Κορυφαίες αθλήτριες μιλούν για τους δαίμονές τους: «Θα με ακούσεις αν πάρω έναν ακόμα τίτλο;»

«Με ακούς; Θα με ακούσεις αν πάρω έναν ακόμα τίτλο;»

«Η αδερφή μου Σερένα κι εγώ μάθαμε ότι πρέπει να παλεύουμε πιο σκληρά από ό,τι άλλοι παίκτες για να λάβουμε το σεβασμό που μας άξιζε. Αυτό νόμιζα ότι σημαίνει το “σκληρός”», έγραψε η Βένους Γουίλιαμς σε άρθρο της που δημοσιεύτηκε στους New York Times. «Το να προσέχω την ψυχολογία μου μού επέτρεψε να αγαπήσω το τένις για καιρό. Μαντεύω ότι αυτό θα μπορούσες να πεις ότι είναι αυτό που με έκανε πραγματικά σκληρή», πρόσθεσε η κάτοχος 23 Grand Slam τενίστρια.

Η Βένους έμαθε για πρώτη φορά τη σημασία της ψυχικής υγείας όταν ήταν μόλις 14, όταν ετοιμαζόταν να αγωνιστεί στο πρώτο επαγγελματικό τουρνουά τένις της καριέρας της. Όπως αποκάλυψε, επικεντρώθηκε στη ψυχική της υγείας όταν διαγνώστηκε με σύνδρομο Sjögren ένα αυτοάνοσο νόσημα που προκαλείται από μια μη φυσιολογική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά την οποία αυτό προσβάλλει τους υγιείς ιστούς του ίδιου του οργανισμού. Η Γουίλιαμς είπε ότι ήταν «απογοητευτικό» να βλέπει κανείς ότι μόνο οι μισοί από τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν θέματα ψυχικής υγείας λαμβάνουν την κατάλληλη θεραπεία.

Ενώ δεν παρέλειψε να σταθεί και στον αντίκτυπο της πανδημίας στην ψυχική υγεία σημειώνοντας ότι ήταν «καταστροφικό». Η εκ των κορυφαίων αθλητριών του τένις ανακοίνωσε στα τέλη του 2021 τη συνεργασία της με την BetterHelp (διαδικτυακή πύλη που παρέχει άμεση πρόσβαση στον καταναλωτή σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας) και την WTA για να προσφέρει 2 εκατ. ευρώ για δωρεάν θεραπεία σε όσους την έχουν ανάγκη. Στο βίντεο για την προώθηση της ενέργειας, η Σερένα Γουίλιαμς, εμφανίζεται να ρωτά: «Με ακούς; Θα με ακούσεις αν πάρω έναν ακόμα τίτλο;». Η διεθνούς φήμης τενίστρια δεν ήταν η μόνη που αναφέρθηκε σε θέματα ψυχικής υγείας. Το καλοκαίρι γίναμε μάρτυρες ενός μεγάλου κύματος γενναιότητας.

«Ένιωσα τεράστια πίεση για να αποκαλύψω τα συμπτώματά μου, επειδή ο Τύπος και το τουρνουά δεν με πίστευαν»

Η Νάομι Οσάκα, η αθλήτρια που άναψε τον βωμό στο Ολυμπιακό Στάδιο του Τόκιο στις 23 Ιουλίου σηματοδοτώντας την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων είχε αποσυρθεί από το Roland Garros εξαιτίας της πίεσης που δέχτηκε, όταν ενημέρωσε πως θα σταματήσει να εμφανίζεται στις συνεντεύξεις Τύπου, ενώ στη συνέχεια απέσυρε τη συμμετοχή της και από το Wimbledon.

Η 23χρονη τενίστρια κάτοχος 4 Grand Slam μίλησε ανοιχτά για την ψυχική της υγεία. Συγκεκριμένα, μετά την πρώτη της νίκη στο τουρνουά εγκατέλειψε, στάθηκε με θάρρος μπροστά στην αλήθεια της, αγκάλιασε τις αδυναμίες της και είπε ότι αντιμετωπίζει προβλήματα κατάθλιψης από το 2018. Σε ένα μακροσκελές κείμενο στα social media αποκάλυψε ότι συχνά περνάει καταθλιπτικές φάσεις κάτι που συνέβη όταν ξαφνικά, από ένα εσωστρεφές κορίτσι, έγινε αθλητικό πρότυπο έχοντας τους προβολείς στραμμένους πάνω της. Πριν μιλήσει ανοιχτά στον κόσμο, προηγήθηκε αντιπαράθεση με τους διοργανωτές που την πίεσαν να παραστεί στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου κάτι που της δημιουργούσε άγχος. Όταν αρνήθηκε της επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 15.000 δολαρίων και μια αυστηρή προειδοποίηση ότι αυτό θα μπορούσε να της κοστίσει ως και τον αποκλεισμό της από άλλα Grand Slam. Τότε εκείνη αποφάσισε να μην αγωνιστεί ούτε στο Γουίμπλεντον.

