Ο σκοτεινός κόσμος του sportswashing στο μηχανοκίνητο αθλητισμό

• Τι είναι το sportswashing
• Γιατί τα πρωταθλήματα συμφωνούν
• Το παράδειγμα του Καζακστάν
• Ιστορικά παραδείγματα από την F1
• Οι επιπτώσεις στο άθλημα

Το MotoGP και η Formula 1 είναι αθλήματα που αιχμαλωτίζουν την φαντασία εκατομμυρίων θεατών ανά τον κόσμο, προσφέροντας δράση, αδρεναλίνη και συναρπαστικούς αγώνες. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, οι αποφάσεις να διοργανώνονται αγώνες σε χώρες χωρίς παράδοση στον μηχανοκίνητο αθλητισμό, και συχνά με αμφιλεγόμενα καθεστώτα, έχουν προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες. Αυτή η τάση, γνωστή ως sportswashing, χρησιμοποιείται από τα αυταρχικά καθεστώτα για να βελτιώσουν την εικόνα τους διεθνώς, απομακρύνοντας την προσοχή από τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές καταπιέσεις.

Τι είναι το sportswashing

Το sportswashing είναι μια μορφή προπαγάνδας όπου κυβερνήσεις με αρνητική φήμη εκμεταλλεύονται μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις για να αναδείξουν μια πιο θετική εικόνα στον διεθνή στίβο. Μέσω αυτής της πρακτικής, χώρες όπως το Καζακστάν και η Σαουδική Αραβία προσπαθούν να αποκτήσουν κύρος και νομιμοποίηση, αποσπώντας την προσοχή από τις πολιτικές και κοινωνικές παραβιάσεις που διαπράττουν.

Αν δεν το έχετε κάνει ήδη, πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσετε τον «Φάκελο Sportswashing» του Θάνου Σαρρή στο gazzetta. Μια εκπληκτική ερευνητική δουλειά που περιγράφει το φαινόμενο με πολλές λεπτομέρειες.

Γιατί τα πρωταθλήματα συμφωνούν

Η απάντηση στην ερώτηση γιατί τα πρωταθλήματα συμφωνούν να διοργανώνουν αγώνες σε χώρες με προβληματικά ανθρώπινα δικαιώματα βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στα οικονομικά κίνητρα. Οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών είναι διατεθειμένες να πληρώσουν μεγάλα ποσά για να φιλοξενήσουν τέτοιες διοργανώσεις, βλέποντας το ως επένδυση για τη βελτίωση της εικόνας τους. Επιπλέον, οι νέες αγορές προσφέρουν την ευκαιρία για επέκταση του αθλήματος και προσέλκυση νέων θεατών και χορηγών.

Οι διοργανωτές όπως η F1 και η Dorna Sports (που διαχειρίζεται το MotoGP) υποστηρίζουν ότι η παρουσία τους μπορεί να προωθήσει την αλλαγή και τη βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε αυτές τις χώρες. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η διεθνής προσοχή μπορεί να ασκήσει πίεση στις κυβερνήσεις να βελτιώσουν τις πρακτικές τους.

Το παράδειγμα του Καζακστάν

Το 2023 και το 2024, οι αγώνες του MotoGP στο Καζακστάν ματαιώθηκαν λόγω καθυστερήσεων στις εργασίες υποδομής και ετοιμότητας της πίστας. Αυτές οι ακυρώσεις δεν αποτελούν απλώς απογοήτευση για τους οπαδούς, αλλά αναδεικνύουν και τα σοβαρά προβλήματα που προκύπτουν όταν οι συμφωνίες για τους αγώνες βασίζονται περισσότερο σε οικονομικά συμφέροντα παρά σε μια πραγματική αγάπη για το άθλημα και την ύπαρξη των κατάλληλων υποδομών.

BREAKING 🚨

The #KazakhstanGP is cancelled and will be replaced by the #EmiliaRomagnaGP from the 20th to the 22nd of September 🏁#MotoGP pic.twitter.com/zQfxgNvy7Z

— MotoGP™🏁 (@MotoGP) July 15, 2024

Ιστορικά παραδείγματα από την F1

Η Formula 1 έχει αντιμετωπίσει παρόμοιες καταστάσεις στο παρελθόν. Ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα είναι οι αγώνες στη Νότια Αφρική κατά την περίοδο του Απαρτχάιντ. Παρά τις έντονες διεθνείς αντιδράσεις και τις καταγγελίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι αγώνες συνεχίστηκαν, προσφέροντας στο καθεστώς την ευκαιρία να παρουσιάσει μια εικόνα κανονικότητας.

Πιο πρόσφατα, οι αγώνες σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ έχουν προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες. Η Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, έχει κατηγορηθεί για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι. Παρά τις επικρίσεις, οι αγώνες συνεχίζονται, με τη Formula 1 να υποστηρίζει ότι η παρουσία της μπορεί να βοηθήσει στην προώθηση θετικών αλλαγών.

Οι επιπτώσεις στο άθλημα

Οι αγώνες σε χώρες χωρίς κουλτούρα μηχανοκίνητου αθλητισμού και με αυταρχικά καθεστώτα μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις.

Αποξένωση των οπαδών: Οι πιστοί οπαδοί αισθάνονται ότι οι αξίες του αθλήματος αγνοούνται όταν οι αγώνες διοργανώνονται σε χώρες χωρίς παράδοση. Αυτό μπορεί να μειώσει το ενδιαφέρον και την αφοσίωση τους.

Προβλήματα υποδομής: Οι νέες πίστες συχνά δεν πληρούν τις απαιτήσεις. Η έλλειψη υποδομών μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια των οδηγών και να μειώσει την ποιότητα των αγώνων.

Ηθικά διλήμματα: Η συνεργασία με αυταρχικά καθεστώτα μπορεί να πλήξει την ηθική υπόσταση του αθλήματος. Οι οπαδοί και οι συμμετέχοντες μπορεί να αντιδράσουν αρνητικά σε τέτοιες αποφάσεις, ζητώντας μεγαλύτερη διαφάνεια και υπευθυνότητα.

Η διοργάνωση αγώνων σε χώρες με αυταρχικά καθεστώτα μπορεί να βλάψει σοβαρά το άθλημα. Οι διοργανωτές πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά τις αποφάσεις τους, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τα οικονομικά οφέλη, αλλά και την ηθική διάσταση και την αφοσίωση των οπαδών. Αυτές οι αποφάσεις δεν πρέπει να γίνονται ελαφρά τη καρδία. Το μέλλον του μηχανοκίνητου αθλητισμού εξαρτάται από την ικανότητά του να παραμένει πιστό στις αρχές του και να τιμά την αφοσίωση του κόσμου του.

Φωτογραφίες: Red Bull Content Pool