Οι V10 είναι το σάουντρακ του παρελθόντος της F1 - κι εκεί ανήκουν

• Οι V10 είναι συναίσθημα, αλλά η Formula 1 δεν είναι μόνο αυτό
• Ο εξηλεκτρισμός δεν είναι μόδα, είναι εξέλιξη
• Οι V10 είναι θόρυβος, αλλά όχι απαραίτητα θέαμα
• Ο ρόλος της Formula 1 στον πραγματικό κόσμο
• Ο συναισθηματικός πειρασμός και το «αντίο» που δεν ειπώθηκε ποτέ

Η ιδέα ξεκίνησε σχεδόν σαν αστείο. Μια φαντασίωση νοσταλγών, που σε κάθε βίντεο με onboard από V10 εποχής σχολίαζαν «φέρτε πίσω αυτόν τον ήχο». Κι όμως, μέσα στα τελευταία δύο χρόνια, η πρόταση για επιστροφή των V10 κινητήρων στη Formula 1 άρχισε να μεταμορφώνεται από ρομαντική ουτοπία σε σοβαρό αντικείμενο συζήτησης.

Πλέον, δεν είναι απλώς ένα διαδικτυακό meme ή ένας ευσεβής πόθος. Το θέμα πρόκειται να τεθεί στην ατζέντα της επερχόμενης συνάντησης ανάμεσα στη FIA, τη Formula 1 και τους κατασκευαστές κινητήρων. Μια συνάντηση που θα έχει ως στόχο τον καθορισμό των τεχνικών κανονισμών για την εποχή μετά το 2030. Και εκεί, λέγεται ότι κάποιοι θα προτείνουν –ή τουλάχιστον θα εξετάσουν σοβαρά– μια πιο «συναισθηματική» κατεύθυνση: την επιστροφή των V10, πιθανώς με χρήση συνθετικών καυσίμων και με περιορισμούς στις στροφές ή στην ισχύ, για να διατηρηθεί ένα στοιχειώδες ενεργειακό και περιβαλλοντικό ισοζύγιο.

Αλλά πίσω από την αύρα των παλιών ημερών, κρύβεται ένα πιο σκληρό ερώτημα: μπορεί -και κυρίως πρέπει- η Formula 1 να κοιτάξει προς τα πίσω, όταν ο κόσμος την καλεί να κοιτά μπροστά;

Οι V10 είναι συναίσθημα, αλλά η Formula 1 δεν είναι μόνο αυτό

Δεν υπάρχει φίλος της Formula 1 που να μην έχει ριγήσει ακούγοντας το ουρλιαχτό ενός V10 κινητήρα. Ήταν η εποχή της ακατέργαστης ισχύος, της μηχανολογικής υπερβολής, του θεάματος χωρίς φίλτρα. Οι κινητήρες αυτοί έγιναν ταυτόσημοι με μερικά από τα πιο εμβληματικά μονοθέσια και οδηγούς στην ιστορία του σπορ. Κάθε άκουσμα ενός παλιού onboard βίντεο είναι σχεδόν τελετουργικό για τους παλιούς και αποκαλυπτικό για τους νέους.

Κι όμως, όσο κι αν αυτός ο ήχος ξυπνά μνήμες, η Formula 1 δεν είναι απλώς μια μουσική υπόκρουση. Είναι –και πρέπει να είναι– κορυφή της τεχνολογίας, πειραματικό πεδίο για το αύριο της αυτοκίνησης και καθρέφτης της κοινωνικής κατεύθυνσης. Αν η F1 περιοριστεί στο να προσφέρει μόνο συγκίνηση μέσω του ήχου και της νοσταλγίας, τότε κινδυνεύει να χάσει το πιο πολύτιμο χαρακτηριστικό της: το ότι προηγείται του χρόνου της.

Ο εξηλεκτρισμός δεν είναι μόδα, είναι εξέλιξη

Η μετάβαση σε υβριδικές μονάδες ισχύος δεν ήταν εύκολη. Το κοινό δυσκολεύτηκε να συνηθίσει τους πιο «ήσυχους» ήχους, την πολυπλοκότητα των ERS και τις ποινές που συνόδευσαν την πρώτη περίοδο της υβριδικής εποχής. Όμως, πίσω από αυτή τη δυσκολία, κρύβεται ένα άλμα εξέλιξης.

Οι σημερινοί υβριδικοί V6 κινητήρες της Formula 1 αγγίζουν επίπεδα απόδοσης που ήταν αδιανόητα στην εποχή των V10. Περισσότερο από το 50% της ενέργειας που παράγουν μετατρέπεται σε κίνηση – όταν στους θερμικούς κινητήρες η πλειονότητα πήγαινε χαμένη ως θερμότητα. Αυτός είναι ο πυρήνας της προόδου: η προσπάθεια να αξιοποιούμε την παραγόμενη ενέργεια με τον πιο αποδοτικό τρόπο.

Η F1 δεν πρέπει να πατήσει φρένο σε αυτή την εξέλιξη. Δεν είναι μόνο ζήτημα τεχνολογίας, αλλά και ηθικής κατεύθυνσης. Σε έναν κόσμο που προσπαθεί –έστω και αργά– να ισορροπήσει ανάμεσα στην απόλαυση και την ευθύνη, η Formula 1 οφείλει να ηγείται.