Ο κόσμος κατά συντριπτική πλειοψηφία στάθηκε στο πλευρό της έδειξε μνημειώδη κατανόηση και ενσυναίσθηση, κάτι που σίγουρα θα ήταν λυτρωτικό για την Γιαπωνέζα αθλήτρια. Όσο για τους διοργανωτές των μεγάλων τουρνουά τένις, υποσχέθηκαν να σταθούν δίπλα της και δεσμεύτηκαν να βελτιώσουν τις συνθήκες για τους αθλητές ώστε να μην υπάρξει ανάλογη περίπτωση στο μέλλον.

«Ένιωσα υπό τεράστια πίεση για να αποκαλύψω τα συμπτώματά μου, ειλικρινά επειδή ο Τύπος και το τουρνουά δεν με πίστευαν. Δεν το εύχομαι σε κανέναν και ελπίζω ότι μπορούμε να θεσπίσουμε μέτρα για την προστασία των αθλητών, ιδιαίτερα των ευάλωτων», ανέφερε η Οσάκα σε άρθρο της στο περιοδικό TIME. «Ίσως θα έπρεπε να δώσουμε στους αθλητές το δικαίωμα να κάνουν ένα ψυχολογικό διάλειμμα από τη διερευνητική ματιά των ΜΜΕ σε σπάνιες περιπτώσεις, χωρίς να υπόκεινται σε αυστηρές κυρώσεις», πρόσθεσε. «Ο Μάικλ Φελπς μου είπε ότι εκφράζοντας τη γνώμη μου μπορεί να έσωσα μια ζωή. Αν αυτό είναι αλήθεια, τότε άξιζε», έγραψε.

Η Λιζ Κάμπατζ η σούπερ σταρ της Αυστραλίας απέσυρε τη συμμετοχή της από τους Ολυμπιακούς Αγώνες καθώς ο εγκλεισμός της στη «φούσκα» της διοργάνωσης θα κρατούσε, λόγω Covid, τους φίλους και την οικογένειά της μακριά. «Δεν είναι μυστικό πως έχω ταλαιπωρηθεί στο παρελθόν με την ψυχική μου υγεία και ανησυχούσα να μπω σε μια ‘φούσκα’ χωρίς οικογένεια, φίλους, φιλάθλους και καμία στήριξη πέρα από της ομάδας μου. Αυτό με τρομάζει.

Τον τελευταίο μήνα είχα κρίσεις πανικού, δεν κοιμόμουν και δεν έτρωγα καλά. Δεν θέλω να στηρίζομαι σε φαρμακευτική αγωγή για να διαχειριστώ το άγχος μου, ειδικά σε μια διοργάνωση στη μεγαλύτερη αθλητική σκηνή. Γι’ αυτό με βαριά καρδιά ανακοινώνω πως αποσύρω τη συμμετοχή μου από τους Ολυμπιακούς Αγώνες», έγραψε σε μήνυμά της η 29χρονη σέντερ (2,03μ.), τέσσερις φορές All Star του WNBA.

«Η είδηση του θανάτου της βιολογικής μου μητέρας με έστειλε σε μια κατάσταση συναισθηματικού πανικού»

Η 21χρονη Αμερικανίδα σπρίντερ Σα' Κάρι Ρίτσαρντον σε έλεγχο ντόπινγκ που της έγινε ενόψει της συμμετοχής της στους Ολυμπιακούς του Τόκιο βρέθηκε θετική στη χρήση ινδικής κάνναβης. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο NBC μίλησε για το πώς χρησιμοποίησε τη μαριχουάνα ως όπλο αντιμετώπισης του αιφνίδιου θανάτου της βιολογικής της μητέρας. Κι αν για κάποιον το γεγονός αυτό δεν αποτελεί από μόνο του μια συνθήκη δύσκολα διαχειρίσιμη, ίσως αξίζει να σημειωθεί ότι η νεαρή σπρίντερ έμαθε για το γεγονός από έναν δημοσιογράφο κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης, ενώ βρισκόταν στο Όρεγκον (πολιτεία στην οποία είναι νόμιμη η χρήση μαριχουάνας) για τους προκριματικούς.

