Έκθεση Deloitte: Ο Covid πρωταθλητής στη λίγκα των πλουσίων

• Γενικευμένη μείωση στα έσοδα και παράγοντες
• Οι 20 σύλλογοι με τα υψηλότερα έσοδα
• Εκκρεμότητες από τα τηλεοπτικά δικαιώματα
• Εκτίμηση κινδύνου για το 2021

Η 24^η έκδοση «Deloitte Football Money League» παρουσιάζει την οικονομική επίδοση των συλλόγων με τα υψηλότερα έσοδα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο κατά τη διάρκεια της σεζόν 2019/20.

Στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομικής και κοινωνικής αναστάτωσης που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 κατά τη διάρκεια της σεζόν 2019/20, η έκθεση παρουσιάζει τους συλλόγους με τα υψηλότερα έσοδα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.

Υπό κανονικές συνθήκες, η λήξη του οικονομικού έτους των συλλόγων αντιστοιχεί στη λήξη της ποδοσφαιρικής σεζόν για κάθε χώρα (Μάιος ή Ιούνιος για τα περισσότερα Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα). Η διακεκομμένη ποδοσφαιρική σεζόν 2019/20 και οι διαφορές μεταξύ πρωταθλημάτων, παρόχων μετάδοσης και εμπορικών εταίρων είχαν ως αποτέλεσμα τον διαχωρισμό των εσόδων των συλλόγων για τη σεζόν 2019/20 σε δύο οικονομικά έτη, το 2020 και το 2021. Η έκθεση της Deloitte στο φετινό Money League επικεντρώνεται στο οικονομικό έτος που έληξε το 2020.

Γενικευμένη μείωση στα έσοδα και παράγοντες

Οι 20 κορυφαίοι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι του MoneyLeague απέφεραν φέτος 8,2 δισ. ευρώ, 12% χαμηλότερα σε σύγκριση με το έτος 2018/19 (9,3 δισ. ευρώ). Η μείωση αυτή συνίσταται στους εξής παράγοντες:

• Την μείωση κατά 937 εκατ. ευρώ (23%) στα έσοδα από ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις, κυρίως λόγω της αναβαλλόμενης είσπραξης εσόδων και τις επιστροφές προς τους παρόχους ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης αγώνων
• Την μείωση της τάξης των 257 εκατ. ευρώ (17%) στα έσοδα από πωλήσεις εισιτηρίων και
• Με αντιστάθμισμα την αύξηση κατά 105 εκατ. ευρώ (3%) στα εμπορικά έσοδα

Ο μέσος όρος των εσόδων που προέκυψαν κατά το έτος 2019/20 στους 20 κορυφαίους συλλόγους του MoneyLeague ήταν 409 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με τα 464 εκατ. ευρώ που σημειώθηκαν το έτος 2018/19. Σε παρόμοια επίπεδα κυμαίνονταν τα έσοδα της σεζόν 2017/18.

Μέχρι τώρα η επιστροφή χρηματικών ποσών σε παρόχους μετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων για τα πέντε μεγάλα πρωταθλήματα και την UEFA ανέρχεται συνολικά σε περίπου 1,2 δισ. ευρώ. Μεγάλο μέρος αυτών αφορά στους συλλόγους του MoneyLeague.

Τα έσοδα των συλλόγων του MoneyLeague από πωλήσεις εισιτηρίων είναι σχεδόν μηδενικά από τον Μάρτιο 2020 και δεν αναμένεται ότι θα υπάρχει επιστροφή οπαδών σε σημαντικό βαθμό για όλη τη σεζόν 2021.

Η χρονική μεταφορά και η οριστική απώλεια εσόδων (ιδίως των εσόδων από τους αγώνες, αλλά και την επιστροφή χρηματικών ποσών για τα δικαιώματα μετάδοσης) είχαν ως αποτέλεσμα τη συνολική μείωση εσόδων. Συγκεκριμένα για τους περισσότερους συλλόγους στη σεζόν 2019/20 τα έσοδα ενός σχεδόν τριμήνου που περιλαμβάνονται στο οικονομικό έτος που έληξε το 2020 μεταφέρθηκαν στο οικονομικό έτος που έληξε το 2021, με αποτέλεσμα το 2021 να έχει έσοδα ενός επιπλέον τριμήνου.

Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ανταποκρίθηκαν στην πανδημία με διαφορετικό τρόπο, σε διαφορετικές ταχύτητες και σε διαφορετική έκταση. Χαρακτηριστικά ήταν τα εθνικά lockdown, το κλείσιμο των αθλητικών εγκαταστάσεων και των γηπέδων και η – αρχικά τουλάχιστον – απαγόρευση διεξαγωγής αγώνων. Για τις κυβερνήσεις που επέτρεψαν την επιστροφή του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, οι εκτεταμένοι περιορισμοί στις μαζικές συναθροίσεις και στα ταξίδια αναψυχής σήμαινε, στις περισσότερες των περιπτώσεων, αποκλεισμό των οπαδών από την παρακολούθηση αγώνων ή όπου ήταν εφικτό σε πολύ μικρούς αριθμούς.

Τα πρωταθλήματα σε όλο τον κόσμο αντιμετώπισαν με διαφορετικό τρόπο τις προκλήσεις: είτε με αναβολή, είτε με την ανάδειξη πρωταθλητού με την υιοθέτηση διαφορετικής μεθοδολογίας, είτε με οριστική ακύρωση. Κάθε ένα μέτρο από αυτά είχε αντίκτυπο στην μετάδοση των αγώνων και στους εμπορικούς εταίρους, πολλοί από τους οποίους ζήτησαν επιστροφή χρηματικών ποσών για τα δικαιώματα μετάδοσης, ως αποτέλεσμα των αλλαγών που έχουν επέλθει στην ραδιοτηλεοπτική μετάδοση από τα γήπεδα.

Ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει τις συνέπειες του COVID-19 στο έτος 2019/20, καθώς και τις οικονομικές συνέπειες στα δικαιώματα μετάδοσης των πρωταθλημάτων του FootballMoneyLeague που περιλαμβάνουν συλλόγους.

Ο Dan Jones, Partner του SportsBusinessGroup της Deloitte, σχολίασε: «Τα πρωταθλήματα σε όλο τον κόσμο αντιμετώπισαν με διαφορετικό τρόπο τις προκλήσεις: είτε με αναβολή, είτε με την ανάδειξη πρωταθλητού με υιοθέτηση διαφορετικής μεθοδολογίας, είτε με οριστική ακύρωση».

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κατά την περίοδο αυτή η βιομηχανία του ποδοσφαίρου δοκιμάζεται σημαντικά. Η απουσία οπαδών, η αναβολή και η ακύρωση των αγώνων, η μείωση μεταδόσεων αγώνων και η ανάγκη ικανοποίησης των εμπορικών εταίρων έχουν επηρεάσει σημαντικά τη συγκρότηση του FootballMoneyLeague του 2021. Ως αποτέλεσμα, η σύγκριση της σχετικής οικονομικής απόδοσης μεταξύ των συλλόγων στο φετινό Money League είναι πιο δύσκολη από το παρελθόν».

Ο κος Jones πρόσθεσε: «Ενώ κανένας ποδοσφαιρικός σύλλογος δεν είναι άτρωτος στις προκλήσεις του COVID-19, και υπάρχουν σύλλογοι που έχουν υποφέρει περισσότερο, οι σύλλογοι του Money League έχουν παρουσιάσει τη μεγαλύτερη οικονομική ζημιά σε μετρήσιμους όρους. Στη φετινή έκδοση, οι κορυφαίοι 20 σύλλογοι απέφεραν κατά μέσο όρο 409 εκατ. ευρώ ανά σύλλογο, σημειώνοντας έτσι μείωση της τάξης των 55 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2018/19 (464 εκατ. ευρώ ανά σύλλογο)».

«Η ασφαλής επιστροφή σημαντικού αριθμού οπαδών στα γήπεδα είναι μία από τις βασικότερες προτεραιότητες για το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Τα έσοδα από πωλήσεις εισιτηρίων αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο του επιχειρηματικού μοντέλου ενός συλλόγου και συμβάλλουν στην προώθηση άλλων κερδοφόρων δραστηριοτήτων. Η απουσία των οπαδών θα φανεί στο Money League του επόμενου έτους. Το τελικό μέγεθος του οικονομικού αντίκτυπου της πανδημίας στο ποδόσφαιρο θα εξαρτηθεί, σε μεγάλο βαθμό,από το χρονοδιάγραμμα και την κλίμακα της επιστροφής των οπαδών».

