Η Κατερίνα Λυμπεροπούλου στο Gazzetta: «Πώς να κλειστεί μια ζωή 98 χρόνων στις 334 σελίδες ενός βιβλίου;»
- «Έμαθα να πιέζω τον εαυτό μου να μην αρκείται στο προφανές»
- «Το βιβλίο μπορεί να βρει θέση σε σχολή διδασκαλίας δημοσιογραφίας κι ειδικότερα αθλητικού ρεπορτάζ»
Η Κατερίνα Λυμπεροπούλου ξέρει να εντοπίζει τις μεγάλες στιγμές, αυτές που κρύβονται σε καλά φροντισμένες κόγχες της Ιστορίας. Το βιβλίο της «Χάρης Λυμπερόπουλος. Κοντά στον αιώνα. Συνομιλώντας με τον πατέρα μου» (Εκδόσεις Πατάκη) τιμά τις ανθεκτικές πλευρές του βίου, αυτές που δίνουν σχήμα και χρώμα σε ό,τι κάνουμε, σε ό,τι επιθυμούμε. Το έργο της είναι νοσταλγική επιστροφή στην Ελλάδα του 20ου αιώνα, είναι βιογραφία, είναι μάθημα δημοσιογραφίας. Δέχτηκε να μας μιλήσει γι’ αυτό και την ευχαριστούμε πολύ.
Τι θέλετε να κρατήσει ο κόσμος από το βιβλίο;
Την αγάπη για αθλητισμό, που είναι λυτρωτική σε εποχές κρίσης, αλλά και τεράστιο εφόδιο στον στίβο της ζωής που ακολουθεί. Την αγάπη για την «δια ζώσης» δημοσιογραφία που, εκτός του ότι είναι άκρως συναρπαστική, σε εξελίσσει ως άνθρωπο. Την αγάπη για την ιστορία που σε κάνει να κατανοείς, να συγχωρείς και να προχωρείς, στο μέτρο των ελάχιστών σου δυνάμεων, «διορθωτικά».
Ποια στιγμή δεν θα ξεχάσετε από τη συνομιλία με τον πατέρα σας;
Σε ένα από τα καθιερωμένα ραντεβού που είχαμε τις Παρασκευές – κατά την διάρκεια αυτής της μακρόπνοης συνέντευξης 15 χρόνων που του πήρα - άκουσα για πρώτη φορά για τους «Μαύρους Πάνθηρες», τους Ολυμπιονίκες Τόμι Σμιθ και Τζον Κάρλος, που ύψωσαν τις γροθιές τους για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών το ταραγμένο ’68 στο βάθρο των Ολυμπιακών Αγώνων του Μεξικό και τον λευκό Αυστραλό, συναθλητή τους, Πίτερ Νόρμαν που τους υποστήριξε στο ίδιο βάθρο αλλά η συντηρητική χώρα του δεν του το συγχώρεσε ποτέ όσο ζούσε. Ομολογώ πώς δεν είχα πειστεί ότι αυτή η μυθιστορηματική ιστορία ήταν αληθινή, γι΄ αυτό κι όταν ανακάλυψα την φωτογραφία του πατέρα μου με τον Κάρλος στο οικογενειακό αρχείο και συνειδητοποίησα ότι πρόκειται για πραγματικά γεγονότα που τα είχε ζήσει, με διαπέρασε σοκ, σαν να τα είχα «αγγίξει» κι εγώ δια μέσου των μαρτυριών του.
Πόσο δύσκολη ήταν αυτή η συνομιλία;
Ήταν μια απόλαυση. Οι παλαιές κασέτες τύπου compact που πρωταγωνιστούσαν στην συνέντευξη στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές του ’00 (στις οποίες, σημειώστε, έπρεπε να επέμβει ο μοναδικός μάστορας κύριος Αχιλλέας όταν διαπιστώσαμε φθαρμένες από τον χρόνο μαγνητοταινίες) αντικαταστάθηκαν από ψηφιακά εργαλεία ηχογράφησης μέχρι το 2015 που ολοκληρώθηκαν οι ηχογραφήσεις, αλλά η συγκίνηση στο άκουσμα των ιστοριών που καταγράφονταν από τον Μεσοπόλεμο ως τις μέρες μας από μια πρωτογενή πηγή, από τα χείλη του πατέρα μου δηλαδή, ήταν η ίδια.
«Έμαθα να πιέζω τον εαυτό μου να μην αρκείται στο προφανές»
Υπάρχει υλικό που έμεινε εκτός;
Φυσικά! Πώς να κλειστεί μια ζωή 98 χρόνων και τόσο πολυδιάστατη στις 334 σελίδες ενός βιβλίου όπως αυτό των εκδόσεων Πατάκη; Υπάρχει και επιπλέον φωτογραφικό υλικό που δεν συμπεριλήφθηκε στο βιβλίο. Κάποιες από τις αδημοσίευτες φωτογραφίες του αρχείου συνοδεύουν την συνέντευξή μας.
