Γιατί οι σταρ σταμάτησαν να φορούν Nike;

Η φετινή ποδοσφαιρική σεζόν, η πρώτη που άρχισε υπό το «καθεστώς» του Covid-19, έχει ήδη χαραχτεί στη μνήμη για τα «τρελά» αποτελέσματα, το απρόβλεπτο στοιχείο, τον παράγοντα «έδρα» που έχει αλλοιωθεί όσο ποτέ, τους περισσότερους τραυματισμούς και το γενικότερο κλίμα αβεβαιότητας. Μέσα σε αυτό, ζει τους τελευταίους μήνες και η Nike, ο παγκόσμιος κολοσσός στην αθλητική/ποδοσφαιρική ένδυση, που μέχρι το καλοκαίρι παρέμενε σταθερά ως ο ένας εκ των δύο πιο δυνατών «παικτών» στον χώρο μαζί με την Adidas.

Φέτος, όμως, πέραν των υπόλοιπων συνθηκών που έχουν διαφοροποιηθεί, παρατηρείται και μια αναδιανομή στο κομμάτι της πίτας των μεγάλων εταιρειών και των χορηγικών deals με ποδοσφαιριστές. Και το μερίδιο της NIKE γίνεται όλο και μικρότερο, με μια πλειάδα πρωτοκλασάτων παικτών της Ευρώπης να τερματίζουν τους τελευταίους μήνες τη συνεργασία τους και να… κρεμάνε παπούτσια, για να να φορέσουν άλλης μάρκας.

Τα παραδείγματα άπλετα: Νεϊμάρ, Τιάγκο, η τριάδα της Ρεάλ Μαδρίτης Βαράν-Σέρχιο Ράμος-Ασένσιο, ο Ραχίμ Στέρλινγκ, ο Μπουκάγιο Σάκα, όπως και οι Ρόμπερτ Λεβαντόφσκι-Λερόι Σανέ από πλευράς των πρωταθλητών Ευρώπης. Ο κατάλογος είναι ευρύς και ονομαστός, συνεπώς, δύσκολα θα μπορούσε να μείνει «κρυφή» η τάση που σημειώνεται το τελευταίο διάστημα.

Σε αρκετές περιπτώσεις, η NIKE από μόνη της λαμβάνει την απόφαση να μην προσφέρει νέο χορηγικό συμβόλαιο στους παίκτες της, όταν αυτό φτάνει στο τέλος του. Συχνά, οι απόψεις διίστανται για το αν το τέλος της συμφωνίας προήλθε από τη μεριά του παίκτη ή της εταιρείας. Άλλες φορές, η αιτιολογία κρύβεται πίσω από αλλαγή στρατηγικής, άλλες από την επιθυμία των παικτών να κερδίζουν περισσότερα. Βέβαια, στο πεδίο των σούπερ σταρ, η NIKE έχει επιδείξει συνέπεια και μια άκρως και αμφίδρομα προσοδοφόρα συνεργασία με τον Κριστιάνο Ρονάλντο και τον Κιλιάν Μπαπέ.

Γιατί, λοιπόν, οι τοπ ποδοσφαιριστές-πελάτες πραγματοποιούν αυτή τη μαζική έξοδο από το brand τη φετινή σεζόν; Η απάντηση σίγουρα αφορά την κρίση του κορονοϊού. Η NIKE επηρεάστηκε σημαντικά από τον Covid-19, το συνεπακόλουθο κλείσιμο καταστημάτων λιανικής της εταιρείας σε πολλές χώρες παγκοσμίως, αλλά και το «λουκέτο» στο ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο. Χαρακτηριστικά, ο συνιδρυτής της εταιρείας, Φιλ Νάιτ, είχε δηλώσει τον περασμένο Μάιο ότι «o Covid-19 μάς ‘’έσφαξε’’», αλλά και ότι πρόκειται να αλλάξει όλο το πρόσωπο της επιχείρησης. Ανάμεσα σε όλα αυτά, η αναβολή και η μετάθεση του Euro και των Ολυμπιακών Αγώνων έναν χρόνο μετά το καλοκαίρι του 2020, έπαιξε τον ρόλο της, αν και ο συγκεκριμένος παράγοντας έπληξε όλες τις μεγάλες εταιρείες (η Adidas μέτρησε μείωση 90% στις πωλήσεις της στο πρώτο τρίμηνο του 2020).

