Αφότου ολοκληρώθηκε το Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών και πλέον τα βλέμματα στρέφονται στα πρωταθλήματα είναι μια ευκαιρία να αναλύσουμε την κατάσταση στο κορυφαίο επίπεδο του ποδοσφαίρου γυναικών.
Στην Αγγλία πέρυσ η Τσέλσι εξασφάλισε τέταρτο συνεχόμενο τίτλο, με την προσέλευση σχεδόν να τριπλασιάζεται στην WSL. Η Μπαρτσελόνα απέδειξε ξανά την υπεροχή της εντός και εκτός συνόρων, ενώ η Μπάγερν και η Βόλφσμπουργκ αναμετρήθηκαν στην κορυφή της Frauen-Bundesliga στη Γερμανία. Στη Γαλλία, η Λυών επιβεβαίωσε την κυριαρχία της στη Division 1 Feminine και στην Ιταλία, είχαμε την πρώτη χρονιά επαγγελματισμού του ποδοσφαίρου γυναικών, με τον πρώτο τίτλο Serie A Femminile να πηγαίνει στην ανερχόμενη Ρόμα.
Χρησιμοποιώντας τη βάση δεδομένων του Wyscout, η οποία τροφοδοτείται από περισσότερες από 500 διοργανώσεις και 600.000 παίκτριες παγκοσμίως, η ομάδα εμπειρογνωμόνων μελέτησε δεδομένα από τα κορυφαία γυναικεία πρωταθλήματα της Ευρώπης κατά τις τελευταίες πέντε σεζόν, αποκαλύπτοντας ορισμένες ενδιαφέρουσες πληροφορίες για να γνωρίσετε τον κόσμο του ποδοσφαίρου γυναικών!
Goals
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Wyscout, μπορούμε να δούμε τις τάσεις στο σκοράρισμα των τελευταίων πέντε σεζόν στα κορυφαία γυναικεία πρωταθλήματα, εξετάζοντας τον μέσο όρο των γκολ ανά αγώνα. Σε όλα τα πρωταθλήματα ο μέσος όρος είναι πάνω από τρία γκολ ανά παιχνίδι και δεν υπήρξαν πολλές διακυμάνσεις με την πάροδο του χρόνου.
Η WSL είναι το πρωτάθλημα με την πιο αξιοσημείωτη άνοδο στα γκολ, από 3,05 έως 3,33, με τη Serie A να σημειώνει ένα συγκρίσιμο ποσοστό 3,32 γκολ ανά αγώνα την πιο πρόσφατη σεζόν 2022/23. Η Liga F της Ισπανίας σημείωσε επίσης μια μικρή άνοδο, αλλά συνήθως ήταν χαμηλότερη από τα άλλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Η Γαλλία και η Γερμανία είδαν αμφότερες πτώση στα γκολ ανά παιχνίδι, γεγονός που θα μπορούσε επίσης να υποδηλώνει ότι οι άμυνες βελτιώνονται και όχι ότι υπάρχει πρόβλημα με το πόσο επιθετικό είναι το ποδόσφαιρο. Παρά την πτώση, η Γερμανία εξακολουθεί να κατατάσσεται ως ένα από τα πρωταθλήματα με τα υψηλότερα σκορ με 3,23 γκολ ανά αγώνα, έχοντας ξεκινήσει με ένα σημαντικά υψηλότερο 3,92 σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η διαφορά μεταξύ των γκολ που σημειώνονται από τους πρώτους και τους τελευταίους κάθε πρωταθλήματος μπορεί επίσης να μας δώσει πληροφορίες για το χάσμα ποιότητας και την ανταγωνιστικότητα κάθε διοργάνωσης. Η Liga F έχει μια αξιοσημείωτη διαφορά, αλλά αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι είναι ένα μεγαλύτερο πρωτάθλημα, με περισσότερα παιχνίδια και μεγαλύτερο εύρος συλλόγων, καθώς και στην παρουσία της Μπαρτσελόνα που σκοράρει πολλά γκολ και έχει κατά μέσο όρο πάνω από 100 τη σεζόν. Αν αφαιρέσουμε τις κορυφαίες και τις τελευταίες ομάδες της Liga F, τότε έχουμε διαφορά τερμάτων μόλις 45 και διαφορά βαθμών 54 μεταξύ της δεύτερης και της προτελευταίας θέσης - φέρνοντάς την στα ίδια επίπεδα