Ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης στο Gazzetta!
Στην τελευταία συλλογή διηγημάτων του Γιώργου Σκαμπαρδώνη όλα είναι πιθανά και όλα απίθανα. Ο αναγνώστης πρέπει να είναι προσεκτικός, η διέλευση βατράχων απαιτεί σεβασμό και συγκέντρωση. Η ασταμάτητη πορεία του χρόνου επιβραδύνει, για λίγο, και ο χώρος παίρνει το σχήμα που του δίνει ο συγγραφέας. Οι προϋποθέσεις είναι εκεί και τα λόγια που δεν έχουν αρχή και τέλος φωτίζουν τα σκοτάδια και τα ημιφωτισμένα υπόγεια, θυσιάζονται στα εκτυφλωτικά ανώγεια και προσπαθούν να εξηγήσουν το πλαστικό φως πολύχρωμων λέξεων. Ο Σκαμπαρδώνης μεγεθύνει το «μικρό» και καθώς οπισθοχωρεί αφήνει μια εικόνα γεμάτη νοήματα, συναισθήματα και αδρές γραμμές. Ο σημαντικός έλληνας συγγραφέας δέχτηκε να μιλήσει στο Gazzetta για το τελευταίο του βιβλίο και τον ευχαριστούμε πολύ. [Πληροφορίες για το βιβλίο εδώ]
«Προσοχή: εποχιακή διέλευση βατράχων», ο τίτλος του νέου σας βιβλίου. Τι θέλατε να προσέξει ο αναγνώστης διαβάζοντας το;
Δύσκολο να πεις τι πρέπει να προσέξει ο αναγνώστης, γιατί πάντα ο καθείς αρέσκεται σε διαφορετικά κείμενα και σημεία, ανάλογα με την κρίση, τα βιώματα, την ψυχολογία της στιγμής, τις ευαισθησίες και τις εμμονές του. Και να το ξαναδιαβάσει θα σταθμεύσει σε άλλες επιλογές. Αυτή είναι η μαγεία και η πολλαπλότητα της ανάγνωσης, τα πολλαπλά μυστικά της λογοτεχνίας που αποκαλύπτονται κατά περίσταση.
Η φαντασία δημιουργεί το διήγημα ή το γεγονός;
Και η φαντασία είναι ένα γεγονός, εφόσον συμβαίνει. Η φαντασίωση είναι συμβάν του μυαλού όπως και η επινόηση. Μπορεί όμως το διήγημα να είναι μια σύνθεση εξωτερικού γεγονότος και συνδυασμού με φανταστικά στοιχεία που δίνουν άλλη διάσταση στην αφήγηση. Όλα μπορούν να συμβούν. Μετράει μόνο το τελικό αποτέλεσμα.
«Άνευ μνήμης πας για συγγραφικό Silver Alert»
Τα αντικείμενα έχουν πολλές ιστορίες να μας πουν;
Άπειρες. Όμως δεν είναι τα αντικείμενα που έχουν να μας πούνε κάτι, αλλά το πώς εμείς τα νοηματοδοτούμε, τα μυθοποιούμε, τους δίνουμε φωτοστέφανο, ή διαστάσεις μύθου. Εμείς τα συνδέουμε με πρόσωπα και καταστάσεις, μέσα στη δική μας νόηση και μνήμη, ή φαντασία, ενυπάρχουν συσχετιζόμενα με κάτι άλλο, με βιώματα, πρόσωπα, ή εποχές. Εμείς τα φωτίζουμε και τα υποστασιοποιούμε.
Η μνήμη είναι οδηγός για τον συγγραφέα;
Προφανώς. Χωρίς μνήμη καταρχήν δεν υπάρχουμε ως υποστάσεις, ως πρόσωπα. Η μνήμη και η γλώσσα είναι ο βασικός πυρήνας του προσώπου, άρα και σταθερός οδηγός του συγγραφέα. Άνευ μνήμης πας για συγγραφικό Silver Alert.
Η τύχη παίζει ρόλο στη συγγραφή;
Σε όλα παίζει ρόλο η τύχη. Είναι μεγάλο θέμα. Από το πότε και πώς θα προκύψει η έμπνευση, μέχρι την διάθεση, την συγκυρία και πολλούς άλλους παράγοντες εξωσυγγραφικούς που επηρεάζουν το γράψιμο, όπως η υγεία, η εν γένει κατάσταση κλπ.
«Το πάω όσο κρατάει ο δικός μου ίλιγγος»
Η ποιητική διάθεση ενσωματώνεται στα διηγήματα;
Αυτή δεν υπάρχει πάντα. Όταν προκύψει και ταιριάζει στις δοσολογίες που πρέπει, βοηθάει. Αλλά είναι δύσκολο να την ορίσεις ως έννοια, καταρχήν.
Η πανδημία έπαιξε ρόλο στη δημιουργία αυτής της συλλογής διηγημάτων;
Όχι ιδιαίτερα. Έτσι κι αλλιώς είμαστε λίγο πολύ έγκλειστοι σε μεγάλο βαθμό, ανέκαθεν. Η τελική φάση του γραψίματος απαιτεί μοναξιά, οπότε η πανδημία και η καραντίνα δεν με επηρέασαν ιδιαίτερα.
Διαβάζοντας το βιβλίο κατάλαβα ότι αναζητάτε τραχιές, άγραφες επιφάνειες για να απλώσετε τις ιστορίες σας. Άνθρωποι, αντικείμενα, φύση βρίσκουν νέα θέση μέσα από τα λόγια σας.
Είναι πολύπλοκο το ζήτημα. Αναζητάς πάντα εκείνο που θες να εκφράσεις βαθύτερα, μεταπλασμένο σε αφήγηση. Και το ψάχνεις παντού. Το πώς θα προκύψει αυτό και από πού δύσκολο να το ξέρεις
Αυτοσχεδιάζετε καθώς γράφετε ή όλα υπάρχουν στο μυαλό σας και μετά τα τοποθετείτε στο χαρτί;
Υπάρχει κάτι βασικό, αρχικό στο μυαλό και μετά το παλεύεις μέχρι να το οδηγήσεις στο βέλτιστο, στο έσχατο σημείο απόδοσης.
Μετά την ανάγνωση του διηγήματος «Γλυκισματοπωλείον Les Fleurettes» σκέφτηκα ότι ο συγγραφέας μοιάζει με τον αρχαιολόγο. Συμφωνείτε;
Είναι λίγο και από αυτό, αν χρειαστεί. Φυσικά ίσα-ίσα για να γράψει επαρκώς το κείμενο. Κάνει έρευνα, ψάχνει, ώστε να μην επικριθεί για παντελή άγνοια. Κανονικός αρχαιολόγος δεν γίνεται ποτέ, εκτός αν το εννοούμε συμβολικά.
Τι σας συναρπάζει όταν γράφετε;
Καταρχήν πρέπει να με συναρπάζει η ίδια η ιστορία, η αφήγηση, το κείμενο. Αλλιώς δεν έχει νόημα να το συνεχίσω. Το πάω όσο κρατάει ο δικός μου ίλιγγος.
