Οι καλές άμυνες κερδίζουν ακόμα τίτλους;

Να μην δέχεσαι γκολ. Κατά γενική ομολογία, αυτό είναι το «κλειδί» για την κατάκτηση της Premier League. Όσο λιγότερα γκολ δέχεσαι, τόσο λιγότερα πρέπει να βάλεις για να πάρεις τους τρεις βαθμούς. Έτσι, η ομάδα με το καλύτερο αμυντικό ρεκόρ δεν χρειάζεται να δημιουργεί τόσες ευκαιρίες όσες οι αντίπαλοί της για να πάρει στα χέρια της το τρόπαιο στο τέλος.

Όπως γίνεται όμως με όλες τις ιδέες, η συνεχής αμφισβήτηση και η έρευνα είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για να διαβεβαιώσουμε ότι αυτό που θεωρούμε δεδομένο συνεχίζει να αποτελεί πραγματικότητα. Ως ανθρώπινα όντα, είμαστε "προγραμματισμένοι" να δίνουμε έξτρα βάρος και σημασία στην πρώτη πληροφορία που λαμβάνουμε για ένα συγκεκριμένο ζήτημα, γεγονός που μας κάνει ύποπτους προς ό,τι έρχεται στη συνέχεια και θέτει σε αμφισβήτηση την αρχική μας θεώρηση.

Αποκαλείται επιστημονικά "anchoring bias" και δεν βοηθάει όταν πρέπει να σκεφτούμε το πως νέες τάσεις διαμορφώνουν το παιχνίδι που ξέρουμε και αγαπάμε για όσο θυμόμαστε τον εαυτό μας. Μας κάνει να πιστεύουμε ότι το κλισέ "η άμυνα κατακτά τίτλους" παραμένει αληθινό. Εν συντομία, δεν το κάνει. Στην Premier League, όπως και στα περισσότερα σύγχρονα Πρωταθλήματα, η επίθεση παίζει μεγαλύτερη σημασία από την άμυνα. Και το αποδεικνύουν οι αριθμοί.

Το έτος-μηδέν: Premier League 2009/10

Στις έξι προηγούμενες σεζόν, ξεκινώντας από την χρονιά 2009/10, η ομάδα που σκόραρε τα περισσότερα τέρματα δεν κατέκτησε τον τίτλο μόνο μια φορά. Στο ίδιο χρονικό δείγμα, η ομάδα με την καλύτερη άμυνα κατέκτησε το πρωτάθλημα δύο φορές. 83% επιτυχία για την καλύτερη επίθεση, 33% για την καλύτερη άμυνα.

Επιπρόσθετα, κανείς πρωταθλητής δεν δέχθηκε λιγότερα από 25 γκολ από το 2008/09. Πριν, στις εννιά σεζόν από το 2000/01 μέχρι το 2008/09 παθητικό -25 γκολ πέτυχε τουλάχιστον μια ομάδα πέντε φορές - Η Τσέλσι του 2004/05 σημείωσε το καλύτερο ρεκόρ με μόλις 14 τέρματα παθητικό.

Δεν έχει να κάνει μόνο με την έμφαση στην άμυνα. Ολόκληρο το πρωτάθλημα πετυχαίνει και άρα δέχεται, πολλά περισσότερα γκολ από πριν. Μόλις μια φορά στις έξι τελευταίες χρονιές έχουν μπει στην μεγάλη κατηγορία λιγότερα από 1000 συνολικά γκολ μεταξύ όλων των ομάδων, ενώ τις προηγούμενες σεζόν από το 2000/01 μέχρι το 2008/09 αυτό έγινε τέσσερις φορές.

