1993, Τορίνο: Η εξιλέωση του Άρη (pics & vid)

Σήμερα συμπληρώνονται 27 χρόνια από εκείνο το βράδυ της Τρίτης, της 16ης του Μάρτη του 1993. Τη βραδιά εξιλέωσης μιας ομάδας η οποία αναζητούσε απελπισμένα έναν ευρωπαϊκό τίτλο έπειτα από τρεις αποτυχημένες προσπάθειες κατάκτησης ευρωπαϊκού τρόπαιο στα ισάριθμα Φάιναλ Φορ του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Αυτές στοιχειοθετούσαν ένα βεβαρημένο παρελθόν. Κι έτσι ο τελικός του Κυπέλλου Κυπελλούχων το 1993 στο Τορίνο, για τον Άρη αποτελούσε μια τελευταία ευκαιρία. Ήταν το Κύπελλο του… «εμείς ή κανείς», όπως ανέφερε το μότο της εποχής.

Ο Άρης είχε απέναντί του την Εφές Πίλσεν, στην παρθενική συμμετοχή της τουρκικής ομάδας στον τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Ο ηγέτης της στο παρκέ ήταν ο Πέταρ Ναουμόφσκι. Παρεμπιπτόντως, ο Άρης είχε τη δυνατότητα να αποκτήσει τον Σκοπιανό γκαρντ το καλοκαίρι του 1991, σε μια εποχή κατά την οποία ο άλλοτε αυτοκράτορας του ελληνικού μπάσκετ άρχισε να νιώθει την παρακμή. Εκείνη την εισήγηση είχε καταθέσει ο Λάζαρο Λέσιτς αλλά η οικονομική δυσπραγία στον σύλλογο λειτούργησε αποτρεπτικά. Κι έτσι, ο Ναουμόφσκι κατέληξε στους Τούρκους και μάλιστα ήταν ο κινητήριος μοχλός τους.

Στο Τορίνο έγιναν πολλά. Η ιταλική πόλη βάφτηκε στα «κίτρινα» καθώς 5.000 φίλαθλοι του Άρη ήταν πιστοί στο μεγάλο ραντεβού. Το παιχνίδι ήταν άθλιο, ο Άρης που είχε τον τίτλο του απόλυτου φαβορί, είχε τεράστιο πρόβλημα στη διαχείριση του. Άπαντες γνώριζαν πολύ καλά ότι δεν υπήρχε περιθώριο αποτυχίας. Αυτός ο τίτλος έπρεπε να κατακτηθεί...

Αρκετές ημέρες πριν τον τελικό, ο Σβι Σερφ είχε αποφασίσει την απομόνωση της ομάδας αλλά και τη διεξαγωγή ειδικού σταδίου προετοιμασίας σ’ ένα αθλητικό κέντρο της Ιταλίας που βρισκόταν σε υψόμετρο τουλάχιστον 1500 μέτρων. Αυτή η απόφαση του Ισραηλινού τεχνικού αποδείχθηκε εξαιρετικά άστοχη σε ότι αφορά την αγωνιστική κατάσταση των αθλητών. Αντί να δημιουργηθούν συνθήκες αποσυμπίεσης, συνέβη το ακριβώς αντίθετο.

Ο «Τσβίκα» επίσης επέλεξε ένα ξενοδοχείο - που έμοιαζε με κάστρο - στα περίχωρα του Τορίνο, καθώς θεωρούσε ότι η ομάδα θα πρέπει να μείνει μακριά από τον… πολιτισμό. Κι αυτή η επιλογή δεν ήταν καλή, καθώς οι παίκτες «φορτώθηκαν» με επιπλέον πίεση.

Αυτό αποδείχθηκε στον αγώνα. Ο Άρης επικράτησε με 50-48 δίχως να καταφέρει να βρει στόχο έξω από τα 6,25! Αυτό το σκορ συνεχίζει να αποτελεί το αρνητικό ρεκόρ παραγωγικότητας πόντων στην ιστορία των τελικών του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Τούτο όμως είχε μικρή σημασία...

