• ΕΣΤΟΡΙΛ, ΑΜΑΔΟΡΑ ΚΑΙ «ΔΡΑΚΟΣ»
• Η ΕΛΛΑΔΑ, ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ
• «ΛΙΟΝΤΑΡΙ» ΣΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ
• ΑΕΚ VOL.2 ΛΟΓΩ ΝΤΕΜΗ
• «ΑΕΤΟΣ»... ΧΩΡΙΣ ΦΤΕΡΑ
• Η ΤΡΙΕΤΙΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΡΙΝ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΛΕΣΜΑ
• Ο «ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ» ΤΟΥ ΡΕΧΑΓΚΕΛ ΚΑΙ Η «ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ»
• ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΜΟΝΗΣ

Το ημερολόγιο έδειχνε 10 Ιανουαρίου του 1988 και ήταν μόλις 33 ετών. Ήταν η 16η αγωνιστική της δεύτερης κατηγορίας του πρωταθλήματος Πορτογαλίας και στην άκρη του πάγκου της Εστορίλ καθόταν ο Φερνάντο Σάντος. Από τότε πέρασαν 33 χρόνια - πλέον έχει τα διπλάσια στην πλάτη - τα μαλλιά του άσπρισαν, η σοφία του έγινε μεγαλύτερη και ο «μηχανικός» είναι μια πολύ γνώριμη φιγούρα όχι μόνο των πορτογαλικών και των ελληνικών, αλλά και όλων των ευρωπαϊκών γηπέδων.

Το βράδυ του Σαββάτου (27/3) στο «Ράικο Μίτιτς» του Βελιγραδίου και την επισοδειακή αναμέτρηση των εθνικών Πορτογαλίας και Σερβίας για τη δεύτερη αγωνιστική των προκριματικών του Μουντιάλ 2022 το κοντέρ «έγραψε» 1000 ματς ως προπονητής.

Από το 1 έως το 1.000 δεν ήταν μια διαδρομή στρωμένη με ροδοπέταλα. Το χιλιοστό ματς τον βρήκε να είναι έξαλλος στη λήξη του καθώς δεν μέτρησε το πεντακάθαρο γκολ του Κριστιάνο, ενώ στη συνέντευξη Τύπου αποκάλυψε ότι ο διαιτητής, Ντάνι Μάκελι, τού ζήτησε συγγνώμη. Τα αγκάθια πολλά, οι αποτυχίες και οι απογοητεύσεις επίσης. Αλλά η αρετή της υπομονής που στο τέλος πάντα στο ποδόσφαιρο - όπως και στη ζωή - δικαιώνεται.

ΕΣΤΟΡΙΛ, ΑΜΑΔΟΡΑ ΚΑΙ «ΔΡΑΚΟΣ»

Βοήθησε την Εστορίλ να επιστρέψει στην πρώτη κατηγορία το 1991 και το 1994 έκανε την πρώτη του προπονητική... μεταγραφή. Ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Εστρέλα Αμαδόρα. Τέσσερα χρόνια στον πάγκο της ήταν αρκετά να συστηθεί στο πορτογαλικό κοινό, αλλά κυρίως να αναγκάσει κάποιον «μεγάλο» της Πορτογαλίας να τον εμπιστευτεί. Η Πόρτο του Πίντο ντα Κόστα τον προσέλαβε. Στο παλιό... «Ντας Άντας» έζησε για πρώτη φορά την πίεση. Δημιουργική και όχι.. μόνο. Τη μαγεία της νίκης και την απογοήτευση της ήττας.

Τις ευρωπαϊκές βραδιές του Champions League. Στην πρώτη του σεζόν κατέκτησε πρωτάθλημα και Σούπερκαπ. Μέχρι το 2001 που έμεινε κατέκτησε δύο Κύπελλα κι ένα ακόμη Σούπερκαπ, ενώ έφτασε με τους «δράκους» στα προημιτελικά του Champions League.

Η ΕΛΛΑΔΑ, ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ

Στην Ελλάδα ήρθε το 2001 για λογαριασμό της ΑΕΚ. Κατάφερε με την ταπεινότητα που τον διακρίνει να κατακτήσει ένα κοινό που αρέσκεται σε θεοποιήσεις και οπαδισμούς. Με την Ένωση, υπό τη διοίκηση του Μάκη Ψωμιάδη, σε μια ταραχώδη χρονιά (παραίτηση μεσούσης της σεζόν, αλλά τον κράτησαν οι παίκτες) κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδας στον τελικό με τον Ολυμπιακό, ενώ είχε χάσει στο ντέρμπι... τίτλου με τους ερυθρόλευκους πριν από λίγες ημέρες στο ίδιο γήπεδο (Ολυμπιακό Στάδιο) το πρωτάθλημα.

Επόμενος σταθμός στη χώρα μας, αλλά σε άλλη ομάδα. Φόρεσε τη φανέλα με το τριφύλλι και το πράσινο χρώμα. Δεν στέριωσε, ωστόσο, ως προπονητής του Παναθηναϊκού. Κάθισε στον πάγκο των «πράσινων» μόνο εννιά ματς, απομακρύνθηκε μετά τη νίκη επί της Λίτεξ Λόβετς.

«ΛΙΟΝΤΑΡΙ» ΣΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ

Το καλοκαίρι του 2003 επαναπατρίστηκε για τη Σπόρτινγκ Λισαβόνας. Αντικατέστησε στον πάγκο των «λιονταριών» τον νυν προπονητή του Παναθηναϊκού, Λάζλο Μπόλονι. Εκεί ήταν η πρώτη του γνωριμία με τον Κριστιάνο Ρονάλντο. Η περιπέτεια του στην ομάδα της πορτογαλικής πρωτεύουσας όμως κράτησε μόνο μία σεζόν.

