Καλίντα Ποπάλ στο GWomen: «Οποιο κορίτσι έπαιζε ποδόσφαιρο, το αποκαλούσαν πόρνη»
Συνέντευξη στους Κώστα Ευθυμιάδη και Πηνελόπη Γκιώνη
Σε μια χώρα όπως το Αφγανιστάν, το να είσαι γυναίκα και να παίζεις ποδόσφαιρο, ήταν ποινικά «κολάσιμο». Οπως και πολλά άλλα πράγματα καθώς ο ρόλος της γυναίκας στην κοινωνία απλά… δεν υπήρχε (και εξακολουθεί να μην υπάρχει με την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία).
Ένα νέο κορίτσι όμως πριν από 20 χρόνια, αποφάσισε να ρισκάρει ακόμη και τη ζωή της απλά για να παίξει ποδόσφαιρο. Κι όμως, η φράση αυτή ακούγεται τρομακτική, όμως είναι 100% αληθινή.
Στην κοινωνία των Ταλιμπάν μία γυναίκα που παίζει ποδόσφαιρο ή κάνει άλλο σπορ, είναι «πόρνη». Ετσι χαρακτήριζαν την Καλίντα Ποπάλ, την γυναίκα η οποία ξεκίνησε ένα κίνημα στο Αφγανιστάν, με «όχημα» το ποδόσφαιρο, προκειμένου οι γυναίκες να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους.
Εκεί, κρυμμένη σε μία αυλή στο σχολείο, με την βοήθεια της μητέρας της, που έπειθε άλλους γονείς να αφήσουν τα κορίτσια τους να παίξουν, αυτό το κίνημα μεγάλωσε και η επέμβαση των Αμερικανών στη χώρα, τις βοήθησε να απελευθερωθούν σε έναν βαθμό.
Επειδή όμως οι εξτρεμιστές απειλούσαν να την σκοτώσουν, μαζί και τις υπόλοιπες συναθλήτριές της, έκαναν προπόνηση σε χώρο που ήταν υπό την επίβλεψη του ΝΑΤΟ. Από αυτό το κίνημα που ξεκίνησε, «χτίστηκε» και η Εθνική ομάδα του Αφγανιστάν που έπαιξε το πρώτο της παιχνίδι το 2008.
Οι Ταλιμπάν επέστρεψαν, η Ποπάλ πρόλαβε και διέφυγε στη Δανία, καθώς δεχόταν σοβαρές απειλές, αφού ήταν από τους πρώτους στόχους των Ταλιμπάν. Αρχικά διέφυγε στην Ινδία και στη συνέχεια αναχώρησε για την Ευρώπη, ώστε να πάει αρχικά στη Νορβηγία και να εγκατασταθεί τελικά στη Δανία.
Ενας τραυματισμός της στέρησε την ευκαιρία να συνεχίζει να παίζει ποδόσφαιρο κι αυτό της δημιούργησε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα.
«Εχασα τα πάντα. Τους φίλους μου, την πατρίδα μου, την ταυτότητά μου, βρέθηκα σε κέντρο ασύλου μακριά από την οικογένειά μου και δεν μπορούσα να παίξω λόγω τραυματισμού» ελεγε σε συνέντευξή της. Μέσα από την βοήθεια ψυχολόγων, η Ποπάλ αποφάσισε να σηκώσει το κεφάλι και να δημιουργήσει μία πλατφόρμα, την «Girl Power» προκειμένου να προσφέρει μέσα από την εμπειρία της, μία ευκαιρία στα νέα κορίτσια να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να σταματήσουν να κυνηγούν τα όνειρά τους.
Η 35χρονη πλέον Καλίντα, ήρθε στην Ελλάδα για λογαριασμό του GWOMEN προκειμένου να μοιράσει την εμπειρία της στην διάρκεια του G WOMEN Summit και έδωσε μία αποκλειστική συνέντευξη, στην οποία εξομολογείται σοκαριστικές καταστάσεις, τις οποίες ξεπέρασε χάρη στην αγάπη της για το ποδόσφαιρο.