Από την πλευρά των ποδοσφαιριστών, αυτή η αναδυόμενη νέα πραγματικότητα τους επηρεάζει άμεσα. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι στα επόμενα πέντε χρόνια το τοπίο των συμφωνιών και των ποσών που λαμβάνουν τα διεθνή «αστέρια» από τα deals θα έχει μειωθεί ραγδαία.

Ας δούμε πρώτα, όμως, ποιες είναι οι βαθμίδες στα συμβόλαια της NIKE με τους παίκτες.

Μέχρι τώρα, στην ανώτερη βαθμίδα οι σταρ υπογράφουν με την εταιρεία και πληρώνονται άμεσα από την εταιρεία. Τα συμβόλαια προσέφεραν στους ποδοσφαιριστές το 10-15% του ετήσιου μισθού τους από τον σύλλογο που αγωνίζονται. Για παράδειγμα, ένας τοπ στράικερ της Premier League αμείβεται με 1 εκατ. τον χρόνο, ποσό που αυξάνεται ανάλογα με τα μπόνους, τα τρόπαια μέσα στη χρονιά, ακόμη και το ενδεχόμενο να κατακτήσει τη Χρυσή Μπάλα. Τα συμβόλαια διαρκούν συνήθως τέσσερα χρόνια, για να προσμετράται και ο οικονομικός αντίκτυπος από ένα Μουντιάλ ή διεθνών τουρνουά γενικότερα. Από την άλλη, το συμφωνηθέν ποσό μπορεί να δεχθεί «πλήγμα» αν ο παίκτης δεν παίξει τα απαραίτητα αγωνιστικά λεπτά μέσα στη σεζόν, ενώ προβλέπονται και πρόστιμα για περιπτώσεις που ο παίκτης φορέσει παπούτσια και αξεσουάρ αντίπαλης εταιρείας.

Στη δεύτερη βαθμίδα, οι παίκτες υπογράφουν με το brand και χορηγούνται σε αυτούς τα παπούτσια που φορούν στους αγώνες. Στην τρίτη και τελευταία βαθμίδα, οι παίκτες στο πλαίσιο της συμφωνίας απλά λαμβάνουν προϊόντα σε stock από την εταιρεία. Αυτή η τελευταία βαθμίδα, όπως δηλώνουν οι ατζέντηδες, είναι εκείνη που η NIKE σκοπεύει να «εγκαταλείψει» σε πρώτο πλάνο, λόγω των μεταβολών που προκάλεσε ο Covid.

Επιστρέφοντας στο κομμάτι των αποχωρήσεων, μπορεί οι παίκτες που αναφέρθηκαν παραπάνω να έγινε γνωστό ότι τερμάτισαν τη συνεργασία τους πρόσφατα, όμως, οι αποφάσεις έχουν ληφθεί εδώ και δύο χρόνια. Στους κύκλους αντιπάλων εταιρειών κυριαρχεί η άποψη ότι η NIKE έκανε τις επιλογές της πολύ πριν την έλευση της πανδημίας, με στόχο να μικρύνει το χαρτοφυλάκιο των αθλητών της και να εστιάσει σε συγκεκριμένους παίκτες-ambassadors. Τέτοιοι είναι, πλέον, ο Κιλιάν Μπαπέ, ο Τζέιντον Σάντσο και ο Μάρκους Ράσφορντ, οι οποίοι θα είναι κεντρικά πρόσωπα της εταιρείας τα επόμενα χρόνια.

Ωστόσο, η πιο «ηχηρή» αποχώρηση από το brand ήταν αυτή του Νεϊμάρ, τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ο Βραζιλιάνος υπέγραψε στην Puma, η οποία και θεώρησε αυτή την ευκαιρία που της παρουσιάστηκε ως «ευκαιρία ζωής». Κάποιοι θεώρησαν ότι η κίνηση του Νέι ήταν αντίστοιχη με την αποχώρησή του από τη Μπαρτσελόνα, να ξεφύγει δηλαδή από τη σκιά του έτερου σούπερ σταρ (ο Μέσι στην πρώτη περίπτωση, ο Μπαπέ που είναι επίσης στη NIKE, στη δεύτερη).

