Τάσος Σωτηράκης: «Ο Άρης Βελουχιώτης ζει στην αιωνιότητα»

• Αυτό που μας ιντρίγκαρε ήταν να κάνουμε μια παράσταση δράσης
• Φτιάξαμε μια παράσταση για όλους
• Κρατάω την ανδρεία, την πίστη του, την εντιμότητα του, όλα του

Ο Τάσος Σωτηράκης πρωταγωνιστεί στον μονόλογο «Άρης». Το έργο, γραμμένο από τη Σοφία Αδαμίδου, αφορά τη ζωή και τη δράση του Άρη Βελουχιώτη. Ο Σωτηράκης μαζί με τον σκηνοθέτη Βασίλη Μπισμπίκη κατάφεραν να αναδείξουν το ανθρώπινο στοιχείο του αγωνιστή-συμβόλου της Εθνικής Αντίστασης. Ο ηθοποιός μας μιλά για την παράσταση που εδώ και τέσσερα χρόνια παίζεται στο θέατρο-τεχνοχώρο «Cartel» (κάθε Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή) και έχει μεγάλη αποδοχή από το κοινό. Τον ευχαριστούμε. [photo credits: Δήμητρα Ψυχογυιού]

Ποια είναι η θέση του Άρη Βελουχιώτη στην ιστορία μας;
Η θέση που δημιούργησε ο ίδιος. Ο Άρης είναι σπουδαίο κεφάλαιο στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Πρόκειται για τεράστια πολιτική και στρατιωτική φυσιογνωμία. Ήταν ευφυής άνθρωπος που πάλεψε με όλο του το είναι για ένα καλύτερο αύριο. Έβαλε το «εμείς» πάνω απ’ όλα και όχι το «εγώ». Θεωρώ, αν και είναι υποκειμενικό, ότι είναι η σημαντικότερη φυσιογνωμία στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Πώς προσεγγίζει ο ηθοποιός ιστορικά πρόσωπα;
Δεν πήγαμε προς αυτή την κατεύθυνση, του ιστορικού. Αντιμετωπίσαμε τον Άρη σαν ένα οποιοδήποτε ρόλο. Το ότι έχει υπάρξει είναι κάτι άλλο. Το περισσότερο βάρος πέφτει στον συγγραφέα. Εν προκειμένω στη συγχωρεμένη τη Σοφία Αδαμίδου η οποία έκανε έρευνα γι’ αυτόν. Τον ήξερε καλά βέβαια, τον αγαπούσε λόγω πολιτικών πεποιθήσεων. Το κομμάτι το ιστορικό, λοιπόν, αφορούσε τη συγγραφέα. Η δουλειά του σκηνοθέτη, του Βασίλη Μπισμπίκη και η δική μου ήταν να δούμε πώς θα προσεγγίσουμε αυτό το πρόσωπο, πώς θα αναδείξουμε το ανθρώπινο στοιχείο, αυτό μας ενδιέφερε περισσότερο. Γι’ αυτό και αντιμετωπίσαμε τον Άρη με σεβασμό και αγάπη, όπως κάνουμε με όλους τους ρόλους.

Το ιστορικό του βάρος δεν ήταν πρόκληση;
Πρόκληση ήταν να καταφέρουμε μέσα από το ανθρώπινο στοιχείο, όπως είπα, να φέρουμε τον Άρη στο σήμερα, να δείξουμε την αναγκαιότητα του να υπάρχει ο Άρης στο σήμερα χωρίς ίχνος μνημόσυνου. Δηλαδή, όσο συνεχίζει και ζει στις ψυχές και στις καρδιές πολλών ανθρώπων, αυτό να βγει και στη σκηνή. Σαν να υπάρχει συνέχεια. Ο Άρης ζει στην αιωνιότητα.

