Γιατί τα παιδιά δεν μιλάνε για την κακοποίηση και τι κάνουμε αν έχουμε υποψία
Οι περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών στη χώρα μας δυστυχώς όλο και αυξάνονται. Είτε μιλάμε για ψυχολογική κακοποίηση, είτε για σωματική, προκαλούν εξίσου το ίδιο τραύμα στις αθώες ψυχές παιδιών, που γνωρίζουν από πολύ μικρά το σκληρό πρόσωπο της ζωής και βιώνουν μαρτυρικές στιγμές από τους θύτες.
Τελευταίο θύμα κακοποίησης ήταν ο 7χρονος Ανδρέας στην Κυψέλη, που δολοφονήθηκε ψυχρά από τον Πολωνό σύντροφο της μητέρας του. Τού είχε κλείσει με μονωτική ταινία το στόμα, όπως παραδέχθηκε ο ίδιος, ενώ το μικρό αγόρι έφερε και τραύματα στα δάχτυλα των χεριών, πιθανώς από τανάλια. Βασανιστήρια περνούσε και η αδερφή του, η οποία κατέληξε σε ανάδοχη οικογένεια, ενώ την ίδια στιγμή, σοκάρει κι η υπόθεση στα Φιλιατρά, όπου μια 14χρονη είχε πέσει θύμα της ίδιας της της αδερφής, που την εξέδιδε.
Όσο αυξάνονται τέτοια περιστατικά βίας, κακοποίησης και παραμέλησης, τόσο αυξάνεται και η αγωνία, όχι μόνο των γονιών, αλλά όσων νοιάζονται ένα παιδί. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι 1 στα 3 παιδιά δεν μιλάνε ποτέ για τη σεξουαλική κακοποίηση που έχουν υποστεί και τo 80% των παιδιών που κακοποιούνται σεξουαλικά γνωρίζουν τον κακοποιητή τους, σύμφωνα με στοιχεία του Σωματείου ΕΛΙΖΑ.
Το Σωματείο ΕΛΙΖΑ, με μότο το «Μηδενική Ανοχή στην Κακοποίηση του Παιδιού», φροντίζει για την προστασία τους, αλλά και για την ενημέρωση γονιών, εκπαιδευτικών, αλλά και όποιου το επιθυμεί, ώστε να προλαμβάνονται φαινόμενα βίας.
Γιατί τα παιδιά δεν μιλάνε
Οι λόγοι που ένα παιδί, το οποίο δέχεται κακοποίηση, κρατάει το μαρτύριό του κρυφό και βιώνει τον πόνο του βουβά, είναι πολλοί. Σύμφωνα με το ΕΛΙΖΑ «μπορεί να μην καταλαβαίνουν εάν αυτό που τους συμβαίνει είναι πράγματι κακό ή να επιλέγουν να θυμούνται μόνο τις στιγμές που δεν κακοποιούνται.
Η κακοποίηση, η όποια κακοποίηση, μπορεί να παρουσιάζεται ως κάτι "φυσιολογικό" από αυτόν ή αυτή που τα κακοποιεί. Μπορεί ακόμη και να μη βρίσκουν τις λέξεις για να περιγράψουν αυτό που τους συμβαίνει. Μπορεί το παιδί να μην είναι ακόμη σε ηλικία για να μιλήσει καθαρά ή να έχει το κατάλληλο λεξιλόγιο για να εκφράσει με λόγια αυτό που τού συμβαίνει.
Μπορεί ακόμη και να μην μπορεί να εκφραστεί στα ελληνικά, να είναι ένα παιδί μετανάστης ή πρόσφυγας, και τα ελληνικά να είναι για αυτό ξένη γλώσσα. Σε κάθε περίπτωση, τα παιδιά χρειάζονται τη φωνή ενός ενήλικα για να μιλήσει για εκείνα.
Ορισμένες φορές τα παιδιά μπορεί να αναγνωρίζουν ότι αυτό που τους συμβαίνει είναι λάθος, είναι κακό. Ωστόσο, επιλέγουν να μη μιλήσουν για αυτό. Μπορεί να φοβούνται ότι αυτός που τα κακοποιεί θα το μάθει και θα τους κάνει χειρότερο κακό.
Μπορεί ακόμη να νιώθουν ότι φταίνε τα ίδια για αυτό που τους συμβαίνει και να νιώθουν ντροπή για αυτό. Υπάρχουν περιπτώσεις που νιώθουν ότι δεν έχουν κανέναν να μιλήσουν. Νιώθουν ότι δεν μπορούν να εμπιστευτούν κανέναν ή ότι κανένας δε θα τα πιστέψει.
