ ανάρμοστη συμπεριφορά καθώς μετά τον ημιτελικό αγώνα με τον Ολυμπιακό, πιάστηκε στα χέρια με τον Γρηγόρη Αγιανιάν των Πειραιωτών. Ο Άρης σημείωσε τρία γκολ, μέτρησε το ένα, επικράτησε του ΠΑΟΚ με 1-0 και επέστρεψε στην κατάκτηση τίτλων έπειτα από 24 χρόνια.

Τότε δημιουργήθηκε και η «βεντέτα» με τον διαιτητή Μίχα η οποία κορυφώθηκε δύο χρόνια αργότερα, στον ημιτελικό του Κυπέλλου με τον ΠΑΟΚ, στο Χαριλάου. Η κατάφορη αδικία οδήγησε σε σύρραξη και ξύλο ανάμεσα σε ποδοσφαιριστές του Άρη και Αστυνομικά όργανα. Σύμφωνα με τον αστικό μύθο, οι κακές σχέσεις του τότε προέδρου του Άρη, Νίκου Καμπάνη, με τον Κωνσταντίνο Ασλανίδη (Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού επί Χούντας) ήταν η αιτία. Η ουσία για τον Άρη ήταν ότι Σπυρίδων και Αλεξιάδης τιμωρήθηκαν με 12μηνο αποκλεισμό, ο Βαγγέλης Συρόπουλος με εξάμηνο αποκλεισμό κι εκείνη η ποδοσφαιρική ομάδα έφτασε στα πρόθυρα της διάλυσης.

Το έπος της Περούτζια και η χαμένη ευκαιρία

Αν υπάρχει ένα αγκάθι στις καρδιές των Αρειανών, αυτό είναι το μπαράζ του Βόλου. Γιατί εκείνη η καταπληκτική ομάδα, δεν μετουσίωσε ποτέ την ποδοσφαιρική ικανότητά της. Μια ομάδα η οποία άρχισε να χτίζεται στα μέσα της δεκαετίας του ’70 κι όταν έφθασε στο σημείο διεκδίκησης τίτλων, ουσιαστικά αυτοκαταστράφηκε. Είχε προηγηθεί η λαμπρή ευρωπαϊκή πορεία τη σεζόν 1979-80. Εκείνος ο Άρης απέκλεισε την Μπενφίκα και συνέχισε με το έπος στην Περούτζια, την εμφατική νίκη με 0-3 επί της ιταλική ομάδα του Πάολο Ρόσι. Η πορεία του Άρη σταμάτησε στην Σεντ Ετιέν του Μισέλ Πλατινί.

Όσα χρόνια κι αν περάσουν λοιπόν, το μπαράζ του Βόλου θα είναι πάντα στις σκέψεις όλων. Γιατί εκεί δεν χάθηκε απλά ένας τίτλος, αλλά η υπόληψη της ομάδας. Όλοι μιλούν για τον αγώνα τίτλου με τον Ολυμπιακό, κανείς δεν λογάριασε την αλλαγή στην προκήρυξη του Πρωταθλήματος έναν μήνα πριν το τέλος του. Για την ακρίβεια, ενώ αρχικά λογιζόταν η ισοβαθμία όπου οι «κίτρινοι» είχαν πλεονέκτημα έναντι των Πειραιωτών, ξαφνικά αποφασίστηκε να γίνει αγώνας μπαράζ. Κι αυτό έγινε, ο Ολυμπιακός κέρδισε με 2-1 και ο Άρης έχασε μια μοναδική ευκαιρία κατάκτησης τίτλου. Το τίμημα αυτής της απώλειας ήταν τεράστιο και το είχε εξηγήσει ο Ντίνος Κούης σε συνέντευξή του στο gazzetta.gr.

