Τρία χρόνια από την τραγωδία στο Μάτι: Όλα τα εγκλήματα και το «παιχνίδι εξουσίας» (pics & vid)

Τρία χρόνια από την τραγωδία στο Μάτι: Όλα τα εγκλήματα και το «παιχνίδι εξουσίας» (pics & vid)
Σαν σήμερα το 2018 η φονική πυρκαγιά στο Μάτι κατέκαψε τα πάντα και πήρε 102 ανθρώπινες ζωές. Τα ντοκουμέντα που αποκάλυψαν το «παιχνίδι εξουσίας», τις απόπειρες συγκάλυψης και τα 4 εγκληματικά λάθη.

23 Ιουλίου 2018: «Πάω στο Μάτι να πάρω την οικογένεια. Έπιασε φωτιά». Ο Αντώνης πρόλαβε και απομάκρυνε την οικογένειά του από τον «λαβύρινθο» στο Μάτι. Άλλοι πολλοί δεν πρόλαβαν καν να φτάσουν μέχρι τη θάλασσα, λίγα μέτρα πιο μακριά. Δεν την είδαν από τον καπνό, δεν πρόλαβαν να φτάσουν από το στριμωξίδι και τον πανικό στους μικρούς δρόμους και την κάκιστα δομημένη περιοχή. Ένα μικρό στενό δρομάκι για να κατέβουν στη θάλασσα, το οποίο δεν είδαν. Πολλοί πνίγηκαν από τις αναθυμιάσεις, άλλοι κάηκαν… Πύρινη κόλαση που στοίχισε τη ζωή σε 102 ανθρώπινες ψυχές και 172 τραυματίες, χώρια τα εκατοντάδες ζωάκια που χάθηκαν.

Η φωτιά στο Μάτι δεν ήταν η κακιά ώρα. Δεν ήταν μόνο η κάκιστη δόμηση, οι δυνατοί άνεμοι, τα πεύκα ανάμεσα στα σπίτια… Ήταν εγκληματική αμέλεια με δόλο. Έγιναν λάθη που οδήγησαν 102 ψυχές στον θάνατο. Και το πιο τραγικό είναι πως έγινε τεράστια προσπάθεια στη συνέχεια να συγκαλυφθούν, με απειλές και εκβιασμούς. Όλα αυτά αποδεδειγμένα με έγγραφα, κατατεθειμένα στην εισαγγελία.

1

Δεν μιλάμε για το απλό και «δημοφιλές» που είχε ακουστεί «δεν υπάρχουν νεκροί στο μάτι», όταν όλοι (αποδεδειγμένα) γνώριζαν στη σύσκεψη που έγινε παρουσία του Αλέξη Τσίπρα. Μιλάμε για εγκλήματα που οδήγησαν σε θάνατο, για παιχνίδια εξουσίας ανάμεσα σε ανώτατους αξιωματικούς της πυροσβεστικής, για λάθη και αμέλλειες ανεξήγητες και απαράδεκτες από την ηγεσία.

 

Η έρευνα (ναι, υπάρχει ακόμα) της Μαριάννας Κακαουνάκη για την «Καθημερινή», έφερε στο φως όλα αυτά τα εγκλήματα, αλλά και το σαθρό σύστημα που λυμαίνονταν την πυροσβεστική. Εγκλήματα που μόνο στην ανάγνωση τους, σού σηκώνεται η τρίχα. Αδυνατείς να τα πιστέψεις…

3

Πως άναψε η φωτιά

Πριν δούμε τις αποκαλύψεις που είχε κάνει η Μαριάννα Κακαουνάκη, να πούμε πως άναψε η φωτιά. Το μεσημέρι της 23ης Ιουλίου ένας 65χρονος έβαλε φωτιά σε οικόπεδο στο Νταού Πεντέλης προκειμένου να κάψει κλαδιά. Θεωρώντας πως την έχει σβήσει, έφυγε. Μεταξύ 16.20 και 16.30 εκδηλώνεται η φωτιά και Το αργότερο μέχρι τις 16.41 έλαβε διαστάσεις πυρκαγιάς. Στις 17.13 υπάρχουν πλέον δυο ισχυρά μέτωπα. Το πρώτο προς την Καλλιτεχνούπολη και το δεύτερο προς τον Νέο Βουτζά.