Μπορεί μάλιστα να έχουν μιλήσει σε κάποιον και αυτός να μην τα πίστεψε. Αυτό, είναι ίσως το πιο απογοητευτικό για ένα παιδί. Η ματαίωση της προσπάθειας του να μιλήσει. Η ακύρωση του, όχι μόνο από αυτόν που το κακοποιεί, αλλά ακόμη και από τον άνθρωπο που τού εμπιστεύτηκε αυτό που βιώνει. Το βίωμα αυτό, οδηγεί το παιδί στην απελπισία, αφού νιώθει ότι η κατάσταση που βιώνει είναι αναπόδραστη.
Μιλήστε για τα παιδιά. Γίνετε η φωνή τους. Πάρτε την ευθύνη πάνω σας και αποδείξτε πως η μόνη λύση για το τέλος της βίας στα παιδιά είναι η "Μηδενική Ανοχή στην Παιδική Κακοποίηση"».
Τι κάνουμε αν έχουμε υποψία κακοποίησης ενός παιδιού
Στη ζωή μας μπορεί να έχουμε έρθει αντιμέτωποι είτε με κάποιο περιστατικό κακοποίησης παιδιού, είτε να έχουμε την υποψία ότι συμβαίνει κάτι «περίεργο» και κακό. Και τι μπορούμε να κάνουμε τότε, αν δεν νιώθουμε σίγουροι; Το ΕΛΙΖΑ αναφέρει μερικές κινήσεις που μπορούν να γίνουν, όπως:
- Μιλήστε στο παιδί
Τα περισσότερα παιδιά που υποβάλλονται σε κάποια μορφή κακοποίησης δυσκολεύονται να μιλήσουν για αυτό. Μπορεί να μην έχουν κάποιον να εμπιστευτούν. Εάν ενδιαφέρεστε για το παιδί που υποπτεύεστε ότι κακοποιείται και μπορείτε (είναι γείτονας, συγγενής, παιδί φίλου, συμμαθητής του παιδιού σας, κ.ά.), χτίστε σχέση εμπιστοσύνης μαζί του. Μιλήστε του και συνεχίζετε να τού μιλάτε και να κρατάτε επαφή. Μπορεί να έρθει το ίδιο να ζητήσει τη βοήθεια σας ή να σας μιλήσει.
- Κρατήστε ημερολόγιο
Κρατάτε σημειώσεις με τις ανησυχίες σας και καταγράφετε τη συμπεριφορά του παιδιού. Ανατρέξτε στις σημειώσεις σας και διαπιστώστε τι συμβαίνει και πως αλλάζει η συμπεριφορά του. Ανιχνεύστε τα ανησυχητικά σημάδια.
- Μιλήστε με τον δάσκαλο ή με τον παιδίατρο
Αν νιώθετε ότι τα σημάδια είναι ανησυχητικά, επιβεβαιώστε τα με τη συμβολή του δασκάλου του ή του παιδιάτρου του. Γνωστοποιήστε του τις ανησυχίες σας.
- Μιλήστε με άλλους ανθρώπους
Μοιραστείτε τις ανησυχίες σας με κάποιον που εμπιστεύεστε, προκειμένου να δείτε και τη δική του οπτική και να διαπιστώσετε αν συγκλίνουν οι απόψεις σας. Έπειτα από αυτό, μπορεί να νιώσετε πιο ασφαλείς και σίγουροι για τα επόμενα βήματα που θα κάνετε.
- Μιλήστε στο ΕΛΙΖΑ
Καλέστε στο ΕΛΙΖΑ και ένας επιστημονικός συνεργάτης θα σας δώσει στήριξη και συμβουλή. Μπορείτε να επικοινωνήσετε ανώνυμα, εάν αυτό σας κάνει να νιώθετε καλύτερα. Μπορείτε, επίσης, να καλέσετε μία από τις διαθέσιμες τηλεφωνικές γραμμές, για την αντιμετώπιση της βίας στα παιδιά.
Το Σωματείο Eliza - Εταιρία Κατά της Κακοποίησης του Παιδιού εργάζεται για την πρόληψη της παιδικής κακοποίησης και τον πρώιμο εντοπισμό των περιστατικών με υποψία κακοποίησης του παιδιού. Για περισσότερα, κάντε «κλικ» ΕΔΩ.
