Οι κονκάρδες είναι άμεσα συνδεδεμένες με την ιστορία των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Όλα ξεκίνησαν το μακρινό 1896, όταν η νεοσύστατη ακόμη Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αποφάσισε να θεσπίσει μερικές, διαφορετικού χρώματος, προκειμένου να ξεχωρίζουν τα μέλη τόσο της κάθε αποστολής, όσο και των ανθρώπων που εργάζονταν σε αυτούς. Συγκεκριμένα, έχει διασωθεί μία, πάνω στην οποία αναγράφεται η φράση «Ελλανόδικος Επιτροπή» και άνηκε κατά πάσα πιθανότητα στο μέλος μιας κριτικής επιτροπής που επόπτευε τους διαγωνιζόμενους αθλητές.

Το 1906, στη Μεσολυμπιάδα της Αθήνας εμφανίστηκαν οι πρώτες με χρώμα και σχήματα. Πάνω σε αυτές ήταν χαραγμένες οι σημαίες της Ελλάδας, της Σουηδίας, της Γαλλίας και αρκετών ακόμη χωρών που έλαβαν μέρος στη διοργάνωση, η οποία δεν αναγνωρίστηκε ποτέ από τη ΔΟΕ.

Για αρκετές δεκαετίες πρόσβαση σε αυτές είχαν μόνο οι αθλητές των αγώνων, οι οποίοι, μάλιστα, συνήθιζαν να τις ανταλλάσσουν μεταξύ τους ως ένδειξη σεβασμού και φιλίας. Όσο περνούσαν τα χρόνια και οι Ολυμπιακοί Αγώνες (θερινοί και χειμερινοί) εμπορευματοποιούνταν όσο και περισσότερο, οι κονκάρδες άρχισαν να γίνονται σημείο αναφοράς, όχι μόνο για τα μέλη των αποστολών, αλλά και τους θεατές τους. Ήταν και αυτός ένας τρόπος να μην ξεχάσουν ποτέ ότι παρακολουθήσαν μια τόσο σπουδαία διοργάνωση από κοντά.

Και κάπως έτσι στο παιχνίδι άρχιζαν να μπαίνουν και οι χορηγοί - εταιρίες που ήθελαν το έμβλημά τους να βρίσκεται δίπλα στους φημισμένους πέντε κύκλους. Πολλές από αυτές κατάφεραν να γίνουν συλλεκτικές, αποκτώντας τεράστια αξία. Χαρακτηριστικό της τρέλας που επικρατεί είναι ότι σε κάθε πόλη που πραγματοποιούνται οι αγώνες υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που πωλούν, αγοράζουν και ανταλλάσσουν κονκάρδες, δημιουργώντας έτσι ένα μίνι εμπόριο, αρκετών, όμως, χιλιάδων ευρώ.

Το μαγαζί που πουλάει άθελά του πολύτιμες κονκάρδες των Ολυμπιακών Αγώνων

Κάποιος, όμως, θα αναρωτηθεί σε αυτό το σημείο: μα καλά, τι σχέση έχουν όλα τα παραπάνω με το συγκεκριμένο θέμα; Κι όμως. Αφορμή στάθηκε μια βόλτα στην οδό Αθηνάς, έναν από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους του κέντρου της πόλης. Ανάμεσα, λοιπόν, στις βαλίτσες και τις στρατιωτικές κάλτσες για νεοσυλλέκτους φαντάρους, υπήρχε πάνω στον τοίχο ένας ξύλινος πίνακας ανακοινώσεων.

Πάνω σε αυτόν, λοιπόν, υπήρχαν καρφιτσωμένες διάφορες κονκάρδες, η πλειοψηφία των οποίων από παλαιότερους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η τιμή της κάθε μιας ξεχωριστά: 2 ευρώ. Ο ιδιοκτήτης του μαγαζιού καθόταν αναπαυτικά στην καρέκλα του και έβλεπε βιντεάκια στο TikTok. «Που τις βρήκατε όλες αυτές;» τον ρωτάω. Δε δείχνει, όμως, να έχει πολλή όρεξη για συζήτηση. Μου επιτρέπει, όμως, να πάω πιο κοντά τους και να βγάλω μερικές φωτογραφίες.

Υπάρχουν κάθε λογής. Από Ολυμπιακούς Αγώνες, από Μουντιάλ ακόμη και από παναμερικανικά τουρνουά wrestling. Παρατηρώντας, όμως, τον πίνακα με μεγαλύτερη προσοχή και λεπτομέρειες, εντόπισα μερικές που είναι πραγματικά εξαιρετικά σπάνιες και σίγουρα η αξία τους ξεπερνάει κατά πολύ την αρχική τιμή των 2 ευρώ.

Ας τις δούμε αναλυτικά. Σε μια γωνία συναντάμε μια ιδιαίτερη κονκάρδα από τους αγώνες στο Λος Άντζελες των ΗΠΑ το 1984. Μόνο που πάνω της δε βρίσκεται το σήμα με τους πέντε κύκλους που εκπροσωπούν και τις πέντε μεγάλες ηπείρους του κόσμου, αλλά τη μορφή μιας βιντεοκάμερας σε μαύρο φόντο. «LAPD Video Unit Olympic Games 1984» αναγράφεται σε αυτή.

Το αναμνηστικό του LAPD και η απεικόνιση του πρώτου αγώνα πυγμαχίας στην Ελλάδα

Πρόκειται για μια εξαιρετικά σπάνια κονκάρδα (ή pin, όπως είναι η ονομασία της στα αγγλικά) που αφορά μια ομάδα αστυνομικών που ήταν υπεύθυνοι είτε για τη βιντεοσκόπηση των αγώνων για λόγους ασφαλείας, είτε την αναγνώριση του προσωπικού που συμμετείχε στην τηλεοπτική κάλυψη της διοργάνωσης. Αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες στο διαδίκτυο σχετικά με την προέλευσή της, πέσαμε πάνω μόνο σε μία ίδια, η οποία κόστιζε 20 ευρώ (1000% δηλαδή μεγαλύτερης αξίας) και δεν ήταν πια διαθέσιμη.

To ίδιο σπάνιες ήταν επίσης μερικές ακόμη: Μία συλλεκτική της ΔΟΕ που εκδόθηκε το 1996 με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες και απεικόνιζε τους Πυγμάχους, μια τοιχογραφία στο ακρωτήρι της Θήρας που χρονολογείται στο 1500 π.Χ. και αποτελεί την πρώτη ένδειξη για τη χρήση προστατευτικού εξοπλισμού κατά την εξάσκηση του αθλήματος.

Μία ακόμη της Blaze, της μασκότ των Παραολυμπιακών Αγώνων της ίδιας χρονιάς και μία τελευταία από τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2002 στη Σολτ Λέικ της Γιούτα των ΗΠΑ. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η τιμή κάθε συλλεκτικού αντικειμένου που με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο συνδέεται με τους αγώνες σχετίζεται με την παλαιότητα, την ιδιαιτερότητα, ακόμη και με τα γεγονότα που συνέβησαν στην κάθε διοργάνωση ξεχωριστά.

Το μεγάλο ερώτημα, όμως, που δεν έχει απάντηση είναι το εξής: πώς όλες αυτές οι κονκάρδες έφτασαν σε ένα μαγαζί στο κέντρο της Αθήνας που πουλά σουρωτήρια; Και ποιος, άραγε, μπορεί να αξιολογήσει την κατάστασή τους;