Aυτόνομα οχήματα: Όταν ο οδηγός γίνεται συνεπιβάτης

Aπό τα τέλη του 19^ου αιώνα έως σήμερα το αυτοκίνητο βασίζεται ουσιαστικά στην ίδια συνταγή και απλά μετεξελίσσεται συνεχώς σε όλα τα επίπεδα. Με τα αυτόνομα οχήματα αλλάζει για πρώτη φορά στην ιστορία του χαρακτήρα, γι αυτό και χαρακτηρίζεται πλέον από πολλούς ειδικούς ως «Το Νέο Αυτοκίνητο». Η αυτοκινητοβιομηχανία έχει καθορίσει πέντε διαφορετικά επίπεδα αυτονομίας, ανάλογα με το εύρος των λειτουργιών που αναλαμβάνει το ίδιο το όχημα υποκαθιστώντας τον οδηγό. Στο πρώτο επίπεδο (level) προβλέπονται συστήματα υποστήριξης του οδηγού, το δεύτερο αφορά σε ημιαυτοποιημένη οδήγηση με συστήματα που ελέγχουν τον περιβάλλοντα χώρο, στο τρίτο επίπεδο έχουμε υψηλά αυτοματοποιημένη οδήγηση, στο τέταρτο έχουμε φτάσει στην πλήρη αυτοματοποίηση και το πέμπτο και κορυφαίο αφορά στην αυτόνομη ή ρομποτική οδήγηση.

Είναι βέβαιο, ότι για να φτάσουμε στο πέμπτο επίπεδο, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετές δεκαετίες, αφού απαιτούνται –εκτός από την εξέλιξη της συγκεκριμένης τεχνολογίας- ανάλογες υποδομές σε όλο το οδικό δίκτυο, πρέπει να εφαρμοστούν ενιαίοι νομικοί κανόνες παγκοσμίως και να μην συνυπάρχουν συμβατικά οχήματα με ρομποτικά στους δρόμους, γιατί το αποτέλεσμα μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικό. Αυτή τη στιγμή, τα πιο προηγμένα οχήματα εφοδιάζονται με συστήματα αυτονομίας τρίτου επιπέδου, στα οποία μπορεί να κινηθεί το όχημα μόνο του, όμως η τελική ευθύνη παραμένει στον οδηγό, που είναι υποχρεωμένος να είναι σε θέση να παρέμβει ανά πάσα στιγμή. Ωστόσο με την ενεργοποίηση του λεγόμενου ‘’αυτόματου πιλότου’’ έχει το δικαίωμα να αφιερώνει την προσοχή του σε άλλες δραστηριότητες, όπως π.χ. να διαβάζει εφημερίδα ή να είναι στραμμένος πίσω και να ασχολείται με τα παιδιά του.

Το όχημα είναι αρκετά ευφυές, για να κάνει μόνο του τους απαιτούμενους χειρισμούς, δηλαδή να στρίβει το τιμόνι, να φρενάρει και να επιταχύνει, αλλά και να προειδοποιεί σε δύσκολες καταστάσεις, όμως ο οδηγός μπορεί να αλλάξει τις επιλογές του συστήματος. Ουσιαστικά, το Level 3 της αυτόνομης οδήγησης χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο σε χαμηλές ταχύτητες στον αυτοκινητόδρομο, απαλλάσσοντας τον οδηγό από το άγχος της stop and go κυκλοφορίας. Πάντα βεβαίως σε συνδυασμό με τους κανόνες κυκλοφορίας, που ισχύουν σε κάθε χώρα και οι οποίοι δεν είναι –προς το παρόν- ενιαίοι.

Οι εξελίξεις στον τομέα της αυτόνομης οδήγησης τρέχουν ωστόσο με καταιγιστικούς ρυθμούς και σε αυτό το πλαίσιο έχουν δημιουργηθεί μεγάλες συμμαχίες μεταξύ των κατασκευαστών αυτοκινήτων, αλλά και γιγάντων της πληροφορικής, καθώς απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις και τεχνογνωσία. Ενδεικτικά είναι τα πρόσφατα παραδείγματα των VW και Ford, όπως επίσης των BMW και Daimler, οι οποίες συμμάχησαν μεταξύ τους προκειμένου να μοιραστούν τα κόστη και την τεχνογνωσία.