Οι V10 είναι θόρυβος, αλλά όχι απαραίτητα θέαμα

Ο ήχος είναι συγκλονιστικός. Οι V10 κινητήρες, ειδικά στην εποχή της ελευθερίας καυσίμων και στροφών, παρήγαγαν μελωδίες που γέμιζαν τις κερκίδες με δέος. Αλλά το ερώτημα είναι: αυτό αρκεί;

Το θέαμα στη Formula 1 δεν ήταν ποτέ μόνο ο ήχος. Ήταν οι μάχες τροχό με τροχό, οι διαφορετικές στρατηγικές, τα απρόβλεπτα αποτελέσματα. Κι αν ανατρέξουμε στα χρόνια των V10, θα δούμε ότι πολύ συχνά οι αγώνες ήταν διαδικαστικοί – με ελάχιστα προσπεράσματα και μία ή δύο ομάδες να κυριαρχούν.

Το ίδιο ισχύει και σήμερα. Η ισορροπία θεάματος εξαρτάται πολύ περισσότερο από τους κανονισμούς αεροδυναμικής και το επίπεδο ανταγωνισμού, παρά από τον αριθμό των κυλίνδρων. Ο θόρυβος είναι συναίσθημα, αλλά το συναίσθημα χωρίς την ένταση του αγώνα, χωρίς την αμφιβολία του αποτελέσματος, χάνει το νόημά του. Δεν είναι ο ήχος που καθηλώνει τον θεατή, είναι η ένταση, η δράση, η σύνδεση.

Ο ρόλος της Formula 1 στον πραγματικό κόσμο

Η F1 δεν ζει σε κενό. Όσο κι αν είναι ένας κόσμος υψηλής ταχύτητας, ακρίβειας και πολυτέλειας, δεν είναι αποκομμένος από την κοινωνία. Αντιθέτως, είναι παρατηρητήριο. Όσα συμβαίνουν στις πίστες ταξιδεύουν, επηρεάζουν, προδιαγράφουν τάσεις.

Σε έναν πλανήτη που παλεύει να μειώσει τις εκπομπές ρύπων, να αυξήσει την ενεργειακή απόδοση, να προχωρήσει σε πιο βιώσιμα μοντέλα μετακίνησης, είναι σχεδόν παράλογο να θέλουμε η F1 να γυρίσει πίσω. Ο κόσμος της αυτοκίνησης κοιτάζει την F1 για έμπνευση. Και όσο κι αν ένας V10 «σκορπάει ρίγη», δεν μπορεί να αποτελεί το σύμβολο μιας εποχής που προσπαθεί να λύσει το ενεργειακό της πρόβλημα.

Οι τεχνολογίες που δοκιμάζονται στα μονοθέσια, από τα υβριδικά συστήματα έως τα συνθετικά καύσιμα, έχουν πραγματική εφαρμογή στον δρόμο. Αν η F1 μείνει προσκολλημένη στο παρελθόν, χάνει το προνόμιο να δείχνει τον δρόμο στο μέλλον.

Ο συναισθηματικός πειρασμός και το «αντίο» που δεν ειπώθηκε ποτέ

Η συζήτηση για τους V10 δεν είναι τεχνική. Είναι συναισθηματική. Είναι το κάλεσμα μιας εποχής που έμοιαζε πιο αγνή, πιο θεαματική, πιο... αληθινή. Οι κινητήρες εκείνοι δεν ήταν απλώς πιο δυνατοί ή πιο θορυβώδεις - ήταν συνυφασμένοι με μορφές όπως ο Σουμάχερ, ο Μοντόγια, ο Ράικονεν. Ήταν μια εποχή με λιγότερους περιορισμούς, λιγότερη διαχείριση, περισσότερο πάθος.

Αλλά ίσως αυτό που μας λείπει δεν είναι οι V10. Είναι το ότι η εποχή εκείνη δεν είχε ποτέ ένα σωστό «αντίο». Η μετάβαση στους V8 και έπειτα στους V6 υβριδικούς έγινε με τρόπο τεχνικό, σχεδόν ψυχρό. Και για πολλούς φιλάθλους, η F1 προχώρησε χωρίς να αποχαιρετήσει εκείνο που σήμαινε τόσα πολλά: τον ήχο, το πάθος, την ωμή δύναμη.

Η επιθυμία επιστροφής στους V10 είναι μια μορφή πένθους. Μια προσπάθεια να φέρουμε πίσω κάτι που χάσαμε, χωρίς να το αποδεχτούμε. Αλλά η αλήθεια είναι ότι η F1 δεν μπορεί να κοιτάζει πίσω, παρά μόνο για να εμπνευστεί. Ο ήχος θα μείνει για πάντα στις αναμνήσεις μας. Τα βίντεο, οι φωτογραφίες, οι ανατριχίλες.

Αυτό όμως που έχει σημασία σήμερα, είναι η F1 να μείνει μπροστά. Να συνεχίσει να δοκιμάζει τα όρια της τεχνολογίας, να φέρνει καινούργια παιδιά σε επαφή με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό, να δείχνει στον κόσμο ότι ο ενθουσιασμός, η καινοτομία και η δράση δεν χρειάζεται να θυσιάζουν την ευθύνη.

Ίσως τελικά η ωραιότερη ανάμνηση να είναι αυτή που δεν επιχειρείς να αναστήσεις, αλλά την κουβαλάς μέσα σου. Και ίσως, αντί να αναρωτιόμαστε αν θα ξανακούσουμε τον ήχο των V10, να αναρωτηθούμε τι νέο ήχο θα αφήσει στο μέλλον η δική μας εποχή.

Φωτογραφίες: Shutterstock/Wikipedia