Αν το 2003 έλεγε κάποιος πως μία Κυριακή του Σεπτεμβρίου του 2023, μία δρομέας που εκείνη τη στιγμή ήταν 6 ετών ετών και ονομάζεται Τιγκίστ Ασέφα θα κατάφερνε να «σπάσει» ένα, ένα τα μεγαλύτερα φράγματα του μαραθωνίου γυναικών, αυτά που ακόμη κανείς δεν είχε καταφέρει να διανοηθεί τότε, δύσκολα θα το πιστεύαμε. Πριν από 20 χρόνια προσπαθούσαμε ακόμη να διαχειριστούμε το 2:15:25 που είχε τρέξει η καταπληκτική Βρετανίδα Πόλα Ράντκλιφ αλλά και το γεγονός πως μέσα σε δύο χρόνια, από το 2001 μέχρι το 2003, ο μαραθώνιος των γυναικών είχε γνωρίσει μεγάλη εξέλιξη.
Χρειάστηκε να περάσουν 16 χρόνια για να καταρριφθεί αυτό το ρεκόρ και να «πέσει» ακόμη ένα μεγάλο οχυρό στο αγώνισμα. Η Μπρίτζιτ Κόσγκεϊ έτρεξε 2:14:04 το 2019 και άνοιγε το νέο μεγάλο κεφάλαιο του μαραθωνίου. Μετά από εκείνη την κούρσα και ειδικά στο διάστημα 2020-2022 αρκετές δρομείς έτρεξαν χρόνους καλύτερους του 2:18 και του 2:17, για να αποδείξουν πως το επίπεδο έχει ανέβει σημαντικά. Κανείς δεν σκεφτόταν, όμως, πως θα ερχόταν τόσο «σύντομα» μία δρομέας που θα έγραφε σε χρονόμετρο 2:11.
Η Τίγκιστ Ασέφα έκανε καταπληκτική κούρσα, στον major μαραθώνιο του Βερολίνου την Κυριακή 24/9, και μετά τα μισά της διαδρομής έγινε σχεδόν σίγουρο πως θα βλέπαμε ένα νέο παγκόσμιο ρεκόρ. Η Αιθιόπισσα όλο ανέβαζε ρυθμό και τελικά τερμάτισε πριν προλάβει το χρονόμετρο να γράψει 2:12. Ο χρόνος πάγωσε στο 2:11:53 και το προηγούμενο κεφάλαιο στο αγώνισμα έκλεισε λίγο πιο σύντομα από όσο περιμέναμε.
Τα φράγματα των 2 ωρών και 14 δευτερολέπτων και των 2 ωρών και 13 δευτερολέπτων έγιναν σμπαράλια, όσο αμέτρητα στόματα έμεναν ανοιχτά βλέποντας αυτό το κατόρθωμα.
Ποια είναι η Ασέφα
Η Τίγκιστ Ασέφα έχει γεννηθεί το 1996 στην Αιθιοπία, όπου και έχει μεγαλώσει και ζει ως σήμερα. Πριν από περίπου 10 χρόνια ξεκίνησε να δείχνει το ταλέντο της στα 800μ. και ειδικεύτηκε σε αυτό το αγώνισμα. Ως 800άρα έχει αγωνιστεί και σε Παγκόσμιο πρωτάθλημα κλειστού (Πόρτλαντ 2016) αλλά και σε Ολυμπιακούς Αγώνες, και συγκεκριμένα στο Ρίο το 2016.
Το 2018 ξεκίνησε τους αγώνες δρόμου όμως έκανε το ντεμπούτο της στον μαραθώνιο μόλις το 2022, σε αγώνα στη Σαουδική Αραβία. Τότε είχε τερματίσει έβδομη με 2:34:01. Το 2022 αγωνίστηκε για πρώτη φορά και στον δημοφιλή μαραθώνιο του Βερολίνου, όπου και μας συστήθηκε επίσημα.
