Τι πήγε στραβά με τον Νεϊμάρ

Τον τελευταίο καιρό, με όλα αυτά που συμβαίνουν, ή πιο σωστά με όλα αυτά που κάνει εκτός τερέν και δεν κάνει εντός τερέν ο Νεϊμάρ έπιανα τον εαυτό μου να μένει με την απορία σχετικά με το τι πήγε στραβά τόσο νωρίς σε ένα παιδί που δύο χρόνια πίσω, στα 25 του, έμοιαζε προορισμένο να κατακτήσει χρυσές μπάλες και να γίνει ο επόμενος της “Μέσι – Κριστιάνο” κατηγορίας. Η απορία ήταν και είναι στο μυαλό μου σχετική και με την απορία για το νόημα που βρίσκει σήμερα η Μπαρτσελόνα για να “σκοτώνεται” εδώ και εβδομάδες να πείσει την Παρί Σεν Ζερμέν να της τον δώσει πίσω. Δεν θα μπορούσα να βρω καλύτερο συζητητή επί του θέματος από τον Peter Banke, έναν Δανό δημοσιογράφο, συγγραφέα 10 βιβλίων, ο οποίος έγραψε την πρώτη βιογραφία του Νεϊμάρ. Ο Banke, που εργαζόταν για χρόνια στην Βραζιλία ως ανταποκριτής διαφόρων media, ταξίδεψε το 2011 στον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο τρίτος υψηλότερα αμειβόμενος αθλητής του κόσμου το 2019 – πίσω από Μέσι και Ρονάλντο, μίλησε με τους ανθρώπους που τον μεγάλωσαν και τους πρώτους ποδοσφαιρικούς εκπαιδευτές του, έμαθε και διηγήθηκε την ιστορία του στο “Neymar – The brazilian dream” βιβλίο του, το οποίο έχει κυκλοφορήσει σε έξι διαφορετικές γλώσσες μέχρι σήμερα και έχει γίνει best seller. Ο Δανός δημοσιογράφος είναι, στα μάτια μου, ένας από αυτούς που έχουν μελετήσει και κατανοήσει περισσότερο και καλύτερα το φαινόμενο Νεϊμάρ, και γι' αυτό βρήκα μεγάλο νόημα να κάνω μια κουβέντα μαζί του σχετικά με την ιστορία των τελευταίων ετών, η οποία είναι πολύ διδακτική.

Ηταν έκπληξη για σένα η επιλογή που έκανε το καλοκαίρι του 2017, να φύγει από την Βαρκελώνη; Τον καιρό εκείνο η κοινή αίσθηση ήταν ότι το αποφάσισε λόγω της επιθυμίας του να γίνει ο καλύτερος ποδοσφαιριστής στον κόσμο, φεύγοντας από την σκιά του Μέσι. Αυτή ήταν και η δική σου αίσθηση τότε, ότι έφευγε επειδή ήθελε να βρει περισσότερο χώρο και χρόνο επαφής με την μπάλα;

“Στην Βαρκελώνη ήταν ο Μέσι το αφεντικό. Επαιρνε τις εκτελέσεις των φάουλ, ήταν το κέντρο του κόσμου για τους υπόλοιπους στο τερέν, ήταν στο επίκεντρο της προσοχής όλης της κοινωνίας της Μπαρτσελόνα. Ο εγωισμός του Νεϊμάρ τα επιθυμούσε όλα αυτά για τον εαυτό του. Αλλά περισσότερο από όλα επιθυμούσε μεγαλύτερη ελευθερία εντός τερέν. Ο ρόλος του στην Μπαρτσελόνα είχε τακτικούς περιορισμούς, και επιπλέον αισθανόταν περιορισμένος σε μια φόρμα πειθαρχίας την οποία δεν είχε συνηθίσει επειδή δεν την είχε γνωρίσει στα χρόνια του στη Βραζιλία. Κάπως έτσι έφτασε στην απόφαση να φύγει με όραμα την μεγαλύτερη ελευθερία και τον αέρα για να ανοίξει περισσότερο τα φτερά του.

