Σωτηρίου στο GWomen: Η καριέρα, η αυτοβελτίωση και οι κρίσεις πανικού

Πώς πρωτοήρθε το μπάσκετ στη ζωή σου;

«Το μπάσκετ μπήκε στη ζωή μου χάρη στους νονούς μου, οι οποίοι ζούσαν κάτω από το σπίτι μας και έπαιξαν κομβικό ρόλο στην πορεία μου. Ο νονός μου ήταν σχεδόν πάντα με ανοιχτή τηλεόραση, παρακολουθώντας αθλητικές εκπομπές και αγώνες όλων των αθλημάτων – στίβο, βόλεϊ, ποδόσφαιρο, και μπάσκετ. Ήταν ένθερμος οπαδός της ΑΕΚ, με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη, αλλά παρά το πάθος του, δεν κατάφερε και εμένα. Ο αθλητικός αυτός «βομβαρδισμός» με ενέπνευσε και με ώθησε προς το μπάσκετ.

Από την άλλη, η νονά μου, παρόλο που σπάνια παρακολουθούσε αγώνες, ήταν αυτή που με πήγαινε στις πρώτες μου προπονήσεις και στα γήπεδα. Με στήριξε τόσο οικονομικά στα πρώτα δύσκολα χρόνια, όσο και κυρίως με την ανιδιοτελή της αγάπη και την αδιάκοπη υποστήριξή της να συνεχίσω, ειδικά όταν αρρώστησε και τελικά έφυγε από τη ζωή η μητέρα μου. Η αφοσίωσή της και η αγάπη της ήταν καθοριστικές για την εξέλιξή μου στο μπάσκετ μεταξύ άλλων».

Σε μία αυτοβιογραφία του, ο Ερίκ Καντονά είχε παρομοιάσει το τέλος μιας καριέρας με μία «αυτοκτονία». Είναι έτσι ή για να το θέσω αλλιώς, πώς είναι να βάζεις «τίτλους τέλους» μετά από τόσα χρόνια;

«Καταλαβαίνω απόλυτα τι εννοεί ο Ερίκ Καντονά. Είναι σαν ένας μικρός θάνατος. Νιώθω τυχερή που κατάφερα πολλά σημαντικά για μένα πριν φτάσω σε αυτή την απόφαση.

Για να προετοιμαστώ για τη ζωή μετά την επαγγελματική καριέρα στο μπάσκετ, έκανα μια συνειδητή προσπάθεια να βρω νέους στόχους και ενδιαφέροντα. Ήξερα ότι η μετάβαση δεν θα ήταν εύκολη και γι' αυτό προετοιμάζομαι τα τελευταία τρία χρόνια. Έχω αλλάξει νοοτροπία πάνω από πέντε χρόνια τώρα, όσον αφορά την ανάγκη για μια διπλή καριέρα που οι αθλητές χρειάζονται πριν φτάσουν στο τέλος.
Ταυτόχρονα, στο ταξίδι της αυτοεξέλιξης, ενσωμάτωσα την ψυχοθεραπεία, η οποία συνέβαλε στο μέγιστο στην απόφασή μου να βάλω τέλος στην καριέρα μου.

Με βοήθησε να ζήσω το παρόν και να διαχειρίζομαι τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνει ένας αθλητής με πάνω από 20 χρόνια πρωταθλητισμού. Αργά ή γρήγορα, νιώθεις το τέλος να πλησιάζει και αυτό μπορεί να προκαλέσει μια κρίση ταυτότητας. Το έχω ακούσει και διαβάσει και για άλλους αθλητές παγκοσμίως.Επιπλέον, είναι σκληρή πραγματικότητα η έλλειψη κατάλληλων ανθρώπων που μπορούν να βοηθήσουν και να καθοδηγήσουν τους αθλητές σε όσα συναντούν κατά τη διάρκεια της καριέρας τους.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφερθώ στο υπέροχο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που παρακολουθώ, το «FIBA Player’s Mentorship Program» με τον οργανισμό TASS (Talented Athletes Scholarship Scheme) από την Αγγλία. Λαμβάνω θεωρητική και πρακτική γνώση που ενισχύει, μαζί με τα βιώματά μου, τη δυνατότητα να βοηθήσω αθλητές, γονείς και προπονητές στις δυσκολίες και τις αποφάσεις που χρειάζεται να πάρουν σε όλη αυτή τη διαδρομή. Η ειδίκευση στο mentoring δεν υπάρχει στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Πιστεύω, όμως, ότι σταδιακά εισχωρεί, γιατί είναι τόσο βοηθητικό όσο και πηγή έμπνευσης για πολλούς».

