Γέμισέ το με ατομική ευθύνη

• Το πρόβλημα με το κράνος και η πραγματική λύση
• Η ατομική ευθύνη που έγινε εργαλείο επιβολής
• Ένα μέτρο χωρίς λογική

Η ιδέα είναι απλή και σχεδόν… μεγαλοφυής: Δεν φοράς κράνος; Δεν παίρνεις βενζίνη. Ένα μέτρο που υποτίθεται ότι θα προάγει την ασφάλεια στους δρόμους, αλλά στην πραγματικότητα μοιάζει περισσότερο με κακόγουστο ανέκδοτο. Γιατί αν οι αναβάτες χωρίς κράνος είναι πρόβλημα, η λύση προφανώς δεν είναι να τους αφήσουμε να σπρώχνουν τις μοτοσικλέτες τους στην άκρη του δρόμου. Ή μήπως είναι;

Η κυβέρνηση, με την προσφιλή της τάση να επιρρίπτει όλη την ευθύνη στον πολίτη –θυμάστε την «ατομική ευθύνη» από την εποχή του κορωνοϊού;– φαίνεται πως έχει βρει νέο πεδίο δράσης. Αυτή τη φορά, βάζει στο στόχαστρο τους μοτοσικλετιστές που δεν φορούν κράνος. Και για να τους «προστατέψει» επιστρατεύει τους πρατηριούχους, μετατρέποντάς τους σε ιδιότυπους «αστυφύλακες» με αντλίες καυσίμων.

Το πρόβλημα με το κράνος και η πραγματική λύση

Ας το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή: Το κράνος σώζει ζωές. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό. Είναι απολύτως αναγκαίο κάθε αναβάτης να φοράει κράνος κάθε φορά που ανεβαίνει στη μοτοσικλέτα του. Αλλά το να υποθέτουμε ότι το πρόβλημα της μη χρήσης κράνους θα λυθεί επειδή δεν θα πουλάμε βενζίνη σε αυτούς που το αγνοούν είναι τουλάχιστον αφελές.

Η πραγματική λύση βρίσκεται στη σωστή εκπαίδευση και την ενημέρωση. Χρειαζόμαστε μια συνολική στρατηγική που θα πείσει τον μοτοσικλετιστή για τη σημασία του κράνους – όχι μια γελοία απειλή θα που τον αφήνει στη μέση του πουθενά. Θέλουμε καμπάνιες που θα αναδεικνύουν με δημιουργικό και συναισθηματικό τρόπο τη σημασία της ασφάλειας. Θέλουμε προγράμματα εκπαίδευσης από τα πρώτα στάδια της οδήγησης. Θέλουμε ενίσχυση των ελέγχων, αλλά και ποινές που να εφαρμόζονται με σεβασμό στον πολίτη.

Η ατομική ευθύνη που έγινε εργαλείο επιβολής

Αν κάτι μας έμαθε η περίοδος του κορωνοϊού, είναι ότι η «ατομική ευθύνη» χρησιμοποιείται συχνά ως άλλοθι για την έλλειψη πραγματικής στρατηγικής. Και τώρα, με το μέτρο «χωρίς κράνος, χωρίς βενζίνη», βλέπουμε την ίδια λογική να ακυρώνεται από την ίδια την εφαρμογή της. Το κράτος, αντί να αναλάβει τις δικές του ευθύνες, τις μετακυλίει στους πολίτες, με απειλές και μέτρα που δημιουργούν περισσότερο χάος παρά λύσεις. Τώρα, η ίδια λογική φαίνεται να εφαρμόζεται και στη χρήση κράνους. Αντί για ενημέρωση και παιδεία, έχουμε τιμωρητική λογική. Αντί να δώσουμε κίνητρα για τη σωστή συμπεριφορά, επιλέγουμε τον εκφοβισμό.

Και ας μην ξεχνάμε: Αυτό το μέτρο δεν λύνει το πρόβλημα. Γιατί ο αναβάτης που δεν φορά κράνος μπορεί κάλλιστα να βρει κάποιον άλλο να του γεμίσει το ντεπόζιτο ή να αγοράσει καύσιμα σε μπιτόνι. Το πρόβλημα παραμένει, αλλά τώρα συνοδεύεται από έναν ακόμη πιο γελοίο παραλογισμό.

Και σαν να μην έφτανε το παράλογο του μέτρου, η ευθύνη πέφτει στους πρατηριούχους - οι οποίοι παρεμπιπτόντως έχουν συμφωνήσει με την εφαρμογή του. Πρέπει τώρα να αναλάβουν ρόλο «αστυνομίας κράνους», κινδυνεύοντας να βρεθούν αντιμέτωποι με αντιπαραθέσεις ή και απειλές από πελάτες που αρνούνται να συμμορφωθούν. Το μέτρο αυτό, αντί να προάγει την ασφάλεια, δημιουργεί νέο χάος στα πρατήρια καυσίμων, επιβαρύνοντας τους επαγγελματίες με ευθύνες που δεν τους αναλογούν.

Ένα μέτρο χωρίς λογική

Αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να αυξήσει τη χρήση κράνους, θα πρέπει να κοιτάξει πιο σοβαρά το πρόβλημα. Να δημιουργήσει μια κουλτούρα ασφάλειας, να ενισχύσει την οδική παιδεία στα σχολεία, να επενδύσει σε καμπάνιες που αγγίζουν το κοινό συναισθηματικά και να εφαρμόσει μέτρα που δεν εξευτελίζουν ούτε τους πολίτες ούτε τους επαγγελματίες.

Η ασφάλεια στους δρόμους είναι πολύ σοβαρό θέμα για να αντιμετωπίζεται με προχειρότητα και γελοία μέτρα. Αντί να φτιάχνουμε κανόνες που θα μπορούσαν να εμπνεύσουν σενάρια κωμωδιών, ας δούμε τη μεγάλη εικόνα. Γιατί το μόνο που δεν χρειάζονται οι δρόμοι μας είναι περισσότερη γελοιότητα.

Και για να το πούμε απλά: Η ασφάλεια δεν έρχεται με απαγορεύσεις που κανείς δεν μπορεί να εφαρμόσει. Έρχεται με σεβασμό, ενημέρωση και μια πραγματική, συνολική στρατηγική.

Φωτογραφίες: Τατιάνα Μπόλαρη/EUROKINISSI