με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο μέσος όρος στα σουτ ανά 90 λεπτά είναι μια άλλη μέτρηση που μπορεί να δώσει περισσότερες πληροφορίες και για τις επιθετικές τάσεις. Από τη σεζόν 2019/20, σχεδόν όλα τα πρωταθλήματα έχουν σημειώσει μείωση των σουτ ανά παιχνίδι, με την Ιταλία να αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση. Ωστόσο, η υπόθεση ότι ως αποτέλεσμα οι ομάδες είναι λιγότερο επιθετικές θα μπορούσε να είναι πρόωρη. Δεδομένου ότι τα γκολ ανά παιχνίδι παρέμειναν σχετικά σταθερά - και σε ορισμένες περιπτώσεις αυξήθηκαν - θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι οι ομάδες κάνουν λιγότερες προσπάθειες, αλλά γίνονται καλύτερες, με πιο αποτελεσματικά τελειώματα ή είναι πιο επιλεκτικές με την επιλογή των σουτ.
Η Ιταλία παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα ανωμαλία, καθώς από το χαμηλότερο μέσο όρο σε σουτ ανά 90 λεπτά (10,54) έφτασε στο υψηλότερο (12,4) σε αυτό το χρονικό διάστημα. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στο γεγονός ότι το πρωτάθλημα βρίσκεται σε διαφορετικό στάδιο ανάπτυξης σε σύγκριση με ορισμένες από τις πιο καθιερωμένες ευρωπαϊκές διοργανώσεις ή απλά να υποδηλώνει ότι υποστηρίζεται ένα πιο επιθετικό στυλ. Η πρωταθλήτρια της Serie A, Ρόμα, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Την περίοδο 2022/23, οι Le Giallorosse ήταν η ομάδα με τον δεύτερο υψηλότερο μέσο όρο σουτ ανά 90 που έγιναν (20,59) στις κορυφαίες κατηγορίες της Ευρώπης και τέσσερις από τις πέντε κορυφαίες «σουτέρ» στην Ιταλία προέρχονταν από τη Ρόμα. Επιπλέον, δεν φοβήθηκε να δοκιμάσει την τύχη της από μακριά, με 15 γκολ εκτός περιοχής - που αντιστοιχούν στο 22,1% των γκολ της στο πρωτάθλημα - και ήταν η ομάδα που επιχείρησε τα περισσότερα σουτ εκτός περιοχής (264) σε όλα τα κορυφαία πρωταθλήματα της Ευρώπης.
Στημένες φάσεις
Οι στημμένες φάσεις γίνονται όλο και περισσότερο ένας τομέας όπου οι ομάδες μπορούν να βρουν οριακά κέρδη μέσω δεδομένων και βίντεο. Αναλύοντας τη σεζόν 2022/23, βλέπουμε ότι η Βόλφσμπουργκ βρίσκεται στην κορυφή των πινάκων όσον αφορά τη μεγιστοποίηση της απόδοσης τερμάτων από στημένα, με το 1/3 των τερμάτων του πρωταθλήματος να προέρχεται από αυτή την πηγή. Υπάρχει επίσης ένας αριθμός ομάδων εκτός της καθιερωμένης ελίτ, που χτυπάνε πάνω από το βάρος τους σε αυτόν τον τομέα. Ομάδες όπως η Φλέρι 91 και η Χόφενχαϊμ έχουν πολύ μικρότερα μέσα, αλλά και οι δύο πέτυχαν την τέταρτη θέση στα αντίστοιχα πρωταθλήματά τους, βοηθούμενες σε μεγάλο βαθμό από την απόδοση των γκολ από στημένες φάσεις. Χ
Κατοχή μπάλας
Σε γενικές γραμμές, η περισσότερη κατοχή μπάλας συχνά συνδέεται με μεγαλύτερη πιθανότητα θετικών αποτελεσμάτων, καθώς οι ομάδες με περισσότερη μπάλα στα πόδια τους τείνουν να δημιουργούν περισσότερες επιθετικές ενέργειες και να περιορίζουν αντίστοιχα τους αντιπάλους τους από τη δημιουργία ευκαιριών. Έρευνες έχουν δείξει ότι μόλις οι ομάδες ξεπεράσουν το όριο του 57% κατοχής μπάλας, οι πιθανότητες νίκης αυξάνονται σημαντικά.