Άρα στο μυαλό σου, το σενάριο της απόσυρσης υπήρχε για αρκετό καιρό, αφού αναφέρεις την περίοδο covid. Τι ήταν αυτό που σε έκανε να πεις το τέλος φέτος, εκτός από την κούραση που προαναφέρες;

«Το σενάριο της απόσυρσης υπήρχε στο μυαλό μου για αρκετό καιρό, ειδικά από την περίοδο της πανδημίας. Τότε έβαλα ένα στοίχημα με τον εαυτό μου να κάνω ακόμη μια υπέρβαση σωματικά και πνευματικά και να κλείσω κύκλους σιγά σιγά, ιδανικά σε Πανευρωπαϊκό στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, όπως και το πέτυχα.

Στη συνέχεια, ούσα παίκτρια του Παναθηναϊκού, είχα τον ίδιο στόχο: να “φύγω” αφήνοντας την καλύτερη δυνατή εικόνα στο μπασκετικό κοινό και να είμαι ικανοποιημένη με τον εαυτό μου ότι, φεύγοντας, δεν θα έχω ενδοιασμό ότι δεν έδωσα τον καλύτερό μου εαυτό για την επίτευξη των ομαδικών μας στόχων.

Η απόφαση είχε να κάνει κυρίως με το πνευματικό κομμάτι, το οποίο είναι ξεχωριστό για κάθε αθλητή. Κανείς δεν μπορεί να πάρει καλύτερη απόφαση από εμάς, ανεξάρτητα από το αν είναι σωστή ή λάθος. Μόνο εμείς ξέρουμε πώς νιώθουμε πραγματικά».

Στην Κρήτη, μετά το Κύπελλο, είχες πει ότι θα ήθελες να αποχωρήσεις έχοντας και το πρωτάθλημα στην κατοχή σου. Πώς είναι τα συναισθήματά σου;

«Τότε είχα πει ότι θα ήθελα να αποχωρήσω έχοντας και το πρωτάθλημα στην κατοχή μου. Αν και δεν είχαμε υπογράψει κάποια συμφωνία για τους τίτλους, ο Παναθηναϊκός είπε ότι θα προσπαθήσει γι' αυτούς και κάναμε φέτος μια εξίσου καλή ομάδα που θα διεκδικούσε το νταμπλ από τον δυνατό Ολυμπιακό.

Ο σύλλογος με στήριξε πάρα πολύ σε αυτό και θεώρησε ότι μου αξίζει να κλείσω την καριέρα μου με ένα πρωτάθλημα και ιδανικά με ένα νταμπλ. Αυτό μου έδωσε κίνητρο για να κάνω μια προσωπική υπέρβαση.

Παρόλο που δεν καταφέραμε να πάρουμε το πρωτάθλημα, οι δύο τίτλοι που πήρα με τον Παναθηναϊκό, μετά από 23 χρόνια, είναι τεράστιο επίτευγμα. Η συνεργασία που είχα με την ομάδα, τον κόσμο, το σταφ και τις συμπαίκτριές μου ήταν από τις ωραιότερες διετίες της καριέρας μου. Νιώθω ευτυχισμένη που τελείωσα έτσι.

Τοποθετώντας τα σε μια ζυγαριά, θα έλεγα ο,τι έχω πάρει τόσα πολλά πράγματα που τίποτα δεν μπορεί να μου πάρει την ευτυχία και την πληρότητα που νιώθω, μολονότι δεν πρόσθεσα ένα πρωτάθλημα στην τροπαιοθήκη μου. Η υποστήριξη και το συναίσθημα του κόσμου, καθώς και η συνεργασία με την οικογένεια του Παναθηναϊκού, με έχουν γεμίσει απόλυτα».