«Παίζαμε κρυφά ποδόσφαιρο γιατί μας έδινε μία στιγμή ελευθερίας»
- Σε νεαρή ηλικία άρχισες να παίζεις στα κρυφά σε μία αυλή. Τι σε ώθησε να το κάνεις αυτό, γνωρίζοντας τους κινδύνους λόγω των Ταλιμπάν;
«Αυτό που με ώθησε ήταν ότι ήθελα να χρησιμοποιήσω το ποδόσφαιρο ως πλατφόρμα ενδυνάμωσης και αυτοπεποίθησης των γυναικών στην κοινωνία. Ηξερα τις προκλήσεις που αντιμετωπίζαμε οι γυναίκες σε μία ανδροκρατούμενη χώρα, αλλά και την πιο επικίνδυνη χώρα του κόσμου. Ειδικά για γυναίκες. Και είναι η πατρίδα μου. Εκεί όπου ο αδερφός μου έχει πλήρη ελευθερία να κάνει ότι θέλει, αλλά εγώ ως γυναίκα όχι. Δεν μπορώ να συμμετέχω στην κοινωνία.
Η κουλτούρα και τα κοινωνικά στεγανά της χώρας δεν μου το επέτρεπαν. Εξαιτίας του πολέμου άλλαξε η αντιμετώπιση της γυναίκας στη χώρα. Θεωρούσαν πως η θέση μας είναι στη κουζίνα. Και η νέα γενιά θέλαμε να αλλάξουμε αυτή την κουλτούρα. Να προκαλέσουμε το σύστημα και να δείξουμε ότι δικαιούμαστε ίσα δικαιώματα. Το ποδόσφαιρο είναι μία καλή πλατφόρμα γιατί το λατρεύουν στη χώρα. Παίζαμε ποδόσφαιρο γιατί το αγαπούσαμε και μας έδινε μια στιγμή ελευθερίας».
- Πώς κατάφερες όμως να μεγαλώσεις αυτό το κίνημα;
«Οταν έπαιζα με τα αδέρφια μου, ήταν κάτι διασκεδαστικό. Οταν όμως προκλήθηκα για την θέση μου στη κοινωνία αποφάσισα να το αλλάξω αυτό και το έκανα μέσα από τα σχολεία με άλλα κορίτσια που αγαπούν επίσης το ποδόσφαιρο. Σε ατομικά αθλήματα δεν μπορείς να κάνεις κάτι αντίστοιχο. Είναι διαφορετικό το ομαδικό. Και η ελευθερία που σου δίνει ήταν κάτι που ήθελα να το ζήσουν και οι άλλες συμμαθήτριές μου. Να μάθουν τι σημαίνει ελευθερία. Κι αυτό βοήθησε στο να προχωρήσουμε μπροστά και να μεγαλώσουμε σαν κίνημα. Να υποστηρίξουμε η μία την άλλη για να μεταφέρουμε τις εμπειρίες μας. Υπήρχαν κορίτσια που οι οικογένειές τους, τους απαγόρευαν να πάνε να παίξουν, ακόμη και να πάνε στο σχολείο!
Η μητέρα μου όμως, που είναι δασκάλα, έπιασε γονείς στο σχολείο και προσπαθούσε να τους πείσει να αφήσουν τα κορίτσια να παίξουν μαζί μου ποδόσφαιρο.»
«Κάθε μέρα φοβόσουν ότι δεν θα επιστρέψεις στο σπίτι»
- Οι γονείς σου σε υποστήριξαν σε αυτό; Γιατί φαντάζομαι ότι… έτρεμαν στην ιδέα και μόνο λόγω της κατάστασης
«Εγώ είχα υποστήριξη. Αλλά ήταν μία μεγάλη πρόκληση στο να μπορέσουμε να πείσουμε τους πατεράδες των κοριτσιών και τα αδέρφια τους. Το θεωρούν ως είδος αδυναμίας τους να παίζουν οι γυναίκες σε ένα σπορ κι αυτοί όχι. Ειδικά στο ποδόσφαιρο. Όποια έπαιζε ποδόσφαιρο την αποκαλούσαν πόρνη. Υπήρχαν γονείς που απέτρεπαν τα παιδιά τους να παίζουν ποδόσφαιρο λόγω της ανασφάλειας που υπήρχε.