Δεν ήθελαν να βγουν πράγματα

Η έρευνα για την τραγωδία στο Μάτι ανατέθηκε στον αξιωματικό της Πυροσβεστικής Δημήτρη Λιότσιο. Αν και συνάντησε πολλά εμπόδια, έκανε εμπεριστατωμένη έρευνα, αιφνιδιαστικούς ελέγχους, μάζεψε όσα έγγραφα μπορούσε, από τους δήμους, το δασαρχείο, την περιφέρεια της Ρένας Δούρου βρήκε λάθη παραλείψεις και εγκληματικές αμέλειες.
Το εισαγγελικό πόρισμα καταλήγει τον Μάρτιο του 2019 σε ποινική δίωξη για 20 κρατικούς και αυτοδιοικητικούς παράγοντες- βάσει νόμου, η έρευνα δεν ήλεγξε πολιτικά πρόσωπα- και ο ανακριτής Αθανάσιος Μαρνέρης κάλεσε για εξέταση 500 μάρτυρες.
Εμπόδια συνάντησε και ο ανακριτής, όπως όταν ανακάλυψε την ύπαρξη ενός δεύτερου καταγραφικού των επικοινωνιών της Πυροσβεστικής. Όταν το αναζήτησε στο Συντονιστικό κέντρο, του είπαν «ποιος είσαι; Θέλουμε ένταλμα». «Μα εγώ είμαι το ένταλμα», απάντησε ο ίδιος. Λίγο αργότερα ανακάλυψε πως το είχαν... ξηλώσει.

1

Τα μοιραία λάθη

Η έρευνα έφερε στην επιφάνεια τα εγκληματικά λάθη που κόστισαν τη ζωή σε 102 ανθρώπους.

  1. Δεν υπήρχε εναέρια επιτήρηση από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας. Με την πρώτη βολή που θα έκανε το αεροσκάφος επιτήρησης στο Νταού Πεντέλης, θα είχε καλυφθεί και ο χρόνος προετοιμασίας, που είναι 20 λεπτά, για τα υπόλοιπα αεροσκάφη που θα λάμβαναν μέρος στην πυρόσβεση. Για την επιχείρηση υπήρχαν τρία διαθέσιμα αεροσκάφη αλλά ουδέποτε κλήθηκαν. Ανεκμετάλλευτη έμεινε επίσης η τότε νεοσύστατη υπηρεσία των drones που θα μπορούσαν να έχουν δώσει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο στο συντονιστικό κέντρο της Πυροσβεστικής.
  2. Η απόφαση μεταστάθμευσης των εναέριων μέσων στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Ο ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας είχε ενημερώσει το συντονιστικό κέντρο της Πυροσβεστικής από τις 14.27 ότι το αεροδρόμιο της Ελευσίνας θα έβγαινε εκτός λόγω των ανέμων. Κανείς δεν έλαβε υπ’ όψιν την πληροφορία αυτή με αποτέλεσμα τρία από τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης να πάρουν εντολή να ανεφοδιαστούν στην Ελευσίνα χωρίς να μπορούν όμως στη συνέχεια να απογειωθούν.
  3. Η διαχείριση της ηγεσίας της Πυροσβεστικής για την πυρκαγιά στα διυλιστήρια της Motor Oil και ειδικότερα τα εναέρια μέσα. Η ενημέρωση από το συντονιστικό κέντρο, από τον αξιωματικό που πετούσε στην περιοχή, ανέφερε πως η φωτιά, κοντά στα διυλιστήρια, ήταν ελεγχόμενη, ωστόσο άφησαν το Μάτι χωρίς εναέρια μέσα. Ο ανακριτής παρέθεσε μια λίστα με 12 αεροσκάφη που θα μπορούσαν (και έπρεπε) να έχουν επιχειρήσει στο Μάτι από τις 16.41 έως και τις 18.00. Κάποια είχαν σταλεί χωρίς να υπήρχε τελικά ανάγκη στην Κόρινθο, κάποια είχαν καθηλωθεί με υπαιτιότητα της Πυροσβεστικής στην Ελευσίνα (που είχε βγει εκτός λόγω ανέμων) και ορισμένα άλλα –όπως τα δύο ελικόπτερα που βρίσκονται στην Πυροσβεστική Υπηρεσία του αεροδρομίου– δεν έλαβαν ποτέ εντολή να συνδράμουν. Ένα ελικόπτερο πετούσε στο Νταού Πεντέλης και έκανε από μία ρίψη σε τρία διαφορετικά σημεία
  4. Δεν προχώρησαν στην απόφαση εκκένωσης της περιοχής την κρίσιμη στιγμή (μεταξύ 17.30 και 17.40), ενώ παράλληλα κανείς δεν έδωσε εντολή στα πυροσβεστικά πλοιάρια (τέσσερα στον αριθμό) αλλά και σε σωστικές λέμβους των ΕΜΑΚ να μεταβούν στο Μάτι και να συνδράμουν στη διάσωση όσων είχαν βρει καταφύγιο στη θάλασσα. Θυμίζουμε πως αυτό έγινε από ιδιοκτήτες βαρκών και σκαφών που τους πήγαιναν στη γειτονική Ραφήνα.

Υπήρχε δόλος- Εντολή συγκάλυψης από την πολιτική ηγεσία

Η έρευνα προχωρούσε σε βάθος και ο ανακριτής Αθανάσιος Μαρνέρης αιτείται συμπληρωματικής άσκησης δίωξης, αλλά απορρίφθηκε από την Εισαγγελία Αθηνών, γιατί όπως είπαν «για τα αδικήματα αυτά απαιτείται δόλος». Να όμως που η έρευνα έδειχνε ξεκάθαρα πως υπήρχε δόλος, αλλά και ξεκάθαρη εντολή για συγκάλυψη, σύμφωνα με τον ίδιο τον (πρώην πλέον) αρχηγό της Πυροσβεστικής, που ανέφερε πως η εντολή αυτή είχε έρθει από την τότε πολιτική ηγεσία.

Και εδώ αρχίζουν τα ακόμα πιο ανατριχιαστικά των αποκαλύψεων...

2

Ο τότε αρχηγός της Πυροσβεστικής Βασίλης Ματθαιόπουλος απείλησε, εκβίασε και ζήτησε από τον Δημήτρη Λιότσιο, τον αξιωματικό της πυροσβεστικής που είχε αναλάβει την έρευνα, να «θάψει» στοιχεία, ισχυριζόμενος πως έπραττε βάση εντολής της τότε πολιτικής ηγεσίας. Αφού ενοχλούσε επανειλημμένως τον Λιότσιο, ο Ματθαιόπουλος τον κάλεσε στο γραφείο του. Μόνο που ο Λιότσιος αποφάσισε να τον ηχογραφήσει.

«Θα μαζευτούμε και θα σε σκίσουμε, θα σου ανοίξει τα καπούλια»

«Εγώ κλήθηκα σε ανώτατο επίπεδο και μου λένε, ο κύριος Λιότσιος; Εντάξει (λέω) θα βοηθήσει. Τι θα βοηθήσει; Εδώ καταφέρεται και κάνει κρίσεις ανωτέρων του, με ποιο δικαίωμα; […] Ο κ. Λιότσιος πρέπει να φτιάξει ένα πόρισμα για τη φωτιά και όχι μέσα από το πόρισμα να φαίνεται ποιος φταίει. Κάλεσέ τον και πες του τα. Σε κάλεσα λοιπόν και στα είπα. Για να ξυπνήσεις», του είπε ο Ματθαιόπουλος και συνέχισε:
«Σε έχω στην άκρη της καρδιάς μου και θα σε στηρίξω γιατί είσαι εξελίξιμος, έχεις τα προσόντα να φτάσεις στην ηγεσία», ωστόσο άφησε στη συνέχεια τις κολακείες και προχώρησε σε εκβιασμούς και απειλές: «Πού πας εσύ να δείξεις ικανότητες με τα θηρία, με 100 νεκρούς. Πού πας ρε;», του λέει. «Εάν γράψεις για ευθύνες των ανωτέρων σου, όλοι θα μαζευτούμε και θα σε σκίσουμε» του ξεκαθαρίζει.
«Τα βάζεις με το Δασαρχείο; Θα σου ανοίξουν τον κώλο. Θα τα βάλεις με τη Δούρου; Θα σου ανοίξει τα καπούλια. […] Μόλις δούμε ποιοι θα κατηγορηθούμε θα βάλουμε τρεις δικηγόρους […] Και το μεμονωμένο μετά (;). Δεν είναι απλά τα πράγματα». Το μεμονωμένο δεν του εξήγησε τι είναι.

«Φτιάχτα με 5 πραγματάκια, αν είναι ελλιπή στα αρχ...α σου»

Ο αρχηγός (τότε) της πυροσβεστικής Βασίλης Ματθαιόπουλος συνέχισε τις απειλές στον αξιωματικό της Πυροσβεστικής Δημήτρη Λιότσιο, λέγοντάς του:
Ματθαιόπουλος: Με τι γνώσεις εσύ έχεις να πεις ότι το αυτοκίνητο άργησε;
Λιότσιος: Σύμφωνα με τα χαρτιά που πήρα…
Ματθαιόπουλος: Ποια χαρτιά; Το αποδεικνύεις; Εάν εγώ έχω άλλα χαρτιά από πίσω; Τι κάνουμε... Εγώ απλά στα λέω, έχεις τον χρόνο, κάτσε, συμβουλέψου και βγάλε τον εαυτό σου απέξω, πρώτα να σώσεις τον εαυτό σου.