Στην παραπάνω εικόνα, βλέπουμε μια γενική συσχέτιση μεταξύ των ομάδων που κυριαρχούν επί της μπάλας και της επιτυχίας τους στο γήπεδο. Πολλοί από τους κορυφαίους γυναικείους συλλόγους στην Ευρώπη φτάνουν περίπου το 60% κατοχή μπάλας, αλλά δεν είναι τόσο απλό όσο το ότι η ομάδα με τη μεγαλύτερη κατοχή εξασφαλίζει την καλύτερη θέση - όπως έδειξε η Τσέλσι, η οποία ήταν πρώτη στην WSL αλλά είχε την τρίτη μεγαλύτερη κατοχή μπάλας στο πρωτάθλημα.
Τούτου λεχθέντος, η κατοχή για χάρη της κατοχής μπορεί να οδηγήσει σε στείρα κυριαρχία. Είναι επίσης σημαντικό να εξετάσουμε άλλους τρόπους μέτρησης και αξιολόγησης του τρόπου με τον οποίο μια ομάδα χρησιμοποιεί τη μπάλα. Το ποσοστό πάσας μετράει πόσες πάσες γίνονται ανά λεπτό κατοχής, με υψηλότερα νούμερα να υποδηλώνουν ότι οι ομάδες κινούν την μπάλα πιο γρήγορα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα πιο δυναμικό στυλ παιχνιδιού και σημαίνει ότι η αντίπαλη άμυνα πρέπει να προσαρμόζεται πιο τακτικά, αυξάνοντας την πιθανότητα δημιουργίας χώρων για επίθεση.
Μπορούμε να δούμε ότι κατά τις τελευταίες τέσσερις σεζόν, τα περισσότερα πρωταθλήματα έχουν αυξήσει ελαφρώς το ποσοστό πάσας, γεγονός που υποδηλώνει ένα παιχνίδι με ταχύτερο ρυθμό και αυξημένη τεχνική. Η WSL είναι στην κορυφή της Ευρώπης με ποσοστό πάσας 13.12, ενώ η Liga F παρουσιάζει σταθερά χαμηλότερο ποσοστό πάσας, υποδηλώνοντας ένα πιο αργό και υπομονετικό χτίσιμο. Συγκρίνοντας αυτά τα στοιχεία με τον ρυθμό των αγώνων της σεζόν 22/23, βλέπουμε μια σαφή σύνδεση με την WSL να βρίσκεται και πάλι στην κορυφή της Ευρώπης για τον υψηλότερο ρυθμό (16.3) και τη Liga F για τον χαμηλότερο (14.7).
Συγκρίνοντας αυτά τα στοιχεία με τον ρυθμό των αγώνων της σεζόν 22/23, βλέπουμε μια σαφή σύνδεση με την WSL να βρίσκεται και πάλι στην κορυφή της Ευρώπης όσον αφορά τον υψηλότερο ρυθμό (16,3) και τη Liga F τον χαμηλότερο (14,7).
Οι ομάδες επιδιώκουν όλο και περισσότερο να αναπτύξουν ξεχωριστά στυλ παιχνιδιού, τα οποία μπορούν να εφαρμοστούν σε επίπεδο ακαδημιών για να δημιουργήσουν μια ταυτότητα συλλόγου και να βελτιώσουν τις διαδρομές προς την πρώτη ομάδα, και παράγοντες όπως ο ρυθμός, ο ρυθμός πάσας και τα επίπεδα κατοχής είναι βασικοί τομείς στους οποίους στρέφουν την προσοχή τους οι ιθύνοντες.
Λάθη και επανακτήσεις κατοχής
Οι μεταβιβάσεις είναι κρίσιμες στιγμές στο σύγχρονο ποδόσφαιρο και, καθώς το γυναικείο παιχνίδι εξελίσσεται περαιτέρω, είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε και τις μετρήσεις εκτός μπάλας. Εξετάζοντας τον μέσο όρο των επανακτήσεων της κατοχής ανά 90άρι από τη σεζόν 2022/23 στα κορυφαία γυναικεία πρωταθλήματα της Ευρώπης, βλέπουμε ότι η Γερμανία και η Γαλλία έχουν τον υψηλότερο μέσο όρο, καταγράφοντας 88,25 και 87,11 ανά 90άρι αντίστοιχα. Αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι υπάρχει ένα πιο επιθετικό, έντονο στυλ ποδοσφαίρου με τυπικά περισσότερα λάθη στην κατοχή της μπάλας.
Εμβληματικό αυτής της τάσης είναι το γεγονός ότι δύο από τους συλλόγους που καταγράφουν τον υψηλότερο μέσο όρο ανακτήσεων είναι η Παρί, με 110.68 ανά 90, και η Άιντραχτ Φρανκφούρτης, με 98.60 ανά 90. Αμφότερες το έχουν κάνει αυτό μέρος του τρόπου παιχνιδιού τους και αποκόμισαν τους καρπούς με την τρίτη θέση που κατέλαβαν την περασμένη σεζόν.
Το πού στον αγωνιστικό χώρο συμβαίνουν αυτές οι επανακτήσεις μπορεί συχνά να είναι εξίσου διαφωτιστικό με τους συνολικούς αριθμούς. Αν και συνήθως υπάρχουν λιγότερες σε ένα παιχνίδι στην Αγγλία ή την Ισπανία, ένα μεγαλύτερο ποσοστό των επανακτήσεων που γίνονται είναι στο τελευταίο τρίτο. Αυτό μας λέει ότι οι σύλλογοι της WSL και της Liga F στοχεύουν να γίνουν κάτοικοι της μπάλας ψηλότερα στον αγωνιστικό χώρο από τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς συλλόγους τους, καθώς αυτό δίνει στις ομάδες περισσότερες πιθανότητες να το μετατρέψουν σε γκολ.
Αυτό είναι επίσης ένα μοτίβο μεταξύ των κορυφαίων συλλόγων σε όλη την Ευρώπη που σημειώνουν ανάκτηση κατοχής πάνω από το μέσο όρο στο τελευταίο τρίτο, όπως η Μπαρτσελόνα (18.08 ανά 90, 21% των συνολικών τους ανακτήσεων), η Λυών (22.20 ανά 90, 22% των συνολικών τους ανακτήσεων) και η Τσέλσι (17.73 ανά 90, 22% των συνολικών τους ανακτήσεων). Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι τείνουν να περνούν περισσότερο χρόνο στο αντίπαλο τρίτο, αλλά υποδεικνύει επίσης μια σκόπιμη τακτική στον τρόπο με τον οποίο οι κορυφαίες ομάδες επιδιώκουν να ανακτούν την μπάλα.
Ίσως τα πιο ακραία παραδείγματα αυτού του φαινομένου βρίσκονται στην Μπάγερν Μονάχου και τη Μάντσεστερ Σίτι. Η Μπάγερν βρίσκεται στην τελευταία θέση της Frauen-Bundesliga όσον αφορά τις ανακτήσεις (81.78 ανά 90), αλλά στην υψηλότερη όσον αφορά το ποσοστό των ανακτήσεων στο τελικό τρίτο (20%), ενώ η Μάντσεστερ Σίτι είναι δεύτερη στην τελευταία θέση όσον αφορά τις ανακτήσεις (78.68 ανά 90) στην WSL, αλλά στην υψηλότερη όσον αφορά το τελικό τρίτο (18,87 ανά 90), γεγονός που υποδηλώνει απόλυτη εστίαση σε μια προσέγγιση υψηλής πίεσης.
Ένα άλλο μέτρο της επιθετικότητας μακριά απ' τη μπάλα είναι η ένταση του μαρκαρίσματος, η οποία μας λέει πόσες αμυντικές ενέργειες (μονομαχίες, μαρκαρίσματα και αναχαιτίσεις) πραγματοποιεί μια ομάδα ανά λεπτό κατοχής της μπάλας από τον αντίπαλο. Σε όλη την Ευρώπη μπορούμε να δούμε ότι υπήρξε μια μικρή μείωση της έντασης τις τελευταίες 5 σεζόν. Η γαλλική D1 Feminine κατατάσσεται ως η υψηλότερη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, με ένα σκορ 6,78 για τη σεζόν 22/23 να παραμένει στην κορυφή των πέντε πρωταθλημάτων, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ομάδες αυτής της κατηγορίας τείνουν να είναι πιο έντονες στις μονομαχίες τους.
Ένταση στο pressing
Η ένταση στο μαρκάρισμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το PPDA, που σημαίνει πάσες ανά αμυντική ενέργεια, και είναι μια μετρική για την ποσοτικοποίηση της υψηλής έντασης του πρέσινγκ. Σε γενικές γραμμές, μετράει τον αριθμό των πασών που κάνει ένας αντίπαλος πριν από μια αμυντική ενέργεια και λαμβάνονται υπόψη μόνο γεγονότα στο τελικό 60% του γηπέδου. Όσο χαμηλότερη είναι η PPDA, τόσο καλύτερη είναι μια ομάδα στην εκτέλεση υψηλού πρέσινγκ. Εξετάζοντας τις τελευταίες πέντε σεζόν, μπορούμε να δούμε ότι όλα τα πρωταθλήματα έχουν μειώσει ελαφρώς το PPDA τους σε αυτό το διάστημα - αν και με κάποιες διακυμάνσεις στην πορεία - γεγονός που υποδηλώνει αυξημένη τάση και ικανότητα για πρεσάρισμα στο τελευταίο τρίτο.
Η έξαρση της PPDA στην WSL και την Division 1 Feminine το 2020/21 είναι μια ενδιαφέρουσα εξαίρεση, αλλά θα μπορούσε ενδεχομένως να εξηγηθεί ως αντίδραση στον COVID, με τις ομάδες να μην βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή φυσική κατάσταση λόγω διαταραχών στο πρόγραμμα προπόνησης και στη διαθεσιμότητα των παικτών. Πρέπει να σημειωθεί ότι ένα υψηλότερο σκορ PPDA δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι ομάδες δεν πιέζουν καλά, καθώς μπορεί να επιλέγουν να πιέζουν μια διαφορετική περιοχή του γηπέδου ή έναν συγκεκριμένο παίκτη.
Συμπερασματικά, με τη συγκριτική αξιολόγηση των κορυφαίων γυναικείων πρωταθλημάτων στην Ευρώπη με τη χρήση δεδομένων του Wyscout, συμπεραίνει κανείς πως οι κορυφαίες ομάδες συνήθως υιοθετούν στυλ που βασίζεται στην κατοχή της μπάλας με έμφαση στην ανάκτηση κατοχής πιο ψηλά στο γήπεδο. Είδαμε επίσης πόσο σημαντικές είναι οι στημένες φάσεις όσον αφορά το σκοράρισμα, ιδίως για τις μικρότερες ομάδες που αναζητούν πλεονέκτημα, καθώς και τις διαφορετικές προσεγγίσεις των πρωταθλημάτων όσον αφορά τις μετρήσεις όπως ο ρυθμός, τα σουτ και η ένταση στο μαρκάρισμα.
**
Η Women's Super League (Αγγλία) ξεκινά την 01/10.
Η Liga F (Ισπανία) ξεκίνησε στις 15/09 και βρισκόμαστε στην 3η αγωνιστική τυπικά, αν και η 1η θα είναι εμβόλιμη λόγω απεργιακών κινητοποιήσεων που οδήγησαν στην αναστολή της.
Η Divison 1 Feminine (Γαλλία) ξεκίνησε στις 15/09 και βρισκόμαστε στην 2η αγωνιστική.
Η Frauen Bundesliga (Γερμανία) ξεκίνησε στις 15/09 και βρισκόμαστε επίσης στη 2η αγωνιστική.