Σε μια κουβέντα με τους γονείς μου, μου είπαν ότι είναι επικίνδυνο. Και τους είπα: πείτε μου τι δεν είναι επικίνδυνο σε αυτή τη χώρα; Το να βγεις από το σπίτι και να πας στο σχολείο και να μην ξέρεις αν θα επιστρέψεις, είναι μία πραγματικότητα. Το ότι ζω στο Αφγανιστάν είναι επικίνδυνο, οπότε γιατί να στερηθώ αυτή την στιγμή ελευθερίας παίζοντας ποδόσφαιρο; Κι εκεί οι γονείς μου αποφάσισαν να μην με εμποδίσουν επειδή ένιωθαν αυτοί ανασφάλεια. Με υποστήριξαν γιατί ήταν το όνειρό μου. Και η μητέρα μου, προσπαθώντας να πείσει άλλους γονείς να κάνουν το ίδιο, η διαφωνία της μαζί τους ήταν ότι αυτή με άφηνε να παίξει και να νιώσει ελεύθερη, γιατί αν ήταν κάτι κακό το να παίζει ποδόσφαιρο, τότε δεν θα με άφηνε.
- Πως ανακάλυψες ότι ήθελες να κάνεις κάτι διαφορετικό σε σχέση με ότι συνηθίζεται στη χώρα σου;
«Επειδή ήμουν κορίτσι, γυναίκα, δεν μου επέτρεπαν να κάνω πράγματα. Και όταν σου το λένε αυτό, κάθε φορά είναι μία πρόκληση που αντιμετωπίζεις. Ομως έμαθα από την οικογένειά μου σε κάθε πρόβλημα να μην παραπονιέμαι, αλλά να ψάχνω για μία λύση. Αν δεν έχεις τη λύση, συζήτησε να την βρεις. Με ανοιχτό μυαλό. Αυτό κάναμε στο σπίτι συνεχώς. Ετσι σκεφτόμουν. Οποτε είχα μία πρόκληση μπροστά μου έτσι λειτουργούσα. Είχα λοιπόν την πρόκληση ότι δεν μου επέτρεπαν να παίξω ποδόσφαιρο και το έκανα στο σχολείο, κρυφά σε μία αυλή. Προβλήματα και παράπονα υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Πρέπει να σταματήσουμε να κάνουμε παράπονα και να αρχίσουμε να αναζητούμε λύσεις. Έτσι σκέφτομαι εγώ.»
- Εχοντας περάσει όλα αυτά, το να παίζεις στην εθνική ομάδα πόσο έντονο ήταν για σένα συναισθηματικά;
«Ο δρόμος να φτάσουμε ως εκεί δεν ήταν εύκολος. Δύσκολο ταξίδι για μας. Οταν το καταφέραμε, δεν ήταν απλά ένα επίτευγμα. Ηταν η προσπάθεια που έγινε όλα αυτά τα χρόνια με κρυφά παιχνίδια σ’ εκείνη την αυλή, που μας έδωσε την ευκαιρία να φορέσουμε το σήμα της εθνικής μας ομάδας και να εκπροσωπούμε την χώρα μας. Δεν είχα την ευκαιρία να παίξω ποτέ σε Παγκόσμιο κύπελλο, ή σε μεγάλο πρωτάθλημα, οπότε δεν ξέρω το συναίσθημα. Ξέρω όμως ότι το συναίσθημα του να φοράω το εθνόσημο και να εκπροσωπώ την χώρα μου, ήταν εξίσου έντονο. Οταν ακούς τον εθνικό ύμνο, βλέπεις την σημαία της πατρίδας σου… Ηταν τόσο όμορφη στιγμή η πρώτη φορά. Πριν καλά καλά παίξουμε, αισθανθήκαμε τόσο μοναδικά που ήταν σαν να είχαμε κερδίσει ήδη»
«Εβλεπα κόσμο να πέφτει από το αεροπλάνο και διαλύθηκα»
-Οταν επενέβη η Αμερική στη χώρα, τα πράγματα βελτιώθηκαν για σας ή ήταν τα ίδια;
«Οταν οι διεθνείς σύμμαχοί μας ήρθαν στη χώρα, εξελίχθηκε το αθλητικό κίνημα στις γυναίκες. Παίζαμε ελεύθερα ποδόσφαιρο. Δεν ήταν τέλεια βλέποντας τόσο στρατό γύρω σου, αλλά εγώ είχα κερδίσει το δικαίωμα να παίζω ποδόσφαιρο. Δυστυχώς όμως κράτησε λίγο και τα νέα κορίτσια δεν πρόλαβαν να αναπτυχθούν στο ποδόσφαιρο. Είχαν όνειρα και ελπίδες μέσα από το ποδόσφαιρο, όμως οι Ταλιμπάν επέστρεψαν και έτσι διαλύθηκαν όλα σε μία στιγμή».