Αυτό που μας ιντρίγκαρε ήταν να κάνουμε μια παράσταση δράσης

Είχατε αγωνία αν θα είστε δίκαιοι απέναντι του ή δεν ήταν στο μυαλό σας;
Δεν ήταν στο μυαλό μας γιατί ήταν πολύ ξεκάθαρο και ανάγλυφο το έργο της Σοφίας, το πως είχε χαρτογραφήσει τον Άρη ως ρόλο. Αυτό που μας ιντρίγκαρε ήταν να κάνουμε μια παράσταση δράσης και όχι αφήγησης. Τα ιστορικά και πολιτικά στοιχεία είναι πάρα πολλά, οι πληροφορίες καταιγιστικές. Επομένως, αν μπαίναμε στη διαδικασία της αφήγησης, από τα πρώτα δέκα λεπτά, μέχρι να αποκωδικοποιήσει ο θεατής τι γίνεται, το κοινό θα είχε βαρεθεί. Ούτως ή άλλως ο Άρης ήταν δραστήριος και μεις τον κάναμε τέτοιο, προσωποποιήσαμε αντικείμενα του φροντιστηρίου και ζωντανέψαμε το έργο.

Έπρεπε να έχει δράση, να αποφευχθεί το αφηγηματικό
Το κλειδί στην υπόθεση είναι το τέλος του έργου. Όταν ο Βασίλης Μπισμπίκης, ο σκηνοθέτης, διάβασε το έργο και έφτασε εκεί είπε από δω θα ξεκινήσουμε. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα. Το σκεπτικό ήταν πως έχουμε έναν άνθρωπο, τον Τάσο, που είχε μια ιδέα και την πρότεινε στη Σοφία να κάνει τον Άρη. Ο Τάσος είναι ηθοποιός και μέσα από την αγάπη του για τον Άρη προσπαθεί σήμερα να κάνει την προσωπική του επανάσταση, να αφυπνίσει τον εαυτό του. Ντύνεται, λοιπόν, Άρης…

Και το προσωπικό έγινε συλλογικό
Μπράβο! Και φτάνουμε στο τέλος και αποδεικνύεται ποιος είναι τι. Έτσι αναπτύχθηκε η ιστορία. Από την αρχή ο Άρης μας λέει κάποια πράγματα για τον εαυτό του. Για το αστικό περιβάλλον της οικογένειας του μέχρι που έγινε το «τσακ», μπήκε στο ΚΚΕ και άρχισε την πορεία του.

Φτιάξαμε μια παράσταση για όλους

Το έργο απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους; Μπορεί να το δει και κάποιος δεξιός;
Ναι, μπορεί. Και έχει γίνει. Φτιάξαμε μια παράσταση για όλους και θέλαμε να έρθουν όλοι. Το θέατρο είναι λαϊκό, για όλο τον κόσμο, δεν θα κλείναμε την πόρτα σε κανένα. Εννοείται, βέβαια, να έρθει όποιος θέλει χωρίς όμως να κάνει φασαρία. Κάτι τέτοιο δεν έχουμε αντιμετωπίσει μέχρι στιγμής και πιστεύω ότι κανείς δεν θα χτύπαγε τον Άρη και κατ’ επέκταση την παράσταση. Ήρθαν, λοιπόν και δεξιοί, δηλωμένοι. Βέβαια, δεξιοί αλλά μιας ηλικίας που έχει διαφορετική νοοτροπία της Δεξιάς, καμία σχέση με αυτό το πράγμα που ζούμε τώρα. Μου είπε ένας θεατής, δεξιός, ότι ξέρεις, εγώ δεν μπορώ να ασπαστώ το ιδεολογικό, αλλά βλέποντας σε μιάμιση ώρα, αν ήταν ζωντανός θα είχα ταχθεί μαζί του, στο βουνό.

Είναι και η ασφάλεια του χρόνου
Σίγουρα…

Αναφερόμαστε φυσικά στους δημοκράτες δεξιούς. Δεν πιστεύω να ήρθε κάποιος ακραίος;
Όχι, είχαμε περιστατικό. Δεν γνωρίζω αν ήταν τυχαίο ή όχι, αλλά είχαμε. Σε μια πόλη, στην περιοδεία που κάνανε, ήρθε ένα τέτοιο ζευγάρι. Αγόρασε μάλιστα και το πρόγραμμα και μετά ήρθε και μου έδωσε συγχαρητήρια. Έκανε σε όλους εντύπωση…

Εκδηλωθήκανε;
Τους ξέρανε και αναρωτιόντουσαν τι έγινε; Γιατί ήρθανε αυτοί; Τι συμβαίνει; Δεν έγινε τίποτα. Κύριοι. Δυο νεαρά παιδιά, κοντά στα 30. Δεν ξέρω τι τους έκανε και ήρθαν. Μετά έγινε χαμός και τους έχασα, ήθελα να τους ρωτήσω ποιο ήταν το κίνητρο τους. Στην Αθήνα τέτοια περίπτωση δεν είχαμε μέχρι τώρα.