Η τρίτη θέση στην Primeira Liga δεν στάθηκε ικανή να τον διατηρήσει στον πάγκο. H επιστροφή στη δεύτερη πατρίδα του έμοιαζε μονόδρομος...

ΑΕΚ VOL.2 ΛΟΓΩ ΝΤΕΜΗ

Με τον Ντέμη Νικολαΐδη έχτισαν μία σχέση που ξεπερνούσε την τυπική ενός ποδοσφαιριστή με τον προπονητή του. Οι δυο τους μιλούσαν την ίδια ποδοσφαιρική γλώσσα και η αμοιβαία εκτίμηση ήταν που έκανε τον Σάντος να αποδεχτεί το κάλεσμα του προέδρου - τότε - της ΑΕΚ, Ντέμη Νικολαΐδη, και να ηγηθεί της προσπάθειας από το μηδέν!

Παρά τις αντιξοότητες (χαμηλό μπάτζετ) και με τους Κατσουράνη - Λυμπερόπουλο μπροστάρηδες στον αγωνιστικό χώρο κατάφερε να κερδίσει με τη μαχητικότητα της ομάδας όχι μόνο του οπαδούς της Ένωσης.

«ΑΕΤΟΣ»... ΧΩΡΙΣ ΦΤΕΡΑ

Επιστροφή στην Πορτογαλία για την ομάδα της οποίας τη φανέλα φόρεσε κι ως ποδοσφαιριστής στα τμήματα υποδομής της. Την Μπενφίκα! Όπως και στην άλλη μεγάλη ομάδα της Λισαβόνας δεν κατάφερε να στεριώσει.

Πάλι, ουσιαστικά, μία σεζόν καθώς απολύθηκε στις αρχές της δεύτερης (στο δεύτερο ματς) μετά από μία εκτός έδρας ισοπαλία (1-1) με τη Λεϊσόες.

Η ΤΡΙΕΤΙΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΡΙΝ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΛΕΣΜΑ

Η επιστροφή στα γνώριμα λημέρια έμοιαζε μονόδρομος. Το εισιτήριο επιβίβασης το 2007 από τη Λισαβόνα δεν είχε προορισμό την Αθήνα, αλλά τη Θεσσαλονίκη. Ο ΠΑΟΚ ήταν ο τρίτος του σταθμός στη χώρα μας.

Τρία χρόνια έμεινε στο «Δικέφαλο», αφήνοντας το στίγμα του και γνωρίζοντας την αγάπη των οπαδών του. Αποχώρησε το 2010.

Ο «ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ» ΤΟΥ ΡΕΧΑΓΚΕΛ ΚΑΙ Η «ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ»

Το 2010 η ΕΠΟ του ανέθεσε το δύσκολο έργο της διαδοχής του Ότο Ρεχάγκελ στον πάγκο της Εθνικής Ελλάδας. Δύσκολο a priori για ό,τι πέτυχε ο Γερμανός στον πάγκο του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος με τη «χρυσή σελίδα» του Euro 2004.

Δεν δίστασε και έβαλε τη δική του σφραγίδα. Πανηγύρισε τις προκρίσεις στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2012 και το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014 και άφησε τη δική του «κληρονομιά». Άλλωστε το «από την εποχή του Ρεχάγκελ και του Σάντος» αποτελούσε μόνιμη αναφορά μετά τις ήττες της Εθνικής τα χρόνια που ακολούθησαν.

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΜΟΝΗΣ

Η υπομονή άξιζε. Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της πατρίδας του του εμπιστεύτηκε το τιμόνι της εθνικής ομάδας το Σεπτέμβριο του 2014. Μπορεί να είχε περάσει από τους πάγκους και των τριών «μεγάλων» (Πόρτο, Μπενφίκα, Σπόρτινγκ), αλλά το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα ήταν κάτι το διαφορετικό.

Η μεγαλύτερη βραδιά έμελλε να γραφτεί το 2016 όταν κατέκτησε το Euro στον τελικό κόντρα στην οικοδέσποινα Γαλλία. Με το «αστέρι» της ομάδας, Κριστιάνο Ρονάλντο, νοκ-άουτ από νωρίς, το γκολ του Έντερ αποδείχτηκε «χρυσό». Ακολούθησε ένας ακόμη τίτλος. Αυτός του Nations League.

Το ταξίδι του Φερνάντο Σάντος συνεχίζεται. Αν και... μηχανικός, ο ίδιος δεν «τρελαίνεται» με τους αριθμούς. Κανείς δεν ξέρει πότε και πού θα σταματήσει. Μέχρι να πάρει την απόφαση για «σύνταξη» και να αράξει στο αγαπημένο του Εστορίλ...

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• To πείραμα των 5.000: Γιατί οι Ολλανδοί έβαλαν κόσμο χωρίς μάσκες στο ματς με την Λετονία
• Σάντος για το γκολ του Κριστιάνο που δεν μέτρησε: «Μού ζήτησε συγγνώμη ο διαιτητής»
• Προκρ. Μουντιάλ 2022: «Έκλεψαν» τη νίκη από την Πορτογαλία, «στοπ» των Τσέχων στο Βέλγιο (vids)
• Ανθρώπινα δικαιώματα και Μουντιάλ 2022. Μετά τη Νορβηγία και τη Γερμανία, ποιος; (pic)