Δημιουργώντας θηρία!
Το χειρότερο ζώο είναι ο άνθρωπος και το καλύτερο ζώο αυτό που δεν θα γίνει ποτέ! Τα ανθρώπινα μάτια δεν βλέπουν ανθρώπους, αλλά υπανθρώπους. Η προβιά ποτέ δεν πετάχτηκε και το γρύλισμα δεν «πνίγηκε» κάτω από ευγενείς πράξεις. Οι ακαθαρσίες και οι σβουνιές λέκιασαν το δέρμα και την όσφρηση. Τα γαμψά νύχια πάντα θα σκίζουν τα σωθικά και το κενό βλέμμα θα κοιτά τον ουρανό. Η υπομονή και η μοναχική πορεία με παρωπίδες και καπίστρια ζωσμένες και οι κυνόδοντες να μπήγονται στις φτέρνες. Και η ομορφιάς Πού είναι η ομορφιά; Κάπου στην άκρη, ξαπλωμένη, ηττημένη και με τα πολύχρωμα ρούχα της τυλιγμένη. Ο άνθρωπος είναι ζώο που στέκεται στα δυο πόδια, κρατά μαστίγιο και έχει στην τσέπη ένα καρότο που ποτέ, μα ποτέ, δεν τελειώνει. Ο άνθρωπος προχωρά, εξελίσσεται, κυριαρχεί και τείχη χτίζει. Ξεχνά όμως ότι δεν μπορεί να ελέγξει καθετί ανθρώπινο και η αλαζονεία τον διαλύει και όταν τον ξεγυμνώσει, τότε το ζώο μέσα του τον ξεσκίζει. Η έπαρση της μοναδικότητας μένει και προχωρά και σιδερένιους ανθρώπους φτιάχνει, κακούς, τύραννους και όσοι δεν έχουν το «εγώ» για οδηγό στέκονται στο περιθώριο και παρακολουθούν, την άναρθρη κραυγή τους ακούνε και επαναλαμβάνουν: «Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά είναι πιο ίσα από τ’ άλλα». Το Gazzetta παρακολούθησε την παράσταση «Η φάρμα των ζώων» και απλά…μαγεύτηκε! [photo credits: Πάτροκλος Σκαφίδας]
Η ψυχή του λογοτεχνικού πρωτοτύπου
Ο Τζορτζ Όργουελ έγραψε δύο βιβλία που προσδιόρισαν το «σήμερα» και το «χθες». Το ένα είναι το «1984» και το άλλο «Η φάρμα των ζώων». Το πρώτο αφορά το παρόν και το μέλλον, ενώ το δεύτερο αφορά το παρελθόν και το ιδανικό μέλλον. Ο συγγραφέας, αν και έζησε 47 χρόνια, είδε τα πάντα! Είδε τη νίκη της Επανάστασης του 1917 και τον εκφυλισμό της, τον ξεπεσμό της, την εξαφάνιση της. Ο ίδιος έλεγε ότι πιστεύει στον σοσιαλισμό και προφανώς τον ενοχλούσε η αδυναμία αντιμετώπισης των παθογενειών του. «Η φάρμα των ζώων» είναι μια δυστοπική αλληγορία για όλα όσα είναι ικανός ο άνθρωπος να κάνει και για όσα επιλέγει να μην κάνει. Η Επανάσταση γίνεται λαϊκή εξουσία και η εξουσία χάνει το λαϊκό της στοιχείο κάποια στιγμή, σύμφωνα με τον Όργουελ. Η γεμάτη σάρκα γροθιά, υψωμένη θριαμβικά, αντικαθίσταται από το ψυχρό σίδερο και το μόνο που μένει είναι μια τρομακτική ερημιά… Ο Άρης Μπινιάρης αντιμετώπισε το αριστούργημα του Όργουελ με τόλμη και θάρρος και αυτό που μας έδωσε είναι πανέμορφο. Η θεατρική «Φάρμα των ζώων» αντανακλά την ψυχή του λογοτεχνικού πρωτοτύπου και γι’ αυτό είναι μια καλλιτεχνική στιγμή που δεν πρέπει να χάσετε.
