Η μάχη για το μέλλον του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου μόλις φούντωσε

Το άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στους οικονομικά ισχυρούς ευρωπαϊκούς συλλόγους και τους υπόλοιπους δεν είναι κάτι νέο. Ήδη, από το συνέδριο της European Club Association (ECA) στην Αθήνα τον Μάρτιο 2017 -μολονότι ο Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε προσπαθούσε δημόσια να πείσει για το αντίθετο -οι παρευρισκόμενοι το είχαν καταλάβει πολύ καλά. Η ECA, για όσους δεν το γνωρίζουν, εκπροσωπεί τα συμφέροντα 232 ομάδων και περιγράφει ως αποστολή της την δημιουργία «μιας νέας, περισσότερο δημοκρατικής διακυβέρνησης που πραγματικά αντανακλά τον ρόλο-κλειδί των συλλόγων». Πρόεδρός είναι ο Αντρέα Ανιέλι και στην εκτελεστική της επιτροπή βρίσκονται οι διοικητικοί ηγέτες των ισχυρότερων κλαμπ του κόσμου, όπως η Μπαρτσελόνα, h Mπάγερν, η Παρί και η Ρεάλ Μαδρίτης. Τα σενάρια για τη δημιουργία της δικής της εκδοχής του Champions League, εκτοπίζοντας την UEFA, ακούγονται πολύ τα τελευταία χρόνια, μολονότι θεωρητικά δεν υπάρχει η νομική φόρμουλα για να συμβεί κάτι τέτοιο. ECA και UEFA υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας μέχρι το 2024, συνεχίζοντας το Champions League με τις αλλαγές που έχουν προαποφασιστεί, όμως είναι δεδομένο πως η πίεση προς την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία αυξάνεται.

Ήδη, για τις αλλαγές που έγιναν την τρέχουσα τριετία στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις υπήρχαν ενστάσεις από τους «μικρότερους», οι οποίοι είδαν θέσεις προκριματικών για το Champions League να κόβονται (οι 26 από τις 32 ομάδες είναι γνωστές από τον Ιούλιο) και τις τέσσερις πρώτες χώρες στη βαθμολογία της UEFA να βάζουν τέσσερις ομάδες στους ομίλους. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο να μείνουν εκτός μεγάλα brand names από τη γιορτή, αυξάνει τα τηλεοπτικά δικαιώματα, εξασφαλίζει περισσότερα χρήματα για τους μεγάλους. Και στην επόμενη τριετία, η κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση αναμένεται να θυμίζει περισσότερο κλειστή λίγκα.

Τι κάνουν οι ομάδες και οι εγχώριες λίγκες για όλα αυτά; Αναζητούν τον δικό τους τρόπο αντίδρασης. Την Τρίτη (07/05) στη Μαδρίτη οι European Leagues, ο συνεταιρισμός των επαγγελματικών πρωταθλημάτων στην Ευρώπη συναντήθηκε στη Μαδρίτη και η συμμετοχή ήταν εντυπωσιακή. Το «παρών» έδωσαν πάνω από 200 σύλλογοι από 38 ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και εκπρόσωποι των πρωταθλημάτων. Μεταξύ τους ήταν και ο Μηνάς Λυσάνδρου με αντιπροσωπεία από την Ελλάδα, ο οποίος στο Δ.Σ της Super League την Πέμπτη θα ενημερώσει πλήρως για όσα ειπώθηκαν. Στο meeting, εκπροσωπήθηκε και η πλευρά των φιλάθλων με δύο οργανισμούς: Τους Supporters Direct Europe, που προωθούν τον εκδημοκρατισμό στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στους συλλόγους και την Football Supporters Europe, υπεύθυνη για την δημιουργία «οπαδικών πρεσβειών» στο Μουντιάλ της Ρωσίας.

Στο τέλος της σύσκεψης, ο πρόεδρος Λας Κρίστερ Όλσον συνόψισε τα όσα αποφάσισαν σε τέσσερις βασικούς άξονες.

-Οι European Leagues πρέπει να παίρνουν μέρος στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για κάθε πρόταση που αφορά την αλλαγή στο ποδοσφαιρικό καλεντάρι.