OFFICIAL: Neymar ends his 15-year partnership with Nike to sign for Puma pic.twitter.com/ITeJRjxl00

— ESPN FC (@ESPNFC) September 12, 2020

Καθώς ο αριθμός των πελατών που φεύγουν από τη NIKE αυξάνεται κατακόρυφα, γίνεται ολοένα και πιο συχνό το φαινόμενο των «black-out boots», παπουτσιών χωρίς χορηγό. Βαράν, Ράμος, Ασένσιο, Λεβαντόφσκι, Τιάγκο έχουν εμφανιστεί αρκετές φορές τη φετινή σεζόν με τέτοια παπούτσια, όσο επεξεργάζονται την επόμενη χορηγική τους συμφωνία. Αυτό συμβαίνει διότι όταν οι παίκτες μένουν προσεχώς χωρίς συμβόλαιο, η εταιρεία σταματά σταδιακά να τους χρηματοδοτεί. Ορισμένοι, μάλιστα, φτάνουν στο σημείο να αγοράζουν παπούτσια από το κατάστημα και να βάφουν με σπρέι το λογότυπο, για να μη δίνουν περαιτέρω αξία στην εταιρεία όταν τα φοράνε!

Το κόλπο πέτυχε στην περίπτωση του Ραχίμ Στέρλινγκ, ο οποίος το χρησιμοποίησε τόσο στην περσινή Premier League όσο και στο φετινό Champions League. Ο Στέρλινγκ εξάντλησε το συμβόλαιό του με τη NIKE, η οποία, όμως, φέρεται να πήρε την απόφαση να επενδύσει στον Μάρκους Ράσφορντ αντί σε εκείνον, δεδομένης της τεράστιας ανόδου της δημοτικότητάς του στην Αγγλία τον τελευταίο χρόνο, λόγω και της σπουδαίας ακτιβιστικής του δράσης υπέρ των παιδιών της χώρας. Πλέον, ο σταρ της Μάντσεστερ Σίτι, αν και βρισκόταν κοντά στην Puma, μάλλον θα καταλήξει στη New Balance.

Από τους παίκτες που αναφέρθηκαν παραπάνω, η Adidas έχει ήδη συμφωνήσει με Τιάγκο, Σέρχιο Ράμος και Ασένσιο, ο Μπουκάγιο Σάκα θα υπογράψει στη New Balance, ενώ ο Βαράν είναι κοντά σε συμφωνία με την Puma.

Στην περίπτωση των Ράμος-Τιάγκο-Ασένσιο, καταλυτικό ρόλο έπαιξε ότι η Adidas είναι ο χορηγός της εθνικής Ισπανίας. Ωστόσο, η ομοιομορφία μεταξύ παικτών, προπονητών και του χορηγού του συλλόγου δεν είναι δεδομένη. Για παράδειγμα, ο Γιούργκεν Κλοπ ήταν για χρόνια μέλος του χορηγού της Λίβερπουλ, New Balance. Όταν, όμως, έληξε η συνεργασία τους και οι Reds πέρασαν στην εποχή της NIKE, ο Γερμανός coach υπέγραψε με την Adidas.

Εξαιρέσεις υπάρχουν πάντα. Ο Έκτορ Μπεγιερίν, σε αντίθεση με την συντριπτική πλειονότητα των ποδοσφαιριστών, παραγγέλνει ο ίδιος τα παπούτσια του από το διαδίκτυο, χωρίς να ανήκει δηλαδή σε κάποια εταιρεία.

Ο χώρος αδιαμφισβήτητα αλλάζει και η NIKE επιλέγει να κλείσει (ή να της κλείσουν) την πόρτα αρκετά μεγάλα ονόματα, για να στηριχθεί αποκλειστικά σε εκείνα που θεωρεί πιο σημαντικά και πολύτιμα για την ανάπτυξη του brand. Κι αν αυτό εκ πρώτης όψεως μεταφράζεται ως εσωστρέφεια και μετάβαση σε μία νέα, πιο «στενή» οικονομικά εποχή, υπάρχει και ο αντίλογος που θεωρεί ότι η μεταβολή θα ακολουθήσει κυκλική διαδικασία. Από την οποία οι μόνοι ασφαλώς κερδισμένοι πρόκειται να είναι οι ίδιοι οι τοπ-ποδοσφαιριστές της NIKE και της κάθε εταιρείας, αφού μπορεί ο κατάλογος των παικτών να μειώνεται, όμως, οι χρηματικές ανταμοιβές για τους σούπερ σταρ πιθανώς να αυξηθούν ακόμη περισσότερο.

ΠΗΓΗ: The Athletic