- Υπάρχει κάτι που σου λείπει από την χώρα σου;
«Μου λείπει περισσότερο η επικοινωνία με τις φίλες μου, το κίνημά μας, τα βουνά γύρω από την Καμπούλ όπου μεγάλωσα, το χιόνι, η θέα από το παράθυρό μου. Είναι δύσκολο συναισθηματικά, αλλά είμαι τυχερή που ζω ελεύθερα σε μία όμορφη χώρα, που μου δίνει ευκαιρίες να εξελιχθώ σαν άνθρωπος».
- Η πιο τρομακτική στιγμή που έχουμε δει από τη χώρα σου, ήταν όταν οι Αμερικανοί έφευγαν από τη χώρα και κόσμος απελπισμένος ανέβαινε στα φτερά του αεροπλάνο και έπεφτε στο κενό. Για σένα που είχες καταφέρει να αποδράσεις από τη χώρα, πόσο δύσκολο και οδυνηρό ήταν να έχεις τέτοιες εικόνες.
«Κάποτε με ρώτησαν πόσο λείπω από το Αφγανιστάν και αν σκοπεύω να γυρίσω πίσω. Η απάντηση είναι ότι πάντα θα το ελπίζω. Αλλά το πλάνο αυτό μεγαλώνει σε χρόνο. Ισως να μη μπορέσω να επιστρέψω ποτέ. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Το να βλέπω από το κινητό μου το τι συνέβαινε στη χώρα μου εκείνο το διάστημα ήταν τόσο σκληρό. Με διέλυσε. Να το βλέπω κόσμο να πέφτει στο κενό και να σκοτώνεται μόνο και μόνο επειδή ήταν απελπισμένος να φύγει και να ζήσει ελεύθερος, ήταν τόσο αγχωτικό και θλιβερό. Και σου αφήνει ένα τραύμα γιατί εγώ έφυγα, αλλά νέα κορίτσια είναι ακόμη εκεί. Πονάς να βλέπεις την πατρίδα σου να καταρρέει μέσα σε μία ημέρα και το ακόμη πιο σοκαριστικό είναι το συναίσθημα ότι οι γυναίκες που ενέπνευσα να παίξουν ποδόσφαιρο, έχουν εγκλωβιστεί στα σπίτια τους, με τους εγκληματίες έξω από την πόρτα του σπιτιού τους. Κι εγώ δεν μπορούσα να κάνω τίποτα για να τις βοηθήσω.
Οποτε το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να χρησιμοποιήσω το διεθνές ποδόσφαιρο ως πλατφόρμα για να στηρίξω τα κορίτσια με αυτόν τον τρόπο. Τα κορίτσια της εθνικής ομάδας ήταν ακτιβίστριες και είχαν εγκλωβιστεί εκεί. Περίπου 300 άτομα διασώθηκαν βγαίνοντας από την χώρα. Εχω επαφές ακόμη με κάποιες από αυτές. Τους βρήκαμε κλαμπ, σχολεία… Ενιωθα μόνη μου, χωρίς φίλους στη Δανία και ήθελα τα κορίτσια να μην περάσουν τα ίδια. Να πάνε σε άλλη χώρα, με άλλη κουλτούρα. Έπρεπε να το κάνουμε πιο εύκολο γι’ αυτές. Πλέον μπορούν ακόμη και να οδηγούν αυτοκίνητο που στο Αφγανιστάν απαγορεύονταν».
- Ποιο είναι το επόμενο κεφάλαιο στη ζωή σου
«Θελω να μεγαλώσω το κίνημα σε όλο τον κόσμο. Να εκπαιδευτούν τα νέα κορίτσια, να μορφωθούν. Αυτός είναι ο στόχος μου»
Ακολούθησε το GWomen στο instagram
Στείλε μας νέα, ιδέες, προτάσεις, απορίες για τον γυναικείο αθλητισμό στο [email protected]