2

Τον ρώτησε στη συνέχεια για το τι έχει παραδώσει στον εισαγγελέα από την πραγματογνωμοσύνη και του είπε: «Φτιάχ’ τα απλά και ας σε περάσουν για κουτό. […] Πέντε πραγματάκια: Ανεμοι, καύσιμος ύλη, μείξη πεύκων με σπίτια, δόμηση αναρχική, αυθαίρετη. Με αποτέλεσμα η πυρκαγιά μέσα στη μια ώρα να φύγει. Εγώ δεν σε βάζω ούτε να μπλέξεις ούτε τίποτα, πέντε πραγματάκια γράψε από την εμπειρία σου, αν είναι ελλιπή στοιχεία στα αρ…α σου, τι θα σου πει ο εισαγγελέας; Τίποτα. Αυτά είχα, αυτά βρήκα, αυτά έβαλα. Εάν δε σας κάνουν βάλτε άλλους (σ.σ. πραγματογνώμονες)». Συνέχισε λέγοντας: «Κοίτα ποια έχουν, ποια δεν έχουν και θάψ’ τα. Με ηρεμία, δεν χρειάζεται πανικός».

«Τι είναι ο εισαγγελέας; Τώρα είναι, αύριο έφυγε»

Στη συνέχεια ο Ματθαιόπουλος ανέφερε: «Τι είναι ο εισαγγελέας; Τώρα είναι, αύριο έφυγε. Και θα φύγει ο Ζαγοραίος, θα πάει πιο ψηλά. Θα έρθει άλλος, ποιος σε είδε, ποιος σε ξέρει, μη το βλέπεις τώρα, Θα μπλέξεις. […] Μη νομίζεις, πες ότι ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει τις εκλογές και έρχεται η Νέα Δημοκρατία…».
Ο Λιότσιος του είπε «Δεν παίζω εγώ σε αυτό το παιχνίδι…» και ο Ματθαιόπουλος απάντησε: «Εκεί πάλι θα είσαι φαγωμένος 1.000% από τους ιδίους […] Κάτσε εκεί, πέντε αράδες, πέντε λέξεις και δώσ’ το. Οι εισαγγελείς; Κάποιοι μπορεί να πάρουν την πίτα και εσύ θα πάρεις την π…α. Έτσι είναι το παιχνίδι στην Ελλάδα. Το 2007 στον Πύργο φάγανε και τα λεφτά που είχε μαζέψει ο κόσμος και μοίρασαν και τις αποζημιώσεις μετά εισαγγελείς και δικηγόροι. Η φωτιά στην Κινέτα θα στοιχίσει 500 εκατ., η φωτιά στο Μάτι θα πάει 1 δισ., από αυτά τα 100 θα μοιραστούνε, τα 200 θα μοιραστούνε… Πρόσεξε, πρόσεξε».

5

«Ο δικηγορός μου θα στο κάνει το κωλάκι τόσο»

Στη συνέχεια τον απείλησε και πάλι, λέγοντάς του: «Αυτή η υπόθεση δεν κλείνει. Θα κλείσει σε έξι-επτά χρόνια, κάθε μέρα θα πηγαίνεις το πρωί στο δικαστήριο και μετά στην υπηρεσία. […] Και θα σε παίρνει ο δικηγόρος του Τερζούδη (ο πρώην αρχηγός του Σώματος), μετά θα σε παίρνει ο δικηγόρος του Ματθαιόπουλου (ο ίδιος) και θα στο κάνει το κωλάκι τόσο. Με τι γνώσεις και στοιχεία βγάλατε εσείς αυτό; […] Μόλις δούμε ποιοι είμαστε στο κατηγορητήριο θα βάλουμε τους δικηγόρους. Εγώ φιλικά στα λέω γιατί σε ξέρω χρόνια και στο είπα και χθες, μη με αναμείξεις πουθενά, τελείως φιλικά, στο είπα 50 φορές συμβουλευτικά να σε σώσω».