Ο Γκάλης και η Αυτοκρατορία

Αν υπάρχουν θαύματα στον ελληνικό αθλητισμό, αυτό που συνέβη το 1979 ήταν ίσως το μεγαλύτερο. Η κατάκτηση του Πρωταθλήματος από τον Άρη ήταν το πιο ηχηρό μήνυμα στο κλίμα (ελληνοποιήσεων) της εποχής. Η ιστορία έγραψε ότι ο Άρης έγινε η πρώτη ομάδα που κατάφερε να σπάσει το κατεστημένο, κατευθυνόμενη από έναν «ξανθό», τον Γιάννη Ιωαννίδη. Με αμιγώς ελληνικό σύνολο, η κατάκτηση εκείνου του Πρωταθλήματος ουσιαστικά αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο για τη δημιουργία της Αυτοκρατορίας του Άρη. Γιατί, αυτός ο τίτλος οδήγησε τον Νίκο Γκάλη στην επιλογή του Άρη κι έτσι γράφτηκε μία από τις πιο χρυσές σελίδες στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ αλλά και του Άρη. Έτσι δημιουργήθηκε η λεγόμενη «ομάδα όλων των Ελλήνων», η μοναδική που φρόντισε να κάμψει τα μίση και τις αντιπαλότητες ενώνοντας όλους τους Έλληνες, αυτή που έβαλε ουσιαστικά το μπάσκετ στα σπίτια όλων των Ελλήνων, η «ομάδα του 20ου αιώνα».

Με την απόκτηση του Παναγιώτη Γιαννάκη το 1984 (σ. σ. έπειτα από την απώλεια Πρωταθλήματος και Κυπέλλου Ελλάδας μέσα σε μια εβδομάδα), μπήκαν οι βάσεις για την απόλυτη κυριαρχία του Άρη. Παραμένει ακλόνητο το ρεκόρ των 80 σερί νικών στο ελληνικό Πρωτάθλημα για την ομάδα που κατέκτησε 14 τίτλους με αρχή το Πρωτάθλημα του 1983 και φινάλε το Κύπελλο του 1992. Στις συνείδηση των Ελλήνων, ο Άρης ήταν η κορυφαία ομάδα της Ευρώπης το 1989, παρότι δεν κατάφερε να κατακτήσει το Κύπελλο Πρωταθλητριών σε τρία διαδοχικά (1988, 1989, 1990) Final Four. Εκείνος ο Άρης ήταν και θα παραμείνουν οι… Beatles της Ελλάδας, μια ομάδα η οποία προκαλούσε κρότο σε κάθε της βήμα.

Η Αυτοκρατορία έπεσε το καλοκαίρι του 1992. Στην πραγματικότητα όμως, τα κάστρα άρχισαν να γκρεμίζονται δύο χρόνια νωρίτερα με την αποχώρηση του Γιάννη Ιωαννίδη από την τεχνική ηγεσία. Το Πρωτάθλημα του 1991 ήταν ίσως το πιο συγκλονιστικό όλων των εποχών, αλλά και διδακτικό καθώς επιβεβαιώθηκε η ρήση που λέει ότι «το πληγωμένο θηρίο είναι πιο επικίνδυνο». Ο Άρης ήταν πληγωμένος, κατευθυνόμενος όμως από την καρδιά του Πρωταθλητή πέτυχε δύο ανατροπές οι οποίοι παραμένουν στο πάνθεον του ελληνικού μπάσκετ.