Τι μάθημα πήρατε ως δημοσιογράφος απ’ αυτή τη συνέντευξη;
Μεταξύ άλλων, να πιέζω τον εαυτό μου να μην αρκείται στο προφανές αλλά να σκαλίζει τι βρίσκεται από πίσω (υπόθεση Παπαγεωργόπουλου / Ολυμπιακοί Αγώνες Μονάχου 1972). Να σέβομαι τους νεότερους και τις κατακτήσεις τους, ακόμα κι αν δεν θα καταφέρω ποτέ να τις φτάσω (η αξιολόγηση που ο Χ. Λυμπερόπουλος κλήθηκε να κάνει των προς πρόσληψη αθλητικών συντακτών τον έκανε να δηλώσει τελικά παραίτηση όταν συνειδητοποίησε πόσοι πολλοί ήταν και πόσα πολλά προσόντα είχαν / ΕΡΤ 2014) Να προσπαθώ να μην βολεύομαι όταν κάτι δεν με ικανοποιεί (άνωθεν παρεμβάσεις σε άρθρα που οδήγησαν τον Χ. Λυμπερόπουλο να παραιτηθεί / «Αθηναϊκή» δεκαετία 1950 - κι «Απογευματινή» δεκαετία 1980). Το τελευταίο είναι και το πιο δύσκολο γιατί οι όροι κι οι συνθήκες του επαγγέλματος έχουν αλλάξει δραματικά.
Ποια πιστεύετε ότι είναι η μεγαλύτερη αξία του βιβλίου;
Έχω κάποια πράγματα στο μυαλό μου, όμως αυτό δεν μπορώ να το απαντήσω εγώ, αλλά ο αναγνώστης του.
«Το βιβλίο μπορεί να βρει θέση σε σχολή διδασκαλίας δημοσιογραφίας κι ειδικότερα αθλητικού ρεπορτάζ»
Τι μπορούν να μάθουν οι νέοι δημοσιογράφοι και τι να θυμηθούν οι παλιοί απ’ αυτό;
Οι νέοι μπορούν, μεταξύ άλλων, να πληροφορηθούν κι οι μεγαλύτεροι να θυμηθούν περιπτώσεις δημοσιογράφων όπως ο Γιάννης Κοκκινάκης, αρχισυντάκτης της ιστορικής εφημερίδας «Αθηναΐκή» στις αρχές της δεκαετίας του ’50, εποχή που ξεκίνησε να εργάζεται ως νεαρός δημοσιογράφος ο πατέρας μου. Αναφέρω αυτό το όνομα ως παράδειγμα δημοσιογράφου που βρέθηκε αντιμέτωπος με το Μεταξικό καθεστώς και για την αντιδικτατορική του δράση συνελήφθη, καταδικάστηκε σε θάνατο και φυγαδεύτηκε στις ΗΠΑ για να γλυτώσει.
Διαβάζοντας το βιβλίο θυμήθηκα τις αρχές και τις αξίες της δημοσιογραφίας. Την έρευνα, τον έλεγχο της πληροφορίας, της εξουσίας, την αντικειμενικότητα… Σήμερα, μήπως κινδυνεύουν να χαθούν;
Όχι. Αν σκεφτούμε τις περιπτώσεις των δημοσιογράφων που χάνουν σχεδόν καθημερινά την ζωή τους σε διάφορες χώρες του κόσμου υπερασπιζόμενοι το δικαίωμα στην ελεύθερη πληροφόρηση και στην ελευθερία της έκφρασης (από το 1990 ως το 2020 στις πιο επικίνδυνες χώρες για να ασκεί κανείς το επάγγελμα του δημοσιογράφου έχουν σκοτωθεί 340 δημοσιογράφοι στο Ιρακ, 178 στo Μεξικό και 160 στις Φιλιππίνες / https://www.ifj.org/) θα συνειδητοποιήσουμε ότι «Κοκκινάκηδες» συνεχίζουν να υπάρχουν.
Θα υπάρξουν κι άλλες ενέργειες από σας για να διαδοθεί το έργο του πατέρα σας;
Πέρα από παρουσιάσεις του βιβλίου εκτός Αθηνών που θα ακολουθήσουν, την πρόσφατη η οποία πραγματοποιήθηκε στο Ολυμπιακό Μουσείο Αθήνας, πιστεύω ότι αυτό το βιβλίο μπορεί, μεταξύ άλλων, να βρει μια θέση σε σχολή διδασκαλίας δημοσιογραφίας κι ειδικότερα αθλητικού ρεπορτάζ.
*Στη φωτογραφία, ο Χάρης Λυμπερόπουλος με τον παγκόσμιο πρωταθλητή Βαρέων Βαρών Τζιμ Λόντο