Την αξιοποίησε σωστά αυτή την ελευθερία στο Παρίσι; Οχι. Βγήκε εκτός ελέγχου. Εφτασε να βάζει σε προτεραιότητα τα εμπορικά, τα διαφημιστικά, τις μπίζνες και να αφήνει στην άκρη την προπόνηση και την αθλητική απόδοση. Στην πραγματικότητα ήταν μια επανάληψη της βραζιλιάνικης ζωής του, και ειδικά της ζωής του στην Σάντος, εκεί όπου οι ποδοσφαιριστές έλεγαν ότι υπήρχαν περίοδοι που τον έβλεπαν πιο συχνά στην τηλεόραση από όσο τον έβλεπαν στο προπονητήριο”.

Αλλαξε πολύ από το 2017 και μετά. Εχει φτάσει να σου δημιουργεί την αίσθηση ότι δεν έχει πλέον την ίδια επιθυμία για την επιτυχία εντός τερέν. Είναι σαν να άρχισε ξαφνικά να νοιάζεται και να συμπεριφέρεται περισσότερο ως μια διεθνής persona και λιγότερο σαν ποδοσφαιριστής. Και ο γενικότερος τρόπος ζωής του, όπως παρουσιάζεται μέσα από τους social λογαριασμούς του, σου δημιουργεί την εντύπωση ότι έχει μπει σε “Ροναλντίνιο 2008-2011” καθεστώς λειτουργίας, ότι νοιάζεται περισσότερο για τις απολαβές, τα προνόμια και τα γούστα και λιγότερο για την ποδοσφαιρική εξέλιξή του. Εχεις την ίδια άποψη;

“Είμαι σίγουρος ότι ο Νεϊμάρ ήθελε πολύ να δείξει το καλύτερο ποδόσφαιρο της ζωής του στο Παρίσι και να σπάσει την κυριαρχία των Μέσι – Ρονάλντο στην κατάκτηση της Χρυσής Μπάλας, αλλά είμαι το ίδιο σίγουρος ότι ανάμεσα στα κίνητρα αυτής της μετακίνησης ήταν και το όραμά του να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο του brand name του και εκτός αγωνιστικού χώρου. Στο τέλος αποδείχθηκε ότι δεν μπορούσε να διαχειριστεί την ελευθερία που του έδωσαν και την εμπιστοσύνη που του έδειξαν στο Παρίσι. Εκείνος ο φανταστικός ποδοσφαιριστής που είδε ο πλανήτης στο Confederation Cup 2013, στο Μουντιάλ 2014 και στην Μπαρτσελόνα είναι σήμερα μια μακρινή ανάμνηση, η οποία έχει επισκιαστεί από τα εκτός αγωνιστικών χώρων καμώματά του αλλά και από την πολύ περίεργη συμπεριφορά του στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Ρωσίας, η οποία έγινε αντικείμενο χλεύης.

Ο Νεϊμάρ μοιάζει με ένα κορυφαίο αυτοκίνητο που βγήκε στην λωρίδα προσπέρασης κατευθυνόμενο προς ένα λαμπρό μέλλον αλλά στην πορεία που ακολούθησε βρήκες τόσες λακκούβες που έφτασε να χάσει τις ρόδες του”.

Στα μάτια σου, ο πατέρας του είναι μια καλή επιρροή στην ποδοσφαιρική καριέρα του Νεϊμάρ;

“Από την ηλικία των 6 ετών, όταν τον ανακάλυψαν να παίζει ποδόσφαιρο σε μια παραλία στην Praia Grande, ένα προάστιο του Σάντος, ο Νεϊμάρ ζει ένα φανταστικό ταξίδι. Οταν ήταν παιδί, δεν είχε ούτε ποδοσφαιρικά παπούτσια. Σήμερα είναι ο ακριβότερος ποδοσφαιριστής και ένας από τους πλουσιότερους στον κόσμο. Ο πατέρας του είχε μια μέτρια ποδοσφαιρική καριέρα στις αρχές της δεκαετίας του '90, μέχρι την ημέρα που ένα ατύχημα με το αυτοκίνητο του κόστισε την συνέχεια αυτής της καριέρας. Μέχρι εκείνη τη στιγμή ζούσε με έναν μέτριο μισθό ποδοσφαιριστή, αλλά μετά το ατύχημα η οικογένειά του κατέρρευσε, αντιμετώπισε μεγάλα προβλήματα βιοπορισμού.