«Η Υπουργός αυτό μου είπε, μην γράψεις για ευθύνες»

Του επανέλαβε 2-3 φορές στη συνέχεια πως τού μιλάει ακολουθώντας εντολές της τότε πολιτικής ηγεσίας και σε κάποιο σημείο διευκρινίζει πως η εντολή για συγκάλυψη ήρθε από «την υπουργό». Τότε ήταν Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, η Όλγα Γεροβασίλη, που ήταν και η πολιτική του υπεύθυνη: «Η υπουργός αυτό μου είπε. Κάλεσέ τον και πες του μη γράψει για ευθύνες ανωτέρων και μη γράψει ότι ευθύνεται ο δήμαρχος, η Δούρου, ή κάποια υπηρεσία, ή το Δασαρχείο».

«Για να τον φάει τον άφησε χωρίς εναέρια μέσα σε Κύθηρα και Μάνη»

Στη συνέχεια ο Ματθαιόπουλος αποκάλυψε το «παιχνίδι εξουσίας» που παίζεται μεταξύ των ανωτάτων αξιωματικών και της πυροσβεστικής και το ξεκαθάρισμα λογαριασμών για το πως ο ένας αφήνει τον άλλον χωρίς μέσα για να τον «φάει», βάζοντας σε κίνδυνο ζωές: «Ετσι γίνονται τα παιχνίδια. Ετσι έγιναν πέρυσι τα παιχνίδια με τον Καπέλιο (σ.σ. πρώην αρχηγό του Π.Σ.) και τον Βασιλειάδη (σ.σ. πρώην υπαρχηγό Επιχειρήσεων). Για να καθαρίσει ο Καπέλιος τον Βασιλειάδη τον άφησε και στα Κύθηρα χωρίς εναέρια και στη Μάνη χωρίς εναέρια. Τόσοι είναι οι φάκελοι στους εισαγγελείς του Γυθείου και του Πειραιά… Ετσι παίζεται το παιχνίδι».

2

Στα Κύθηρα το 2017, η φωτιά έκαψε πάνω από 20.000 στρέμματα και στη Μάνη το ίδιο καλοκαίρι, είχε μπει σε οικισμούς καταστρέφοντας σπίτια. Και στις δύο πυρκαγιές υπήρχαν καταγγελίες για λανθασμένη διαχείριση των εναέριων μέσων. Στα Κύθηρα ο δήμαρχος δήλωσε πως καθυστέρησαν να φτάσουν στο νησί και πως σταμάτησαν να επιχειρούν στις 6.30 το απόγευμα. Ενώ στη Μάνη, συντονιστής στην οποία ήταν ο Ματθαιόπουλος, σύμφωνα με καταγγελίες της αντιπεριφερειάρχου, τα εναέρια είχαν καθυστερήσει και η πρώτη ρίψη νερού πραγματοποιήθηκε στις 7 το απόγευμα, όταν ήδη η φωτιά είχε φτάσει σε οικισμούς.

Ο Βασιλειάδης πράγματι αποστρατεύθηκε στις αμέσως επόμενες τακτικές κρίσεις του 2018 και τη θέση του ως υπαρχηγός Επιχειρήσεων πήρε ο Ματθαιόπουλος, ο οποίος μετά την τραγωδία στο Μάτι έγινε αρχηγός του Σώματος.

Η απειλή για τη μετάθεση

Ο Ματθαιόπουλος στη συνέχεια απείλησε τον Λιότσιο με μετάθεση, αλλά και στην πρώτη φωτιά θα μείνει αβοήθητος: «Εχεις 15 χρόνια, 20 για να πάρεις σύνταξη. Θα έρθει το χαρτάκι από πάνω, χωρίς να το θέλω εγώ, για τη Σάμο, και στην πρώτη φωτιά μην του σηκώνεις και τίποτα».

Ο Λιότσιος παρέδωσε 185 σελίδες του πορίσματος στον εισαγγελέα γράφοντας όσα είχε εντοπίσει στην έρευνά του: Τις λάθος ενέργειες των ανωτέρων του στον σχεδιασμό και στο επιχειρησιακό σκέλος αλλά και την έλλειψη επικοινωνίας των εμπλεκόμενων φορέων κατά τη διαχείριση της κρίσης.
Σημειώνει επίσης πως υπάρχουν αναντιστοιχίες και λανθασμένα δεδομένα στα όσα έχουν παραδώσει στη Δικαιοσύνη οι εμπλεκόμενοι για το μοιραίο απόγευμα.

Την ώρα λοιπόν που ψυχές έδιναν μάχη μεταξύ ζωής και θανάτου… παιζόταν το παιχνίδι!