Η Ασέφα βελτίωσε το ρεκόρ της κατά σχεδόν 19 λεπτά, τερματίζοντας σε 2:15.37 και κερδίζοντας τον αγώνα. Η επίδοσή της αυτή μπήκε στο top10 των επιδόσεων που έχουν καταγραφεί ποτέ από γυναίκα σε μαραθώνιο.
Από τότε, δεν έτρεξε άλλον μαραθώνιο μέχρι αυτόν στο Βερολίνο, στην ίδια διοργάνωση με το 2022 όταν βελτίωσε το ρεκόρ της (και το παγκόσμιο ρεκόρ) κατά αρκετά λεπτά.
Τώρα, ελπίζει να την επιλέξει η ομοσπονδία της Αιθιοπίας για να βρεθεί στο Παρίσι: «Δεν περίμενα να τρέξω τόσο γρήγορα, δηλαδή να "σπάσω" δηλαδή το φράγμα των 2:12 αλλά αυτό ήταν αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς. Αφού τώρα είμαι ένα από τα φαβορί για τον μαραθώνιο στους Ολυμπιακούς τον επόμενο χρόνο, είναι θέμα της ομοσπονδίας να με επιλέξει για την ομάδα».
Η σύγκριση με τους άνδρες
Είναι αναπόφευκτο ένας τέτοιος χρόνος να μη συγκριθεί με τους χρόνους που τρέχουν οι άνδρες στον μαραθώνιο. Πολύ πρόχειρα και για να γίνει απόλυτα κατανοητό, με το 2:11:53 θα έβγαινε 10η στον μαραθώνιο των ανδρών στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του Μονάχου το 2022 ενώ θα έπαιρνε το χάλκινο μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό του 2018. Η Ασέφα θα μπορούσε να έχει κερδίσει τους άνδρες και στον Αυθεντικό Μαραθώνιο το 2022, το 2021, το 2019, το 2017 και αρκετές ακόμη χρονιές ενώ και στους Ολυμπιακούς του Ρίο 2016 θα μπορούσε να βρίσκεται στη 10η θέση.
Οι άνδρες χρειάστηκε να περιμένουν έστω το 1967 για να τρέξει κάποιος τέτοιον χρόνο ενώ αυτή η επίδοση θα της έδινε τη νίκη στον μαραθώνιο του Βερολίνου σε όλες τις διοργανώσεις από το 1974 έως και το 1984.
Επίσης, αυτός ο χρόνος ήταν μόλις μερικά δευτερόλεπτα μακριά από τό Ολυμπιακό όριο για τους Αγώνες του Τόκιο το 2021, για τον μαραθώνιο των ανδρών.
Τα παπούτσια
Μία τόσο τεράστια επίδοση έφερε σχόλια, θετικά και αρνητικά. Στα θετικά, όλοι μιλούσαν για κάτι μοναδικό που, μία επίδοση που δεν φανταζόταν κανείς μέχρι να ξεκινήσει η Ασέφα να τρέχει, έναν χρόνο που συνήθως βλέπουμε στους άνδρες. Στα αρνητικά, εμφανίστηκαν οι δύσπιστοι.
Οι ίδιοι που είχαν αμφισβητήσει και το διαστημικό 1:59 του Κιπτσόγκε, το οποίο είχε γίνει σε ειδικές συνθήκες και με “σούπερ” παπούτσια. Η Ασέφα μόλις τελείωσε τον αγώνα της έβγαλε τα παπούτσια και τα έδειξε στους φωτογράφους. Ήταν η απόλυτη ευγνωμοσύνη στο καταλληλότερο μοντέλο που της είχε δοθεί που φυσικά την είχε βοηθήσει να κάνει αυτή την τεράστια κούρσα. Όμως, οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αποφάσισαν να τονίσουν πως το ζευγάρι παπούτσια που φορούσε ήταν ένας πάρα πολύ σημαντικός παράγοντας, ίσως ο σημαντικότερος.