Άρα η ψυχολόγος σου ήταν η πρώτη που έμαθε ότι ήθελες να σταματήσεις;

«Ναι! Η Μαρία, ένας υπέροχος άνθρωπος και επαγγελματίας! Δουλεύω τρία χρόνια μαζί της κάνοντας ψυχοθεραπεία και με έχει βοηθήσει σε πάρα πολλούς τομείς, προκειμένου να πάρω περισσότερες εσωτερικές απαντήσεις και να έχω καλύτερη καθημερινότητα. Με βοήθησε να απελευθερωθώ από το παρελθόν, να ζω και να είμαι ευγνώμων για το παρόν και να έχω ελπίδα, όραμα και φως για το μέλλον.

Το Μάρτιο του 2021 που ξεκίνησα έχει σηματοδοτηθεί για μένα ως σημείο εκκίνησης μιας νέας ζωής. Τότε αφορμή ήταν συσσωρευμένη πίεση χρόνων σε επαγγελματικά και προσωπικά θέματα και το ξεκίνησα ως ταξίδι εμπειρίας αυτή τη φορά όχι για το σώμα που συνήθιζα αλλά για την ψυχή. Από τις καλύτερες αποφάσεις της ζωής μου.

Με έχουν αποκαλέσει αρκετές φορές “ήρεμη δύναμη”. Είμαι ένας άνθρωπος με αγχώδη διαταραχή και βιώνοντας κρίσεις πανικού ακούγεται ως κατάκτηση παγκοσμίου πρωταθλήματος κάθε φορά που ηχούσε στα αυτιά μου. Για να φτάσω στο σημείο να αντιδρώ με ψυχραιμία,ή ανάλογα για να αποκαλούμε έτσι έχω αντιμετωπίσει χιλιάδες δύσκολες στιγμές.

Ο αθλητισμός και το μπασκετ με βοήθησε όχι μόνο να εκτονώνομαι μέχρι να τις αναγνωρίσω αλλά κυρίως να τις αντιμετωπίσω και να συνεχίζω να προχωρώ “μαζί τους”. Πολύ σημαντικό να σπάσουμε τα ταμπού για τα θέματα ψυχικής υγείας. Πόσο θα βοηθήσει τόσο εμάς ατομικά όσο και τους γύρω μας να επικοινωνούμε και να είμαστε ο εαυτός μας ; Μετά έρχεται η επιτυχία και ακολουθεί η καλή απόδοση και η φυσικά η ευτυχία μας!

Μου αποκάλυψες ότι βιώνεις κρίσεις πανικού.Πότε το συνειδητοποίησες και τι έκανες; Πώς τις διαχειριζόσουν;

«Έχω συνειδητοποιήσει πως τις βιώνω από μικρή ηλικία. Είναι κάτι που δουλεύω στην ψυχοθεραπεία από το 2019. Δεν το καταλάβαινα, δεν το είχα μεταφράσει νωρίτερα ώστε να έχω καλύτερη καθημερινότητα, να είχα ξεκινήσει πρωτύτερα το ταξίδι της ψυχικής επένδυσης. Νιώθω ευγνώμων πια γιατί και η σκληρή δουλειά σε αυτό το κομμάτι μου φέρνει καρπούς και προσωπικά πρωταθλήματα στο τώρα μου.

Ταυτόχρονα αυξήθηκε η ενσυναίσθηση μου προς τις συναθλήτριες τους συνεργάτες μου,τους,φίλους μου. Με βοήθησε να κατανοώ περισσότερο τους γύρω μου,άλλοτε οριοθετώντας καλύτερα τα όρια μου και κρατώντας αποστάσεις άλλοτε δημιουργώντας πιο ουσιαστικές σχέσεις,συνεργασίες και φιλίες».

Η ζωή σου πώς είναι; Σε σχέση με προηγούμενες off season, τι διαφορές βλέπεις;

«Αρχικά, βίωσα ένα πολύ όμορφο και γαλήνιο Πάσχα. Κάποια πράγματα τα δουλεύεις και τα αφήνεις να έρχονται. Δεν είχα το άγχος που είχα παλιά. Περνούσαν σκέψεις, αλλά δεν είχα ανησυχίες σχετικά με τον προγραμματισμό της προπόνησής μου, της ενυδάτωσης, τι θα φάω, πότε θα ξεκουραστώ ή την προπόνηση που πρέπει να κάνω γιατί ακολουθεί η Εθνική ομάδα. Όλα αυτά τα χρόνια, η Εθνική ήταν το back-to-back της σεζόν, άρα χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.