Μιλώντας για την στιγμή που έμαθε το θάνατο της γυναίκας που την έφερε στη ζωή, η Σα' Κάρι τόνισε πως «με έστειλε σε μια κατάσταση συναισθηματικού πανικού» και ζήτησε συγγνώμη από όσους απογοήτευσε. «Θα ήθελα να πω στους θαυμαστές μου, στην οικογένειά μου και στους χορηγούς μου ότι ζητώ συγγνώμη. Σε όλους εσάς, ζητώ συγγνώμη, επειδή δεν ξέρω πώς να ελέγξω τα συναισθήματά μου κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου». Να ξεκαθαριστεί σε αυτό το σημείο ότι η μαριχουάνα δεν ανήκει στα αναβολικά στεροειδή και δεν μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις κάποιου αθλητή.

«Είναι απαίσιο όταν παλεύεις με το ίδιο το μυαλό σου»

Η 24χρονη αθλήτρια της ενόργανης Σιμόν Μπάιλς αποσύρθηκε από τον τελικό του ομαδικού στους Ολυμπιακούς Αγώνες και αναφέρθηκε στην ανάγκη να «προστατεύουμε το μυαλό και το σώμα μας». Η για πολλούς κορυφαία αθλήτρια όλων των εποχών στο άθλημά της, είπε πως ήθελε να συγκεντρωθεί στην ψυχοσωματική της ευημερία γιατί «υπάρχουν σημαντικότερα πράγματα στη ζωή από τη γυμναστική».

Η αμερικανική ομοσπονδία μετά την είδηση της απόσυρσης από τον τελικό του ομαδικού ανακοίνωσε ότι η αθλήτρια αντιμετώπιζε «ιατρικό θέμα», η ίδια αργότερα εξήγησε πως δεν ένιωθε να βρίσκεται στην κατάλληλη γι'αυτόν τον αγώνα ψυχική κατάσταση και αποφάσισε να προστατεύει τόσο τον εαυτό της όσο και τις συναθλήτριές της. «Έτρεμα και μετά βίας μπορούσα να κοιμηθώ. Ποτέ δεν έχω ξανανιώσει έτσι πριν από αγώνα και προσπάθησα να βγω εκεί έξω και να το διασκεδάσω. Η προθέρμανση πήγε λίγο καλύτερα, αλλά όταν βγήκα σκέφτηκα “Όχι, δεν έχω την ψυχική κατάσταση, πρέπει απλά να αφήσω τα κορίτσια να το κάνουν και να συγκεντρωθώ στον εαυτό μου”», εξήγησε προσθέτοντας αργότερα πως ένιωθε να σηκώνει στους ώμους της το βάρος όλου του κόσμου. «Είναι σαν να παλεύεις με όλους αυτούς τους δαίμονες και να βγαίνεις εδώ έξω. Πρέπει να βάλω στην άκρη την υπερηφάνεια μου. Πρέπει να το κάνω για την ομάδα», εξήγησε στους δημοσιογράφους. «Και πρέπει να κάνω αυτό που είναι σωστό για εμένα και να επικεντρωθώ στην ψυχική υγεία μου, να μην θέσω σε κίνδυνο την υγεία μου και την ψυχοσωματική κατάστασή μου», συμπλήρωσε.

Πριν από τους Ολυμπιακούς αγώνες, χρησιμοποίησε την ψυχοθεραπεία και φαρμακευτική αγωγή για να αντιμετωπίσει όλα όσα αισθανόταν. Αλλά όταν έφτασε στο Τόκιο, άρχισε να αυξάνεται το στρες. Ένιωθε πως πλέον δεν έκανε γυμναστική για τον εαυτό της, αλλά για τον υπόλοιπο κόσμο. «Είναι απαίσιο όταν παλεύεις με το ίδιο το μυαλό σου. Θες να το κάνεις για τον εαυτό σου, αλλά ανησυχείς υπερβολικά για το τι θα πουν οι άλλοι, τι θα σκεφτούν, για το ίντερνετ». «Απλά δεν εμπιστεύομαι τον εαυτό μου όπως παλιότερα. Δεν ξέρω αν είναι η ηλικία, είμαι λίγο πιο νευρική όταν αγωνίζομαι. Νιώθω σαν να μην το διασκεδάζω τόσο πολύ», εξομολογήθηκε. Να σημειωθεί ότι μετά την απόσυρσή της από τους τελικούς στο άλμα γυναικών, στους ασύμμετρους ζυγούς και στις ασκήσεις εδάφους, η Σιμόν Μπάιλς επέστρεψε και αγωνίστηκε στον τελικό της δοκού ισορροπίας, κατακτώντας το χάλκινο, που ήταν το δεύτερο μετάλλιό της στο Τόκιο και συνολικά το έβδομο Ολυμπιακό της καριέρας της.

