Όταν οι ΗΠΑ εισέβαλλαν στον Παναμά για να ανατρέψουν ένα «δικό τους παιδί» (vid)

Στις 20 Δεκεμβρίου του 1989 οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέβαλλαν στον Παναμά, σε μια προσπάθεια να ανατρέψουν το στρατιωτικό καθεστώς του δικτάτορα Μανουέλ Νοριέγκα. Είχε κατηγορηθεί από τις ΗΠΑ για διακίνηση ναρκωτικών και καταστολή της δημοκρατίας του Παναμά, θέτοντας σε κίνδυνο του Αμερικανούς υπηκόους.

Τα μεσάνυχτα εκείνης της μέρας αμερικανικές δυνάμεις, που βρίσκονταν στις βάσεις του Παναμά, επιτέθηκαν κατά του αρχηγείου των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς πίστευαν ότι εκεί ήταν ο Νοριέγκα. Όμως, ενώ το αμερικανικό Πεντάγωνο υπολόγιζε σε μια επιχείρηση-αστραπή, η επέμβαση εξελίχθηκε σε πραγματικό πόλεμο, αφού οι εισβολείς συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από το στρατό και το λαό του Παναμά. Πριν κλείσουν 24 ώρες από την έναρξη της επέμβασης, ο αριθμός των θυμάτων ξεπερνούσε τις 2.000. Ο Νοριέγκα μετά την εισβολή κατέφυγε στην πρεσβεία του Βατικανού όπου και έμεινε έως τις 3 Ιανουαρίου του 1990, οπότε παραδόθηκε στα αμερικανικά στρατεύματα. Με την παράδοση του Νοριέγκα «αποκαταστάθηκε η τάξη».

Η δράση του Νοριέγκα αρχίζει το 1970. Τότε υπήρξε μια ανερχόμενη προσωπικότητα του στρατού του Παναμά που εκπαιδεύτηκε από την CIA και στρατολογήθηκε για να βοηθήσει στον αγώνα των ΗΠΑ ενάντια στην εξάπλωση του κομμουνισμού στην Κεντρική Αμερική. Ωστόσο, ο Νοριέγκα ενεπλάκη σε διακίνηση ναρκωτικών και το 1977 αφαιρέθηκε από το μισθολόγιο της CIA. Μετά την άνοδο της μαρξιστικής κυβέρνησης των Σαντινίστας στην εξουσία το 1979, ο Νοριέγκα επανήλθε στο δυναμικό της CIA. To 1983 έγινε στρατιωτικός δικτάτορας του Παναμά.

Ο Νοριέγκα υπήρξε υποστηρικτής των πρωτοβουλιών των ΗΠΑ στην Κεντρική Αμερική κερδίζοντας εγκωμιαστικά σχόλια από τον Λευκό Οίκο, παρόλο που το 1983, μια επιτροπή της Γερουσίας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Παναμάς ήταν σημαντικό κέντρο διακίνησης ναρκωτικών. Το 1984 ο Νοριέγκα νόθευσε τις προεδρικές εκλογές του Παναμά υπέρ του Νίκολας Αρντίτο Μπαρλέτα, ο οποίος έγινε πρόεδρος-μαριονέτα. Ο Νοριέγκα όμως, συνέχισε να απολαμβάνει την υποστήριξη της κυβέρνησης Ρήγκαν, η οποία εκτίμησε τη βοήθειά του στις προσπάθειες να ανατραπεί η κυβέρνηση Σαντινίστας της Νικαράγουα.