Avis και Waymo

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ωστόσο και η σύμπραξη του ομίλου AVIS Budget Group, στον οποίο ανήκουν περίπου 580.000 οχήματα σε 180 διαφορετικές χώρες, με τη Waymo, που αποτελεί τον βραχίονα της Google στα ρομποτικά οχήματα. Η AVIS έχει αναλάβει σε πρώτη φάση τη συντήρηση, τον καθαρισμό, την προετοιμασία και την ταξινόμηση των αυτόνομων μοντέλων της Waymo στις ΗΠΑ. Η εταιρεία πιστεύει, ότι το μέλλον ανήκει στα αυτόνομα οχήματα, τα οποία θα αλλάξουν τις απαιτήσεις των καταναλωτών, αλλά και την έννοια της κατοχής ενός αυτοκινήτου. Στόχος της Avis είναι να τοποθετηθεί στην αγορά ως κάτοχος και διαχειριστής στόλων με αυτόνομα οχήματα, εξυπηρετώντας έτσι τις μελλοντικές ανάγκες των πολιτών. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά κορυφαίο στέλεχος της εταιρείας, «αυτό που ήταν γνωστό ως Avis, δηλαδή η δική σου εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων, θα πρέπει να γίνει Avis, ο δικός σου πάροχος κινητικότητας κατά παραγγελία (on demand)».

Ας δούμε λοιπόν σε τι φάση βρίσκονται οι σημαντικότεροι όμιλοι αυτοκινήτων σε σχέση με την εξέλιξη ρομποτικών οχημάτων.

Τesla

Η αμερικανική μάρκα προσφέρει ένα σύστημα ‘’αυτόματου πιλότου’’, που επιτρέπει την αυτόνομη κίνηση στον αυτοκινητόδρομο, όπως επίσης την αυτόνομη αλλαγή λωρίδας, όμως ο οδηγός πρέπει να έχει τα χέρια του στο τιμόνι, αλλιώς απενεργοποιούνται τα συστήματα μετά από ένα λεπτό. Ο ιδρυτής της Tesla, Ελον Μασκ, έχει ανακοινώσει την κυκλοφορία πλήρως ρομποτικών ταξί για το 2020 και έχει δηλώσει, ότι πολλά από τα μοντέλα της μάρκας που κυκλοφορούν ήδη στους δρόμους, θα μπορούν να αναβαθμιστούν σε απολύτως αυτόνομα με αναβάθμιση του λογισμικού τους.

Toyota

Οι Ιάπωνες επενδύουν δισεκατομμύρια ευρώ στην τεχνητή ευφυία και ίδρυσαν μία θυγατρική εταιρεία για την εξέλιξη ανάλογων λογισμικών. Το 2020 φιλοδοξεί να λανσάρει η Toyota το σύστημα αυτόνομης οδήγησης ‘’Highway Teammate’’ για τους αυτοκινητοδρόμους, ωστόσο οι ενσωματωμένοι υπολογιστές και οι πανάκριβοι αισθητήρες θα αυξήσουν το κόστος παραγωγής ενός μεγαλομεσαίου μοντέλου κατά περίπου 50%.

Jaguar και Land Rover

Oι δύο μάρκες συνεργάζονται με την αμερικανική Waymo, που αποτελεί θυγατρική εταιρεία της Google και έως το 2021 θα την έχουν προμηθεύσει με 20.000 ηλεκτροκίνητες Jaguar I-Pace, ώστε να εξελιχθούν από κοινού σε ρομποτικά οχήματα. Επίσης, η Waymo βρίσκεται ένα βήμα πριν την σύναψη μίας ανάλογης συμφωνίας με τον όμιλο Renault/Nissan σχετικά με τη δημιουργία ενός στόλου αυτόνομων ταξί.

General Motors

O αμερικανικός όμιλος αγόρασε τη νεοφυή επιχείρηση τεχνολογίας αυτόνομης οδήγησης, Cruise Automation και δοκιμάζουν από κοινού στην Καλιφόρνια έναν στόλο 100 ρομποτικών οχημάτων. Επίσης σχεδιάζει να ξεκινήσει άμεσα στο Σαν Φραντσίσκο μία υπηρεσία αυτόνομων ταξί με οχήματα χωρίς πεντάλ και οδηγό, τα οποία θα βασίζονται στο ηλεκτροκίνητο μοντέλο Chevrolet Bolt. Τα ρομποτικά ταξί θα κυκλοφορούν αρχικά σε μία περιορισμένη περιοχή, για την οποία έχει δημιουργήσει η GM ψηφιακούς χάρτες υψηλής ανάλυσης και τις απαιτούμενες τεχνικές υποδομές.

Ford

O αμερικανικός όμιλος σχεδιάζει τη μαζική παραγωγή επαγγελματικών ρομποτικών οχημάτων χωρίς τιμόνι και πεντάλ από το 2021 και μετά. Η Ford δοκιμάζει στο Μαϊάμι έναν στόλο αυτόνομων μοντέλων με τεχνολογία της θυγατρικής της Argo.ia, επειδή η συγκεκριμένη πόλη θεωρείται ιδανική για κάτι τέτοιο λόγω της πυκνής κυκλοφορίας της. Τα ρομποτικά μοντέλα χρησιμοποιούν συστήματα αυτόματου πιλότου, έχουν όμως άτομα στο τιμόνι τους, ώστε να μπορούν να παρέμβουν σε έκτακτες καταστάσεις. To καλοκαίρι ανακοίνωσε η Ford τη συμμαχία της με τον όμιλο Volkswagen στον τομέα εξέλιξης ηλεκτροκίνητων και αυτόνομων οχημάτων.

