Το πρώτο χρυσό μετάλλιο της Κύπρου σε Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα Κ23 ήρθε στην πρόσφατη διοργάνωση του Έσποο από μία αθλήτρια που γνωρίσαμε πρόσφατα. Η Ελένα Κουλιτσένκο δικαίωσε τα προγνωστικά και επικράτησε στον τελικό του ύψους γυναικών, με άλμα στα 1.91μ., για να κρεμάσει στον λαιμό της το πρώτο της χρυσό μετάλλιο γενικά και το πρώτο της μετάλλιο με την Κύπρο, ειδικά.
Historic gold medal for Cyprus! 🇨🇾🥇
— European Athletics (@EuroAthletics) July 16, 2023
Elena Kulichenko wins Cyprus’ first ever European U23 gold medal with victory in the high jump in #Espoo2023! pic.twitter.com/Vfy7K4fV8b
Η Ρωσίδα αθλήτρια αγωνίζεται για την Κύπρο από το 2021, αφού αποφάσισε να αλλάξει αθλητική υπηκοότητα ώστε να μπορεί να αγωνίζεται ελεύθερα σε διεθνείς διοργανώσεις. Η ιστορία της δεν κύλησε όσο ομαλά θα περίμενε κανείς, αφού οι Ρώσοι τη θεώρησαν «προδότρια».
«Δέχθηκα εκατοντάδες μηνύματα που με αποκαλούσαν προδότρια»
Από το 2015 ο ρωσικός στίβος έχει μπει στον πάγο. Το μεγάλο σκάνδαλο ντόπινγκ, που άφησε ολόκληρη την ομάδα εκτός αποστολής στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο 2016, ήταν η αρχή του τέλους για τη διεθνή καριέρα κορυφαίων Ρώσων αθλητών. Λόγω αυτού, αρκετοί προσπάθησαν να πάρουν τα μέτρα τους από πριν καθώς δεν ήθελαν το διεφθαρμένο σύστημα της χώρας που γεννήθηκαν να τους στερήσει το δικαίωμα στο όνειρο και τον πρωταθλητισμό. Η περίπτωση του Μάτβεϊ Βόλκοφ, του γιου του Ρώσου έπικοντιστή Κονσταντίν Βόλκοφ, που θέλησε να αλλάξει υπηκοότητα από μικρός για να μπορέσει να αγωνίζεται μάλλον έδωσε το παράδειγμα και για άλλα ταλαντούχα παιδιά. Ένα από αυτά ήταν και η Ελένα Κουλιτσένκο.
Γεννημένη στη Ρωσία, κοντά στη Μόσχα, η Κουλιτσένκο από μικρή βρέθηκε στον στίβο και ξεκίνησε να κάνει θετικά βήματα στον χώρο από όταν ήταν μόλις 15 ετών. Σύντομα εκπροσώπησε τη Ρωσία και σε διεθνείς διοργανώσεις, έφερε μετάλλια και έδειξε πως έχει μέλλον.
Δεδομένου του σκανδάλου ντόπινγκ που είχε προηγηθεί, οι γονείς της Κουλιτσένκο αποφάσισαν να δώσουν και δεύτερη υπηκοότητα στην κόρη τους. Ο πατέρας της, Αλεξέι Κουλιτσένκο, δραστηριοποιούνταν επιχειρηματικά στην Κύπρο και είχε περιουσία στη χώρα γι΄αυτό και την επέλεξαν για δεύτερη πατρίδα της νεαρής αθλήτριας, πράγμα που έγινε χωρίς καμία δυσκολία από τη μεριά της Κύπρου. Τότε, αποφάσισε και να γίνει μέλος της Κυπριακής ομοσπονδίας στίβου (ΚΟΕΑΣ) και να ξεκινήσει τις απαραίτητες διαδικασίες για να αποκτήσει την κυπριακή αθλητική ταυτότητα, μία διαδικασία που για να ολοκληρωθεί απαιτείται ο εκάστοτε αθλητής να μείνει εκτός ενεργού δράσης για δύο χρόνια. Στα τέλη Ιουλίου του 2022 πήρε το πράσινο φως.
«Δεν ήταν μία παρορμητική απόφαση, το είχα σκεφτεί για πάρα πολύ καιρό. H ρωσική ομοσπονδία αναστατώθηκε από την απόφαση και μου πρόσφερε περισσότερες προπονητικές ευκαιρίες αλλά έδειξαν κατανόηση», εξηγεί η Ελένα Κουλιτσένκο όπως αναφέρει το TIMES.
Όπως εξηγεί η ίδια, οι Ρώσοι συναθλητές της υποστήριξαν επίσης αυτή της την απόφαση και αρκετοί μάλιστα της είπαν πως θα έκαναν το ίδιο αν είχαν αυτή την ευκαιρία. Παράλληλα, όμως, ένα κύμα μίσους την «καταπλάκωσε» αφού ανακοίνωσε δημόσια την απόφασή της στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης. «Δέχθηκα εκατοντάδες μηνύματα στο Instagram που με αποκαλούσαν προδότρια. Ταράχτηκα και σοκαρίστηκα στην αρχή αλλά το σημαντικό είναι πως όσοι με ξέρουν με υποστήριξαν», εξηγεί.
Σύμφωνα με την εξειδικευμένη σε ζητήματα αθλητικής μετανάστευσης δικηγόρο, Ξένια Μαϊορόβα, οι αθλητές και οι αθλήτριες που παίρνουν τέτοιες αποφάσεις αποκτούν ένα σημαντικό στίγμα και πως αρκετοί προσπαθούν να κρατήσουν αυτές τις διαδικασίες κρυφές. Τα ίδια άτομα αντιμετωπίζονται από τους συμπατριώτες τους ως άτομα που θυσιάζουν τα πιστεύω τους για χρήματα καθώς δεν μπορούσαν να αντέξουν και να διαχειριστούν όσα συνέβαιναν στη χώρα τους.
Η πραγματικότητα εκτός Ρωσίας είναι αρκετά διαφορετική. Ο κόσμος αντιλαμβάνεται πλήρως τους λόγους που μπορεί να οδηγήσουν μία αθλήτρια όπως η Κουλιτσένκο να αλλάξει υπηκοότητα και μάλιστα απορεί γιατί άλλοι κορυφαίοι στο είδος τους αθλητές, όπως για παράδειγμα η υψίστρια Μαρία Λασίτσκενε, δεν έκαναν κάτι παρόμοιο για να μπορέσουν να συνεχίσουν την καριέρα τους.
Παρ' όλα αυτά, η Κουλιτσένκο προχώρησε στην αλλαγή, έμεινε εκτός δράσης για δύο χρόνια και επέστρεψε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο- ένα χρυσό μετάλλιο μετά από μία πολύ καλή χρονιά, στη διάρκεια της οποίας έχει δείξει πως βρίσκει τα πατήματά της ππρος την επιστροφή.
Κερασάκι στην τούρτα το χρυσό στο Έσποο
Στις 25 Φεβρουαρίου 2023 η Κουλιτσένκο σημείωσε την κορυφαία επίδοση στη σύντομη έως τώρα πορεία της στο ύψος, πηδώντας πάνω από το 1.92μ., κατακτώντας το αργυρό μετάλλιο στο Περιφερειακό Πρωτάθλημα του Πανεπιστημίου της (SEC) στον κλειστό στίβο. Στις 11 Μαρτίου 2023 ήταν «χάλκινη» στους τελικούς όλων των Πανεπιστημίων των ΗΠΑ στον κλειστό στίβο (NCAA) με 1.88μ. Η πορεία της στον ανοιχτό ήταν το ίδιο εντυπωσιακή, καθώς κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο στη Νοτιοανατολική Περιφέρεια των ΗΠΑ, ενώ κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στους τελικούς του NCAA στις 10 Ιουνίου με 1.87μ.
Στην επιστροφή της στην Ευρώπη, μετά το δεύτερο έτος φοίτησής της στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια, κατάφερε να καταρρίψει το ατομικό της ρεκόρ στον ανοιχτό, σε μία πάρα πολύ σημαντική διοργάνωση για τον κυπριακό στίβο: το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ομάδων. Η Κουλιτσένκο πέρασε πάνω από το 1.91μ., κερδίζοντας την 5η θέση και 12 πολύ σημαντικούς βαθμούς για την Κύπρο. Στη συνέχεια, αναδείχθηκε για πρώτη φορά παγκυπριονίκης, κερδίζοντας το Medochemie Παγκύπριο πρωτάθλημα γυναικών με άλμα στο 1.90μ., για να έρθει αμέσως μετά η πρώτη μεγάλη της επιτυχία με το χρυσό στο Ευρωπαϊκό Κ23 στις 16 Ιουλίου, 12 ημέρες πριν γιορτάσει τα 21α γενέθλιά της.