Η «σχέση» του Νοριέγκα με τις ΗΠΑ δεν θα κρατήσει για πολύ. Στα τέλη του 1986 ο Νοριέγκα αυτονομείται, αρνείται την αμερικανική κηδεμονία και διεκδικεί όλη την εξουσία στον Παναμά. Ο Νοριέγκα απέδωσε το ρήγμα στις σχέσεις του με τις ΗΠΑ στην άρνησή του να συνδράμει σε σαμποτάζ κατά της αριστερής κυβέρνησης στη Νικαράγουα. Τότε η Ουάσινγκτον «ανακαλύπτει» ότι ο μέχρι πρότινος συνεργάτης της είναι δικτάτορας, εγκληματίας και μεγαλέμπορος όπλων και ναρκωτικών. Έτσι τον Ιούνιο του 1986 οι New York Times δημοσίευσαν ένα πύρινο άρθρο στο οποίο αναφερόταν μεταξύ άλλων, ότι ο Νοριέγκα εμπλεκόταν σε παράνομο ξέπλυμα χρήματος και υποθέσεις ναρκωτικών, ενώ παρείχε και οπλισμό σε παράνομες ομάδες ανταρτών στη Λατινική Αμερική. Επιπλέον, τα τελευταία 15 χρόνια, παρείχε ταυτόχρονα μυστικές πληροφορίες στις ΗΠΑ και την Κούβα.

Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει. Οι ΗΠΑ αποφασίζουν να του κηρύξουν πόλεμο, εισβάλλουν στον Παναμά ώστε να ανατρέψουν τον Νοριέγκα, να τον συλλάβουν και να τον τιμωρήσουν. Η επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Τροπική Θύελλα» άρχιζε τα ξημερώματα της 20ης Δεκεμβρίου 1989 και οι αμερικανικές αερομεταφερόμενες στρατιωτικές δυνάμεις μαζί με την συνδρομή πάνοπλων πεζοναυτών και του αμερικάνικου στόλου, αποβιβάζονται στον Παναμά, χτυπούν το αρχηγείο του Νοριέγκα που σύντομα καταστρέφεται ολοκληρωτικά, αλλά ο Στρατηγός είχε προλάβει να διαφύγει.

Ακολουθούν σφοδρές μάχες σε όλη την πρωτεύουσα αφού δυνάμεις του παναμεζικού στρατού, πιστές στον Νοριέγκα προβάλλουν σθεναρή αντίσταση… Ολόκληρες συνοικίες βομβαρδίζονται από αέρα και θάλασσα, ενώ στην πρωτεύουσα χιλιάδες άμαχοι βρίσκονται μεταξύ διασταυρούμενων πυρών. Όταν τα όπλα σιγούν 48 ώρες αργότερα ο απολογισμός είναι τραγικός… Ολόκληρες πόλεις έχουν μετατραπεί σε ερείπια, ενώ οι νεκροί στην πλειοψηφία τους άμαχοι, ξεπερνούν τις 5.000, αλλά ο Νοριέγκα εξακολουθεί να διαφεύγει. Δέκα ημέρες αργότερα θα παραδοθεί μόνος του στις αμερικανικές αρχές για να δικαστεί αφού πρώτα αποσπά δέσμευση, ότι δεν θα κάτσει στην ηλεκτρική καρέκλα.

Στις 16 Σεπτεμβρίου 1991 άρχισε στις ΗΠΑ η δίκη του Νοριέγκα και στις 10 Απριλίου 1992 του επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης 40 ετών για οκτώ κατηγορίες που αφορούσαν σε λαθρεμπόριο ναρκωτικών και εκβιασμούς. Κατά τη διάρκεια της δίκης ισχυρίστηκε ότι είχε αποκομίσει σχεδόν 10 εκατομμύρια δολάρια από τις υπηρεσίες του προς τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, ενώ η κυβέρνηση των ΗΠΑ ισχυρίστηκε ότι του είχε διαθέσει μόλις 320.000 δολάρια. Ο Νοριέγκα καταδικάστηκε ερήμην για τη δολοφονία του αντιφρονούντα γιατρού Ούγκο Σπανταφόρα, ο οποίος αποκεφαλίστηκε όταν απείλησε να αποκαλύψει τις σχέσεις του δικτάτορα με λαθρέμπορους ναρκωτικών, καθώς και για τις εκτελέσεις εννέα αξιωματικών που είχαν αποπειραθεί να τον ανατρέψουν… Το κεφάλαιο Νοριέγκα κλείνει, με βαρύτατο τίμημα όμως, για την αμερικανική εξωτερική πολιτική αλλά κυρίως με δυσβάσταχτο φόρο αίματος και ανθρωπίνων απωλειών για τον λαό του Παναμά.