Δεν έχω φτάσει ακόμα στο θέμα του πρωταθλήματος. Θεωρώ ότι είναι κάτι που θα βιώσω όταν θα έρθει ο Σεπτέμβριος. Δεν ξέρω πώς θα νιώσω, δεν μπορώ να προβλέψω. Αλλά το κομμάτι του προγραμματισμού, της στοχοθέτησης και της προσήλωσης που είχα στον πρωταθλητισμό, το συγκεκριμένο άγχος της μεταγραφής, της αλλαγής χώρας, των προσώπων και άλλα, έχουν φύγει από τις πλάτες μου. Είναι πολύ όμορφο συναίσθημα.

Είναι ένα είδος... λύτρωσης; Αν και όταν παίζεις σε υψηλό επίπεδο, η πίεση πάντα θα υπάρχει.

Έρχονται πολλά "πρέπει" όταν παίζεις, που τώρα δεν υπάρχουν πια στο μυαλό μου. Μπαίνουν νέες προκλήσεις, με τη δουλειά, τι θα κάνω στη συνέχεια.

Αλλά αυτά τα "πρέπει" φεύγουν. Λύτρωση δεν είναι, γιατί ήταν επιλογή μου να κυνηγήσω το όνειρο να παίξω επαγγελματικά, με τις πολλές σκληρές στιγμές αλλά και τις λιγότερες καλές στιγμές που με γέμισαν στο μέγιστο! Χαίρομαι που τα κατάφερα. Νομίζω τελικά, πολλά περισσότερα απ’ όσα ονειρευόμουν.

Το γοερό κλάμα που ακολούθησε μετά το τέλος της σεζόν και την ανάρτηση ευχαριστίας στον Παναθηναϊκό μου φωτογράφισε χιλιάδες στιγμές πόνου, φόβου, υποτίμησης, ενδοιασμών, αμφιβολίας και αποτυχιών μέχρι να φτάσω στη λύτρωση των επιτυχιών μου, προσωπικών και ομαδικών αντίστοιχα.

Πότε κατάλαβες ότι το μπάσκετ θα είναι η ζωή σου;

«Άργησα να καταλάβω ό,τι το μπάσκετ είναι τεράστιο κεφάλαιο της ζωής μου αλλά όχι η ζωή μου! Έχει υπάρξει η ζωή μου, η διέξοδός μου από προσωπικές μάχες, η οικογένειά μου,άλλοτε το χαμόγελο και άλλοτε η μελαγχολία μου.

Σήμερα, το μπάσκετ παραμένει ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ της ζωής μου, αλλά έχω ανακαλύψει και άλλα ενδιαφέροντα, καθώς και ανθρώπους έξω από τον αθλητισμό που ομορφαίνουν εξίσου τη ζωή μου. Παρ' όλα αυτά, η κουβέντα συχνά καταλήγει ξανά προς τα εκεί (γέλια)».

Τι θα άλλαζες στην καριέρα σου;

«Αν έπρεπε να βελτιώσω κάτι στην καριέρα μου, θα ήθελα να είχα εισαγάγει πιο γρήγορα ορισμένους ανθρώπους, όπως την ψυχολόγο μου, στη ζωή μου. Αυτό θα με είχε βοηθήσει να μη χάσω κάποια πράγματα, είτε πρόκειται για εκπαίδευση ή πληροφορίες. Θα ήθελα να είχα αποκτήσει τη δυνατότητα να κάνω ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα νωρίτερα. Ωστόσο, αναφορικά με την υπόλοιπη καριέρα μου, πραγματικά μου έλειψε κάποιος άνθρωπος για να με καθοδηγήσει.

Γι' αυτό λατρεύω το mentoring και θα ήθελα να είχα κάποιον που θα μπορούσε να με καθοδηγήσει και να με βοηθήσει να βελτιώσω τις γνώσεις μου και τις ικανότητές μου».