Υπάρχει μία τάση εδώ. Σχεδόν σαφέστατα, η σεζόν-κλειδί ήταν το 2009/10. Από το σημείο αυτό κι έπειτα τα στατιστικά δείχνουν μια τεράστια μεταβολή στο πως οι ομάδες στρέφονται στο να πετυχαίνουν περισσότερα γκολ και προβληματίζονται λιγότερο για την άμυνά τους. Φυσικά, όπως απέδειξε η Λίβερπουλ του 2013/14, πιθανότατα δεν μπορείς να κατακτήσεις Πρωτάθλημα με ένα αμυντικό ρεκόρ που είναι επιεικώς απαράδεκτο. Ωστόσο, η ομάδα εκείνη απέδειξε επίσης ότι δεν χρειάζεσαι μια τέλεια άμυνα για να διεκδικήσεις την πρωτιά.

Η ερώτηση λοιπόν που έρχεται είναι απλή: Γιατί; Τι προκάλεσε αυτή την αλλαγή στο focus από την επίθεση στην άμυνα; Το επεκτατικό παιχνίδι από την επιφυλακτικότητα; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Υπάρχουν πολλαπλοί παράγοντες που οδήγησαν σε αυτό, πολλοί εκ των οποίων αλληλοσυνδέονται.

Money talks

Τα χρήματα παίζουν το δικό τους ρόλο. Η αξία των τηλεοπτικών δικαιωμάτων στο Νησί, για να μην επεκταθούμε στις πωλήσεις τους στις ξένες αγορές, έχουν αυξηθεί ραγδαία. Το κόστος των δικαιωμάτων για το διάστημα 2007-10 έφτασε τα 1.706 δις, σημειώνοντας αύξηση 66% από το 2004-07. όπως ξέρουμε, τα νούμερα αυξάνονται ακόμα περισσότερο.

Οι ομάδες επομένως έχουν περισσότερα χρήματα. Τι κάνουν με αυτά τα χρήματα; Αγοράζουν τους επιθετικογενείς παίκτες που πριν δεν μπορούσαν. Η αποστολή τους γίνεται ακόμα πιο εύκολη αν υπολογίσουμε τον σχετικό πλούτο της Premier League. Σε τελική ανάλυση, οι επιθετικογενείς ποδοσφαιριστές είναι γενικά πιο ακριβοί.

Η αύξηση στη διάθεση εσόδων φέρνει τις ομάδες να κυνηγούν περισσότερο τα χρήματα από ότι στο παρελθόν. Με την Premier League να επεκτείνεται σε όλο τον κόσμο, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για τους συλλόγους να αποκτήσουν νέους οπαδούς και έτσι να βγάλουν περισσότερα. Στην πραγματικότητα, αν ένα κλαμπ δεν αναζητά ενεργά τρόπο να μεγαλώσει την δεξαμενή υποστηρικτών του τότε θα μείνει πίσω και, εκτός αν δεν ανήκει στην ιστορική ελίτ, ο καλύτερος τρόπος για να το πράξει είναι με εντυπωσιακό, επιθετικό ποδόσφαιρο.

Επίθεση από την άμυνα

Δεν έχει να κάνει μόνο με το χρήμα, ωστόσο. Οι προπονητές έχουν την δική τους επιρροή στην άνοδο του επιθετικού ποδοσφαίρου. Χάρη στις προσεγγίσεις των Πεπ Γκουαρδιόλα, Γίργκεν Κλοπ και Μαρσέλο Μπιέλσα, η προηγούμενη δεκαετία βίωσε μια έκρηξη νέων ιδεών γύρων από την επιθετική φύση του παιχνιδιού. Αυτοί οι προπονητές, με εξαίρεση τον Κλοπ, δεν έχουν δουλέψει ακόμα στην Premier League, αλλά η επιρροή τους σε τεχνικούς όπως ο Μαουρίτσιο Ποκετίνο, ο Ρομπέρτο Μαρτίνες και ο Μανουέλ Πελεγρίνι είναι ξεκάθαρη. Παρότι υπάρχουν σημαντικοί αμυντικογενείς προπονητές (Ο Ζοσέ Μουρίνιο είναι το πιο καθαρό παράδειγμα) που προσπαθούν να εξουδετερώσουν αυτές τις τακτικές, απλά δεν είναι αρκετοί για να αντισταθούν στην πρόοδο των σύγχρονων επιθετικών ιδεολογιών.