-Οι European Leagues και η πλειοψηφία των επαγγελματικών συλλόγων στην Ευρώπη δεν είναι κατά των αλλαγών αυτών καθεαυτών, αλλά έχουν σημαντικές ενστάσεις για προτάσεις που ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στις δομές και στην ανταγωνιστικότητα των των εγχώριων διοργανώσεων.

-Οι European Leagues και η συντριπτική πλειοψηφία των ομάδων στην Ευρώπη, με εξαίρεση λίγα πλούσια και δυνατά κλαμπ, πιστεύουν ξεκάθαρα ότι η αθλητική αξία στα εγχώρια πρωταθλήματα και κύπελλα πρέπει διατηρηθεί στον δρόμο της πρόκρισης για τις διοργανώσεις της UEFA.

-Οι European Leagues καλωσορίζουν την πρωτοβουλία της UEFA για σύσκεψη μεταξύ της εκτελεστικής της επιτροπής και της διοίκησης του συνεταιρισμού, ελπίζοντας σε μια εποικοδομητική συνάντηση, στην οποία θα συζητηθούν οι ανησυχίες και οι αντιρρήσεις των πρωταθλημάτων και των ομάδων. Ελπίζουν δε η συνάντηση της Τετάρτης (08/05) να είναι μόνο η αρχή, ούτως ώστε οι European Leagues και η UEFA να δουλεύουν μαζί για να διαβεβαιώσουν ότι κάθε πρόταση για την εξέλιξη των διασυλλογικών διοργανώσεων δεν θα υποβαθμίζει τις εγχώριες λίγκες.

Διαχρονικά, το βασικό ζήτημα των ομάδων και των διοργανωτριών αρχών με την UEFA και κατ' επέκτασιν τη FIFA είναι ο τρόπος που τα διεθνή τουρνουά επηρεάζουν το συλλογικό ποδόσφαιρο. Το Μουντιάλ του Κατάρ, κατά τη διάρκεια του οποίου θα διακοπούν καταμεσής της σεζόν τα πρωταθλήματα, αποτέλεσε την σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, ενώ στο παρελθόν έχουν υπάρξει πολλές αντεγκλήσεις για διεθνή φιλικά και διοργανώσεις όπως το Nations League και το Συνομοσπονδιών. Πρόσφατα, η πρόταση για διεύρυνση του Μουντιάλ, που θα μεγαλώσει κατά τέσσερις ημέρες τη διάρκεια της διοργάνωσης, προκάλεσε αντιδράσεις από τους Ευρωπαίους, αφού η καταπόνηση των παικτών θα είναι μεγαλύτερη.

«Δεν είμαστε έτοιμοι να κάνουμε αλλαγές στο καλεντάρι για την διεύρυνση του παγκοσμίου Κυπέλλου. Ήμασταν ήδη ευέλικτοι, επιτρέποντας να γίνει το Μουντιάλ χειμώνα και συμφωνήσαμε στις ημερομηνίες, αλλά δεν μπορούμε να επιτρέψουμε νέα αύξηση στη διάρκειά του», έλεγε ο Όλσον. Η πρόταση της FIFA για την διεύρυνση και του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Συλλόγων από το 2021 έφερε νέες αντιδράσεις και μάλιστα σε επιστολή που διέρρευσε η ECA, ξεκαθαρίστηκε ότι οι ομάδες από την Γηραιά Ήπειρο δεν πρόκειται να αγωνιστούν σε καμία να διοργάνωση τουλάχιστον μέχρι το 2024, ενώ σκέφτονται να μηνύσουν τη FIFA για αθέτηση της συμφωνίας του 2015 σχετικά με το πρόγραμμα των διεθνών αγώνων.

Όπως φαίνεται όμως από την τρίτη «βούλα» των συμπερασμάτων της European Leagues, το ζήτημα πλέον δεν αφορά μόνο το καλεντάρι. Η παρουσία της ECA και τα πλάνα της διαφοροποιούν τους στόχους της ελίτ των ομάδων από τις υπόλοιπες και ήδη, με τα σχέδια που υπάρχουν για την εξέλιξη των ευρωπαϊκών διοργανώσεων, η ψαλίδα ανοίγει τόσο οικονομικά, όσο και αγωνιστικά. Πλέον, με την πίεση της ECA και το «φάντασμα» της ευρωπαϊκής Super League να πλανάται, η ανησυχία περνά σε άλλο επίπεδο: Στον φόβο δημιουργίας μιας κλειστής Λίγκας στα πρότυπα της Euroleague, με σύστημα προβιβασμού-υποβιβασμού και σταθερά συμβόλαια. Δύο μήνες πριν η Wall Street Journal αποκάλυψε πως UEFA και ECA, σε πρόσφατη συνάντησή τους, μίλησαν για ριζικές αλλαγές στο Champions League από το 2024, ενώ εξέτασαν την δημιουργία μίας ευρωπαϊκής Super League, με την συμμετοχή 32 ομάδων και αγώνες τα Σαββατοκύριακα.