Κατερίνα Σωτηρίου και Εθνική ομάδα

Η Εθνική ομάδα αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για την Κατερίνα Σωτηρίου. Κάθε αναφορά σε αυτήν προκαλεί ένα χαμόγελο στο πρόσωπό της, ακόμα και αν αυτό δεν είναι άμεσα ορατό.

Για την ίδια, η Εθνική ομάδα δεν ήταν μόνο ένας αθλητικός σύνδεσμος, αλλά κάτι πολύ πιο βαθύ. Της έδωσε ένα συναίσθημα οικογένειας,επίσης αποτέλεσε τον τόπο όπου ένιωσε περήφανη, η ομάδα που της άνοιξε τους ορίζοντες και την έκανε να εξελιχθεί, όχι μόνο αθλητικά, αλλά και προσωπικά.

Στο ερώτημα εάν η απόφασή της να αποχωρήσει από την Εθνική ομάδα ήταν πιο σκληρή ενόψει του EuroBasket 2025, η Κατερίνα απαντά με περηφάνια για την επιλογή που έκανε. Αν και ίσως να ήθελε να ζήσει άλλες εμπειρίες στην Εθνική ομάδα ή στον Παναθηναϊκό, δεν μετανιώνει για τίποτα από αυτά που έχει αποφασίσει. Η ίδια έχει επιλέξει με συνείδηση τον δρόμο της και είναι ευγνώμων για την ευκαιρία που της προσφέρει ο αθλητισμός να αναπτύξει τόσο επαγγελματικά όσο και προσωπικά. «Ευχαριστώ πολύ τον κόουτς Πρέκα. Δεν με ώθησε κανείς να πάρω αυτή την απόφαση. Ίσα-ισα…», ήταν τα χαρακτηριστικά της λόγια.

Έχεις παίξει τόσα χρόνια στην Α1 και την Εθνική ομάδα. Αλλά αν σου έλεγαν ότι μπορείς να αλλάξεις ένα πράγμα, ποιο θα ήταν αυτό; Και τι σε έχει προβληματίσει περισσότερο;

«Η πρώτη σκέψη που μου έρχεται στο μυαλό ,να αλλάξουν πολλά! Ένα από τα πιο σημαντικά να γίνει η λίγκα τουλάχιστον ημιεπαγγελματική. Αυτό θα ανοίξει δρόμους τόσο για τα δικαιώματα των αθλητριών, όσο και για το κίνητρο στις ομάδες.

Θα εισάγει χορηγούς, μάρκετινγκ και άλλες εμπορικές ευκαιρίες. Σε όλα τα κομμάτια, ανοίγει δρόμους για να δώσει περισσότερη αξία στο “προϊόν”, χρήματα και ένα επιχειρηματικό σχέδιο ανάπτυξης που θα ενισχύσει την αξία στην δουλειά τους. Είναι πάρα πολύ δύσκολο, αλλά από εκεί θα ξεκινούσα. Όλα τα άλλα βοηθούν, αλλά δεν θεωρώ λύνουν το πρόβλημα».

Άρα ποιο είναι το πρόβλημα;

«Γενικότερα, έχει πρόβλημα ο ελληνικός αθλητισμός, δεν έχει σχέση μόνο με το μπάσκετ γυναικών. Έχουμε θέμα παιδείας και κάποιες παθολογίες στην κουλτούρα μας πρέπει να αλλάξουν. Κυρίως ο τρόπος που σκεφτόμαστε. Πώς αντιμετωπίζεις τη γυναίκα, αν την υποτιμάς, έχει να κάνει με το αν θα πας να δεις ένα παιχνίδι ή αν θα της δώσεις μία ευκαιρία,αν θες να δώσεις έμφαση ως κράτος στον αθλητισμό με σκοπό να αλλάξει παιδεία και κίνητρο,η ποιότητα ζωής τόσο ο απλός άνθρωπος όσο και να να στηρίξεις όσους αντέχουν να ακολουθήσουν τον επαγγελματισμό.

Είναι ευχάριστο ότι μετά από αρκετά χρόνια η πολιτεία κινητοποιείται προς αυτό το δρόμο.Παρόλα αυτά για να βελτιωθεί η ελληνική κοινωνία καλό θα ήταν να ξεκινήσουμε ο καθένας από τον εαυτό του και το σπίτι του».