Επίσης, κάποιες από τις αλλαγές στον τρόπο που οι ομάδες αμύνονται έχουν έρθει ως αποτέλεσμα της αναζήτησης περισσότερων γκολ. Όταν ο Φαν Χάαλ ήταν στον Άγιαξ στα 90ς, ήταν κάθετος στο ότι ένα από τα σέντερ μπακ του έπρεπε να ανεβαίνει ότι η ομάδα του είχε την κατοχή. Ήταν ένας επαναστατικός τρόπος για να ξεπεράσει το γεγονός ότι η άνοδος του "αμυντικού μέσου" κατέστρεψε την ικανότητα του κλασικού δεκαριού να λειτουργήσει με την ελευθερία που κάποτε είχε.

Είναι τώρα σύνηθες να βλέπεις μέσους στην άμυνα. Σκεφτείτε τον Ντάλει Μπλιντ, τον Χαβιέρ Μασεράνο, τον Εμρέ Τσαν, με την χρησιμοποίησή τους να είναι απόρροια της επιθυμίας των προπονητών να βοηθήσουν την ανάπτυξη. Υπάρχουν ακόμα εκείνοι οι παίκτες που πάντα ήταν αμυντικοί, αλλά όχι με την παραδοσιακή έννοια. Ο Νταβίντ Λουίζ, ο Έκτορ Μπεγιερίν και ο Ζερόμ Μπόατενγκ συμμετέχουν σε σχεδόν όσες επιθέσεις σταματούν.

Οι νομοθέτες θέλουν γκολ

Οι άνωθεν πιέσεις βοηθούν επίσης. Αν ο Μισέλ Πλατινί εφάρμοζε τον τρόπο του, η όλη ιδέα του τάκλιν θα βρισκόταν υπό απειλή, με τα κοψίματα, τα τεχνικά φάουλ και τις μπάλες εκτός παιχνιδιού να αποτελούν τον μοναδικό τρόπο για να αλλάξει η κατοχή. Αυτή η τάση ήδη ξεκίνησε, κάνοντας συγκεκριμένα στιλ αμυντικών είδος προς εξαφάνιση. Επίσης σημαίνει ότι οι προπονητές πρέπει να βρουν νέους τρόπους για να σφίξουν τις άμυνές τους με τους κανονισμούς να ευνοούν τους επιθετικούς. Αυτό σημαίνει ότι η επίθεση είναι κυριολεκτικά η καλύτερη άμυνα.

Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τις αλλαγές στον κανονισμό του οφσάιντ, οι οποίες έχουν πάντα σε πρώτο πλάνο την ομάδα που επιτίθεται. Και αν η πιο πρόσφατη αλλαγή ευνοεί τους αμυντικούς και τους τερματοφύλακες, αυτό έγινε επειδή η αμέσως προηγούμενη ήταν.. .σκανδαλωδώς με το μέρος των επιθετικών.

​

Οι έξυπνες ομάδες προσπαθούν να αποκτήσουν πλεονέκτημα από τους κανονισμούς όσο το δυνατόν περισσότερο και όταν αυτοί ευνοούν το επιθετικό παιχνίδι, τότε έχει νόημα το να το ακολουθήσουν. Το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα που συνεχώς αλλάζει, με την τελευταία του μετάβαση να είναι ξεκάθαρα προς την κατεύθυνση της επίθεσης. Με τους συλλόγους πάντα να αναζητούν χρήματα, την πρόσληψη επιθετικογενών προπονητών και την θέσπιση αντίστοιχων κανονισμών, είναι δύσκολο να δει κανείς πως η αμυντική πλευρά του παιχνιδιού θα καταφέρει να ακολουθήσει...