Όταν ο Ιρανός καρατέκα Χαμούν Ντεραφσιπούρ μπήκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο 2020 ως μέλος της Ολυμπιακής ομάδας προσφύγων της ΔΟΕ, ήταν ο μόνος αθλητής καράτε που συνοδευόταν από γυναίκα προπονήτρια.
Ένα χρόνο νωρίτερα, ο ίδιος και η σύζυγός του Σαμίρα Μαλεκιπούρ έφυγαν από τον Ιράν για τον Καναδά, ώστε η Μαλεκιπούρ, η πρώην προπονήτρια της γυναικείας ομάδας καράτε του Ιράν, να τον προετοιμάσει ενόψει των Αγώνων του Τόκιο. Οι υπάρχοντες κανόνες στο Ιράν δεν της επέτρεπαν να τον προπονήσει.
«Θέλαμε να δώσουμε στον Χαμούν την καλύτερη ευκαιρία να πετύχει και ήμουν έτοιμη να τον υποστηρίξω για να κάνει το ολυμπιακό του όνειρο πραγματικότητα. Ήθελε την ελευθερία να επιλέξει τον προπονητή του και επέλεξε εμένα - μια γυναίκα, τη σύζυγό του», δήλωσε η Σαμίρα.
«Δείξτε τους ότι μπορεί να γίνει»
Έχουν γίνει μεγάλα βήματα ώστε οι Ολυμπιακοί Αγώνες να γίνουν το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός στον κόσμο με ισότητα μεταξύ των δύο φύλων και στους Ολυμπιακούς του Τόκιο, οι γυναίκες αποτελούσαν το 48% των αθλητών. Αλλά υπάρχει ακόμη δουλειά που πρέπει να γίνει για να αυξηθεί η εκπροσώπηση των γυναικών στο περιβάλλον των αθλητών. Στο Τόκιο, για παράδειγμα, μόνο το 13% των προπονητών ήταν γυναίκες.
Η ΔΟΕ έχει δεσμευτεί να αντιμετωπίσει την πρόκληση και ενθαρρύνει το Ολυμπιακό Κίνημα να βρει τρόπους ώστε περισσότερες γυναίκες να φτάσουν στα υψηλότερα επίπεδα της προπονητικής. Η αύξηση της προβολής των κορυφαίων προπονητριών που έχουν σπάσει αυτά τα εμπόδια, και οι οποίοι αποτελούν πρότυπα για περισσότερες γυναίκες που θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, αποτελεί από μόνη της στόχο.
Η Μαλεκιπούρ, η οποία είναι και η ίδια επίλεκτη καρατέκα, λέει ότι δεν πρέπει να υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ μιας γυναίκας και ενός άνδρα προπονητή.
«Η προπόνηση του συζύγου μου στους Ολυμπιακούς Αγώνες μου έδωσε αυτοπεποίθηση να μοιραστώ την εμπειρία και τις γνώσεις μου με τους αθλητές και άλλες γυναίκες προπονητές και να τους δείξω ότι πραγματικά μπορεί να γίνει. Δεν είναι μόνο λόγια».
Επιμονή για την υπέρβαση των εμποδίων
Μεγαλώνοντας στο Ιράν, ο δρόμος της Μαλεκιπούρ για να γίνει προπονήτρια υψηλού επιπέδου δεν ήταν εύκολος.
Πέρασε όλα τα εθνικά και διεθνή μαθήματα προπονητικής και προσκλήθηκε στο καμπ της εθνικής ομάδας γυναικών ως προπονήτρια: «Είχαμε δύσκολο δρόμο μπροστά μας, επειδή οι γυναίκες προπονήτριες δεν είχαν πλήρη ελευθερία δράσης και συνήθως οι άνδρες στις ομοσπονδίες έπαιρναν τις τελικές αποφάσεις», εξηγεί.
Πιστεύει επίσης ότι τα κορίτσια και οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πολύ περισσότερα εμπόδια από τους άνδρες, εμπόδια που συχνά συνδέονται με πνευματικά εμπόδια, έλλειψη αυτοπεποίθησης και - όπως στην περίπτωση της Μαλεκιπούρ - με την πατριαρχική κουλτούρα. Αλλά παρά τις δυσκολίες, λέει η ίδια, οι γυναίκες και τα κορίτσια επιμένουν να αναλαμβάνουν κορυφαίες θέσεις στον αθλητισμό.
«Υπάρχουν πολλές σκληρά εργαζόμενες γυναίκες στο Ιράν που έχουν φοβερές ικανότητες σε διάφορους αθλητικούς τομείς, αλλά λόγω του τύπου της πατριαρχικής κουλτούρας, τους δίνονται λιγότερες ευκαιρίες να αποδώσουν. Παρ’ όλα αυτά, κάθε χρόνο γινόμαστε μάρτυρες της λάμψης πολλών από αυτές σε διάφορους αθλητικούς αγώνες».
Αυτό που είναι ζωτικής σημασίας είναι η ικανότητα να συνεχίζουν τονίζει: «Αν πέσεις χίλιες φορές, φρόντισε να σηκωθείς χίλιες μία».
Η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει από τη βάση
Οι προπονητές είναι ορατοί και έχουν επιρροή στους φορείς λήψης αποφάσεων. Και είναι σημαντικό για τις γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια να βλέπουν γυναίκες προπονήτριες, ώστε να πιστεύουν ότι μπορούν κι εκείνες να αναλάβουν θέσεις ευθύνης και επιρροής. Η πρόκληση συχνά ξεκινά από το επίπεδο της βάσης και τα πράγματα θα χρειαστούν χρόνο για να βελτιωθούν.
Μια προπονητική καριέρα απαιτεί συνήθως 10 έως 12 χρόνια ανταγωνισμού σε εθνικό επίπεδο πριν φτάσει κανείς στο Ολυμπιακό επίπεδο. Ή, για να το θέσουμε αλλιώς συχνά χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να γίνεις προπονητής σε ελίτ επίπεδο από ό,τι για να γίνεις αθλητής σε ελίτ επίπεδο.
«Κάθε κορίτσι στον πλανήτη πρέπει να είναι ελεύθερο να πραγματοποιήσει το όνειρό του.
Μου λείπει η οικογένειά μου, οι φίλοι μου και η χώρα μου, αλλά όταν ήμουν εκεί στους Αγώνες του Τόκιο, ένιωσα τόσο απίστευτα περήφανη.
Αν τα κορίτσια με δουν να κάνω αυτό που κάνω και αποφασίσουν ότι μπορούν επίσης να το επιδιώξουν, τότε αυτό είναι το μόνο που ελπίζω»
Εκτός από την υποστήριξη των κοριτσιών για να γίνουν προπονήτριες, η Μαλεκιπούρ ασχολείται επίσης με τη βοήθεια νεαρών προσφύγων στον Καναδά για να εξελιχθούν ως αθλήτριες και προπονήτριες.
«Οι πρόσφυγες έχουν μια τόσο οδυνηρή ιστορία και πιστεύω ότι ο αθλητισμός έχει θεραπευτικές δυνάμεις. Γι' αυτό θα κάνω τα πάντα για να βοηθήσω αυτούς τους νέους να ξεπεράσουν τον πόνο τους μέσω του αθλητισμού».