Η ECA έχει διαψεύσει ήδη από το 2013 δημόσια το σενάριο αυτό, όμως προ ημερών επιστολή του Αντρέα Ανιέλι σε όλα τα μέλη δείχνει πως υπάρχει και φωτιά, εκτός από καπνός. Στην επιστολή κάνει λόγο για συμβίωση με τα εγχώρια πρωταθλήματα και για μια διοργάνωση ανοιχτή σε όλους, όμως υπογραμμίζει το σύστημα πυραμίδας με υποβιβασμούς και προβιβασμούς, ζητώντας παράλληλα «υψηλότερη αθλητική ποιότητα και περισσότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον». Σε περίπτωση που προχωρήσει κάτι τέτοιο είναι δεδομένο ότι θα παγιώσει στην κορυφή της πυραμίδας τα μεγαθήρια και θα εξαλείψει κάθε πιθανότητα έκπληξης, αφού απλούστατα τα αουτσάιντερ θα παίζουν σε χαμηλότερη κατηγορία.

Η ανησυχία των διοργανωτριών αρχών, των ομάδων, αλλά και των φορέων που εκπροσωπούν τους φιλάθλους είναι έκδηλη, μολονότι η ECA θεσμικά δεν έχει το ειδικό βάρος της UEFA, ούτε αποτελεί, προς το παρόν, αρραγές μέτωπο. Για συγκεκριμένα στελέχη, αποτελεί αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο ζήτημα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου και σε πρώτη φάση θέλουν να εξασφαλίσουν ότι θα κάθονται στο τραπέζι των συζητήσεων ως ομότιμοι συνομιλητές, παλεύοντας για να εξασφαλίσουν αυτό που για τους περισσότερους θεωρείται ως αυτονόητο στο ποδόσφαιρο: Την συμμετοχή στο Champions League και τις υπόλοιπες διοργανώσεις ανάλογα με την πορεία που θα κάνουν οι ομάδες στις λίγκες των χωρών τους. Είναι ξεκάθαρο πως μια οποιουδήποτε τύπου κλειστή λίγκα αφενός θα ξεχειλώσει την ψαλίδα, αφού θα εκτοξεύσει οικονομικά την ελίτ, αφετέρου θα μειώσει το ενδιαφέρον στα ανά τόπους πρωταθλήματα, πόσω μάλλον αν πάρει τη θέση τους τα Σαββατοκύριακα.

Στη μάχη αυτή δεν μπορούν να υπάρχουν δεδομένοι σύμμαχοι. Η ECA έχει τη δική της εκπροσώπηση στην εκτελεστική επιτροπή της UEFA με δύο μέλη, αποδεικνύοντας την αυξημένη της επιρροή. Στη θέση του πρώην εκτελεστικού διευθυντή της Άρσεναλ, Ιβάν Γκαζίδη, αποφάσισε να τοποθετήσει τον πρόεδρο της Παρί Σεν Ζερμέν, Αλ Κελαϊφί, αν και εκκρεμούσε εις βάρος του ποινική δίωξη για δωροδοκία του Ζερόμ Βάλκε, πρώην «νούμερο δύο» στη FIFA και μολονότι η ίδια η UEFA άνοιξε ξανά τον Σεπτέμβριο του 2018 τον φάκελο της ομάδας του για παραβιάσεις στο Financial Fair Play. Tα Football Leaks αποκάλυψαν στις αρχές του Νοεμβρίου επιχείρηση συγκάλυψης της UEFA, προκειμένου η Παρί Σεν Ζερμέν και η Μάντσεστερ Σίτι να μην τιμωρηθούν για παραβάσεις, την ώρα που σε φτωχότερες οικονομικά χώρες, όπως η Ρουμανία και η Τουρκία, ήταν αμείλικτη...