Η έλευση του ευρώ στην Ελλάδα: Από τη «σταθερή αφετηρία» στο «σκάφος έτοιμο να βυθιστεί»
Πρωτοχρονιά του 2002 και το κλίμα στην Ελλάδα είναι πανηγυρικό! Η Ελλάδα μαζί με 12 ακόνη χώρες της ευρωζώνης, «γιόρταζαν» την έλευση του ευρώ: «Η Ελλάδα αλλάζει νόμισμα και αλλάζει εποχή» ήταν το μότο που ακουγόταν, ενώ ο πρωθυπουργός της χώρας Κώστας Σημίτης τόνιζε με υπερηφάνεια: «Το ευρώ είναι η σταθερή αφετηρία για την εδραίωση της ισχυρής και υπερήφανης Ελλάδας, μιας Ελλάδας που δεν μελαγχολεί, δεν παραιτείται, δεν μεμψιμοιρεί, αλλά επιμένει, προσπαθεί, πετυχαίνει και η εικόνα του φτωχού συγγενή δίνει πλέον τη θέση της στην εικόνα μιας χώρας που πιστεύει στον εαυτό της».
Το «όνειρο» όμως γρήγορα μετατράπηκε σε εφιάλτη. Οκτώ χρόνια αργότερα μετά και δη στις 23 Απριλίου 2010, ο πρωθυπουργός της χώρας Γιώργος Παπανδρέου ανακοινώνει από το Καστελόριζο: «Βρισκόμαστε σε μια δύσκολη πορεία, μια νέα Οδύσσεια για τον Ελληνισμό». Λέει πως, «κληρονομήσαμε ένα σκάφος έτοιμο να βυθιστεί, μια χώρα χωρίς κύρος και αξιοπιστία, μια οικονομία εκτεθειμένη στο έλεος της αμφισβήτησης και των ορέξεων της κερδοσκοπίας», αλλά και ότι «είναι ανάγκη, εθνική και επιτακτική, να ζητήσουμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης που δημιουργήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Η Ελλάδα μπαίνει στο ΔΝΤ!
Πως έφτασε όμως η κατάσταση εκεί και από τη «σταθερή αφετηρία του ευρώ» φτάσαμε στον μηχανισμό στήριξης και τα μνημόνια;
Πριν μπει και επίσημα η Ελλάδα στο ευρώ, είχε περάσει το 1998, ένα δύσκολο και σκληρό χειμώνα. Η οικονομία της άλλωστε ήταν αδύναμη. Ο Σημίτης είχε συγκαλέσει σύσκεψη του οικονομικού επιτελείου και ο Παπαδήμος ενημέρωσε ότι λόγω της αναταραχής στις διεθνείς αγορές διατέθηκαν μεγάλα ποσά συναλλάγματος για την υπεράσπιση της αξίας της δραχμής και ότι η χώρα δεν διέθετε πια επαρκή αποθέματα συναλλάγματος για να αντιμετωπίσει νέες κρίσεις.
Ο πρωθυπουργός έδωσε εντολή στον Χριστοδουλάκη να πάει στις ΗΠΑ και να εξασφαλίσει δάνειο ύψους 1 δισ. με ευνοϊκούς όρους. Το δάνειο χορηγήθηκε με ικανοποιητικούς όρους και η δραχμή αντιστάθηκε στις κερδοσκοπικές πιέσεις. Παράλληλα, διασφαλίστηκε το κριτήριο της σταθερότητος στον ευρωπαϊκό Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών. Έτσι κατάφερε η Ελλάδα να μπει στο ευρώ, με την Κυβέρνηση Σημίτη, να έχει καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός.
Στις 9 Μαρτίου 2000 η κυβέρνηση υπέβαλλε αίτηση για ένταξη της δραχμής στην ευρωζώνη με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να «συγχαίρει την Ελλάδα για τη σύγκλιση που επετεύχθη χάρις στην εφαρμογή υγιών οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών τα τελευταία χρόνια και επικροτεί την απόφαση με την οποία η Ελλάδα θα ενταχθεί στη ζώνη του ευρώ την 1η Ιανουαρίου του 2001, πράγμα που συνιστά ένα ακόμα θετικό βήμα προς τη νομισματική ολοκλήρωση της Ευρώπης».
Αμέσως μετά συνεδρίασε το Συμβούλιο ECOFIN που ενέκρινε την ένταξη της Ελλάδας από την 1η Ιανουαρίου 2001 στη ζώνη του ευρώ και όρισε ότι «η ισοτιμία με την οποία θα κλειδωθεί αμετάκλητα η δραχμή έναντι του ευρώ την περίοδο από 01.01.2001 μέχρι 28.02.2002 είναι η κεντρική ισοτιμία στο ΜΣΙ – 2, δηλαδή ένα ευρώ ίσο με 340,75 δραχμές».
Στη συνέχεια περάσαμε στην αλόγιστη κατασπατάληση πόρων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, την εκτόξευση των ελλειμμάτων και του δημοσίου χρέους σε δυσθεώρητα ύψη, με τη χώρα, να πηγαίνει για εκλογές τον Οκτώβριο του 2009 με έλλειμμα πάνω από 30 δισ.
Η χώρα μπήκε στο μνημόνιο και στον «δρόμο των κανόνων της ευρωζώνης», της δραστικής μείωσης των ελλειμμάτων και του δημοσίου χρέους, στο δρόμο των διεθνών χρηματαγορών. Το δίλλημα ήταν: «Ή άλμα στο μέλλον με σκληρό τίμημα σε οικονομικές θυσίες και σε πολιτικό κόστος ή επιστροφή στο παρελθόν με ικανοποίηση λαϊκίστικων αιτημάτων, δανεικά και έχει ο Θεός…»!
Η Ελλάδα βάδισε σε ένα πολύ σκληρό, εξαντλητικό μονοπάτι μνημονίων και του ΔΝΤ, στον σκληρό κόσμο της Άνγκελα Μέρκελ (όπως η ίδια παραδέχθηκε) και των διεθνών χρηματαγορών. Για δέκα σχεδόν χρόνια η οικονομική κρίση μάστισε στην Ελλάδα και τους πολίτες. Τέθηκε ακόμα το δίλημμα μέσω δημοψηφίσματος της Κυβέρνησης Τσίπρα, να επιστρέψει η Ελλάδα στη δραχμή, δοκιμάστηκε ο κόσμος με τα capital controls, φτάσαμε στην πλήρη απαξίωση, στο εξωτερικό, οι εστιάτορες να ρωτάνε τους Έλληνες θαμώνες αν έχουνε λεφτά να πληρώσουν.
Ο «Γολγοθάς» ξεπεράστηκε, η Ελλάδα δοκιμάστηκε σκληρά και βγήκε από όλο αυτό, αφήνοντάς το πίσω της, ωστόσο το «όνειρο του ευρώ», μοιάζει ακόμη πιο μακρινό.