Εκείνη την εποχή, ο Ρόι Τάρπλεϊ ήταν σε εξαιρετική κατάσταση και το επιβεβαίωσε καθώς τελείωσε τον αγώνα με 19 πόντους και 18 ριμπάουντ. Ο Αμερικανός πέτυχε το 38% των πόντων της ομάδας του και μάζεψε τα μισά ριμπάουντ. Βέβαια η εικόνα που έμεινε στο μυαλό, ήταν αυτή του Μέμου Ιωάννου, η άμυνά του επάνω στον Πέταρ Ναουμόφσκι και το ριμπάουντ από τον Μιχάλη Μισούνοφ. Τέλος… Ο Άρης είναι Κυπελλούχος Ευρώπης. Το μαρτύριο έλαβε τέλος. Γιατί εκείνος ο τελικός έμοιαζε με βαριάς μορφή ψυχοθεραπεία. Δεν τελείωνε με τίποτε.

Η πίεση των παικτών του Άρη ήταν τόσο έντονη, όπου ο Μέμος Ιωάννου προτίμησε να τραβήξει όλον τον καπνό ενός τσιγάρου για να ηρεμήσει (σ. σ. «παιδιά εγώ δεν βιάζομαι», τους είχε πει), από το να βρεθεί στην απονομή. Ποια απονομή δηλαδή γιατί… Οι «καραμπινιέρι» που θεωρητικά είχαν την ευθύνη της περιφρούρησης των οπαδών των δύο ομάδων και ειδικά αυτών του Άρη, μειώθηκαν επικίνδυνα 1-2 λεπτά πριν το τέλος του αγώνα κι έμειναν κάποια σιδερένια κάγκελα που «έπεφταν» με ένα φύσημα. Το κλίμα ήταν ούτως ή άλλως τεταμένο και το κακό δεν άργησε να γίνει με συνέπεια να σημειωθούν έντονα επεισόδια. Ο Άρης κινδύνεψε με διετή αποβολή από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, τελικώς τιμωρήθηκε με αποκλεισμό της έδρας για έναν χρόνο κι έτσι έδωσε όλους τους ευρωπαϊκούς αγώνες της επόμενης σεζόν στην Αθήνα.

Εκνευρισμένος από τα περιστατικά, ο τότε πρόεδρος της ΦΙΜΠΑ αρνήθηκε να κάνει την απονομή. Εκεί δέχθηκε έντονες πιέσεις από τους υπολοίπους αξιωματούχους της ΦΙΜΠΑ και τελικώς το Κύπελλο παραδόθηκε στον Παναγιώτη Γιαννάκη. Λίγα λεπτά μετά, ο αρχηγός του Άρη συνοδευόμενος από τον τότε πρόεδρο του Άρη, Θεόφιλο Μητρούδη, πήγαν με το Κύπελλο στα αποδυτήρια της τουρκικής ομάδας με σκοπό να περάσουν το μήνυμα ότι είστε κι εσείς νικητές. Οι Τούρκοι - εκνευρισμένοι με όλα όσα είχαν προηγηθεί - ερμήνευσαν αυτήν την ενέργεια ως εμπαιγμό και τελικώς Μητρούδης και Γιαννάκης έφυγαν άρον άρον από τα αποδυτήρια.

Αυτός ο τελικός είχε εθνικοποιηθεί πολύ καιρό πριν. Την παραμονή του τελικού, η διοίκηση του Άρη διοργάνωσε μεγάλη εκδήλωση στο Τορίνο. Στον χώρο τοποθετήθηκαν τρόπαια που είχε κατακτήσει ο σύλλογος και φωτογραφικό υλικό που απεικόνιζε την ιστορία του συλλόγου. Στόχος ήταν να προάγει τον αθλητικό πολιτισμό και τη μάχη για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, γι’ αυτόν τον λόγο στις γιγαντοοθόνες προβάλλονταν το βίντεο με τους αθλητές του Άρη οι οποίοι είχαν ερμηνεύσει τραγούδι κατά της μάστιγας των ναρκωτικών με την υποστήριξη γνωστών καλλιτεχνών της εποχής.

Στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου, ο προπονητής της Εφές Πίλσεν, Αϊντίν Ερς, είχε πει ότι «ό,τι και να γίνει το Κύπελλο θα πάει στο Αιγαίο». Τότε, ο Θεόφιλος Μητρούδης είχε απαντήσει ότι «θα πάει στο Αιγαίο γιατί θα το πάρει ο Άρης». Εκείνη τη στιγμή ο παράγοντας του Άρη, Μιχάλης Κουκοβίνος, είχε χρησιμοποιήσει την έκφραση nostrum mare (σ. σ. «η θάλασσά μας») που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι την εποχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας με αποτέλεσμα το ζήτημα να πάρει μεγάλες διαστάσεις.