Οι 20 σύλλογοι με τα υψηλότερα έσοδα

Παρά τις πολύ διαφορετικές συνθήκες στα πρωταθλήματα της σεζόν 2019/20, η σύνθεση του MoneyLeague παρέμεινε σε γενικές γραμμές σύμφωνη με τα προηγούμενα χρόνια. Οι πρώτοι δέκα παραμένουν αμετάβλητοι, ενώ 18 από τους 20 συλλόγους ήταν παρόντες στο MoneyLeague του περασμένου έτους.

Η Μπαρτσελόνα (1^η- 715,1 εκατ. ευρώ) και η Ρεάλ Μαδρίτης (2^η- 714,9 εκατ. ευρώ) παρέμειναν στην κορυφή του MoneyLeague της φετινής χρονιάς, με τη διαφορά μεταξύ των δύο να ανέρχεται σε μόλις 0,2 εκατ. ευρώ, το μικρότερο στην ιστορία του MoneyLeague.

Η Μπαρτσελόνα υπέστη τη δεύτερη μεγαλύτερη πτώση εσόδων σε σχέση μεοποιονδήποτε άλλο σύλλογοτου MoneyLeague, μετά το ρεκόρ της χρονιάς 2018/19 όταν έγινε ο πρώτος σύλλογος που έσπασε το φράγμα εσόδων των 800 εκατ. ευρώ (840,8 εκατ. ευρώ).

Στη Ρεάλ Μαδρίτης η μείωση των εσόδων ήταν μικρότερη. Ο σύλλογος πέτυχε 28,1 εκατ.ευρώ (8%) αύξηση στα εμπορικά έσοδα ακολουθώντας τη στρατηγική βασικών συνεργασιών και μεταφέροντας in-house πιο πολλές δραστηριότητες.

Η Μπάγερν Μονάχου (634,1 εκατ. ευρώ) ανήλθε στην τρίτη θέση στο φετινό MoneyLeague. Για πρώτη φορά από το 2013/14 τοποθετείται στους τρείς πρώτους. Ο σύλλογος είχε τη μικρότερη μείωση εσόδων (4%) από τους δέκα κορυφαίους του MoneyLeague, επωφελούμενος από το γεγονός ότι ήταν σε θέση να αναγνωρίσει όλα τα εγχώρια έσοδα από μεταδόσεις κατά το οικονομικό έτος που έληξε το 2020, λόγω της εσπευσμένης ολοκλήρωσης της σεζόν της Bundesliga.

Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με έσοδα ύψους 580,4 εκατ. ευρώ (509 εκατ. λίρες) βρίσκεται στην τέταρτη θέση. Τα έσοδα του συλλόγου μειώθηκαν κατά 131,1 εκατ. ευρώ (118,1 εκατ. λίρες, ήτοι 19%) σε σχέση με πέρυσι, και αυτή ήταν η μεγαλύτερη ετήσια μείωση εσόδων που παρατηρήθηκε στο Money League φέτος. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι Κόκκινοι Διάβολοι δεν συμμετείχαν στην UEFA Champions League του 2019/20, καθώς και ότι επηρεάστηκαν από την απουσία εσόδων από αγώνες καιτην επιστροφή εσόδων από ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις.

Από την άλλη πλευρά, η Λίβερπουλ εντάχθηκε στους πέντε πρώτους για πρώτη φορά από το 2001/02 με έσοδα 558,6 εκατ. ευρώ (489,9 εκατ. λίρες). Η επιτυχία του συλλόγου στο γήπεδο τα τελευταία χρόνια συνεχίζει να τροφοδοτεί την οικονομική ανάπτυξη με τα οικονομικά οφέλη που απορρέουν από την επιτυχία της στο PremierLeague να αποτυπώνονται στα οικονομικά έτη που λήγουν το 2020 και το 2021.