Το άγχος και η κατάθλιψη κυριαρχούν στο 34% των αθλητών

Ο Μάικλ Φελπς, κολυμβητής και κάτοχος 28 Ολυμπιακών μεταλλίων, έχει μιλήσει ανοιχτά για τη μάχη του με την κατάθλιψη. Ήταν 2014, όταν βρέθηκε για δεύτερη φορά αντιμέτωπος με κατηγορίες για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Είχε αποκλειστεί από τους αγώνες για τρεις μήνες από την αμερικανική ομοσπονδία κολύμβησης, κι αποφάσισε ότι πρέπει να αρχίσει να μιλά ανοιχτά για όσα τον απασχολούσαν. «Υπήρχε περίοδος της ζωής μου που δεν ήθελα να ζω», είχε πει μεταξύ άλλων.

«Είναι ΟΚ να μην είσαι ΟΚ»

Με αφορμή την απόσυρση της Σιμόν Μπάιλς τόνισε πως οι αθλητές κουβαλούν μεγάλο βάρος. «Είναι δύσκολο, ιδιαίτερα όταν τα φώτα είναι στραμμένα πάνω μας και οι προσδοκίες μας βαραίνουν είμαστε άνθρωποι, κανένας δεν είναι τέλειος. Είναι ΟΚ να μην είσαι ΟΚ. Είναι ΟΚ να έχεις τα πάνω σου και τα κάτω σου», τόνισε και πρόσθεσε ότι το περιστατικό με την Μπάιλς είναι μια ευκαιρία για να συζητηθεί εκτενώς το θέμα της ψυχικής υγείας. Ο Βρετανός Άνταμ Πίτι υπερασπίστηκε τον τίτλο που κατέκτησε στο Ρίο, ανέβηκε και πάλι στο υψηλότερο σκαλί του βάθρου στο Τόκιο κατακτώντας το χρυσό στα 100μ. Πρόσθιο. Στην συνέχεια ανακοίνωσε ότι θα κάνει ένα διάλειμμα ενός μήνα και ο λόγος είναι η ψυχική επαναφόρτιση. Και φυσικά οι προαναφερθείσες περιπτώσεις δεν είναι οι μοναδικές...

Η χρυσή Ολυμπιονίκης του Λονδίνου και του Ρίο, Άλι Ράισμαν, μίλησε για τις προσπάθειές της να αντιμετωπίσει τη διαταραχή μετατραυματικού στρες μετά την σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη από τον γιατρό της ολυμπιακής ομάδας των ΗΠΑ Λάρι Νασάρ. Ο Μπράντον Μάρσαλ, για 13 συναπτά έτη παίκτης του NFL, μίλησε για τη διάγνωσή του με οριακή διαταραχή προσωπικότητας. Η μπασκετμπολίστρια, Άζα Γουίλσον, ο ΝτεΜαρ ΝτεΡόζαν, ο Κέβιν Λαβ, ο Γιόσιπ Ίλισιτς, ο Ρόι Κάρολ, ο Μαξ Έμπερλ μίλησαν για τον αγώνα τους κόντρα στην κατάθλιψη. Η Αμάντα Μπερντ που έκανε το ντεμπούτο της στους Ολυμπιακούς της Ατλάντα ενώ ήταν μόλις 14 και αντιμετώπιζε κατάθλιψη που την οδηγούσε σε αυτοτραυματισμό, έγραψε για την εμπειρία της στο «νερό (που) δεν μπορούν να σε δουν να κλαις». Ο Αμερικανός σπρίντερ Νόα Λάιλς αναφέρθηκε στην ψυχική υγεία ως κομμάτι της ζωής και όπως είπε «όπως πας σε έναν γιατρό για να σιγουρευτείς ότι το σώμα σου είναι εντάξει, ο λόγος που επισκέπτεσαι έναν θεραπευτή ή μιλάς σε κάποιον είναι για να σιγουρευτείς ότι και το μυαλό σου είναι επίσης εντάξει».