Οταν γεννήθηκε ο Νεϊμάρ, ο πατέρας του προέβλεψε ότι θα γινόταν καλύτερος ποδοσφαιριστής από εκείνον. Κι όταν ο μικρός άρχισε να δίνει σημάδια ότι θα ξεπεράσει τον πατέρα, εκείνος άρχισε να επιμορφώνεται πάνω στα οικονομικά. Τότε εγκατέλειψε την δουλειά του, ως μηχανικός, και άρχισε να κυκλοφορεί με κοστούμι. Ο πατέρας Νεϊμάρ αντιλήφθηκε νωρίς ότι ο γιος του θα μπορούσε να βγάλει εκτός τερέν τα ίδια ή και περισσότερα λεφτά από αυτά που θα έβγαζε φορώντας τα ποδοσφαιρικά παπούτσια. “Οταν είμαστε σπίτι, είναι ο γιος μου, αλλά όταν βγαίνουμε από την πόρτα εκείνος είναι το προϊόν μου”, είχε πει κάποτε. Και αυτή η φράση τα λέει όλα νομίζω.

Αν ο πλούτος είναι ο μόνος στόχος, τότε ο πατέρας Νεϊμάρ είναι μια απόλυτη επιτυχία για τον γιο. Αν όμως ήταν ζητούμενο και η ποδοσφαιρική εξέλιξή του, τότε καθένας μπορεί να αναρωτηθεί αν ο πατέρας αποδείχθηκε μια καλή επιρροή και να καταλήξει σε συμπέρασμα”.

Πώς είναι για έναν άντρα 21 ετών να είναι ο Νεϊμάρ που προσγειώνεται στη Βαρκελώνη για να παίξει στην Μπαρτσελόνα του Μέσι; Πώς είναι για έναν 21χρονο να συνειδητοποιεί ότι γίνεται παγκόσμιο ποδοσφαιρικό είδωλο; Ηταν έτοιμος για αυτό το βήμα; Κι αν ήταν, τί πήγε λάθος;

“Ο Νεϊμάρ ήταν έτοιμος όταν άφησε την Σάντος για την Μπαρτσελόνα. Ηταν τότε 21 ετών, δηλαδή μεγαλύτερος συγκριτικά με τον Ρονάλντο, το “φαινόμενο”, και τον Ροναλντίνιο τον καιρό που έφευγαν από την Βραζιλία. Πείστηκε να παραμείνει περισσότερο στην Βραζιλία επειδή η Σάντος ήθελε να αποδείξει ότι η Βραζιλία, μια χώρα που αναπτυσσόταν οικονομικά με γοργό ρυθμό εκείνο τον καιρό, ήταν αρκετά πλούσια και μπορούσε να δείχνει ελκυστική για να “νικήσει” τα ευρωπαϊκά κλαμπ και να κρατήσει έναν σούπερ σταρ. Ετσι ο Νεϊμάρ εξοικειώθηκε από τον καιρό του στη Βραζιλία με την πίεση και τις υψηλές προσδοκίες, όπως και με την εμπορική εκμετάλλευση της εικόνας του. Ηρθε στην Ευρώπη πολύ καλύτερα προετοιμασμένος, συγκριτικά με άλλους Βραζιλιάνους, για την προσαρμογή του στην ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική αγορά. Δεν ήταν απλώς ένα ταλέντο, ήταν ένας ήδη επιτυχημένος ποδοσφαιριστής με την Σάντος.