Η σωματοποίηση της ζωϊκής συμπεριφοράς
Ο Μπινιάρης έκανε κάτι θεωρητικά απλό: γνώρισε τα ζώα! Το πώς κινούνται, το πώς φέρονται, το πώς αντιδρούν, το πώς επικοινωνούν. Αυτό ήταν το πρώτο στάδιο. Το δεύτερο ήταν να «πλάσει» τα κατάλληλα ανθρώπινα σώματα, να βρει για τα τετράποδα τα σωστά δίποδα. Και το έκανε! Οι ηθοποιοί που βρίσκονται στη σκήνη είναι η φάρμα των ζώων. Η σωματοποίηση της ζωϊκής συμπεριφοράς είναι ο θεμέλιος λίθος της παράστασης. Ο ασταμάτητος ρυθμός σε αυτήν οφείλεται πρωτίστως και η επιλογή του Μπινιάρη πρέπει να εκτιμηθεί και να επισημανθεί. Οι 14 άνθρωποι, για περίπου δύο ώρες, γίνονται «οργουελικά» ζώα και μας δίνουν την καρδιά και τη συνείδηση τους. Ο άλλος πυλώνας είναι η διασκευή του έργου. Ο Άρης Μπινιάρης, η Έλενα Τριανταφυλλοπούλου και ο Βύρων Θεοδωρόπουλος του έδωσαν την κατάλληλη μορφή. Χρησιμοποιώντας ένα απλό, λευκό, σχεδόν «γυμνό», σκηνικό και κοστούμια πολύχρωμα, σε αντίθεση με τον χώρο, κατάφεραν να πραγματοποιήσουν τη σύζευξη ανθρώπου-ζώου. Τα ρούχα έδειχναν και έκρυβαν την ίδια στιγμή διαθέσεις, σκέψεις, αντιδράσεις. Υπεύθυνος και για τα δύο ο Πάρις Μέξης. Στον ίδιο δρόμο και επίπεδο οι φωτισμοί της Στέλλας Κάλτσου, η μουσική του Φώτη Σιώτα και το μακιγιάζ της Olga Faleichyk. Όλο αυτό το σύμπαν δεν θα ήταν εφικτό -πέρα από τη σκηνοθετική καθοδήγηση- αν δεν υπήρχε η Εύη Οικονόμου η οποία επιμελήθηκε την κίνηση των ηθοποιών.
Η αφηγηματική ροή κυλάει απρόσκοπτα και ο θεατής βλέπει με τον πιο άμεσο τρόπο να εξελίσσεται η φάρμα των ζώων του ανθρώπου, σε επανάσταση της φάρμας των ζώων και στο τέλος σε τυραννία. Από την παράσταση δεν περισσεύει κανείς και όλοι οι ηθοποιοί συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο. Όλα όσα ήθελε να πει ο Όργουελ είναι εδώ και «καρφώνονται» γερά στο μυαλό και τη συνείδηση μας.
Ταυτότητα παράστασης
«Η φάρμα των ζώων», του Τζορτζ Όργουελ
Θεατρική διασκευή: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Άρης Μπινιάρης, Βύρων Θεοδορόπουλος
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Σύμβουλος Δραματουργίας: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Σκηνικά-κοστούμια: Πάρις Μέξης
Μουσική: Φώτης Σιώτας
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Επιμέλεια κίνησης: Εύη Οικονόμου
Βοηθός φωτίστριας: Στέβη Κουτσοθανάση
Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Παπαγεωργίου
Δραματολόγος παράστασης: Βιβή Σπαθούλα
Διανομή: Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Μιχάλης Βαλάσογλου, Πάνος Ζυγούρος, Άννη Θεοχάρη, Βάσω Καβαλλιεράτου, Ιωάννα Μαυρέα, Γρηγορία Μεθενίτη, Κώστας Μπερικόπουλος, Άρης Μπινιάρης, Ελένη Μπούκλη, Μάριος Παναγιώτου, Πάνος Παπαδόπουλος, Μαριάμ Ρουχάτζε, Γιώργος Τριανταφυλλίδης.
Μουσικός επί σκηνής: Χρήστος Πετεβής
Παραστάσεις: Πέμ.-Σάβ. 9 μ.μ., Κυρ. 7.30 μ.μ., Τετ. 9 μ.μ.
Εισιτήρια: 18-5 ευρώ, ισχύουν ειδικές τιμές.