ΒΜW

Εχει δημιουργήσει ένα ειδικό campus για αυτόνομα οχήματα και συνεργάζεται με πολλές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, όπως επίσης και με την ανταγωνίστρια Daimler για περιορισμό του τεράστιου κόστους. Προς το παρόν τελειοποιεί τα ήδη υπάρχοντα συστήματα υποστήριξης του οδηγού στα μοντέλα της, ενώ η πρώτη BMW με τρίτο επίπεδο αυτονομίας θα είναι η ηλεκτροκίνητη iNext, η οποία θα κυκλοφορήσει στην αγορά το 2021.

Vοlkswagen

Ο γερμανικός όμιλος σκοπεύει να προσφέρει από το 2021 σε δύο έως πέντε πόλεις υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών με ρομποτικά οχήματα, όπως το πειραματικό Sedric της φωτογραφίας μας στην τελική φάση παραγωγής. Τα συγκεκριμένα οχήματα θα κινούνται σε προκαθορισμένες διαδρομές, ενώ η VW έχει συνάψει συμμαχίες με τη Ford και την αμερικανική νεοφυή εταιρεία Aurora.

Audi

H θυγατέρα της VW δοκιμάζει ήδη σε τμήματα των γερμανικών αυτοκινητοδρόμων τεχνολογίες αυτόνομης οδήγησης, ενώ το νέο Α8 αναμένει έγκριση για να επιτρέπεται να κινείται απολύτως ρομποτικά σε πυκνή κυκλοφορία και ταχύτητες έως 60 χλμ./ώρα. Μοντέλα με τεχνολογίες αυτονομίας επιπέδου 3 θα λανσάρει η Audi ήδη από το 2020, όμως θα προορίζονται κυρίως για χρήση σε αυτοκινητοδρόμους και πάντα υπό τον έλεγχο ενός οδηγού.

Daimler

H Daimler έχει συμπράξει με τη BMW και την Bosch, μάλιστα με την τελευταία εξέλιξαν και δοκιμάζουν από το 2018 έναν στόλο μοντέλων αυτόνομης οδήγησης. Η εταιρεία σχεδιάζει να ξεκινήσει στις αρχές την επόμενης δεκαετίας τη λειτουργία στόλων με ρομποτικά ταξί, για τα οποία δεν έχει διευκρινίσει προς το παρόν, αν θα προβλέπονται και οδηγοί. Θεωρείται ωστόσο πιθανότερο το σενάριο των «επανδρωμένων» αυτόνομων ταξί στην πρώτη φάση λειτουργίας για προφανείς λόγους ασφαλείας.

Renault-Nissan

H συμμαχία Renault/Nissan λανσάρισε ήδη το 2018 το σύστημα Propilot, με το οποίο αλλάζει αυτόνομα το όχημα λωρίδα κυκλοφορίας με την ενεργοποίηση των φλας. Η Nissan έχει δηλώσει, ότι με το Propilot μπορεί επίσης να ακολουθεί το όχημα αυτόνομα τα προπορευόμενα αυτοκίνητα, να διατηρεί την πορεία του στις στροφές και να αναγνωρίζει τις πινακίδες και τα σήματα κυκλοφορίας, πάντα με τα χέρια του οδηγού να ακουμπούν στο τιμόνι. Από το 2020 και μετά θα λανσάρει ο γαλλοϊαπωνικός όμιλος τουλάχιστον 10 μοντέλα με αναβαθμισμένες δυνατότητες αυτόνομης οδήγησης, χωρίς να διευκρινίζει ακόμη σε ποιο βαθμό θα απαιτείται ανθρώπινη παρέμβαση.

Volvo

Η σουηδική μάρκα έχει ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα χρήσης αυτόνομων οχημάτων στην πόλη Γκέτεμποργκ. Τα οχήματα φέρουν τα λογότυπα Drive Me και έχουν κανονικά οδηγούς, που δοκιμάζουν σε πρώτη φάση τα διάφορα συστήματα υποστήριξης και σταδιακά τις λειτουργίες αυτόνομης οδήγησης. Τα πρώτα ρομποτικά μοντέλα παραγωγής με το σηματάκι της Volvo θα κυκλοφορήσουν το νωρίτερο το 2021 και θα διαθέτουν πενταλιέρες και τιμόνι, ώστε να μπορεί να αναλάβει ο οδηγός τον έλεγχό τους σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης.