Η ιστορία της ομάδας ποδοσφαίρου γυναικών του Αφγανιστάν είναι μια ιστορία θάρρους, επιμονής αλλά και ενός συνεχούς αγώνα για την ελευθερία μέσα σε τρομερές αντιξοότητες. Το ταξίδι τους, γεμάτο θριάμβους αλλά και τραγωδίες, που απεικονίζουν πως ο αθλητισμός με την πολιτική και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πράγματα αλληλένδετα. Για τις παίκτριες του Αφγανιστάν, μια από τις μοναδικές στιγμές απόλυτης ευτυχίας μέσα στα τελευταία χρόνια, ήταν όταν το αεροπλάνο τις μετέφερε από την Καμπούλ στη Μελβούρνη λίγο πριν πέσουν στα χέρια των Ταλιμπάν. Στην Αυστραλία ξεκίνησε ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή τους.
Τον Αύγουστο του 2021, και καθώς το καθεστώς έπαιρνε ταχύτατα τον έλεγχο στη χώρα της Μέσης Ανατολής, τα 36 μέλη της ομάδας ποδοσφαίρου γυναικών μάχονταν για την ασφάλειά τους. Βρέθηκαν παγιδευμένες σε μια συνθήκη απόλυτου τρόμου, διότι το ποδόσφαιρο για εκείνες ήταν μία πράξη που απαγορευόταν από τη σαρία. Είχαν αρχίσει να διώκονται λόγω της ενασχόλησής τους με το άθλημα και η αναβίωση των Ταλιμπάν απλά δυσχέρανε την κατάσταση. Στην προσπάθειά τους να διαφύγουν και να γλιτώσουν από τις κυρώσεις, έκαψαν τις ποδοσφαιρικές τους φανέλες και βρήκαν τρόπο να διαφύγουν χωρίς να γίνουν αντιληπτές. Τα κατάφεραν και μόλις 48 ώρες αργότερα, 180 συμπατριώτες τους που προσπάθησαν να διαφύγουν με τον ίδιο τρόπο βρήκαν τραγικό θάνατο από βομβιστή του καθεστώτος.
One year ago, the Afghanistan Women's National Football Team escaped the country when the Taliban returned to power.
— ESPN Australia & NZ (@ESPNAusNZ) August 15, 2022
This short film follows their incredible journey back to the pitch after arriving in Australia and regrouping to play under the banner of Melbourne Victory FC. pic.twitter.com/NM53fNliMa
Η ύπαρξη της ομάδας ποδοσφαίρου γυναικών του Αφγανιστάν αποτελούσε μόνη της μια μορφή αντίστασης απέναντι στις κοινωνικές νόρμες που τις καταπίεζαν για χρόνια. Το 2014, παρά τους νομικούς περιορισμούς της σαρία, οι ίδιες συμμετείχαν σε τοπικά πρωταθλήματα, ενώ... τολμούσαν να ονειρευτούν το να εκπροσωπήσουν μια μέρα το Αφγανιστάν σε διεθνές επίπεδο. Η πορεία τους ήταν γεμάτη δυσκολίες. Δεν αντιμετώπισαν μόνο την κοινωνική κατακραυγή, παρά έγιναν και στόχοι συστηματικής βίας και κακοποίησης. Το 2016, οι παίκτριες κατήγγειλαν τη σεξουαλική κακοποίηση που είχαν υποστεί από ανώτερους αξιωματούχους της Αφγανικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, πράγμα που οδήγησε τελικά στην καταδίκη του Κεραμουδίν Καρίμ, το 2019.
Το γεγονός αυτό ήταν η αφορμή ώστε να ανατυχθούν σχέσεις ανάμεσα στην ομάδα και τη FIFPRO, την Παγκόσμια Ένωση Παικτών. Όταν οι Ταλιμπάν ανέκτησαν τον έλεγχο της Καμπούλ το 2021, ήταν η FIFPRO που συνέβαλε τα μέγιστα στο να οργανωθεί η φυγάδευσή τους στο εξωτερικό. Συνεργαζόμενοι με ακτιβίστριες όπως η Χαλίδα Ποπάλα, η οποία ήταν από καιρό υπέρμαχος των παικτριών, και με δικηγόρους ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο τότε γενικός γραμματέας της ένωσης, Γιόνας Μπάερ-Χόφμαν, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να εξασφαλιστεί η ασφαλής μεταφορά 36 παικτριών, αλλά και του προπονητικού επιτελείου στην Αυστραλία. Ο ίδιος αργότερα εξήρε τις παίκτριες για το θάρρος τους σε αυτήν την «τροματική», όπως την περιέγραψε, αποστολή, η οποία στέφθηκε με επιτυχία.
Στην Αυστραλία, ξεκίνησαν να «χτίζουν» τις ζωές τους από την αρχή. Έχοντας εγκατασταθεί στη Μελβούρνη, συνεχίζουν το ποδόσφαιρο και πλέον αγωνίζονται στην τρίτη κατηγορία της «Football Victoria», ενώ βρίσκονται υπό την προστασία της Ομοσπονδίας της Βικτώρια. Παρόλα αυτά, αντιμετωπίζουν ακόμα μια πρόκληση: Η FIFA δεν τις αναγνωρίζει επίσημα ως την εθνική ομάδα του Αφγανιστάν, καθώς στην χώρα τους το να ασχολούνται με το άθλημα απαγορεύεται ρητά από το καθεστώς των Ταλιμπάν.
Κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου Γυναικών του 2023, η αρχηγός της ομάδας, Φατίμα Γιουσούφι, εξέφρασε την απογοήτευσή της για την άρνηση της FIFA να πάρει θέση. Τόνισε τις ευρύτερες επιπτώσεις αυτής της κατάστασης, σημειώνοντας ότι αυτό ενισχύει τις προσπάθειες των Ταλιμπάν ώστε να αποκλείσουν τις γυναίκες από τη δημόσια ζωή. «Γεννηθήκαμε για να είμαστε μαχήτριες», είπε, υπογραμμίζοντας ότι είναι διατεθειμένες να διεκδικήσουν και πάλι τη θέση τους στη διεθνή σκηνή.
As athletes and activists, the Afghanistan women’s national soccer team faced danger under Taliban rule.
— The Recount (@therecount) August 25, 2021
So the Australian government welcomed them — all 75 athletes, officials, and relatives — to seek refuge within its borders. pic.twitter.com/2x1vBssBkw
Η ιστορία της ομάδας ποδοσφαίρου γυναικών του Αφγανιστάν είναι μια υπενθύμιση του ότι ο αθλητισμός και η πολιτική δεν απέχουν πολύ. Αντίθετα, υπάρχει ισχυρή σύνδεση ανάμεσά τους. Είναι μια απόδειξη του καθοριστικού ρόλου που μπορεί να παίξει ο αθλητισμός στον αγώνα για την ελευθερία και την ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα, όμως ταυτόχρονα αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο τα συστήματα τον διέπουν, μπορεί να αποτύχουν παταγωδώς όταν σκοπός είναι η υπεράσπιση αυτών που το έχουν περισσότερο ανάγκη.