Το άγχος και η κατάθλιψη κυριαρχούν στο 34% των αθλητών

«Η ψυχική υγεία έχει ένα στίγμα, που συνδέεται με την αδυναμία και είναι σε πλήρη αντίθεση με το τι θέλουν να δείξουν οι αθλητές», γράφει η Dr. Thelma Dye Holmes. Για να κατανοήσουμε τη σημασία της ψυχικής υγείας, ειδικά όταν πρόκειται για επαγγελματίες αθλητές, πρέπει να κατανοήσουμε τα στοιχεία και τους αριθμούς που σχετίζονται με αυτό το θέμα. Το άγχος και η κατάθλιψη κυριαρχούν στο 34% των αθλητών που αγωνίζονται σήμερα σε κορυφαίο επίπεδο και στο 26% των αθλητών που βρέθηκαν στην ελίτ, σύμφωνα με μια μελέτη του 2019 που πραγματοποιήθηκε από το British Journal of Sports Medicine.

Η συμβουλευτική, ψυχοθεραπευτική και ψυχιατρική υπηρεσία Thriveworks, η οποία έχει βάσεις σε περισσότερες από 300 τοποθεσίες, συμπεραίνει ότι 1 στους 3 αθλητές υποφέρουν από άγχος και κατάθλιψη. Σε μια ανάλυση περισσότερων από 18.000 σημείων αναφοράς σε έντυπα, διαδικτυακά, τηλεοπτικά και κοινωνικά δίκτυα, τα οποία καλύπτουν τον στίβο, την κολύμβηση, το τένις, τη ρυθμική γυμναστική και το ποδόσφαιρο, το 69% των αρνητικών σχολίων αφορούσε γυναίκες αθλήτριες, σε σύγκριση με το μόλις 31% για άντρες αθλητές. Η έρευνα αυτή έδειξε ότι όταν γίνεται εστίαση σε έναν μεμονωμένο αθλητή, η κάλυψη γίνεται με λιγότερο ενθουσιασμό. Συγκεκριμένα, το 29% του αρνητικού περιεχομένου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα για την δημόσια πίεση και την κριτική που αντιμετωπίζει ένας αθλητής, όπως σχολιάζει η Kim Lourde, κλινική κοινωνική λειτουργός στο Thriveworks, η οποία συνεργάζεται με διάσημους αθλητές μέσα από τη Συμμαχία των Κοινωνικών Λειτουργών στην Άθληση.

Ενώ ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Ahtletes For Hope υπολόγισε ότι το 35% των επαγγελματιών αθλητών αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ψυχική τους υγεία, από διατροφικές διαταραχές, εξουθένωση, κατάθλιψη, άγχος, αλλά δεν τα συζητούν συχνά, ιδιώς εκείνοι που βρίσκονται στο απόγειο της καριέρας τους. Ο κ. Sam Cumming επικεφαλής ψυχικής υγείας στο αγγλικό Ινστιτούτο Αθλητισμού (EIS) σχολιάζοντας την απόφαση αθλητών όπως η Ναόμι Οσάκα, η Σιμόν Μπάιλς κι ο Άνταμ Πίτι να θέσουν τα όριά τους, να προστατέψουν την ψυχική τους υγεία τόνισε: «Μερικές φορές αποδίδουμε λανθασμένα το “υπεράνθρωπο” στάτους στους αθλητές και ξεχνάμε ότι είναι απλοί άνθρωποι ακόμα κι αν επιτυγχάνουν το εξαιρετικό. Τέτοιες κινήσεις είναι μια καλή υπενθύμιση για όλους πως πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική μας υγεία». Η απόφαση να σταθεί κάποιος «γυμνός», ευάλωτος, μπροστά στην ευαλωτότητά του, οδηγεί σε θραύση των τειχών, συρρίκνωση του στίγματος και υποστήριξη περισσότερων ανθρώπων να ζητήσουν βοήθεια. Οι αθλητές που πρωτοστατούν σε αυτό έχουν κερδίσει ήδη ένα είδος αναγνώρισης που δεν μετριέται σε αριθμούς...