Μίκης Θεοδωράκης: Οι δείκτες κοίταξαν πίσω! (vid & pic)
Σαν να επιβράδυνε για λίγο ο Χρόνος. Για μια στιγμή οι δείκτες κοίταξαν πίσω και είδαν μια πληθωρική, εκδηλωτική παρουσία να χειρονομεί. Η χειρονομία ήταν η προσπάθεια του ανθρώπου να ελέγξει την άφθαρτη γλώσσα της μουσικής, ήταν η αγωνία του να ντύσει τα συναισθήματα και να συγκεντρώσει τα πάντα ξεχασμένα αισθήματα. Οι δείκτες έπαψαν να διαγράφουν κυκλική πορεία και ευθυγραμμίστηκαν με τα χνάρια και τα θροΐσματα του επίμονου, παθιιασμένου ανθρώπου. Οπισθοδρόμουν για να συναντήσουν τον άνθρωπο αυτό που βρήκε κάτι από τον εαυτό μας, έχασε κάτι δικό μας και όταν ο αιώνας συνάντησε τον αιώνα ετοιμάστηκε για το αιώνιο ταξίδι. Στις τσέπες του κρατούσε πέτρες, συνθήματα, κρίματα, λάθη και νότες μαγικές και ονειρεμένες. Οι δείκτες κατάλαβαν ότι η ζωή θυμήθηκε το όνειρο αυτού του ανθρώπου και τον πήρε μαζί της, πήρε τις πέτρες, τα συνθήματα, τα κρίματα, τα λάθη και τις νότες του. Ο Μίκης Θεοδωράκης βρίσκεται πια στη χώρα του αρχέγονου, του άυλου, του φανταστικού και δεν χρειάζεται να εξηγήσει, να απαιτήσει, να φωνάξει, να ζητήσει τίποτα. Ο απόηχος των λέξεων «Ρωμιοσύνη», «αγώνας», «συγγνώμη», «αγωνία» θα τον συνοδεύει πάντα και στα πάντα. Οι δείκτες θα βρουν αμέσως την πορεία τους και οι νότες τον δημιουργό τους.
Οι λέξεις του
Ο Μίκης Θεοδωράκης έφυγε πλήρης ημερών, στιγμών, εικόνων, συναισθημάτων… Αν υπάρχει μια λέξη που πρέπει να τον συνοδεύει αυτή είναι «δημιουργία». Δεν σταμάτησε να δημιουργεί και όταν έφυγε από την άμεση παραγωγή καλλιτεχνικού έργου, αυτό συνέχισε να προσφέρει. Εμμέσως και σαν σκιά που χορεύει εν μέσω επίμονου ανέμου, η δημιουργία δεν σταμάτησε ποτέ. Αναδημιουργία, επανεκτίμηση, επαναπροσέγγιση, αναθεώρηση και ο Θεοδωράκης ξανά και ξανά στη ζωή μας. Και μετά τη «δημιουργία» τα «λόγια». Τα λόγια που δεν έκαναν ποτέ λάθος, δηλαδή η τελειότητα του μουσικού λεξιλογίου. Σε αυτή τη γλώσσα έδειξε την περιέργεια, τη φαντασία, την ανησυχία του και κατάφερε να συνομιλήσει με τη μουσική όσο λίγοι. Μαζί με τον Μάνο Χατζιδάκι όρισαν το μουσικό τοπίο της χώρας μας για τον 20ο αιώνα. Στα θεμέλια τους πατάμε και σηκωνόμαστε λίγο ψηλότερα. Και μετά τα λόγια» η «ποίηση». Η ποίηση που μας βρίσκει, όμως χρειαζόταν αυτόν που θα δημιουργήσει πεδίο συνεννόησης και κατανόησης. Και τι κατάφερε ο Μίκης; Έκανε το ατομικό, συλλογικό και όλοι μαζί μάθαμε τι σημαίνει ποίηση. Τέλος, η «δράση». Για τον Μίκη ήταν δυναμική και ουσιαστική αντίδραση, αν και στα στερνά του αυτή έγινε αντίφαση και λανθασμένη αντίσταση. Το σίγουρο είναι ότι δεν του έλειψε ο ενθουσιασμός, η φιλοδοξία και η επιθυμία για αλλαγή και ένωση.
Τα μουσικά τοπόσημα
Ό,τι κι αν επιλέξεις από το σύμπαν του Μίκη αξίζει, ακόμη και τα λάθη του. Επειδή, όμως, σ’ αυτόν τον πολύχρωμο χάρτη είναι τα ζωηρά χρώματα της μουσικής που επικρατούν εκεί θα «περπατήσουμε». Το «Άξιον Εστί» μαζί με τον Ελύτη πάντα θα του ανήκει, όπως και η «Ρωμιοσύνη» του Γιάννη Ρίτσου. «Το σφαγείο» θα είναι μαχαιριά στην καρδιά αλλά και ο χτύπος της φλέβας που θέλει να ξεσπάσει. Η «Δραπετσώνα» θα μας χωρά όλους, γιατί όλοι κάποια στιγμή περάσαμε από κει και όταν «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» θα κοιτάμε ψηλά και μέσα μας. Το «Κράτησα τη ζωή μου» μια προσευχή που μιλά στην καρδιά μας, κερί αναμμένο, ταπεινό, ιερό. Ο «Ζορμπάς» η πιο ειλικρινής πράξη εξωτερικής πολιτικής και το θέμα στην ταινία «Σέρπικο» θα θυμίζει στον κόσμο την ευαισθησία και το γέλιο της ψυχής μας. Όσον αφορά το «Είμαστε δυο είμαστε τρεις» θα υπάρχει για να μας δείχνει τι είμαστε και τι δεν είμαστε, ενώ αν ξεχαστούμε ποτέ θα βρίσκουμε τον δρόμο με το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρο μου»… και τα μουσικά τοπόσημα τελειωμό δεν έχουν στον κόσμο του Μίκη Θεοδωράκη. Πλέον, την ιστορία του θα την λέει το έργο του, όσα άφησε, όσα τον έκριναν και τον καθόρισαν.