Μάντσεστερ Σίτι (6^η - 549,2 εκατ. ευρώ / 481,6 εκατ. λίρες), Παρί Σεν Ζερμέν, (7^η - 540,6 εκατ. Ευρώ) Τσέλσι (8^η 469,7 εκατ. ευρώ / 411,9 εκατ. λίρες), Τότεναμ (9^η - 445,7 εκατ. ευρώ / 390,9 εκατ. λίρες) ) και η Γιουβέντους (10^η - 397,9 εκατ. ευρώ) αποτελούν τους υπόλοιπους των δέκα πρώτων συλλόγων.

18 από τους 20 συλλόγους ήταν επίσης παρόντες στην περσινή έκδοση - με τη Ζενίτ (15^η - 236,5 εκατ. ευρώ) και την Άιντραχτ Φρανκφούρτης (20^η - 174 εκατ. ευρώ) να αντικαθιστούν τη Ρόμα και τη Γουέστ Χαμ Γιουνάιτεντ. Τα έσοδα της Ζενίτ ενισχύθηκαν από τη συμμετοχή στο Champions League τη σεζόν 2019/20 και επωφελήθηκαν από τοτέλος του ημερολογιακού έτους (έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019). Ως εκ τούτου, τα έσοδά τους για την περίοδο δεν επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την πανδημία, ενώ η ολοκλήρωση της σεζόν της Bundesliga εντός του οικονομικού έτους βοήθησε την Άιντραχτ Φρανκφούρτης να εισαχθείστο MoneyLeague των 20 πρώτων για πρώτη φορά.

Μόνο δύο σύλλογοι μεταξύ των 20 πρώτων του MoneyLeague, η Ζενίτ και η Έβερτον (17^η - 212 εκατ. ευρώ / 185,9 εκατ. λίρες) σημείωσαν αύξηση των εσόδων σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Η οριακή αύξηση των εσόδων της Έβερτον δημιουργήθηκε από τα εμπορικά έσοδα του συλλόγου που υπερδιπλασιάστηκαν σε 86,7 εκατ. ευρώ (76 εκατ. λίρες). Αυτή ήταν η μεγαλύτερη αύξηση (104%) που σημειώθηκε σε εμπορικά έσοδα σε όλους τους συλλόγους του MoneyLeague.

Εκκρεμότητες από τα τηλεοπτικά δικαιώματα

Οι διαπραγματεύσεις με τους φορείς μετάδοσης αγώνων για την περίοδο 2019/20 συνεχίζονται, ωστόσο οι επιστροφές των εσόδων μετάδοσης ανέρχονται σε περίπου 600 εκατ. ευρώ στα κυριότερα πρωταθλήματα, συμπεριλαμβανομένων των Premier League (περίπου 330 εκατ. στερλίνες / 376 εκατ. ευρώ), LaLiga (περίπου 100 εκατ. ευρώ) και Ligue 1 (περίπου 123 εκατ. ευρώ) και των 575 εκατ. ευρώ μείωση σε δικαιώματα μετάδοσης της UEFA. Όσον αφορά τη Serie A,εκκρεμεί ακόμα η απόφαση του δικαστηρίου για την παρακράτηση της δόσης 130 εκατ. ευρώ της SkyItalia για την περίοδο 2019/20.

Ένα σημαντικό μέρος των εσόδων μετάδοσης των αγώνων έχει μεταφερθεί για το οικονομικό έτος 2020/21 αποτυπώνοντας έτσι την παρατεταμένη διάρκεια της ποδοσφαιρικής σεζόν 2019/20. Αυτό σημαίνει ότι η επόμενη έκδοση του MoneyLeague είναι πιθανό να αποτελεί ένα έτος «ρεκόρ» για τα έσοδα μετάδοσης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα σημειωθεί περαιτέρω αναβολή και θα είναι μία πλήρης χρονιά για τους συλλόγους. Από την άλλη πλευρά, τα έσοδα από πωλήσεις εισιτηρίων ίσως είναι σχεδόν μηδενικά καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020/21, αφού είχαν ελάχιστα μειωθεί το 2019/20.