Στα μάτια μου, το βασικό πρόβλημα είναι ότι τόσο ο Νεϊμάρ όσο και ο πατέρας του σταμάτησαν να κάνουν τα πράγματα με την καρδιά τους. Κάπως έτσι έφτασαν να διαλύουν την εικόνα που είχαν δημιουργήσει προηγουμένως, η οποία είχε αρκετά μεγάλη διάρκεια. Η σημερινή εικόνα του Νεϊμάρ απέχει χιλιάδες μίλια από την εικόνα που σχημάτισα μέσα από τις ιστορίες που μου διηγήθηκαν, πίσω στο 2011, όταν άρχισα την έρευνά μου για το βιβλίο που έγραψα.

Οταν πρωτοείδα τον Νεϊμάρ στο γήπεδο, το 2011 στο αποχαιρετιστήριο παιχνίδι του Ρονάλντο στο Σάο Πάολο, μαγεύτηκα. Τον είδα να μεταχειρίζεται την μπάλα με έναν τρόπο τόσο θεαματικό που δεν είχα ξαναδεί ποτέ. Από την πρώτη στιγμή ήθελα να μάθω περισσότερα για εκείνον. Και επειδή δεν έβρισκα εύκολα πληροφορίες, αποφάσισα να ταξιδέψω στη γενέτειρά του, κοντά στο Σάο Πάολο και να συναντήσω ανθρώπους που τον γνώριζαν, που τον είχαν επηρεάσει, που τον είχαν καθοδηγήσει. Οικογένεια, φίλους, δασκάλους, προπονητές, τους πάντες. Οι φίλοι του μου μίλησαν για ένα αξιαγάπητο και γενναιόδωρο παιδί. Οι προπονητές του στις ακαδημίες μου μίλησαν για αυτόν που δούλευε πιο σκληρά από όλους στις προπονήσεις, για αυτόν που πίστεψαν περισσότερο από κάθε άλλον σε σχέση με την προοπτική του. Τόσο που να προβλέπουν ότι θα γίνει ο καλύτερος στον κόσμο. Ο ιερέας του είχε προφητεύσει ότι θα γίνει ο καλύτερος του κόσμου”.

Και τώρα; Πιστεύεις ότι μπορεί να επιστρέψει στο επίπεδο που ήταν το 2017;

Πιστεύω ότι η επιστροφή στην Μπαρτσελόνα θα ήταν η τελευταία ευκαιρία του Νεϊμάρ για να εκπληρώσει την προφητεία, και νομίζω ότι η στιγμή είναι η κατάλληλη. Είναι σε ηλικία για να μπορεί να αποδώσει το καλύτερο ποδόσφαιρο της καριέρας του, σε μια περίοδο που η ηλικία αρχίζει να επηρεάζει τον Μέσι και τον Σουάρες. Για τον Νεϊμάρ η Μπαρτσελόνα τώρα μπορεί να γίνει μια νέα αρχή, η αρχή της επιστροφής του ποδοσφαίρου στο επίκεντρο της προσοχής του. Αλλωστε γίνεται φανερό ότι για εκείνον είναι μια επιλογή που κάνει για τα πόδια και όχι για την τσέπη του. Αν κοιτούσε την τσέπη, θα πήγαινε στην Κίνα. Το εκτιμώ ως πιθανό το να ξαναδούμε τον καλό Νεϊμάρ. Από εκείνον εξαρτάται. Είχε δείξει στον κόσμο ότι μπορεί να γίνει ο καλύτερος. Στις καλύτερες μέρες του, είναι ο καλύτερος. Και το οφείλει στον εαυτό του να αναπτύξει πλήρως το ταλέντο του. Αλλά πρέπει να το κάνει τώρα, αμέσως, δεν έχει άλλο χρόνο για χάσιμο”.

* Η αγγλική έκδοση του βιβλίου, είναι διαθέσιμη εδώ.