Κρατάω την ανδρεία, την πίστη του, την εντιμότητα του, όλα του

Θα μπορούσε κάποιος να κάνει κάτι αντίστοιχο από την άλλη πλευρά;
Και βέβαια. Στη Γερμανία δεν κάνανε για τον Χίτλερ; Θέατρο, ταινία…

Το κάνανε με εγκωμιαστικό τρόπο;
Όπως το βλέπει κανείς. Κυρίως από τη μεριά που θα το δει ο συγγραφέας.

Συνδέοντας το με τους δύο ακραίους που ήρθαν, νομίζω είναι η περιέργεια το κίνητρο. Πώς ήταν αυτός; Πώς θα το παρουσιάσουν;
Το ενδιαφέρον για μένα είναι να κάνεις μια προσωπικότητα και να έχεις κάτι να πεις. Θεωρώ ότι εμείς έχουμε κάτι να πούμε με τον Άρη. Μας οδήγησε η ανάγκη να πούμε κάτι γι’ αυτόν και η πορεία της παράστασης δείχνει ότι κερδίσαμε το στοίχημα. Ο κόσμος, πάντως, είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει. Αν κάποιος έχει κάτι να πει, ας το κάνει. Δεν σημαίνει ότι θα επηρεάσει την πολιτική, κοινωνική, γνώμη των πολιτών.

Δεν επηρεάζει;
Θα μπορούσε από περιέργεια. Επειδή έχω κάνει τον Άρη, καθαρά θεατρικά, υποκριτικά θα πήγαινα να δω μια τέτοια παράσταση, για τον Παπαδόπουλο, τον Θεοφιλογιαννάκο…

Τον Μανιαδάκη
Ναι, τον Μαναδιάκη, τον Μανιαδάκη… Πεμπτοφαλαγγίτης στον Φράνκο… Έχει μια ιστορία αυτός ο άνθρωπος. Θα ήμουν περίεργος να δω πώς θα το αντιμετώπιζε ο συγγραφέας και ο ηθοποιός. Με ρωτάνε πολλές φορές Θα μπορούσε να ερμηνεύσει τον ρόλο του Άρη ένας άνθρωπος που δεν τάσσεται ιδεολογικά μαζί του; Ναι, απαντάω και ίσως είναι μεγαλύτερο το κίνητρο υποκριτικά για τον ηθοποιό.

Θα ήταν δύσκολο όμως
Ναι, αλλά αυτή είναι η δουλειά μας. Εγώ τάσσομαι ιδεολογικά με τον Άρη, με ιντριγκάρει. Ωστόσο, στο μέλλον μπορεί να μου προτείνουν κάτι που είναι κόντρα σε μένα. Δεν ξέρω αν θα το κάνω αλλά θα το συζητούσα.

Έχει να κάνει με το κείμενο και την πρόθεση του συγγραφέα
Βέβαια, όλα μετράνε, όχι άκριτα.

Κάποτε ο εχθρός ήταν οι Τούρκοι, οι Ιταλοί, οι Γερμανοί, οι Βρετανοί, οι Αμερικάνοι… Σήμερα ποιος είναι ή είμαστε εντάξει;
Οι ίδιοι είναι (γέλια). Το έχω ξαναπεί. Διαβάζεις την ομιλία του Άρη στη Λαμία και συνειδητοποιείς ποια είναι η πραγματικότητα στο 2021. Δεν αλλάζει τίποτα.

Τι κρατάς και τι δεν κρατάς από τον Άρη;
Δεν υπάρχει κάτι που δεν κρατάω. Θα πήγαινε ενάντια σε αυτό που λέμε στην παράσταση πως τίποτα ανθρώπινο δεν μου είναι ξένο. Θα ήταν -ακούγεται βαρύ- σαν να τον πρόδιδα. Κρατάω την ανδρεία, την πίστη του, την εντιμότητα του, όλα του.