Εκτίμηση κινδύνου για το 2021

Το Deloitte’s SportsBusinessGroup εκτιμά ότι οι φετινοί σύλλογοι του MoneyLeague θα έχουν χάσει πάνω από 2 εκατ. ευρώ έσοδα μέχρι το τέλος της περιόδου 2020/2021. Η εκτίμηση αυτή περιλαμβάνει ποσά που χάθηκαν κατά την περίοδο 2019/20 ως συνέπεια της πανδημίας COVID-19 κυρίως εξαιτίας των παρακάτω παραγόντων:

• Τα έσοδα των συλλόγωνMoneyLeagueαπό τις πωλήσεις εισιτηρίων είναι σχεδόν μηδενικά από τον Μάρτιο 2020 και ύστερα, ενώ αισθητά μειωμένη είναι και η παρουσία των οπαδών.
• Η μείωση των εσόδων μετάδοσης των κορυφαίων πέντε πρωταθλημάτων και της UEFA φτάνουν σχεδόν το 1,2 δισ. ευρώ μεγάλο μέρος του οποίου αφορά τους συλλόγους του MoneyLeague.
• Η χαμένη δυναμική να συνεχιστεί η τροχιά ανάπτυξης του ποδοσφαίρου.

Ο κος Jones κατέληξε: «Πιστεύουμε ακράδαντα στην θεμελιώδη αξία του ποδοσφαίρου για τους οπαδούς, τους παρόχους ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης των αγώνων και τους εμπορικούς εταίρους. Είμαστε αισιόδοξοι για την ανθεκτικότητα της βιομηχανίας του ποδοσφαίρου και αναμένουμε την ανάκαμψη τα επόμενα χρόνια».

«Τα γεγονότα τις περσινής χρονιάς έθεσαν προκλήσεις στην ικανότητα των συλλόγων να αυξήσουν τα έσοδά τους. Οι όποιες βραχυπρόθεσμες φιλοδοξίες που είχαν θα επιτευχθούν μόνο ως μεσοπρόθεσμοι στόχοι όταν επιστρέψουν οι οπαδοί στα γήπεδα και αρχίσει να ανακάμπτει η παγκόσμια οικονομία από την επίδραση της πανδημίας».

«Οι οικονομικές επιπτώσεις της νόσου COVID-19 μπορεί να μην αποτυπωθούν στην πραγματική τους διάσταση τα επόμενα χρόνια, καθώς η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα θα οδηγήσει τους υφιστάμενους και δυνητικούςπαρόχους ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης αγώνων και τους εμπορικούς εταίρους να σκεφτούν πιο συντηρητικά την όποια επένδυση στο χώρο του αθλητισμού. Θετικό ωστόσο παραμένει για τους συλλόγους του FootballMoneyLeague το γεγονός ότι η πανδημία ανέδειξε την σημασία του αθλητισμού στις τοπικές κοινωνίες και ευρύτερα στην κοινωνία, ενδυναμώνοντας έτσι την αξία στουςπαρόχους ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης και των χορηγών».

Σχετικά με την ομάδα SportsBusinessGroup της Deloitte

Τα τελευταία 30 χρόνια, η Deloitte έχει μπει δυναμικά στον τομέα του αθλητισμού. Το τμήμα SportsBusinessGroup προσφέρει μια πολύ εξειδικευμένη υπηρεσία με άρτια καταρτισμένους επαγγελματίες που διαθέτουν δεξιότητες ικανές να προσδώσουν σημαντική αξία στον κλάδο του αθλητισμού. Είτε πρόκειται για συγκριτική μελέτη, είτε για στρατηγικές επιχειρηματικές εκθέσεις, λειτουργική ανάκαμψη, στρατηγικές αύξησης εσόδων ή σχέδια ανάπτυξης αθλητικών εγκαταστάσεων, επιχειρηματικό σχεδιασμό, ανάλυση αγοράς και ζήτησης, εξαγορές, έλεγχο εταιρειών, διενέργεια πραγματογνωμοσύνης, φορολογικό έλεγχο ή σχεδιασμό, η Deloitte έχει συνεργαστεί με περισσότερους συλλόγους, πρωταθλήματα, διοικητικούς φορείς, εταιρείες ανάπτυξης γηπέδων, διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων, εμπορικούς εταίρους, χρηματοδότες και επενδυτές, από οποιονδήποτε άλλο σύμβουλο επιχειρήσεων.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις υπηρεσίες μας μπορείτε να επισκεφθείτε το website: www.deloitte.co.uk/sportsbusinessgroup