Η Ασέφα φόρεσε ίσως το ακριβότερο super παπούτσι που κυκλοφορεί στην αγορά αυτή τη στιγμή, από την Adidas. Ο λόγος για το Adizero Adios Pro Evo 1, το οποίο κοστίζει 500 ευρώ και η εταιρεία το διαφημίζει ως το πιο ελαφρύ, απόλυτα σωστά δομημένο και γρηγορότερο παπούτσι για τρέξιμο που κυκλοφορεί στην αγορά αυτή τη στιγμή.
Ίσως να είναι ξανά μία καλή στιγμή να θέσουμε το εξής ερώτημα, όπως είχε τεθεί και λίγο μετά το 1:59 του Κιπτσόγκε: Αν μία δρομέας φορέσει ακριβώς τα ίδια παπούτσια, μπορεί να τρέξει τον μαραθώνιο σε 2:11:53 ή γρηγορότερα; Αν μπορούσε, μάλλον θα το είχε ξαναδεί και η επίδοση της Ασέφα δεν θα ήταν τόσο μεγάλο αντικείμενο συζήτησης.
Πόσο «μεγάλο» είναι αυτό το ρεκόρ;
Πολύ. Η βαθμολογία του με βάση το ranking system της παγκόσμιας ομοσπονδίας είναι 1318 βαθμοί και έτσι είναι ένα από τα λίγα παγκόσμια ρεκόρ γυναικών με βαθμολογία μεγαλύτερη των 1310 βαθμών. Όμως, δεν είναι το μεγαλύτερο ρεκόρ από όλα. Το αραχνιασμένο (και οριακά ανεξήγητο) ρεκόρ στη δισκοβολία γυναικών (76.80μ.), που κρατάει από το 1988 και ανήκει στn (μυστήρια) Γκαμπριέλ Ράινς από την Ανατολική Γερμανία, έχει 1382 βαθμούς και είναι ένα από τα δυσκολότερα παγκόσμια ρεκόρ του στίβου γενικά. Με 1371 βαθμούς ακολουθεί ένα ακόμη μυστήριο ρεκόρ, αυτή τη σφαιροβολία γυναικών (22.63μ.) και με 1333 το ρεκόρ του μήκους (7.52μ.). Με 1331 βαθμούς έρχεται τέταρτο το ρεκόρ της Τζάκι Τζόινερ Κέρσι στο έπταθλο (7291 βαθμοί).
Το ρεκόρ της Ασέφα όμως βρίσκεται, σε αυτή την άτυπη λίστα, πάνω από άλλα φοβερά ρεκόρ όπως αυτό της Σίντνεϊ ΜακΛάφλιν (ΗΠΑ) στα 400μ. με εμπόδια (50.68), αυτό της Στέφκα Κονσταντίνοβα (Βουλγαρία) στο ύψος με 2.09μ, της Ανίτα Βλόνταρτσιουκ (Πολωνία) στη σφυροβολία που είναι 82.98μ. αλλά και τα ρεκόρ της Φλόρενς Γκρίφιθ Τζόινερ στα 100μ. (10.49) και 200μ. (21.34).
Ήρθε ώρα να αρχίσουμε να φανταζόμαστε επιδόσεις πιο κοντά στις 2 ώρες και 10 λεπτά;
Η εξέλιξη του ρεκόρ στον μαραθώνιο γυναικών
5:40 (1918)
3:40:22 (1926)
3:27:45 (1964)
3:19:33 (1964)
3:14:23 (1967)
3:07:27 (1967)
3:02:53 (1970)
3:01:42 (1971)
2:55:22 (1971)
2:49:40 (1971)
2:46:36 (1973)
2:46:24 (1974)
2:43:64 (1974)
2:43:54 (1974)
2:42:24 (1975)
2:40:15 (1975)
2:38:19 (1975)
2:35:15 (1977)
2:34:47 (1977)
2:32:29 (1978)
2:27:32 (1979)
2:25:41 (1980)
2:25:28 (1981)
2:22:43 (1983)
2:21:06 (1985)
2:20:47 (1998)
2:20:43 (1999)
2:19:46 (2001)
2:18:47 (2001)
2:17:18 (2022)
2:15:25 (2003)
2:14:04 (2019)
2:11:53 (2023)