Οι ευρωπαϊκοί τίτλοι και οι απλήρωτοι

Αυτό που λυσσαλέα διεκδίκησε ο Άρης σε τρία Final Four του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, το βρήκε τελικώς στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων στο Τορίνο. Ίσως ήταν το απλήρωτο γραμμάτιο της ιστορίας απέναντί του καθώς εκεί (το 1993) ο Άρης κατέκτησε τον πρώτο ευρωπαϊκό τίτλο του. Καθοδηγούμενος από τον μοναδικό Ρόι Τάρπλει, απέναντι στην Εφές Πίλσεν.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Άρης κατέκτησε τον δεύτερο ευρωπαϊκό τίτλο στην ιστορία του και πάλι απέναντι στην τουρκική ομάδα. Και σε μια περίοδο όπου δεν τον πίστευε κανείς. Γιατί μετά το -11 από την Τόφας Μπούρσα στον πρώτο αγώνα στη Θεσσαλονίκη, ελάχιστοι πίστευαν ότι ο Άρης θα μπορούσε να κατακτήσει το Κύπελλο Κόρατς. Κι όμως, εκείνη η ομάδα του Λευτέρη Σούμποτιτς «βούλωσε» στόματα με το επιβλητικό 70-88 μέσα στην Προύσα και την πανηγυρική κατάκτηση του ευρωπαϊκού τίτλου.

Η εποχή της αυτοκρατορίας έφυγε ανεπιστρεπτί, αλλά ο Άρης δίδαξε πολλά και τον χειμώνα του 1998. Μια ομάδα στα πρόθυρα της διάλυσης, γεμάτοι απλήρωτους παίκτες, κατευθυνόμενη όμως από την αύρα του παρελθόντος και τα μοναδικά συναισθήματα που καλλιεργεί κάθε αγώνας στο Παλέ. Εκεί σημειώθηκε ένα ακόμη μπασκετικό θαύμα με την κατάκτηση του Κυπέλλου στο Final Four της Θεσσαλονίκης. Ποιος μπορεί να ξεχάσει την επιβλητική νίκη επί του (πανίσχυρου τότε) Παναθηναϊκού στον ημιτελικό ή την «τσατίλα» του Γιάννη Ιωαννίδη στον μεγάλο τελικό;

Είναι αλήθεια ότι στα χρόνια που ακολούθησαν ο Άρης δεν κατάφερε να διαδραματίσει ποτέ τον ρόλο που του άξιζε βάσει ιστορίας. Οι προβληματικές σεζόν είναι περισσότερες από τις υγιείς. Παρόλο αυτά κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδας το 2004, προηγήθηκε η κατάκτηση του Champions Cup (2003), διεκδίκησε τίτλους σε τελικούς του Κυπέλλου Ελλάδας.

«Μέχρι τα όνειρα μας να πάρουν εκδίκηση»

Ο Άρης ένιωσε πολλά στο πετσί του στα τελευταία 22 χρόνια. Διαπίστωσε ότι η απόσταση της χαράς από τη λύση είναι απίστευτα μικρή. Από τον πρώτο υποβιβασμό στη Β’ Εθνική το 1997, έως και το έπος της Μαδρίτης. Εκεί όπου νίκησε και ουσιαστικά απέκλεισε την κάτοχο του Europa League σε μία από τις μεγαλύτερες νίκες στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου

Ο Άρης είναι φαινόμενο γιατί σφυρηλατήθηκε στα δύσκολα αλλά διατήρησε τη σπουδαία αίγλη. Ποια άλλη ομάδα θα απορροφούσε την ντροπή που ένιωσε με τους τρεις υποβιβασμούς και τέσσερα μαρτυρικά χρόνια στα… χωριά της Ελλάδας; Ποια άλλη μεγάλη ομάδα θα άντεχε τόσες δεκαετίας ανομβρίας, αλλά θα διατηρούσε τη δυναμική για να παρουσιάσει την εικόνα που είχε στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας το 2010.

Κοινωνικό φαινόμενο

Ο Άρης έχει ξεπεράσει προ πολλού τα όρια του αθλητικού οργανισμού, καθώς είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο μέσα στο οποίο συμπεριλαμβάνεται μια τεράστια αθλητική κυψέλη. Μέσα από αυτήν κατακτήθηκαν Πρωταθλήματα και Κύπελλα (1996) της ομάδας βόλεϊ, τέσσερα Πρωταθλήματα στο Πόλο, δύο στην Πυγμαχία και σε άλλα αθλήματα.